۱۰ علامت هشداردهنده‌ی وجود اختلال شخصیت که باید جدی گرفته شوند
همه‌ی انسان‌ها نقص‌ها و عادت‌های عجیبی دارند اما از کجا می‌توان متوجه شد که ویژگی‌های شخصیتی افراد نشان‌دهنده‌ی وجود اختلال شخصیت در آن‌ها است؟ اختلال شخصیت یک شرایط سلامت ذهنی است که فرد را در تعامل یا برقراری ارتباط با دیگران به شیوه‌ی سالم و درست با مشکل مواجه می‌سازد. شخصیت فرد نشان می‌دهد که او چه کسی است و بر شیوه‌ی ارتباط با جهان پیرامون او هم تاثیر می‌گذارد.
فردی که دچار اختلال شخصیت است اینگونه به نظر می‌رسد که در حال طی کردن زندگی عادی است اما در سازگاری و همگام شدن با موقعیت‌ها و تغییرات مختلف زندگی با مشکل مواجه می‌شود. اختلال‌های شخصیتی باعث می‌شوند فرد نتواند به راحتی روابط بین فردی، دوستانه و بسیار نزدیک را به سادگی ایجاد کند.
اما حقیقت امر این است که هر فردی در طول زندگی خود با مشکلات روابط روبرو می‌شود. مخالفت با همکار، دعوا با دوست و بحث و مشاجره با والدین از جمله چالش‌های روابط بین فردی هستند که هر فردی در طول زندگی خود به احتمال زیاد تجربه می‌کند. اما چگونه می‌توانیم بگوییم این رفتارها نشان‌دهنده‌ی اختلال شخصیت هستند؟ در ادامه‌ی این مطلب به بررسی ده علامت نشان‌دهنده‌ی وجود اختلال شخصیت در افراد می‌پردازیم.
نشانه‌های اختلال شخصیت
با وجود اینکه ده مدل مختلف از اختلال شخصیت وجود دارد اما بسیاری از آن‌ها نشانه‌های مشترکی دارند که در ادامه معرفی شده‌اند.
۱. داشتن مشکلات مربوط به عزت نفس
اختلال‌های شخصیت می‌توانند منجر به داشتن عزت نفس خیلی بالا یا خیلی پایین شوند. در بعضی افراد هم خویشتن‌بینی دچار نوسان و عدم تعادل است. به عنوان مثال یک لحظه فرد خود را انسانی مهربان و دوست‌داشتنی تصور می‌کند اما کمی بعد به این باور می‌رسد که تنفرآور و سنگدل است. این تصویر بی‌ثبات فرد از خود اغلب در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی (BPD) وجود دارد.
افراد دارای یک اختلال شخصیت خاص احساس مبالغه‌آمیزی از خود دارند که خود بزرگ پنداری نامیده می‌شود و بر این اساس باور دارند که از دیگران بهتر یا باهوش‌تر هستند. این یکی از ویژگی‌های رایج در بین افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته به شمار می‌رود.
۲. داشتن ارزش‌های ناسازگار و متناقض
ممکن است ارزش‌های فردی که دچار اختلال شخصیت است ناسازگار به نظر بیایند. به عنوان مثال ممکن است در محل کار رفتار مناسبی داشته باشد اما در منزل متفاوت از آن عمل کند. به عنوان مثال ممکن است فرد در محل کار رفتار محترم و مودبی داشته باشد اما در منزل نسبت به عزیزانش توهین‌آمیز رفتار کند. این مساله نشانه‌ی وجود اختلال شخصیت ضد اجتماعی است.
۳. مشکل داشتن در حفظ روابط نزدیک
وجود اختلال شخصیت حفظ روابط صمیمی و نزدیک را دشوار می‌سازد زیرا ویژگی‌های قوی شخصیتی، دیگران را از فرد دور کند. رفتار فرد می‌تواند دیگران را خسته کرده و تمایل آن‌ها به اینکه بخواهند با فرد وقت بگذرانند را کاهش دهد. در صورتی که به صورت پیوسته با دیگران دچار سو‌ء‌تفاهم می‌شوید به سختی می‌توانید ارتباط نزدیک خود با دیگران را حفظ کنید دچار یکی از اختلال‌های شخصیت هستید. این موضوع در بین افراد دارای اختلالات شخصیت رایج است. با این کار انگیزه و احساسات را به دیگرانی که وجود ندارند القا می‌کنید.
۴. مشکل داشتن در همدلی با دیگران
در صورت وجود اختلال شخصیت، فرد در همدلی با دیگران با مشکل مواجه می‌شود. علاوه بر این می‌تواند بی‌توجه و بی‌احساس عمل کند. برخی افراد دروغ گفتن را انتخاب می‌کنند و به تاثیر آن روی دیگران توجهی ندارند. آن‌ها ممکن است برای اجتناب از پذیرفتن سرزنش به خاطر رفتارشان دروغ را انتخاب کنند.
۵. مشکل داشتن با مرزبندی‌ها
افرادی که دچار اختلال شخصیت هستند در ایجاد و تشخیص مرز با دیگران با مشکل مواجه می‌شوند. فرد ممکن است در حفظ و توجه به مرزها با مشکل مواجه شود. بسته به نوع اختلال شخصیت ممکن است فرد قصد عبور از مرزهای افراد دیگر را نداشته باشد اما نداند که چه زمانی نباید حریم دیگران را بشکند.
برخی افراد حتی با وجود اینکه دیگران به آن‌ها می‌گویند بازهم به صورت عمدی حریم و مرزبندی دیگران را زیر پا می‌گذارند.
۶. مشکل داشتن در مدل والد بودن
والدینی که اختلال شخصیت دارند ممکن است دارای مدل‌های والدگری سوء استفاده کننده یا سهل‌انگارانه باشند. برخی افرادی که اختلال شخصیت دارند هم ممکن است خیلی در زندگی فرزندانشان دخالت کنند، بیش از حد احساساتی باشند و درگیر روابط در هم تنیده‌ی فامیلی شوند.
از سوی دیگر برخی والدین هم نسبت به زندگی فرزندشان کاملا بی‌تفاوت هستند. در بسیاری از موارد فرزندان والدینی که اختلال شخصیت دارند تحت تاثیر رفتارهای پدر و مادر خود قرار می‌گیرند.
۷. مشکل داشتن در تنظیم احساسات
در صورتی که اختلال شخصیت داشته باشید کنترل احساسات دشوار می‌شود. ممکن است به سادگی عصبانی شوید یا در حالت خستگی زیاد هنگامی که چیزی مطابق میل شما پیش نرود، به سرعت واکنش نشان دهید. به عنوان مثال فردی که اختلال شخصیت مرزی دارد ممکن است به سرعت رفتار خود را تغییر دهد یا برای جلب توجه، دیگران را سخت مورد انتقاد قرار دهد.
همچنین فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی احساسات گذرا و متغیری را تجربه می‌کند. از نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی می‌توان به احساس تهی بودن و فوران خشم اشاره کرد.
۸. مشکل داشتن با استرس
در صپرت ابتلا به اختلال شخصیت مواجهه با موقعیت‌ها و رویدادهای استرس‌زا دشوار می‌شود و فرد ممکن است برای مقابله با استرس به روش‌های ناسالمی دست بزند. به عنوان مثال فردی که اختلال شخصیت مرزی دارد ممکن است در واکنش به مدیریت زندگی در شرایط استرس‌زایی مانند احساس طردشدگی که با نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی همراه هستند به خودش آسیب برساند.
۹. داشتن خودآگاهی پایین
اغلب افرادی که دچار اختلال شخصیت هستند نمی‌توانند مشکل سلامت روان خود را تشخیص دهند یا آن را تائید کنند. فرد ممکن است حتی با وجود اصرار اطرافیان برای کمک گرفتن، رفتن به دنبال درمان را رد کند. حتی فرد ممکن است دیگران را برای رفتار یا مشکلات خودش سرزنش کند. به عنوان مثال در صورتی که در روابط خود با مشکل مواجه هستید، ممکن است اغلب مسئولیت بخشی از زندگی که بر عهده‌ی شما است را بر عهده نگیرید و همسر خود را به دلیل مشکلات سرزنش کرده و مقصر خطاب کنید.
به عنوان مثال؛ افرادی که اختلال شخصیت وسواسی جبری (OCPD) دارند ممکن است تشخیص ندهند که شغل، زمان بندی و پروژه‌های کاری آن‌ها بر روابطشان تاثیر می‌گذارد و مقاومت بسیار زیادی در برابر تغییر یا سازگاری داشته باشند.
۱۰. مشکل داشتن در محل کار
اختلال‌های شخصیت می‌توانند روابط را با مشکل مواجه ساخته و کار کردن در محیط کار حرفه‌ای را دشوار سازند. به عنوان مثال فرد ممکن است با رئیس و همکارهای خود مشکل پیدا کرده و به سختی با آن‌ها در یک تیم کار کند. اما ابراز عصبانیت تنها مانع بالقوه‌ی کار حرفه‌ای نیست. به عنوان مثال فردی که اختلال شخصیت اسکیزوئید دارد ممکن است به دلیل گوشه‌گیر یا خجالتی بودن به سختی بتواند شغل خود را حفظ کند.
انواع مختلف اختلال‌های شخصیت
اختلال‌های شخصیت در سه گروه دسته‌بندی می‌شوند:
اختلال‌های شخصیت دسته‌ی اول (A)
در صورتی که فرد به یکی از اختلال‌های شخصیت دسته‌ی اول مبتلا باشد برای دیگران عجیب به نظر می‌رسد. این فرد به احتمال زیاد در تعامل‌های اجتماعی با مشکل مواجه است. اختلال‌های این دسته شامل موارد زیر هستند:
- اختلال شخصیت پارنوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
- اختلال شخصیت اسکیزوئید
اختلال‌های شخصیت دسته‌ی دوم (B)
در صورت ابتلا به یکی از اختلال‌های شخصیت گروه دوم، کنترل احساسات برایتان دشوار می‌شود و ممکن است واکنش‌های غیرقابل پیش‌بینی‌ای داشته باشید. اختلال‌های این دسته عبارتند از:
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت خودشیفته
- اختلال شخصیت نمایشی
- اختلال شخصیت ضداجتماعی
اختلال‌های شخصیت دسته‌ی سوم (C)
در صورتی که یکی از اختلال‌های شخصیت دسته‌ی سوم را داشته باشید احساس ترس و نگرانی خواهید داشت. همچنین ممکن است اغلب اوقات زمان زیادی را صرف شک کردن به خودتان و توانایی‌هایتان کنید. از جمله اختلال‌های این دسته:
- اختلال شخصیت وسواسی-جبری
- اختلال شخصیت اجتنابی یا دوری گزین
- اختلال شخصیت وابسته
در پایان
در این مطلب علائمی که ممکن است از نشانه‌های اختلال شخصیت در فرد باشند را معرفی کردیم. ممکن است پس از مطالعه‌ی مطلب به دنبال این نشانه‌ها در خودتان باشید. توجه داشته باشید که همه‌ی انسان‌ها هرازچندگاهی خشمگین یا بیش از حد احساساتی می‌شوند به ویژه زمانی که با حجم بسیار زیادی از استرس مواجه باشند. اما برای تشخیص اختلال شخصیت باید الگوی مداومی از رفتارها و تجربیات درونی که تفاوت قابل توجهی با انتظارات و نرم‌های فرهنگی دارند را تجربه کنید. نشانه‌های این رفتارها باید در موقعیت‌های اجتماعی و کاری باشد. در چنین شرایطی دو یا چند مورد از موقعیت‌های زیر تحت تاثیر قرار خواهند گرفت:
- ادراکات و دریافت‌های ذهنی (افکار)
- خلق و خو
- روابط بین فردی
- کنترل ناگهانی
ویژگی‌های مربوط به اختلال شخصیت همچنین وارد زندگی شده و حتی منجر به از دست رفتن فرصت‌های شغلی یا روابط می‌شوند. اختلال‌های شخصیت شرایط پیچیده‌ای هستند اما درمان آن‌ها ممکن است.
علاوه بر این تشخیص آن‌ها به سادگی توسط خود فرد امکان‌پذیر نیست زیرا افراد دارای اختلال علائم نشان دهنده‌ی مشکل خود را نمی‌بینند. تنها یک متخصص حرفه‌ای سلامت روان قادر به تشخیص اختلال شخصیت خواهد بود.
در صورتی که فکر می‌کنیدخودتان یا فرد دیگری که می‌شناسید نشانه‌هایی از اختلال‌های شخصیت را دارید حتما به یک متخصص حرفه‌ای سلامت روان مراجعه کنید. تشخیص اختلال شخصیت نخستین گام برای داشتن احساس بهتر و روابط سالم‌تر به شمار می‌رود.
علاوه بر این به خاطر داشته باشید که شما تنها نیستید. داشتن اختلال شخصیت می‌تواند این احساس را القا کند که منزوی شده‌اید اما نگران نباشید می‌توانید از درمانگر یا پزشک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.
منبع: PsychCentral
من اختلال شخصی مرزی دارم و همشون برام درستن