۱۰ جهان‌ برتر فیلم‌های علمی-تخیلی که قبل از داستان مجذوبشان می‌شوید

یکی از لذت‌بخش‌ترین عناصر فیلم‌های علمی-تخیلی، جهان‌سازی یا ساخت جزییات جهانی است که داستان در آن اتفاق می‌افتد. این داستان‌ها ممکن است حتی خارج از سیاره، در جهانی کاملاً متفاوت یا در نسخه‌ای تغییریافته از زمین اتفاق بیفتند، اما تا زمانی که جهان داستان به شیوه‌ای منحصربه‌فرد و جذاب به تصویر کشیده شود، مکان آن چندان اهمیتی ندارد.

• ۵ اختراع درخشان فیلم‌های علمی-تخیلی که به پیشبرد داستان کمک کردند

فیلم علمی-تخیلی زمانی تاثیرگذارتر می‌شود که جهان‌سازی آن داستان شخصیت‌هایش را هم در بر بگیرد. برای اینکه مخاطبان بتوانند در ژانر غرق شوند، لازم است محیط کاملاً در خدمت هدفی از داستان باشد، در غیر این صورت به نظر می‌رسد که نویسنده صرفاً به شکل تفننی دست به ساخت جهان جدیدی زده است. روایتی روان، شخصیت‌هایی جذاب و دنیایی سیال برای موفقیت هر فیلم علمی-تخیلی ضروری است اما بعضی فیلم‌ها روی جهان‌سازی متمرکز شده‌اند و در این زمینه دستاوردهای خیره‌کننده‌ای از خود نشان داده‌اند.

۱۰. ورود (Arrival)

• سال تولید: ۲۰۱۶
• کارگردان: دنی ویلنوو
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴%

داستان «ورود» پر از پیچ و خم‌های غافلگیرکننده است. گونه‌ای بیگانه از دنیای ماورایی به زمین می‌رسد و سعی می‌کند با ساکنان سیاره صحبت کند، اما تنها یک متخصص قادر به درک لهجه‌ی نامتعارف آنها است. جهان‌سازی چشمگیر «ورود» در درجه‌ی اول مدیون استفاده داستان از فلش‌بک‌ها است.

در طول داستان، دکتر لوئیز بنکس خاطرات زمانی را که با دخترش گذرانده بود به یاد می‌آورد و همین فلش‌‌بک‌ها نشان می‌دهد که این خاطرات پیشگویی‌هایی از آینده هستند. «ورود» داستانی جذاب دارد که دنیای خود را به شیوه‌ای غیرعادی می‌سازد، اما این همان چیزی است که آن را بسیار جذاب می‌کند.

۹. نابودی (Annihilation)

• سال تولید: ۲۰۱۸
• کارگردان: الکس گارلند
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸%

وقتی شوهر لنا ناپدید می‌شود، او که تفنگدار دریایی سابق و زیست‌شناس حال حاضر است، توسط دولت ایالات متحده استخدام می‌شود تا درباره‌ی آنچه برای شوهرش اتفاق افتاده است تحقیق کند. پس از قبول این شغل، لنا متوجه می‌شود که شوهرش زنده است، اما زمان حضورش در «شیمر» به شدت شخصیت او را تغییر داده است.

لنا وارد شیمر می‌شود تا اسرار درون آن را کشف کند، اما به سرعت متوجه خطرات نهفته در اعماق آن می‌شود. شیمر سفینه‌ای رؤیاگون است که می‌تواند به سرعت ذهن همه کسانی را که وارد آن می‌شوند از طریق القای توهم نابود کند. بینندگان این نکته را با دیدن توهماتی که شخصیت‌های داستان در شیمر تجربه می‌کنند متوجه می‌شوند. مناظر شیمر می‌توانند زنده شوند و خود را شبیه به موجودی زنده جلوه دهند. شیمر دنیایی فریبنده و خیره‌کننده است که وحشت‌های درونی مسافرانش را برجسته می‌سازد.

۸. آلیتا: فرشته‌ی جنگ (Alita: Battle Angel)

• سال تولید: ۲۰۱۹
• کارگردان: رابرت رودریگز
• امتیاز راتن تومیتوز: ۶۱%

داستان «آلیتا: فرشته‌ی جنگ» در شهر تخیلی «شهر آهنی»، کلانشهری آینده‌نگر با طراحی سایبرپانک اتفاق می‌افتد. آلیتا، سایبورگی رهاشده در این شهر است که هیچ خاطره‌ای از این ندارد که در زندگی گذشته‌اش چه کسی بوده و به دنبال کشف هدف واقعی وجودش می‌‌رود.

اگرچه بسیاری از جذاب نبودن داستان فیلم انتقاد کردند، اما نمی‌توان انکار کرد که جهان‌سازی آن چقدر چشمگیر و منحصربه‌فرد بوده است. شهر آهنی مملو از سایبورگ‌ها و موجوداتی است که به طور مکانیکی ارتقا یافته‌اند و از طریق پرده‌ی سبز به آن‌ها جان بخشیدند. اگرچه این فیلم نقدهای نسبتاً متوسطی دریافت کرد، اما نادیده گرفتن توانایی آن در ساختن موفقیت‌آمیز دنیایی کامل کاری دشوار است.

۷. مریخی (The Martian)

• سال تولید: ۲۰۱۵
• کارگردان: ریدلی اسکات
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱%

مارک واتنی که در مریخ جا مانده است، مجبور می‌شود در موقعیتی برای بقا تلاش کند که هرگز برای آن آماده نشده است. اگرچه عدم آمادگی او به این معنی است که شانس بقای او بسیار اندک است، اما دانش او در حیطه‌ی گیاه‌شناسی به او اجازه می‌دهد تا اکوسیستم مخصوص خود را در سیاره‌ی متروکی که در آن گیر افتاده است ایجاد کند و از همین طریق زنده بماند.

«مریخی» سیاره‌ی مریخ را به عنوان یک زمین بایر به تصویر می‌کشد که گونه‌های زنده نمی‌توانند در آن زنده بمانند. به دلیل تجسم قوی فیلم، بیننده به سرعت همان سطح انزوایی را که مارک احساس می‌کند، تجربه می‌کند. اگرچه این جهان‌سازی نسبت به بسیاری از فیلم‌های علمی-تخیلی مدرن دیگر جذابیت کمتری دارد، اما استفاده از همین مفهوم «کمتر بیشتر است» (less is more) به تقویت مضامین کلیدی فیلم «مریخی» کمک کرده است.

۶. بیگانه (Alien)

• سال تولید: ۱۹۷۹
• کارگردان: ریدلی اسکات
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸%

ریپلی و خدمه‌اش در کشتی‌ فضایی فیلم «بیگانه» از خواب انجمادی بیدار شده‌اند و با شرایطی روبه‌رو می‌شوند که مطمئناً بیش از چیزی است برای آن آماده شده بودند. در راه بازگشت به خانه، اعضای این گروه تماسی اضطراری دریافت می‌کنند و اگرچه خودشان نمی‌خواهند در مورد آن تحقیق کنند، اما سیاست‌های شرکت آنها را ملزم به انجام این کار می‌کند.

بخش زیادی از دنیایی که داستان «بیگانه» در آن اتفاق می‌افتد به تصویر کشیده نشده است، اما عناصر منحصربه‌فرد زیادی وجود دارد به گسترش جهان آن در ذهن بیننده کمک می‌کنند. فناوری نشان داده شده در سراسر فیلم همان آینده‌نگری را منتقل می‌کند که از این جهان انتظار می‌رود و در کنار آن که از تهی بودن وهم‌آلود فضا برای القای بیشتر حس ترس از فضای بسته استفاده می‌شود.

۵. نگهبانان کهکشان (Guardians Of The Galaxy)

• سال تولید: ۲۰۱۴
• کارگردان: جیمز گان
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲%

اکثر فیلم‌های دنیای سینمایی مارول را می‌توان در ژانر علمی-تخیلی دسته‌بندی کرد، اما هیچ‌کدام به‌اندازه‌ی «نگهبانان کهکشان» به این ژانر تعلق ندارند. این فیلم داستان پیتر کویل و همراهان عجیب و غریبش است که با نژادهای مختلف از سرتاسر کهکشان با هم متحد می‌شوند تا در مقابل رونان جنایتکار بایستند که در فکر ویران کردن زمین است.

• معرفی ۱۰ زیرژانر علمی-تخیلی؛ از سفر فضایی تا ابرانسان‌ها

نگهبانان در مسیر ماجراجویی‌های خود به سیارات مختلف و منحصربه‌فرد سفر می‌کنند که هر یک از آن‌ها مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از گونه‌های مختلف حیات را در خود جای داده است. هر کدام از این مکان‌ها جوری با دقت و جزئیات به تصویر کشیده شده است که به بیننده اجازه می‌دهد بدون احساس بیگانگی در محیط، در داستانی که در حال اتفاق افتادن است، غرق شود. همین نکته یکی از نکات مهم در جهان‌سازی فیلم‌های علمی-تخیلی است.

۴. آواتار (Avatar)

• سال تولید: ۲۰۰۹
• کارگردان: جیمز کامرون
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۲%

جیک سالی انتخاب می‌شود تا در سفری اکتشافی برای یافتن منابع ارزشمند سیاره‌ی پاندورا شرکت کند. او بعد از حضوری کوتاه در این سیاره متوجه می‌شود که با ناوی‌ها، قبیله‌ی تکامل‌یافته و بومی پاندورا طرف است. نژادی که دل خوشی از انسان‌هایی ندارند که به دنبال غارت سیاره‌ی آنها هستند.

جیک پس از آشنایی با نیتیری، یکی از اعضای قبیله‌ی ناوی، اجازه پیدا می‌کند همه‌چیز را از منظر بدن این بیگانگان تجربه کند. اگرچه این سیاره شباهت‌های زیادی به زمین دارد، اما موجوداتی که در جنگل‌های وسیع آن پرسه می‌زنند نشان می‌دهند که چقدر با زمین متفاوت است. آواتار با داستان باورنکردنی و جهان‌سازی بی‌نظیرش همواره به عنوان شاهکاری کم‌نظیر شناخته می‌شود، اما بدون شک جهان‌سازی تاثیرگذارترین عنصر این فیلم است.

۳. جنگ ستارگان: امید تازه (Star Wars: A New Hope)

• سال تولید: ۱۹۷۷
• کارگردان: جرج لوکاس
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳%

«جنگ ستارگان: امید تازه» در کهکشانی خیالی و در دوران باستان اتفاق می‌افتد و داستان جذاب پسر جوان مزرعه‌داری را روایت می‌کند که به دنبال ماجراجویی است. لوک اسکای واکر بعد از خرید دو دروید، خود را گرفتار جنگ کهکشانی می‌بیند. جنگی که لوک باید در خلال آن هرچیزی را که برایش عزیز است به خطر بیندازد تا امنیت جهان را تضمین کند.

اگرچه خلاصه‌ی داستان ساده و کلیشه‌ای است، اما جزییات جهان‌سازی همان چیزی است که سه‌گانه‌ی اصلی جنگ ستارگان اصلی را متمایز کرده است. در طول مجموعه، لوک به مجموعه‌ای از مکان‌های ماورایی سفر می‌کند که در هر یک از آن‌ها گونه‌هایی مختلف و پراکنده زندگی می‌کنند. این ممکن است در ابتدا چندان خوب به نظر نرسد، اما جورج لوکاس موفق شده به هر شخصیت و مکان هویتی انسانی ببخشد و با استفاده از هنرش در جهان‌سازی جهان جنگ ستارگان را قابل درک‌تر از بسیاری فیلم‌های علمی-تخیلی بسازد که سال‌ها بعد از آن روی پرده رفتند.

۲. وال-ای (Wall-E)

• سال تولید: ۲۰۰۸
• کارگردان: اندرو استنتون
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵%

«وال-ای» مسلماً یکی از احساسات‌برانگیزترین داستان‌های تاریخ علمی-تخیلی است که جهان‌سازی بی‌نظیری هم دارد. بخش عمده‌ی این فیلم در کشتی‌ای رخ می‌دهد که بقایای نسل بشر در آن منتظر مانده‌اند تا سیاره‌شان به حالت مهمان‌نواز خود بازگردد. اما حتی محصور شدن در این سفینه هم نتوانسته چیزی از جهان‌سازی چشمگیر آن کم کند.

اکثر فیلم‌ها برای انتقال احساسات عمیق‌تر به قهرمانی نیاز دارند که توانایی حرف زدن داشته باشد، اما «وال-ای»، ربات کوچک متراکم‌کننده‌ی زباله، استثنا شگفت‌آوری برای این مساله است. جهان‌سازی «وال-ای» وضعیت شخصیت‌های خود را بدون نیاز به حتی یک کلمه به‌روشنی نمایش می‌دهد. همه‌ی آن انسان‌ها قربانی شرایطی هستند که مجبورشان کرده تا زمانی شاید بی‌انتها در پهنه‌های وسیع فضا سرگردان باشند.

۱. میان‌ستاره‌ای (Interstellar)

• سال تولید: ۲۰۱۴
• کارگردان: کریستوفر نولان
• امتیاز راتن تومیتوز: ۷۳%

فیلم «میان‌ستاره‌ای» در دنیایی اتفاق می‌افتد که زندگی نسل بشر در آستانه نابودی است. محصولات کشاورزی در حال نابودی هستند و آب و هوای سیاره به آرامی آن را تبدیل به سیاره‌ای غیرقابل سکونت می‌کند، به همین دلیل ناسا طرحی برای انتقال جمعیت انسانی به سیاره‌ای پذیراتر ارائه می‌دهد.

جهان‌سازی «میان‌ستاره‌ای» به دلیل عمقی که دارد دیدنی و کم نظیر دربین فیلم‌های علمی-تخیلی است. دنیای «بین‌ستاره‌ای» دنیایی دلخراش و پر از زیستگاه‌های ترسناک و اتفاقات ماورایی است، اما هر دوی این جنبه‌ها در کنار هم باعث شده تا داستانی جذاب و میخکوب‌کننده را شاهد باشیم. تعقیب جوزف کوپر طی جست‌وجویش‌هایش در فضا به دنبال محل سکونتی جدید برای انسان‌ها، نشان می‌دهد که اگر آمادگی نداشته باشیم، جهان چقدر می‌تواند بی‌رحم باشد.

منبع: GAMERANT