کاوشگر امید امارات فصل بهار را در مریخ به تصویر کشید

آژانس فضایی امارات داده‌های جدید و جالب توجهی از مأموریت کاوشگر امید منتشر کرده است که بخشی از آن‌ها فصل بهار را در مریخ نشان می‌دهند.

امارات حالا با کاوشگر «امید» (الأمل) یک مسافر در سیاره‌ی سرخ دارد. امید نخستین فضاپیمایی بود که در پنجره‌ی پرتاب سال ۲۰۲۰ راهی مریخ شد و کاوشگرهای «تیان‌ون-۱» (Tianwen-1) چین و «پشتکار» (Perseverance) آمریکا به فاصله‌ی کمی از آن پرتاب شدند.

این کاوشگر که برای بررسی سطوح بالایی و پایینی جو مریخ در مدار این سیاره قرار گرفته است، بلافاصله پس از ورود شروع به ثبت داده‌های علمی درباره‌ی میزان گازهای موجود در جو فوقانی سیاره کرد که شامل هیدروژن، اکسیژن و کربن مونواکسید می‌شود.

امارات متحده عربی اکنون اشتراک‌گذاری این داده‌ها را با مراکز علمی سراسر جهان آغاز کرده و همچنین بیش از ۱۱۰ گیگابایت داده‌های این مأموریت را به صورت عمومی در دسترس قرار داده است تا به درک بیشتر از سطح مریخ کمک کند.

تصویری از مریخ و نمای واضحی از کوه المپوس، بلندترین آتشفشان منظومه‌ی شمسی
Credit: UAE Space Agency

داده‌های جمع‌آوری شده توسط این مدارگرد نشان می‌دهد که سطح اکسیژن و البته کربن مونواکسید در مریخ بیش از حد انتظار است. تصاویر جدید همچنین تصور ما را از چگونگی رفتار و برهم‌کنش گازهای جوی سیاره به چالش می‌کشد و به گفته‌ی تیم مأموریت در هفته‌های آینده داده‌های بیشتری هم از این یافته‌ها منتشر خواهد شد.

در این داده‌های جدید، یک عکس تماشایی، فصل بهار را در نیمکره‌ی شمالی مریخ نشان می‌دهد و در سمت چپ آن، «کوه‌های تارسیس» (Tharsis Montes) که سه آتشفشان عظیم هستند، به وضوح دیده می‌شود.

«هسا المطروشی» (Hessa Al Matroushi) دانشمند ارشد مأموریت مریخ امارات گفت: «این مشاهدات ویژگی‌هایی کاملا غیرمنتظره را در بر دارد و معتقدیم که اثر زیادی بر مدل‌های فعلی ما از اتمسفر مریخ و درک ما از رفتار آن خواهد داشت زیرا تاکنون ساختارهایی به این بزرگی و پیچیدگی را پیش‌بینی نکرده بودیم.»

تصویری واضح از گوداله‌ی سربروس مریخ
Credit: UAE Space Agency

طبق داده‌های فعلی جو سیاره‌ی مریخ بسیار رقیق و در حال از بین رفتن است به‌طوری که خروج اکسیژن و هیدروژن، وجود حیات را غیرممکن می‌سازد و به همین دلیل هم پرواز بالگرد نبوغ در این جو رقیق یک مأموریت چالش‌برانگیز است.

اکنون پژوهش‌های انجام شده بر اساس داده‌های کاوشگر امید به ایجاد مدل دقیق‌تری از جو مریخ و برهم‌کنش آن با تابش خورشیدی کمک می‌کند. این داده‌ها همچنین می‌تواند در تعیین اینکه چرا سیاره‌ی بهرام که زمانی سیاره‌ای سکونت‌پذیر بوده، در حال از دست دادن جو خود است، کمک کنند.

مشاهدات امید همچنین از میزان غیرمعمول تلاطم جوی به دلیل چگالی بالای اکسیژن حکایت دارد. «جاستین دیگان» (Justin Deighan) معاون علمی مأموریت امید گفت: «ما انتظار داشتیم یک ساختار تقریبا یکنواخت از اکسیژن را در طول موج ۱۳۰٫۴ نانومتر، در سراسر سیاره مشاهده کنیم اما در بخش‌هایی با تغییرات پیش‌بینی نشده‌ی ۵۰ درصدی و بیشتر روبه‌رو هستیم.»

او افزود: «تیم علمی هم‌اکنون در حال اصلاح مدل‌های خود است تا تفسیری قوی از این یافته‌ها ارائه دهد. این یافته‌ها چالش‌برانگیز هستند و دقیقا همان اهداف علمی است که مأموریت برای آن طراحی شده است.»

این یافته‌ها به کمک سه ابزار علمی کاوشگر امید به‌دست آمده است. در حالی که طیف‌سنج فرابنفش که ذرات در حال فرار از سیاره را اندازه می‌گیرد، طیف‌سنج فروسرخ هم تصاویری در طول موج‌های گوناگون فروسرخ ثبت می‌کند.

همچنین یک دوربین با وضوح بالا با نام «تصویربردار اکتشافی» تاکنون صدها تصویر از این سیاره ثبت کرده است و با استفاده از فیلترهای خاص به دانشمندان اطلاعاتی مانند میزان یخ در جو، ذرات کوچک یخ آب، طوفان‌های ازون و گردوغبار داده است.

گفتنی است مأموریت امید بخشی از برنامه‌ی فضایی بلندمدت امارات محسوب می‌شود و این کشور قصد دارد مأموریت‌هایی به ماه و دیگر اجرام منظومه‌ی شمسی هم انجام دهد.

عکس کاور: فصل بهار در مریخ از نگاه کاوشگر امید امارات
Credit: UAE Space Agency

منبع: UAE NN