۱۳ توصیه طلایی متخصص کتاب‌های کمیاب برای مراقبت از کتابها
اگر شما هم از آن دسته آدم‌هایی هستید که کتابها را به چشم نزدیک‌ترین دوستان یا خانواده‌ی خود می‌بینند و وقتی به خانه برمی‌گردند و چشمشان به قفسه‌های کتاب می‌افتد احساس می‌کنند در احاطه‌ی کسانی هستند که درکشان می‌کنند پس لابد می‌دانید کتابها هم درست مانند دوستان و اعضای خانواده نیاز به کمی مراقبت و توجه دارند. خوشبختانه، به نسبت روابط انسانی، نگهداری از کتابها راحت‌تر است. می‌توانید تنها با رعایت چند قانون اساسی از آنها به شکل مطلوبی مراقبت کنید. اگر مواظب کتاب‌هایتان باشید، آنها این لطف شما را جبران خواهند کرد. کسی چه می‌داند؟ شاید چند نسخه‌ی چاپ اول داشته باشید که اگر نو نگه‌شان دارید، ممکن است در طول زمان ارزش پیدا کنند. ۱۳ توصیه برای عالی نگه داشتن کتاب از طرف فروشنده‌ی کتاب‌های کمیاب را بخوانید.
۱. از نشانگر کتاب استفاده کنید اما نه برای مدت طولانی
برای همه‌ی ما پیش آمده که در میانه‌ی یک فصل دست از خواندن بکشیم. برخی از ما کتاب را به صورت باز و برعکس روی میز یا زمین پخش می‌کنیم یعنی کتابها را در معرض آلودگی، خیس شدن و حتی پاره شدن توسط کودکان یا حیوانات خانگی قرار می‌دهیم. گاهی هم عوض پخش کردن گوشه‌شان را تا می‌دهیم و به ظاهر کتاب آسیب می‌زنیم. راه‌حل بهتراستفاده از نشانگر کتاب است اما باید یک نکته را در نظر بگیرید: اگر نشانگرها مدت طولانی لای کتاب بمانند، فشار بی‌موردی روی صفحات کتاب وارد می‌کنند و آثار ناخواسته‌ای به جا می‌گذارند. پس اگر قرار است تا سال بعد به سراغ خواندن ادامه‌ی کتابتان نروید این مورد را در نظر بگیرید.
۲. بریده‌های روزنامه را از کتاب‌های خود دور نگه دارید
روزنامه معمولاً دارای محتوای اسیدی بسیار بالایی است. به همین علت در صورت مجاورت با کاغذهای دیگر می‌تواند آنها را به مرور زمان از بین ببرد و سایه‌ی نارنجی سوخته‌ی زشتی به جا بگذارد. به‌عنوان یک کتاب‌فروش، بریده‌های روزنامه‌های مرتبط را در میان صفحات کتاب‌های دست دوم زیاده دیده‌ام. همیشه هر وقت با تاسف و اندوه بریده‌های روزنامه را کنار می‌زنم آن سایه‌ی کذایی را می‌بینم.
۳. استفاده از نوار چسب جنایتی بزرگ در حق کتابها است
چسب‌های خانگی، مانند نوار چسب یا کاغذهای یادداشت چسب‌دار هم نباید در کتابها استفاده شوند. مرمت یک صفحه‌ی پاره شده با نوار چسب یکی از بدترین جنایت‌هایی است که می توانید در حق یک کتاب انجام دهید.هر چقدر هم که با نیت خوب اینکار را کرده باشید… کتاب پاره شود بهتر از این است که با چسب نواری مرمت شود! چند سال که بگذرد قسمتی از کاغذ که با نوار چسب ترمیم شده نارنجی می‌شود.
۴. هنگام مطالعه روکش ضد گرد و غبار را در بیاورید اما هرگز آن را دور نیندازید
محافظ گرد وغبار اولین لایه‌ی دفاعی یک کتاب در برابر ضربه‌ها و خراش‌های کوچکی است که در طول عمرش با آنها مواجه می‌شود. این پوشش، ظاهر کتاب را هم خوب و نو نگه می‌دارد. اما یادتان باشد که هنگام مطالعه، این لایه‌ی محافظ را دربیاورید و در جای امنی نگه دارید. اگر به براقیت و نو بودن کتاب خود اهمیت می‌دهید استفاده از روکش ضد گرد و غبار ضروری است.
۵. مقابل وسوسه‌ی نوشتن در کتاب مقاومت کنید
سعی کنید در برابر وسوسه‌ی نوشتن در کتاب تسلیم نشوید. حتی فکر نوشتن نام خود در صفحه‌ی اول را هم از سرتان بیرون کنید. در بازار کلکسیونی فعلی، چنین کاری به مذاق خریداران خوش نمی‌آید. اما اگر نمی‌توانید در مقابل این وسوسه مقاومت کنید، حداقل از مداد استفاده کنید. یک راه حل بهتر: یک دفترچه‌ی یادداشت (دیجیتالی یا چاپی، فرقی نمی‌کند) داشته باشید و در آن نقل قول‌ها و ایده‌های کتاب‌هایی که مطالعه می‌کنید را ثبت کنید.
۶. با کتابها با ملایمت رفتار کنید
هنگام مطالعه کتاب را بیش از حد باز نکنید و مراقب باشید چسب‌ها یا دوخت‌های صحافی از هم باز نشوند. اگر عادت کردید موقع مطالعه فشاری غیرضروری به کتابها وارد کنید، این عادت را ترک کنید. با کتابها باملایمت و حساسیت بیشتری رفتار کنید تا آسیب ناخواسته‌ای به آنها وارد نشود.
۷. هنگام بیرون کشیدن کتاب از قفسه، قسمت بالای کتاب را نکشید
در برخی کتابها ابعاد جلد کمی بزرگتر از صفحات کتاب است و فضای اضافی بین صفحات و جلد ایجاد می‌کند. محلی ایده آل برای قلاب کردن نوک انگشت و بیرون کشیدن کتاب از قفسه. اما مراقب باشید که اینکار را نکنید چون آن بخش کوچک، یکی ازآسیب‌پذیر‌ترین بخش‌های کتاب است. هر چه بیشتر این کار را انجام دهید، احتمال آسیب رساندن به کتاب بیشترمی‌شود. کمی دستتان را ببرید عقب‌تر و کتاب را از کناره‌های جلد بگیرید و آرام از قفسه بیرون بکشید.
۸. کتاب‌های خود را گردگیری کنید
گردگیری کتاب به نظر کار کوچکی می‌آید اما همین کار کوچک تاثیر بزرگی دارد و کتابها را از هر نوع کثیفی پاک می‌کند. گردگیری را از قسمت عطف کتاب (ناحیه‌ی میانی) شروع کنید و از دو طرف به سمت لبه‌ها ادامه دهید. همین کار به ظاهر کوچک که زحمتی هم ندارد باعث می‌شود کتابها نو و تمیز بمانند.
۹. کتابها را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید
کتابها سایه را ترجیح می‌دهند. درست مانند تغییر رنگ پوست انسان در اثر آفتاب‌سوختگی، قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه‌ی فرابنفش، رنگ کتابها را هم تغییرمی‌دهد. در دنیای کتاب‌های کمیاب یک اثر آفتاب‌خوردگی روی جلد می‌تواند تفاوت قیمتی معادل ۱۰۰۰۰ دلار ایجاد کند!
۱۰. دمای اتاقی که کتابها را در آن نگه می‌دارید باید ثابت باشد
نه اتاق زیر شیروانی نه گاراژو نه ماشین! کتاب‌هایتان را در یک مکان ثابت و مناسب قرار بدهید. کتابها دوست دارند محیط اطرافشان کمی خنک باشد، اما مهم‌تر از آن ثبات دمایی است. هر مکانی که نوسانات دمایی زیادی داشته باشد، به کتابها آسیب می‌زند.
۱۱. به کتابها فضای کافی بدهید
کتابها نیاز به فضایی برای تنفس دارند اگر تعداد زیادی کتاب را با فشار درون قفسه‌ها قرار بدهید، صفحات به هم فشرده می‌شوند و کتابها یکپارچگی ساختاری‌شان را از دست می‌دهند. در مورد فضایی که به آنها اختصاص می‌دهید سخاوتمند باشید. آیا واقعاً کتاب‌هایتان ارزش این را ندارند که یک قفسه‌ی دیگر هم برایشان بخرید؟
۱۲. کتاب‌های قطور را افقی بچینید
چیدمان عمودی برای کتاب‌های کوچک‌تر خوب است، اما در مورد کتاب‌های حجیم خیر. در چیدمان عمودی وزن تمام صفحات کاغذ به مرور زمان باعث افتادگی کتابها به طرف پایین می‌شود. با این حال، مراقب باشید که در هنگام چیدمان افقی هم تعداد زیادی کتاب را روی هم قرار ندهید تا مشکل فشردگی پیش نیاید.
۱۳. مراقب کپک باشید
اگر روی کتابی کپک دیدید، در اسرع وقت آن را از سایر کتابها جدا کنید. اگر امکانش را دارید کتاب کپک‌زده را به طور کامل دور بیندازید. اگر نه، آن را در فریزر (جدی) قرار بدهید و با متخصص مشورت کنید. در ضمن، به منبع شیوع کپک (شاید لوله‌ی آب نشت کرده) رسیدگی کنید.
منبع: mentalfloss
