اگر زیاد به مانیتور نگاه می‌کنید، شاید عینک بلو لایت نجات‌بخش شما باشد
با فناورمحور شدن بسیاری از کارها به‌ویژه پس از همه‌گیری کرونا، مدت زمان نگاه کردن به نمایشگرهای دیجیتالی هم افزایش یافته و منجر به خستگی چشم و اختلال در خواب هم شده است؛ گفته میشود عینک بلو لایت می‌تواند یک راهکار برای پیشگیری از چنین عوارضی باشد اما این عینک واقعا چقدر مؤثر است؟
- راهنمای خرید بهترین عینک برای کار با کامپیوتر؛ هر آنچه باید بدانید
- مناسب‌ترین فاصله چشم از مانیتور باید چقدر باشد؟
احتمالا همین حالا هم با رایانه، گوشی یا تبلت خود، در حالی مشغول خواندن این مطلب هستید که نور آبی از آنها ساطع میشود. خیره شدن به هر کدام از این دستگاه‌ها برای مدت طولانی می‌تواند منجر به «سندرم بینایی کامپیوتری» (Computer Vision Syndrome) یا CVS شود. نوع منحصربه‌فردی از خستگی چشم که با علائمی مانند خشکی چشم، قرمزی، سردرد و تاری دید همراه است.
به نوشته‌ی HealthLine یکی از راه حل‌هایی که تولیدکنندگان عینک برای پیشگیری از این خستگی پیشنهاد داده‌اند، استفاده از عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی است که در بازار با نام‌های بلولایت یا بلوکات شناخته می‌شوند. ظاهرا این عینکها نور آبی بالقوه زیان‌بار برای چشم را مسدود میکنند. اما اینکه آیا واقعا از خستگی چشم پیشگیری میکنند، بحث‌برانگیز است. اگر می‌خواهید درباره‌ی این عینکها بیشتر بدانید و یکی از آنها را برای خودتان امتحان کنید، این مطلب به شما کمک می‌کند.
نور آبی دقیقا چیست؟
نور آبی طول موجی است که به‌طور طبیعی در نور، از جمله در نور خورشید وجود دارد. در مقایسه با دیگر انواع نور، نور آبی طول موج کوتاهی دارد. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که با توجه به پزشکان، نور با طول موج کوتاه را دارای خطر بیشتری برای آسیب زدن به چشم می‌دانند.
موقعیت طول موج آبی در میان دیگر طیف‌های نور مرئی
Credit: Blue Light Exposed
در حالی که بسیاری از وسایل الکترونیکی از جمله لامپ‌ها نور آبی هم ساطع میکنند، اما درصد انتشار این نور در نمایشگرهای رایانه و تلویزیون‌ها بسیار بیشتر است. دلیلش هم این است که این دستگاه‌ها معمولا از نمایشگرهای کریستال مایع (LCD) استفاده میکنند. چنین نمایشگرهایی هرچند ممکن است بسیار شفاف و پویا به‌نظر برسند اما نور آبی بیشتری نسبت به نمونه‌های غیر LCD منتشر میکنند.
طبق بررسی‌ها تصور میشود که قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آبی می‌تواند باعث موارد زیر شود:
- بر ریتم شبانه‌روزی بدن شما اثر می‌گذارد که می‌تواند خوابیدن در شب را دشوار کند.
- باعث سردرد میشود.
- خستگی چشم را افزایش میدهد.
با این حال نور آبی همیشه بد نیست. چون این طول موج توسط نور خورشید هم تولید میشود، می‌تواند هوشیاری را افزایش دهد و یادآوری کند که زمان برخاستن از خواب و آغاز روز فرا رسیده است.
از سویی مطالعات زیادی درباره‌ی نور آبی و آسیب آن روی چشم انجام شده است اما بیشتر آنها روی چشم حیوانات یا در محیط‌های آزمایشگاهی کنترل شده صورت گرفته‌اند و این امر، دانستن اینکه نور آبی دقیقا چگونه در زندگی واقعی بر انسان‌ها اثر می‌گذارد را دشوار می‌کند.
طبق اعلام آکادمی چشم‌پزشکی آمریکا، نور آبی از دستگاه‌های الکترونیکی منجر به بیماری چشمی نمی‌شود اما این انجمن همچنین بر مواردی مانند پرهیز کامل از صفحه نمایش دیجیتالی، در یک یا دو ساعت پیش از رفتن به رختخواب تأکید میکنند.
عینک مسدودکننده‌ی نور آبی چیست؟
در تلاش برای کاهش ضررهای احتمالی و اثرات بالقوه منفی قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور آبی، تولیدکنندگان عینک، عدسی‌های عینک را با پوشش‌ها یا رنگ‌های ویژه‌ای تولید کرده‌اند که برای بازتاب یا جلوگیری از رسیدن نور آبی به چشم شما طراحی شده‌اند.
ایده‌ی پشت عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی این است که استفاده از آنها می‌تواند خستگی چشم، آسیب چشم و تأثیر منفی روی خواب را کاهش دهد. اما هنوز تحقیقات زیادی برای تأیید این ادعا وجود ندارد که این عینکها تا چه اندازه موفق به انجام این کار هستند.
آکادمی چشم‌پزشکی آمریکا به‌طور کلی استفاده از عینک را هنگام تماشای طولانیمدت یک دستگاه الکترونیکی، به عنوان جایگزینی برای لنزهای تماسی توصیه می‌کند. به این دلیل که عینک کمتر باعث خشکی چشم و سوزش ناشی از استفادهی طولانیمدت از لنز میشود.
عینک بلو لایت به‌ویژه هنگام کار با رایانه و گوشی در شب هنگام می‌تواند به جلوگیری از خستگی چشم کمک کند.
Credit: Insider
مزایای عینک محافظ نور آبی
در تئوری، عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی به کاهش خستگی چشم کمک میکنند. اما این موضوع به‌طور قطعی توسط تحقیقات ثابت نشده است.
یک بررسی در سال ۲۰۱۷ به سه آزمایش جداگانه درباره‌ی استفاده از عینک محافظ نور آبی و خستگی چشم پرداخت. نویسندگان هیچ مدرک قابل اعتمادی برای ارتباط عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی با بهبود بینایی، کاهش خستگی چشم یا بهبود کیفیت خواب شناسایی نکردند.
اما یک مطالعه‌ی جزئی دیگر در همان سال ۲۰۱۷، ۳۶ نفر را که از عینک مسدودکننده‌ی نور آبی یا دارونما (داروی صرفا تلقینی) استفاده می‌کردند، مورد بررسی قرار داد. پژوهشگران دریافتند کسانی که از عینک محافظ نور آبی برای یک کار کامپیوتری ۲ ساعته استفاده می‌کردند، در مقایسه با کسانی که این عینک را نداشتند، خستگی چشم، خارش و درد چشم کمتری داشتند. هرچند محققان دیگر از این مطالعه به دلیل پتانسیل سوگیری انتقاد کرده‌اند.
یک مطالعه‌ی دیگر در سال ۲۰۲۱ روی ۱۲۰ شرکت‌کننده از آنان خواست از عینک‌های محافظ نور آبی یا شفاف استفاده کنند و به مدت ۲ ساعت مشغول کار با رایانه شوند. اما پس از پایان این مدت، محققان تفاوتی در خستگی چشم بین دو گروه پیدا نکردند.
اما اگر مدت بیشتری به‌طور مداوم پای رایانه یا دیگر دستگاه‌های الکترونیک به مانیتور چشم می‌دوزید، استفاده از ابزارها و روشهایی که بتواند اثر پرتوهای زیان‌بار را کاهش دهد، ضروری خواهد بود.
به نوشته‌ی NPR چشم‌پزشکان معتقدند که یکی از موارد اصلی در آسیب به چشم هنگام استفاده از نمایشگرهای الکترونیک، نه به خود صفحه نمایش، بلکه به شیوهی استفادهی مردم از آنها مربوط میشود.
مردم اغلب تمایل دارند این نمایشگرها و به‌ویژه گوشی‌های هوشمند را در فاصلهی بسیار نزدیک نسبت به چشم خود نگه دارند. این فاصله گاهی اوقات تنها حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر است، در حالی که مواد چاپی معمولا در فاصلهی ۴۰ سانتی‌متری برای مطالعه قرار می‌گیرند. همچنین مردم تمایل دارند برای مدت بسیار طولانی و بدون استراحت به این نمایشگرها نگاه کنند که باز هم خستگی چشم را افزایش میدهد.
از سویی مطالعات نشان داده‌اند که نور آبی می‌تواند در چرخه‌ی نور بدن ما اختلال ایجاد کند. همه‌ی ما یک ریتم طبیعی داریم تا بدانیم چه زمانی خسته می‌شویم و چه موقع باید به رختخواب برویم. بنابراین اگر می‌خواهید اواخر شب به صفحه نمایش خود نگاه کنید، که احتمالا ایده‌ی خوبی نیست اما متأسفانه بسیاری از ما هنوز این کار را انجام می‌دهیم، فیلترهای مسدودکننده‌ی نور آبی مانند عینک بلو لایت، می‌توانند در این زمینه مفید باشند.
نکاتی برای خرید عینک مسدودکننده‌ی نور آبی
در حالی که عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی در بسیاری از فروشگاه‌های خرده‌فروشی موجود است، اما الزاما همه‌ی آنها توسط انجمن‌های حرفه‌ای چشم‌پزشکی تأیید نشده‌اند.
بنابراین اگر می‌خواهید کارکرد عینک‌های محافظ نور آبی را برای خودتان امتحان کنید، به این نکات توجه داشته باشید:
می‌توانید این عینکها را به‌صورت یک عینک کامل، یا یک پوشش برای مسدود کردن نور آبی روی عینک‌های طبی خود تهیه کنید.
اگر با عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی خود، زمانی را در خارج از منزل می‌گذرانید، مطمئن شوید که از محافظت فرابنفش (UV) هم برخوردار هستند.
مانند بسیاری از عینک‌های دیگر، راحتی یک عامل مهم در انتخاب عینک نور آبی است. به دنبال عینک‌های سبکی باشید که هنگام قرارگیری روی بینی، آزاردهنده نباشند، به پایین نلغزند و همچنین احساس نکنید که پشت گوش شما خیلی اذیت میشود.
اگر مطمئن نیستید که آیا عینک محافظ نور آبی برای شما مفید یا خیر، می‌توانید با خرد یک مدل ارزان‌تر که استفاده از آن راحت است، شروع کنید.
جمع‌بندی
اگرچه هنوز تحقیقات زیادی اثربخشی کامل عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی را اثبات نکرده‌اند اما اگر زمان زیادی را جلوی کامپیوتر می‌گذرانید یا به تماشای تلویزیون می‌پردازید، و به‌ویژه اگر در هنگام شب که با چرخه‌ی طبیعی بدن سازگاری ندارد چنین کاری انجام می‌دهید، احتمالا عینک‌های محافظ نور آبی در بهبود وضعیت مؤثر باشند.
بدین ترتیب شاید شما هم بخواهید کارکرد آنها را امتحان کنید تا ببینید آیا به کاهش خستگی چشم و بهبود علائمی مانند خشکی و قرمزی چشمتان کمک میکنند یا خیر. همچنین می‌توانید با استراحت ۱۰ دقیقه‌ای هنگام کار با رایانه یا دستگاه دیجیتال خود، استفاده از قطره‌های چشمی و استفاده از عینک به جای لنز تماسی، به کاهش خستگی چشم خود کمک کنید.
و در نظر داشته باشید که اگر نگران خستگی چشم هستید، بهتر است با یک چشم‌پزشک یا اپتومتریست درباره‌ی راه‌های مفید دیگری که می‌توانند به شما برای کاهش علائم خستگی چشمی کمک کنند، مشورت کنید.
چند عینک بلو لایت مناسب از نگاه کاربران
حالا که به مفهوم و کارکرد عینک بلو لایت پرداختیم، شاید خوب باشد نگاهی هم به برخی از عینک‌های مسدودکننده‌ی نور آبی که کاربران از آنها رضایت دارند بپردازیم. در اینجا چند نمونه را برای شما قرار داده‌ایم که می‌توانید با مراجعه به صفحه‌ی هر محصول، جزئیات دیدگاه کاربران را درباره‌ی آن مطالعه کنید.
عینک محافظ چشم میجیا مدل HMJ01TS(B)
این یک عینک بلوکات ارزان‌قیمت اما مناسب است که می‌تواند برای آغاز کار با این نوع عینکها و بررسی اثر آنها روی چشمتان مناسب باشد. برند میجیا از زیرجمموعه‌های شیائومی به‌شمار می‌رود که کیفیت بالایی در تولید گجت‌های کاربردی دارد.
درصد حذف نور آبی در آن به گونه‌ای تنظیم شده که ضمن پیشگیری از خستگی چشم، مشکلی برای رنگ و وضوح تصویر هم ایجاد نشود. با مسدود کردن بیش از ۴۰ درصد نور آبی تولید شده توسط نمایشگر، می‌توانید سردرد، بی‌خوابی و چشم درد ناشی از کار با وسایل الکترونیک را کاهش دهید.
فریم عینک با ترکیبی از فلز و پلاستیک، بسیار سبک ساخته شده و به خوبی روی صورت قرار می‌گیرد. استفاده از مواد ضدحساسیت هم باعث شده تا استفادهی طولانیمدت از آن آسیب پوستی ایجاد نکند.
عینک محافظ چشم دوکو مدل BluecutUV4002
امروزه سبک زندگی کودکان تغییر کرده و بسیاری از آنها مدت زیادی پای تلویزیون، رایانه و دستگاه‌های قابل حمل مشغول درس و بازی و سرگرمی هستند. بنابراین جلوگیری از ضعیف شدن چشم آنها با کمک عینک‌های ضد نور آبی و فرابنفش ضروبی به‌نظر می‌رسد. به‌ویژه اینکه چشم‌های کودکان محافظت کمتری دارند و شبکیه‌ی آنها شفاف‌تر از شبکیه‌ی چشم بزرگسالان است که باعث میشود نور آبی مضر با شدت بیشتری به چشم برسد.
این عینک با جذابیت به‌ویژه برای کودکان طراحی شده است و در رنگ‌های متنوعی عرضه میشود. لنزهای عینک به‌طور مؤثر نور آبی را فیلتر میکنند و بدون اثر بر زیبایی ظاهری، پیامدهای منفی قرار گرفتن در معرض نور آبی مضر را به حداقل می‌رسانند.
در عین حال شفافیت تصویر را هم حفظ میکنند. قاب کامپوزیت TR90 این محصول با وزن کم، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر دما ساخته شده است و پوشیدن آن آسان است.
این محصول همچنین DUCO از پرفروش‌ترین عینکها در فروشگاه‌های گوناگون مانند آمازون است و علاوه بر خود محصول، یک چراغ نور آبی و یک کارت تست نور آبی و فرابنفش هم در جعبه‌ی آن قرار دارد تا امکان آزمایش کارایی عینک به آسانی فراهم باشد.
عینک محافظ چشم توروک استاینر مدل FU006
عینک محافظ چشم مدل FU006 از برند Turok Steinhardt دیگر زیرمجموعه‌ی شیائومی هم با مسدود کردن اشعه ماوراء بنفش و نورهای آبی از آسیب دیدن و خستگی چشم جلوگیری می‌کند. لنز این عینک از مواد نانومتری پلی‌کربنات ساخته شده که می‌تواند تا ۶۰ درصد پرتو نور آبی را حذف کند. میزان حذف پرتو فرابنفش ادعا شده توسط شرکت هم برای این عینک تا ۹۹.۹ درصد است.
برای ساخت فریم این عینک هم از مواد پلی‌ترمائید (PEI) استفاده شده که علاوه بر سبک بودن دارای مقاومت بالایی هستند. فریم مدل FU006 طراحی ساده و سازگار با ارگونومی گوش و بینی دارد و از ایجاد بار اضافی روی صورت جلوگیری می‌کند. پد بینی آن هم نرم و انعطاف‌پذیر است و به آسانی تنظیم میشود.
عینک محافظ چشم شیائومی مدل سری Turok Steinhardt مدل FU006
عینک Xiaomi TS مدل FU006، یک عینک محافظ در برابر پرتو آفتاب و نور نمایشگر است که با مسدود کردن نور مضر و پرتو فرابنفش، سلامتی خواب و چشم را به همراه دارد. رنگ زرد یک رنگ مکمل رنگ آبی است و عینک‌های سطح پایه‌ی TS از خاصیت مختلف نانومواد زرد برای جذب نور مضر آبی و مسدود کردن آن تا ۳۵ درصد استفاده میکنند.
در عین حال این عینک با استفاده از کروماتوگرافی اطمینان حاصل می شود که نور مرئی بی‌ضرر به‌خوبی به چشم می‌رسد. بدین ترتیب از خستگی چشم می‌کاهد و وضوح رنگ را افزایش میدهد.
لنز این عینک، همچنین تا ۹۹.۹۹ درصد پرتو فرابنفش را مسدود می‌کند. لنزهای آن که از پوشش دو طرفه استفاده میکنند، می‌توانند به‌طور موثری از بروز انواع آسیب‌دیدگی در چشم جلوگیری کنند، در حالی که مشکلی هم برای دیدن تصاویر ایجاد نمی‌کنند.
فریم عینک از مواد PEI ساخته شده است که با استحکام بالا، مقاومت در برابر سایش و بسیار سبک است و برای استفادهی طولانی مدت هیچ‌گونه فشاری احساس نخواهید کرد و بدون ایجاد بار اضافی روی صورت شما، به‌خوبی تنظیم میشود.
پد بینی آن انعطاف‌پذیر بوده و با شکل‌های مختلف صورت تطابق دارد. بنابراین اگر با محصولات دیجیتالی مانند رایانه، گوشی و تبلت برای مدت زمان طولانی کار می‌کنید، گزینه‌ی خوبی برای کاهش خستگی به‌شمار می‌رود.
عینک محافظ چشم بارنر مدل Chamberi Coconut Milk
لنزهای بارنر از باکیفیت‌ترین لنزها برای افرادی است که ساعت‌های طولانی با نمایشگرهای دیجیتالی کار میکنند. این لنزها نور آبی زیر ۴۱۰ نانومتر را ۱۰۰ درصد و نور بین ۴۱۰ تا ۴۵۰ نانومتر را هم تا ۴۵ درصد مسدود میکنند. بدین ترتیب ضمن جلوگیری از پرتوهای نور آبی مضر، همچنان کیفیت و وضوح تصویر را حفظ میکنند.
این عینک همچنین با طراحی مدرن از بهترین عینک‌های محافظ چشم برای استایل‌های گوناگون به‌شمار می‌رود. وزن سبک، انعطاف‌پذیر و بدون لرزش بودن فریم عینک بارنر هم باعث شده تا در استفادهی طولانیمدت آزاردهنده نباشد.
