AHA و BHA چیست و چه شباهت و تفاوت‌هایی دارند؟
حتما شما هم در هنگام خواندن ترکیبات یک محصول پوستی به دو عبارت AHA و BHA برخورد کرده‌اید. در واقع، این دو عبارت مخفف دو نوع هیدروکسی اسید به نامهای «آلفا هیدروکسی اسید» و «بتا هیدروکسی اسید» هستند که به افزایش فرآیند لایه‌برداری طبیعی پوست کمک می‌کنند. این اسیدها در بسیاری از محصولات پوستی از جمله تونرها، شوینده‌ها و مرطوب‌کننده‌ها وجود دارند و می‌توانند به رفع مشکلات پوستی شما کمک کنند.
با انتخاب یک محصول پوستی مناسب که دارای ترکیبات مورد نیاز پوست شما است، می‌توانید سلول‌های مرده‌ی پوستتان را از بین ببرید و شادابی چهره‌ی خود را دوباره بازگردانید. گفتنی است که، هیچ یک از هیدروکسی اسیدها کاربرد بهتر و برتری از یکدیگر ندارند و در واقع، هر کدام به یک روش ویژه، می‌توانند به لایه‌برداری عمیق پوست کمک کنند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید، استفاده از اسیدهای لایه‌بردار به قرن‌ها قبل و دوران مصر باستان بازمی‌گردد. زمانی که کلئوپاترا، قدرتمندترین ملکه‌ی مصر برای داشتن پوستی شفاف و صاف در شیر ترش حمام می‌کرد. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ به بررسی تفاوت‌های آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) و بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها می‌پردازیم.
آلفا هیدروکسی اسید (AHA) چیست؟
بتا هیدروکسی اسید (BHA) چیست؟
تفاوت میان AHA ها و BHA ها
تفاوت میان هیدروکسی اسیدها با لایه‌بردارهای فیزیکی
استفاده‌ی همزمان از AHA ها و BHA ها
نحوه‌ی استفاده‌ی صحیح از هیدروکسی اسیدها
آلفا هیدروکسی اسید (AHA) چیست؟
آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) که نام آن‌ها را در میان ترکیبات بسیاری از محصولات پوستی می‌بینم به صورت طبیعی در مواد غذایی وجود دارند. برای مثال، نیشکر حاوی گلیکولیک اسید و شیر حاوی لاکتیک اسید است؛ از طرفی تمام میوه‌ها حاوی سیتریک اسید هستند. امروزه از این اسیدها در فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود.
در دهه‌ی گذشته، محققان توانسته‌اند با تولید آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) در محیط‌های آزمایشگاهی، محصولات مراقبت پوستی زیادی را در دسترس مردم قرار دهند. این محصولات می‌توانند به رفع مشکلات مربوط به پیری پوست، مانند چین‌و‌چروک و تغییر رنگ رنگدانه‌ها، کمک کنند. به طور کلی، استفاده از آلفا هیدروکسی اسیدها یک گزینه‌ی قابل اعتماد و موثر برای از بین بردن سلول‌های مرده پوست و بهبود ظاهر و بافت آن به شمار می‌آید.
انواع آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA)
آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) به پنج دسته‌ی گلیکولیک اسید، لاکتیک اسید، سیتریک اسید، مالیک اسید و تارتاریک اسید تقسیم می‌شوند. شما می‌توانید از انواع مختلف AHA ها برای درمان آکنه، لکه‌های پوستی، «هایپرپیگمانتاسیون» (Hyperpigmentation) و ترشح بیش از حد چربی در پوست استفاده کنید. آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) به تنظیم pH پوست هم کمک می‌کنند.
لاکتیک اسید
لاکتیک اسید یکی از محبوب‌ترین آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) است که در لایه‌بردارهای پوستی وجود دارد و به از بین رفتن سلول‌های مرده‌ی پوست کمک می‌کند. با قرار دادن این اسید در روتین پوستی خود، صافی و نرمی آن را دوباره باز می‌گردانید. لاکتیک اسید در ساختار «عامل مرطوب‌کننده‌ی طبیعی پوست» یا به اختصار NFM هم وجود دارد و می‌تواند به حفظ رطوبت پوست و آبرسانی آن کمک کند.
گلیکولیک اسید
گلیکولیک اسید یکی دیگر از آلفا هیدروکسی اسیدهای (AHA) رایج است که کم‌ترین وزن مولکولی را در میان همه‌ی AHA ها دارد و همین باعث می‌شود تا به راحتی در پوست نفوذ کند و روی آن تأثیر بگذارد. این اسید، به طور ویژه‌ای پوست شما را لایه‌برداری می‌کند و می‌تواند به درمان بسیاری از مشکلات پوستی کمک کند. گلیکولیک اسید به دلیل داشتن خواص ضدمیکروبی، از بروز آکنه‌های جدید هم جلوگیری می‌کند.
سیتریک اسید
سیتریک اسید یک آلفا-بتا هیدروکسی است که به طور طبیعی در مرکباتی مانند لیمو ترش یافت می‌شود. سیتریک اسید هم دارای خواص آنتی اکسیدان است و می‌تواند اثرات پیری پوست را از بین ببرد. این اسید با حذف سلول‌های مرده‌ی بالاترین لایه‌ی پوست، به تمیز کردن منافذ و روشن و بی‌نقص شدن پوست شما کمک می‌کند. سیتریک اسید برای تمام سنین و انواع پوست مناسب است.
مالیک اسید
مالیک اسید یک آلفا هیدروکسی اسید (AHA) کم‌طرفدار و البته موثر است که به طور طبیعی در میوه‌هایی مانند سیب و گلابی وجود دارد. این اسید هم مانند AHA های دیگر به لایه‌برداری پوست و شفاف شدن آن کمک می‌کند. اندازه مولکول‌های مالیک اسید کوچکتر از اسیدهای دیگر است و به همین دلیل خیلی سخت‌تر جذب پوست می‌شود. به عبارت دیگر اگر پوستتان به استفاده از آلفا هیدروکسی اسیدهای (AHA) دیگر حساسیت نشان داده است، می‌توانید به سراغ استفاده از مالیک اسید که عملکرد ملایم‌تری دارد بروید.
تارتاریک اسید
تارتاریک اسید نوع دیگری از آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) است که شکل طبیعی آن در بسیاری از گیاهان مانند انگور یافت می‌شود. این اسید دارای خواص آنتی اکسیدان است و به همین دلیل در بیشتر مواقع از آن برای رفع چین‌وچروک‌های پوستی و کوچکتر کردن منافذ استفاده می‌شود. لاکتیک اسید به تقویت گردش سلولی کمک می‌کند و باعث می‌شود محصولاتی مانند مرطوب‌کننده‌ها و آبرسان‌ها به خوبی جذب پوست شوند.
بتا هیدروکسی اسید (BHA) چیست؟
بتا هیدروکسی اسیدها که به اختصار با نام BHA شناخته می‌شوند، دسته دیگری از اسیدهای لایه‌بردار هستند که می‌توانند به رفع بسیاری از مشکلات پوستی از جمله آکنه، پسوریازیس و درماتیت سبوره‌ای (Seborrhoeic Dermatitis) کمک کنند. درست مانند آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA)، بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) هم به صورت طبیعی در گیاهان وجود دارند؛ اما اغلب در آزمایشگاه‌ها تولید می‌شوند.
انواع بتا هیدروکسی اسیدها (BHA)
بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) به چهار دسته به نامهای تراپیک اسید، ترتوکانیک اسید، بتا هیدروکسی بوتیریک اسید و سالیسیلیک اسید تقسیم می‌شوند. پرکاربردترین نوع BHA در محصولات مراقب پوستی، سالیسیلیک اسید است؛ چرا که ایمنی استفاده از آن در این دسته از محصولات توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده است.
سالیسیلیک اسید
سالیسیلیک اسید رایج‌ترین نوع بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) است که به طور طبیعی در گیاهان مختلف وجود دارد و به دلیل خاصیت لایه‌برداری ملایم و در عین حال موثرش از محبوبیت بالایی برخوردار است. این اسید به از بین بردن آکنه‌ها و پیشگیری از بروز دوباره‌ی آن‌ها کمک می‌کند. سالیسیلیک اسید معمولا در محصولاتی که به طور ویژه برای درمان مشکلات پوستی خاص مانند پسوریازیس ساخته شده‌اند، پیدا می‌شود.
تفاوت میان AHAها و BHAها
به طور کلی هیدروکسی اسیدها شباهت‌های بسیار زیادی با یکدیگر دارند و هر دو به عنوان لایه‌بردار مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما تفاوت‌های کلیدی آن‌ها با یکدیگر باعث شده از هر کدام برای از بین بردن مشکلات پوستی مختلف استفاده شود. در واقع، آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) به عنوان ترکیبات «محلول در آب» شناخته می‌شوند. این یعنی بیشتر روی سطح پوست تاثیر می‌گذارند و به رفع خطوط ریز، چین‌وچروک‌ها و آسیب‌های ناشی از تابش مستقیم نور خورشید کمک می‌کنند.
اما بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) ترکیبات محلول در روغن هستند و در عمق پوست نفوذ کمک می‌کنند. به همین دلیل است که برای باز کردن منافذ مسدود شده‌ی پوست و درمان بافت ناهموار آن، از سالیسیلیک اسید استفاده می‌شود.
در نهایت می‌توان گفت که، بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) به دلیل داشتن وزن مولکولی کمتر، نسبت به آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) عملکرد ملایم‌تری دارند. این یعنی استفاده از بعضی از AHA ها، برای همه‌ی انواع پوست مناسب نیست و می‌تواند باعث تحریک یک سری از آن‌ها شود. هرگز فراموش نکنید که برای اضافه کردن هیدروکسی اسیدها به روتین پوستی خود، طبق دستورالعمل‌های روی برچسب محصول یا توصیه‌های متخصص پوستتان عمل کنید.
تفاوت میان هیدروکسی اسیدها با لایه‌بردارهای فیزیکی
اکنون که بیشتر با لایه‌بردارهای شیمیایی آشنا شده‌اید، بهتر است به تفاوت میان آلفا هیدروکسی اسید (AHA) و بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) با دیگر روش‌های لایه‌برداری بپردازیم. به طور کلی، شما می‌توانید از لایه‌بردارهای شیمیایی و فیزیکی برای لایه‌برداری پوستتان استفاده کنید.
در روش اول باید از ترکیبات فعالی مانند سالیسیلیک اسید یا گلیکولیک اسید را برای از بین بردن سلول‌های مرده‌ی پوست استفاده کنید. اما در روش دوم و لایه‌برداری فیزیکی شما این کار را با موادی مانند اسکراب‌ها انجام می‌دهید.
استفاده‌ی همزمان از AHAها و BHAها
شما می‌توانید با توجه به مشکلات پوستی خود از هیدروکسی اسیدهای مناسب خودتان استفاده کنید. اگر در این باره مطمئن نیستی، پیشنهاد می‌کنیم برای بررسی وضعیت پوستتان به یک متخصص حرفه‌ای مراجعه کنید. بر اساس یک مطالعه‌ی انجام شده در سال ۲۰۰۹، استفاده‌ی همزمان از آلفا هیدروکسی اسید (AHA) و بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) می‌تواند تولید کلاژن را در پوست افزایش دهد و شرایط آن را به مراتب بهتر کند.
محصولات پوستی زیادی در بازار وجود دارند که حاوی هر دو نوع هیدروکسی اسیدها هستند و شما می‌توانید با توجه به مشکل پوستی خود آن‌ها را تهیه کنید. با این حال، اگر پوست خشک و حساسی دارید و نمی‌خواهید از AHA ها و BHA ها به طور همزمان استفاده کنید می‌توانید یکی از آن‌ها را در روتین روز و دیگری را در روتین شب خود قرار دهید.
همچنین می‌توانید از آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) و بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) به صورت یک روز در میان استفاده کنید. این روش برای کسانی که از AHA های خانگی استفاده می‌کنند بسیار مناسب است. علاوه بر این، امکان استفاده از این ترکیبات در یک سری از بخش‌های خاص صورت هم وجود دارد. برای مثال، اگر پوست مختلطی دارید، می‌توانید از AHA برای نواحی خشک و از BHA برای نواحی چرب پوست استفاده کنید.
نحوه‌ی استفاده‌ی صحیح از هیدروکسی اسیدها
در قدم اول بهتر است از اسیدهای دارای غلظت کمتر استفاده کنید و به مرور زمان به سراغ غلظت‌های بالاتر بروید. ابتدا کمی از محصول پوستی حاوی AHA یا BHA را روی قسمت کوچکی از پوست خود قرار دهید. در صورت بروز مشکل، مصرف آن را قطع و با یک متخصص پوست صحبت کنید.
- دستورالعمل‌های روی محصول را به طور دقیق دنبال نمایید و بیشتر از میزان توصیه شده استفاده نکنید.
- از محصولات حاوی هیدروکسی اسیدها برای نوزادان یا کودکان استفاده نکنید.
- هر روز و به طور مرتب از یک ضدآفتاب دارای SPF بالای ۳۰ استفاده کنید.
سخن پایانی
آلفا هیدروکسی اسید (AHA) و بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) مزایای مشابهی دارند و می‌توان از انواع آن‌ها برای لایه‌برداری شیمیایی پوست استفاده کرد. با این حال بهتر است ابتدا مشکل پوست خود را شناسایی کنید و سپس با توجه به آن هیدروکسی اسید مناسب را انتخاب نمایید.
منبع: Healthline ,Cerave ,FDA ,Byrdie
