روز جهانی شیر چه روزی است؟ (از تاریخچه تا ایده برای جشن)
شیر یکی از بهترین منابع کلسیم و پروتئین است. اما بخش قابل توجهی از جمعیت جهان بهدلایل مختلف از این نوشیدنی استفاده نمیکنند یا به آن دسترسی ندارند. از اینرو سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اول ژوئن معادل ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ را به روز جهانی شیر اختصاص داده است تا اهمیت این نوشیدنی را برجسته کند و آگاهی عمومی در مورد فواید آن را افزایش دهد.
در این مقاله از دیجیکالا مگ به بررسی تاریخچهی این روز جهانی میپردازیم و طرز تهیهی چند نوع نوشیدنی و دسر خوشمزه را با استفاده از شیر آموزش میدهیم. با ما همراه باشید.
روز جهانی شیر چه روزی است؟
روز جهانی شیر در 1 ژوئن 2025، روز یکشنبه 11 خرداد 1404 برگزار میشود.
روز جهانی شیر هر ساله در تاریخ 1 ژوئن در سراسر جهان گرامی داشته میشود. این مناسبت جهانی اولین بار در سال 2001 توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) پایهگذاری شد. هدف از نامگذاری این روز، افزایش آگاهی دربارهی اهمیت شیر و تاکید بر نقش کلیدی آن در حفظ سلامت عمومی، توسعهی اقتصادی و کشاورزی پایدار است.
فائو اول ژوئن را به این دلیل انتخاب کرد که پیش از آن هم در بسیاری از کشورها جشنها و رویدادهای مرتبط با شیر در همین زمان برگزار میشد. بنابراین این روز میتوانست زمان مناسبی برای توجه به ارزشهای تغذیهای شیر و نقش پررنگ آن در زندگی روزمره باشد.
چرا روز جهانی شیر مهم است؟
روز جهانی شیر فقط به تبلیغ این نوشیدنی محدود نمیشود، بلکه فرصت مناسبی برای توجه به موضوعات مهم زیر است:
- افزایش آگاهی عمومی دربارهی فواید تغذیهای شیر
- حمایت از دامداران و نقش کلیدی آنها در تامین امنیت غذایی
- مبارزه با سوء تغذیه بهویژه در کشورهای در حال توسعه
- ایمنی غذایی و آموزش بهداشت
شیر به دلیل داشتن مواد مغذی زیر در تمام مراحل زندگی به حفظ سلامت جسم و ذهن کمک میکند:
- پروتئین: برای رشد عضلات، ترمیم سلولهای بدن و حفظ جوانی و شادابی پوست مفید است.
- کلسیم: برای ساخت استخوانها و دندانها و افزایش استحکام آنها ضروری است.
- پتاسیم: روی عملکرد اعصاب تاثیر دارد، انقباض عضلات را تنظیم میکند و باعث حفظ تعادل مایعات بدن میشود.
- ویتامین B12: در رشد مغز و تولید گلبولهای قرمز خون نقش دارد.
- فسفر: برای رشد بدن مفید است و از سلامت استخوانها و دندانها حمایت میکند.
مصرف منظم شیر در دوران کودکی میتواند از بروز کمبودهای تغذیهای و تاخیر رشد جلوگیری کند و احتمال ابتلا به پوکی استخوان را در سالهای بعدی زندگی کاهش دهد. به همین دلیل، والدین تشویق میشوند که شیر یا سایر فرآوردههای لبنی را در رژیم غذایی روزانهی فرزندشان بگنجانند و از آن در وعدهی صبحانه یا به شکل میانوعده استفاده کنند.
کشورهایی که روز جهانی شیر را جشن میگیرند
تا سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۰۰ کشور در سراسر جهان در این روز مشارکت داشتهاند. برخی از کشورهایی که بهطور فعال در این رویداد شرکت میکنند عبارتاند از:
- هند: بهعنوان بزرگترین تولیدکننده شیر جهان، با کمپینهای گسترده در رسانههای اجتماعی و رویدادهای زنده.
- کانادا: با مشارکت کشاورزان و کمپینهای دیجیتال، از جمله کاشت درخت به ازای هر بازنشر در رسانههای اجتماعی.
- ایرلند: برگزاری رویدادهای عمومی مانند جشنوارههای غذایی و نمایشگاهها.
- ژاپن: برگزاری پروژههایی مانند “لبخند برای شیر” و کمپینهای رسانهای گسترده.
- نیجریه: برگزاری جشنهای عمومی با تمرکز بر ترویج مصرف لبنیات.
- استرالیا: اجرای کمپینهای ملی با محوریت تأثیر شیر بر سلامت و اقتصاد.
- سوئد، سوئیس، نیوزیلند، شیلی: برگزاری رویدادهای محلی در مزارع و کمپینهای آموزشی.
روز جهانی شیر در ایران
ایران نیز هر ساله روز جهانی شیر را در تاریخ ۱ ژوئن (۱۱ خرداد) گرامی میدارد. این رویداد با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت مصرف شیر و فرآوردههای لبنی در سلامت جامعه برگزار میشود.
با وجود برگزاری این رویدادها، مصرف سرانه شیر در ایران پایینتر از میانگین جهانی است. این موضوع نگرانیهایی را در زمینه سلامت عمومی، بهویژه در مورد بیماریهایی مانند پوکی استخوان و سوءتغذیه، به همراه داشته است. برگزاری روز جهانی شیر فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی فراهم میکند.
چالشهای روز جهانی شیر
اگرچه روز جهانی شیر در سراسر جهان با استقبال گستردهای مواجه شده، اما بدون حاشیه یا چالش نبوده است. چرا که منتقدان صنعت لبنیات نگرانیهای مختلفی را دربارهی شرایط نگهداری دامها و تاثیر شیر روی سلامت انسان مطرح کردهاند. در واکنش به این دغدغهها، یک رویداد دیگر با نام روز جهانی شیر گیاهی شکل گرفته است که مصرف محصولات گیاهی مانند شیر سویا، بادام، جو دوسر و نارگیل را به جای شیر دام تشویق میکند.
طرفداران این نوع نوشیدنیها معتقدند که شیرهای گیاهی با محیط زیست سازگارتر و از نظر اخلاقی قابل قبولتر هستند. با این حال، شیر گاو هنوز یکی از منابع اصلی و مقرونبهصرفهی تامین مواد مغذی ضروری در جهان به شمار میرود و به دلیل در دسترس بودن و محتوای بالای پروتئین، کلسیم و سایر ریزمغذیها جایگاه خود را در رژیم غذایی بسیاری از مردم حفظ کرده است.
طرز تهیهی چند نوع نوشیدنی و دسر برای جشن روز جهانی شیر
شیر، فقط یک نوشیدنی ساده نیست، بلکه یک مادهی اولیهی مهم است که میتواند پایهی خلق بسیاری از خوراکیهای خوشطعم و مقوی باشد. از نوشیدنیهای گرم گرفته تا دسرهای خنک، شیر در آشپزی نقش پررنگی دارد. ترکیب شیر با طعمدهندههای مختلف مثل میوه، عسل، دارچین یا شکلات میتواند خوراکیهای خوشمزهای خلق کند که هم مغذی هستند و هم بین کودکان و بزرگسالان محبوبیت زیادی دارند. در ادامه با چند ایدهی ساده و خوشمزه برای تهیهی انواع نوشیدنی و دسر با شیر آشنا میشوید.
1. شیر چای
شیر چای یک نوشیدنی گرم و آرامشبخش است که از ترکیب چای با شیر و گاهیاوقات ادویههای مختلف مانند دارچین یا زنجبیل تهیه میشود. این نوشیدنی که در بسیاری از فرهنگها از جمله آسیا طرفداران زیادی دارد، انتخاب خوبی برای دورهمیها و حتی لحظات استراحت محسوب میشود.
شیر چای از نظر خواص تغذیهای ترکیبی از فواید چای و شیر را دربر میگیرد. چای سیاه حاوی آنتیاکسیدانهای متنوعی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن کمک میکنند. ترکیب این ماده با شیر یک نوشیدنی پرخاصیت را به وجود میآورد که علاوهبر طعم دلپذیر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کاهش استرس و افزایش انرژی کمک میکند.
2. شیرموز پسته
شیرموز پسته یک نوشیدنی مغذی و خوشطعم است که به عنوان میانوعده یا جایگزین صبحانه مصرف میشود . موز منبع غنی پتاسیم و ویتامینهای گروه B است و به تقویت سیستم عصبی و عضلانی کمک میکند. پسته هم سرشار از فیبر و آنتیاکسیدان است و در بهبود سلامت قلب و کاهش چربی خون نقش دارد. ترکیب این دو ماده با شیر که منبع خوب کلسیم است، یک نوشیدنی مقوی و سالم را فراهم میآورد.
شیرموز پسته به کسانی که میخواهند از غذا برای افزایش انرژی، بهبود عملکرد ورزشی یا تقویت سیستم ایمنی خود بهره ببرند، توصیه میشود. این نوشیدنی همچنین میتواند یک گزینهی مناسب برای کودکان و نوجوانان در حال رشد باشد.
تنوع در ترکیب مواد اولیهی شیرموز پسته و امکان تنظیم شیرینی آن بر اساس سلیقهی شخصی باعث محبوبیت این نوشیدنی در میان افراد مختلف شده است. با استفاده از مواد مختلف مثل عسل یا دارچین میتوان طعمهای متفاوتی به شیرموز پسته بخشید و خواص این نوشیدنی را بیشتر کرد.
3. آیس کافی
آیس کافی یک نوشیدنی محبوب و خنک است که در روزهای گرم سال جایگزین دلچسبی برای قهوهی داغ به شمار میرود. این نوشیدنی اغلب با ترکیب قهوه، یخ و شیر تهیه میشود، اما در بعضی از دستورها با افزودن مواد دیگری مثل شکلات به آن میتوان طعمهای متنوعتر و دلپذیرتری ایجاد کرد.
آیس کافی را میتوان به یک نوشیدنی دسرمانند هم تبدیل کرد. برای مثال، برای تهیهی آیس کافی استرالیایی، قهوهی سرد با بستنی ترکیب میشود که نتیجهی آن یک نوشیدنی غلیظ، شیرین و بسیار لذیذ است. این آیس کافی بیشتر یک نوع دسر محسوب میشود تا یک نوشیدنی حاوی قهوه.
4. دسر انبه و کاستارد
کاستارد (کاسترد) یک دسر پرطرفدار در سراسر دنیا است که بافت لطیف و طعم ملایمی دارد. این دسر با استفاده از پودر آماده یا از ترکیب شیر با پودر نشاسته، زردهی تخممرغ و… تهیه میشود و با حرارت ملایم به قوام میرسد.
کاستارد به دلیل بافت نرم و طعم دلپذیرش در میان دسرهای مختلف جایگاه ویژهای دارد. این دسر را میتوان به تنهایی مصرف کرد، با ژله ترکیب کرد یا به آن با استفاده از میوه، شکلات و… طعمهای جدیدی بخشید.
اگر تابهحال این دسر خوشمزه را امتحان نکردهاید، میتوانید روش درست کردن آن را با مراجعه به مقالهی «طرز تهیهی دسر انبه و کاستارد» یاد بگیرید.
سوالات متداول
روز جهانی شیر چه روزی است؟
این روز در اول ژوئن، معادل ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ جشن گرفته میشود.
هدف از برگزاری روز جهانی شیر چیست؟
هدف افزایش آگاهی دربارهی اهمیت شیر در رژیم غذایی و حمایت از صنعت لبنیات در سراسر جهان است.
آیا همه میتوانند شیر بنوشند؟
خیر. کسانی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند یا به پروتئین شیر آلرژی دارند باید از محصولات گیاهی غنیشده با کلسیم مثل شیر سویا یا شیر بادام استفاده کنند.
