بهترین و بدترین فیلم‌های مارول از نگاه منتقدان

با آغاز اکران فیلم سینمایی انتقام‌جویان: جنگ ابدیت (Avengers: Infinity War) از حدود دو هفته پیش تمرکز علاقه‌مندان به هالیوود و فیلم‌های ابرقهرمانی‌اش هر چه بیشتر روی فیلم‌های جهان سینمایی مارول قرار گرفته است. در حال حاضر عملکرد جنگ ابدیت در سینماهای آمریکا به طرز عجیب و غریبی خوب بوده و فیلم با سرعت زیادی رکوردها را جابه‌جا می‌کند. فعلا انتقام‌جویان: جنگ ابدیت توانسته رکورد فروش در اولین آخر هفته را چه در داخل ایالات متحده و چه بیرون این کشور بشکند، انتظار عجیبی نیست که پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینماهای آمریکا (بدون در نظر گرفتن تورم) در اولین آخر هفته به‌زودی رکوردهای دیگری را هم جابه‌جا کند. از طرفی یکی دیگر از فیلم‌های مارول یعنی پلنگ سیاه (Black Panther) هم سال 2018 اکران شد، این فیلم که یکی دیگر از عنوان‌های ابرقهرمانی موفق در گیشه به حساب می‌آید توانست در صدر جدول فروش سال میلادی جاری قرار بگیرد، عنوانی که احتمالا توسط انتقام‌جویان تصاحب خواهد شد.

به هر حال همه نکات گفته شده نشان می‌دهند که امسال سال مارول است. پس بد نیست نگاهی داشته باشیم به مجموعه 19 فیلم سینمایی جهان مارول که تا امروز عرضه شده‌اند. در این مطلب قصد داریم فیلم‌های مارول را بر اساس رای منتقدان از بدترین فیلم تا بهترین فیلم رده‌بندی کنیم.

۱۹ – Thor: Dark World

سال اکران: 2013 – نمره متا: 54

فیلم سینمایی «ثور: دنیای تاریک» ادامه فیلم «ثور» بود که سال 2011 ساخته شده بود. این اثر سینمایی آلن تیلور کارگردانی کرده و از بازیگران شاخص آن می‌توان به کریس همسورث (در نقش ثور) و ناتالی پورتمن اشاره کرد. ثور: دنیای تاریک یک موفقیت تجاری به حساب می‌آید. این فیلم که بودجه‌ای 170 میلیون دلاری داشت حدود 645 میلیون دلار فروخت. با این حال و با وجود موفقیت تجاری، منتقدان اصلا از این اثر سینمایی خوششان نیامد و در عمل باید گفت که ثور: دنیای تاریک در میان فیلم‌های مارول توسط منتقدان بدترین فیلم ارزیابی شده است. فیلمی که تمرکز لازم را بر شخصیت‌ها و طرح داستانی ندارد و انتقادات زیادی را هم متوجه شیوه حضور ناتالی پورتمن در خط داستانی کرد.

۱۸ – Iron Man 2

سال اکران: 2010 – نمره متا: 57

از نظر بسیاری از منتقدان و سینمانویس‌ها «مرد آهنی ۲» یکی از بدترین فیلم‌های مارول است. فیلمی که مدام با اولین نسخه از مجموعه مرد آهنی (که دو سال قبل ساخته شده بود) مقایسه می‌شود و اصلا نتوانسته دوست‌داران آثار ابرقهرمانی را راضی کند. مرد آهنی 2 سومین اثر جهان مارول بود که توسط جان فاورو ساخته شد؛ مردی که کارگردان قسمت‌ اول همین مجموعه بود. بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که رابرت داونی جونیور نقش اصلی فیلم را ایفا کرده. مرد آهنی 2 مثل اغلب فیلم‌های ابرقهرمانی سوای خوب و بد بودنش از نظر سینمایی موفق شد فروش خوبی را تجربه کند؛ این اثر بودجه‌ای 200 میلیون دلاری داشت و حدود 624 میلیون دلار هم فروخت.

۱۷ – Thor

سال اکران: 2011 – نمره متا: 57

ثور سال 2011 چهارمین فیلمی بود که در جهان فیلم‌های مارول ساخته می‌شد و کارگردانی آن را کنت برانا بر عهده داشت. فیلم از نظر خیلی از مخاطبان لحنی نامناسب داشت یا به قول بعضی از هواداران فیلم‌های ابرقهرمانی باید گفت برانا اساسا این‌کاره نبود. فروش فیلم بد نبود و 300 میلیون‌دلار به جیب سرمایه‌گذاران ریخت اما نه منتقدان را آنچنان راضی کرد و نه فیلم محبوب هواداران بود. ریویو نویس معروف آمریکایی راجر ایبرت درباره این فیلم گفته بود ثور یک شکست سینمایی اما یک موفقیت در بازاریابی بود.

۱۶ – The Incredible Hulk

سال اکران: 2008 – نمره متا: 61

هالک شگفت انگیز پس از اکران اولین اثر سینمایی مارول یعنی مرد آهنین روی پرده رفت. گرچه مرد آهنین توجه‌ منتقدان آمریکایی را به پتانسیل سینمایی کمیک‌های مارول جلب کرد اما بلافاصله پس از آن چندین فیلم نه‌چندان دلچسب مثل هالک شگفت‌انگیز،‌ مرد آهنی 2 و ثور شرایطی ایجاد کردند که در عمل کسی فیلم‌های مارول را جدی نگیرد. یک منتقد می‌نویسد پس از نمایش این سه اثر ناموفق خیلی عجیب بود که کماکان فیلم‌سازی از روی کمیک‌های مارول ادامه یافت. شاید نکته‌ای که این منتقد نادیده می‌گیرد وجه صنعتی هالیوود باشد. همانطور که اشاره شد همه این فیلم‌ها که از نظر منتقدان ضعیف ارزیابی می‌شدند در فروش چندان با مشکل مواجه نشدند. با این همه هالک (با وجود موفقیت کلی تجاری) به پرفروشی آثار قبلی هم نبود و نشان داد حتی مخاطبان ابرقهرمان دوست آمریکایی هم ممکن است به بعضی از این آثار اقبال چندانی نشان ندهند.

۱۵ – Iron Man 3

سال اکران: 2013 – نمره متا: 62

مرد آهنین 3 را شین بلک کارگردانی کرد، در واقع بعد از اینکه فاورو کارگردان قسمت‌های اول و دوم اعلام کرد در پروژه دیگری درگیر است نوبت به بلک رسید تا نشان دهد با قسمت سوم این مجموعه چه خواهد کرد. این کارگردان دوباره از رابرت داونی جونیور در نقش اصلی استفاده کرد. فیلم از نظر تجاری به شدت موفق بود و با بودجه نزدیک به 200 میلیون دلار موفق شد فروشی بالاتر از یک میلیارد و دویست میلیون دلار داشته باشد. می‌شود گفت مرد آهنین 3 مخاطبان را راضی کرده بود اما منتقدان هنوز هم راضی نشده بودند.

۱۴ – Ant-Man

سال اکران: 2015 – نمره متا: 64

مرد مورچه‌ای از آن دست فیلم‌های مارول بود که چندان جدی گرفته نشد و همواره زیر سایه سایر آثار ابرقهرمانی باقی ماند. ابتدا قرار بود فیلم را یکی از نویسندگان یعنی ادگار رایت (Edgar Wright) بسازد اما به دلیل برخی اختلافات که تفاوت سلیقه هنری نامیده شد، رایت از کارگردانی پروژه کنار رفت (شاید بد نباشد بدانید رایت چند سال بعد فیلم بیبی درایور را هم کارگردانی کرد). با کنار رفتن رایت نوبت به پیتون رید (Peyton Reed) رسید که شانسش را برای ساخت یک فیلم ابرقهرمانی امتحان کند. رید کارگردان بی‌تجربه‌ای نبود اما 3 فیلمی که قبلا در کارنامه داشت سه اثر کمدی بودند. مرد مورچه‌ای ساخته شد،‌ فروش بدی هم نداشت و از نظر منتقدان هم فیلم متوسطی ارزیابی شد. طبق آنچه اعلام شده قرار است شاهد دنباله‌ای برای این اثر هم باشیم که مرد مورچه‌ای و زنبورک (Ant-Man and the Wasp) نام دارد و دوباره توسط پیتون رید ساخته خواهد شد.

۱۳ – Avengers: Age of Ultron

سال اکران: 2013 – نمره متا: 66

فیلم سینمایی «انتقام‌جویان: عصر اولتران» دنباله‌ای بود بر فیلم «انتقام‌جویان» که سال 2012 ساخته شد. هر دوی این فیلم‌ها را جاس ویدن (Joss Whedon) کارگردانی کرد و هر دو هم بسیار پرفروش بودند به شکلی که تقریبا روی هم چیزی حدود 3 میلیارد دلار فروختند. این دو اثر عملا مهم‌ترین فیلم‌هایی هستند که ویدن کارگردانی کرده اما او را با نویسندگی در انیمیشن داستان اسباب‌بازی هم به‌خاطر می‌آوریم. با وجود فروش خوب و محبوبیت میان مردم، انتقام‌جویان: عصر اولتران به عنوانی اثری ضعیف‌تر از انتقام‌جویان ساخته سال 2012 ارزیابی شد. به باور منتقدان با وجود افزودن شخصیت‌ها و روابط بیشتر میان آن‌ها در فیلم‌نامه، این اثر نتوانست جذابیت و قدرت عنوان قبلی مجموعه را حفظ کند.

۱۲ – Captain America: The First Avenger

سال اکران: 2011 – نمره متا: 66

«کاپیتان آمریکا: نخستین انتقام‌جو» پنجمین اثر در جهان فیلم‌های مارول مارول بود. فیلم پس از چند اثر نسبتا ضعیف از جهان مارول، روی پرده سینماها رفت. هیچ کس مدعی نشد که کاپیتان آمریکا: نخستین انتقام‌جو فیلم درخشانی است اما فیلم مخالفان چندان سرسختی هم نداشت. جایی در میانه ایستاد و کاری نکرد جز برآوردن انتظارات از یک فیلم خیلی معمولی ابرقهرمانی. به قول یک منتقد هر چیزی که از یک فیلم ابرقهرمانی بخواهید در این فیلم پیدا می‌کنید به جز غافلگیری. کاپیتان آمریکا: نخستین انتقام‌جو را جو جانستون ساخت؛ مردی که پارک ژوراسیک ۳ را هم کارگردانی کرده و خیلی وقت پیش در فیلم جنگ ستارگان مسئول جلوه‌های بصری بوده است.

۱۱ – Guardians of the Galaxy Vol. 2

سال اکران: 2017 – نمره متا: 67

«نگهبانان کهکشان بخش ۲» همانطور که از نامش مشخص است دنباله فیلم نگهبانان کهکشان بود که سال 2014 ساخته شد. هر دو فیلم فروش خوبی داشتند و از نظر تجاری موفقیت به حساب آمدند اما فیلم اول از نظر منتقدان آمریکایی فیلم خوبی بود و این دنباله یک اثر متوسط ارزیابی شد. نگهبانان کهکشان 2 را جیمز گان کارگردانی کرد؛‌ او فیلم اول را کارگردانی کرده بود. گان پیش از کارگردانی مجموعه نگهبانان کهکشان در مجموع یک کمدی‌ساز بی‌اهمیت در نظر گرفته می‌شد که یک بار برای کارگردانی و فیلم‌نامه‌نویسی یک اپیزود ضعیف در یک اثر کمدی جایزه تمشک طلایی را به خود اختصاص داده بود.

۱۰ – Avengers: Infinity War

سال اکران: 2018 – نمره متا: 68

انتقام‌جویان: جنگ ابدیت در عرض چند هفته به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای آمریکا و یکی از بزرگترین فیلم‌های ابرقهرمانی هالیوود تبدیل شده است. مخاطبان برای دیدن این فیلم سر و دست می‌شکنند و منتقدان هم خیلی از فیلم بدشان نیامده. انتقام‌جویان: جنگ ابدیت دنباله دو اثر دیگر از همین مجموعه است و توسط برادران روسو کارگردانی شده. این فیلم رکوردشکن مثل عنوان قبلی همین مجموعه یعنی عصر اولتران یکی از پرهزینه‌ترین فیلم‌های تاریخ هم به حساب می‌آید.

۹ – The Avengers

سال اکران: 2012 – نمره متا: 69

مجموعه انتقام جویان با ساخت این فیلم در سال 2012 آغاز شد. این فیلم سینمایی در میان فیلم‌های مارول بود که فروشش به بیش از یک میلیارد دلار رسید. در واقع می‌شود گفت یکی از نقاط قوت واقعی جهان سینمایی مارول انتقام جویان بود که هم کل مجموعه را از نظر مالی تقویت کرد و هم مورد رضایت نسبی منتقدان قرار گرفت. انتقام جویان در زمان اکران خود یک فیلم رکوردشکن بود و موفق شد به پرفروش‌ترین فیلم سال بدل شود. اصولا باید به این نکته اشاره کنیم که در سینمای آمریکا از نظر فروش فقط فیلم‌های مجموعه جنگ ستارگان می‌توانند حریف فیلم‌های مجموعه انتقام جویان شوند.

۸ – Captain America: The Winter Soldier

سال اکران: 2014 – نمره متا: 70

«کاپیتان آمریکا: سرباز زمستان» نهمین اثر در میان فیلم‌های مارول است. این فیلم دنباله‌ای بود بر فیلم کاپیتان آمریکا: نخستین انتقام‌جو و قبل از عنوان سوم این مجموعه یعنی کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی، ساخته شد. این اثر را هم برادران روسو کارگردانی کردند. برادران روسو هم مثل خیلی از کارگردان‌های فیلم‌های ابرقهرمانی پیش از اینکه وارد حوزه ساخت این فیلم‌ها شوند کمدی می‌ساختند؛‌ کمدی‌هایی که خیلی چنگی هم به دل نمی‌زد. به هر حال کاپیتان آمریکا: سرباز زمستان نقطه شروع موفقیت‌های بزرگ تجاری این دو برادر پولساز بود. در مجموع می‌شود گفت این اثر سینمایی که ترکیب یک اکشن با یک تریلر سیاسی بود برای جهان سینمایی مارول یک قدم رو به جلو به حساب آمد.

۷ – Doctor Strange

سال اکران: 2016 – نمره متا: 72

ساختار فیلم سینمایی دکتر استرنج با بسیاری از عناوین ابرقهرمانی معمول متفاوت است و این تفاوت‌ها به مذاق منتقدان و تماشاگران چندان هم بد نیامد. دکتر استرنج را اسکات دریکسون ساخت و بازی بندیکت کامبربچ هم کمک ویژه‌ای به موفقیت فیلم کرد. ماجرای دکتری که پس از یک سانحه رانندگی توانایی‌های اسرارآمیزی پیدا می‌کند و وارد یک زندگی ابرقهرمانی می‌شود از دهه‌ها پیش به عنوان سوژه ساخت فیلم مطرح بود تا بالاخره پس از چند دهه دریکسون برای کارگردانی فیلم استخدام شد. چنان‌که اشاره شد فیلم از نظر تجاری موفق بود و با بودجه 165 میلیون دلاری فروشی بیش از 677 میلیون دلار را تجربه کرد.

۶ – Spider-Man: Homecoming

سال اکران: 2017 – نمره متا: 73

«مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» دومین تلاش برای ساخت مجدد فیلم (بدون توجه به اتفاقات قسمت‌های قبلی) در مجموعه مرد عنکبوتی بود. پیشتر در سال‌های 2002 تا 2007 شاهد ساخت سه‌گانه مرد عنکبوتی بودیم. در سال 2012 سونی تلاش کرد این مجموعه را با ساخت دو فیلم مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز و مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز 2 احیا کند. در مجموع تلاش سونی آنقدرها هم موفق نبود و نهایتا پس از توافقی با مارول شاهد ساخت مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه بودیم. فیلم جدیدی که فروش خوب و نگاه مثبت منتقدان به آن حاکی از موفقیتش بود. این نسخه از مرد عنکبوتی را جان واتس کارگردانی کرد و تام هالند هم در نقش مرد عنکبوتی در آن به ایفای نقش پرداخت.

۵ – Thor: Ragnarok

سال اکران: 2017 – نمره متا: 74

ثور: رگنراک هفدهمین اثر سینمایی در جهان مارول بود که تایکا وایتیتی آن را کارگردانی کرد. این فیلم ادامه‌ای بود بر دو اثر قبلی یعنی ثور (2011) و ثور: دنیای تاریک (2013) که از هر دو فیلم قبلی هم کیفیت بالاتری داشت. منتقدان این اثر را بیشتر پسندیدند و در واقع هم کلیشه‌ها و نقاط ضعف دو قسمت قبل در این فیلم کمتر به چشم می‌خورد. در عین حال خبری هم از لحن خسته‌کننده آثار قبلی نبود و فیلم خیلی بیشتر سرگرم‌کننده شده بود. کریس همسورث کماکان در این فیلم هم نقش ثور را برعهده داشت. ثور: رگنراک از نظر تجاری هم یک موفقیت به حساب آمد.

۴ – Captain America: Civil War

سال اکران: 2016 – نمره متا: 75

«کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی» یکی دیگر از آثار موفقی است که توسط برادران روسو ساخته شد. این فیلم نشان داد برادران روسو به خوبی از پس ساخت فیلم‌های ابرقهرمانی برمی‌آیند و در کنار شناختن نبض تماشاگرها، سلیقه منتقدین آمریکایی را هم درک می‌کنند. کاپیتان آمریکا:جنگ داخلی دنباله کاپیتان آمریکا: نخستین انتقام‌جو (۲۰۱۱) و کاپیتان آمریکا: سرباز زمستان (۲۰۱۴) بود. در کاپیتان آمریکا با مجموعه‌‎ای ابرقهرمانان طرفیم که با یکدیگر دچار اختلاف شده‌اند. بعضی از منتقدان فیلم را با بتمن در برابر سوپرمن مقایسه کرده‌اند و توضیح داده‌اند که هر چقدر در آن فیلم اختلاف بین ابرقهرمان‌ها بد و تصنعی بود در کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی شاهد نمونه‌ای باورپذیرتر و عمیق‌تر هستیم.

۳ – Guardians of the Galaxy

سال اکران: 2014 – نمره متا: 76

نگهبانان کهکشان که در سال 2014 اکران شد به پرفروش‌ترین فیلم ابرقهرمانی و سومین فیلم پرفروش سال تبدیل شد. برخلاف فیلم دوم مجموعه، این فیلم واکنش مثبتی هم از طرف منتقدان و متخصصان سینما دریافت کرد. فضای شوخ‌طبع و پرکشش، موسیقی درگیرکننده و توانمندی بازیگران فیلم مورد توجه قرار گرفتند و عملکرد کارگردان هم کاملا موفق ارزیابی شد.

۲ – Iron Man

سال اکران: 2008 – نمره متا: 79

چنان که پیش از این هم گفته شد، اولین فیلم از مجموعه مرد آهنی که در سال 2008 ساخته شد اولین فیلم جهان سینمایی مارول هم بود. گرچه پس از 10 سال می‌شود عیب و ایرادهای فیلم را بیشتر دید و به آن توجه کرد اما هم از نظر منتقدان و هم از نظر علاقه‌مندان به فیلم‌های مارول این اثر سینمایی یکی از بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی مارول بود. اثری سرگرم‌کننده، از نظر تجاری موفق با بازی رابرت داونی جونیور و کارگردانی جان فاورو که تقریبا همه را راضی نگه‌داشت و شاید بهترین شروع ممکن برای فیلم‌های مارول بود.

۱ – Black Panther

سال اکران: 2018 – نمره متا: 88

پلنگ سیاه از نظر منتقدان در بین فیلم‌های مارول با فاصله بهترین فیلم سینمایی شناخته می‌شود. فیلم فروش خیلی خوبی هم داشت و در لحظه نگارش این مقاله هنوز جایگاه خود را در صدر جدول باکس‌آفیس به عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال 2018 حفظ کرده است. گرچه پیش‌بینی می‌شود این جایگاه توسط یکی دیگر از فیلم‌های مارول یعنی انتقام‌جویان: جنگ ابدیت تسخیر شود.

پلنگ سیاه تا حد زیادی توسط منتقدین تحسین شد و بعضی از نقدنویس‌های هوادار فیلم آن را بهترین فیلم ابرقهرمانی تاریخ هم نامیده‌اند. به هر حال نمی‌خواهیم وارد دعوای بی‌پایان هواداران فیلم‌های ابرقهرمانی مارول و دی‌سی شویم ولی به هر حال یک اجماع عمومی میان منتقدان آمریکایی درباره کیفیت بالای پلنگ سیاه وجود داشت. یکی از منتقدان وجود سبک منحصر به فرد که در هیچ فیلم ابرقهرمانی دیگری دیده نشده و نقش‌های منفی پیچیده و سمپاتی‌برانگیز را از جمله عوامل موفقیت فیلم ارزیابی شده است.