۱۰ مزیت شگفت‌انگیز کتاب‌های صوتی
کتاب‌های صوتی یکی از انواع تکنولوژی‌هایی است که در سال‌های اخیر به زندگی آدم‌ها وارد شده است. در گذشته هم کتاب‌های صوتی و قصه‌خوانی برای کودکان وجود داشت، اما حالا موسسات فرهنگی شاهکارهای بزرگ ادبی را به صورت صوتی منتشر کرده‌اند. این محصولات فرهنگی موافقان و مخالفان زیادی دارد. بسیاری از علاقه‌مندان به کتاب معتقدند که هیچ تفاوتی میان کتاب کاغذی و صوتی وجود ندارد و مهم آن چیزی است که به اندوخته‌های فرهنگی آدم اضافه می‌شود. اما برخی دیگر که تعصب خاصی روی کتاب‌های کاغذی دارند و دلبسته بوی کاغذ هستند، چندان روی خوشی به کتاب صوتی نشان نمی‌دهند. حتی آن را مناسب افراد تنبلی می‌دانند که می‌خواهند هرکاری انجام دهند و در حین آن کتاب هم گوش بدهند.
در قالب کتاب صوتی عموما یک فرد سوم به جز مخاطب و نویسنده، داستان یا نوشته‌ای را که نویسنده برای مخاطب نوشته است، در گوش شنونده زمزمه می‌کند. شنونده هم می‌تواند در حین پیاده‌روی، رانندگی، نظافت و فعالیت‌های روزمره دیگر به مطالعه بپردازد. اما اینها تنها فواید کتاب‌های صوتی نیست. اگر علاقمند به کتاب خوانی هستید و هنوز نتوانسته‌اید با این محصول نوظهور ارتباط برقرار کنید، در ادامه می‌توانید فواید بیشتر کتاب‌های صوتی را که حالا به راحتی با یک گوشی تلفن همراه قابل دسترسی است مطالعه کنید. البته شاید به صورت شخصی برای هر فرد این محصول حسن‌های مجزایی داشته باشد.
۱. بهبود تلفظ و روان‌خوانی
وقتی روایت کننده کتاب صوتی، متن را می‌خواند، شما همزمان با گوش دادن به مطلبی که خوانده می‌شود، می‌توانید تلفظ صحیح کلماتی که بیان آنها سخت‌تر هستند و یا در حرف زدن برای تلفظ آنها به مشکل برخورده‌اید را متوجه شوید. این نکته مثبت تنها درباره کتاب‌های فارسی کاربرد ندارد. بلکه شما وقتی برای زبان آموزی به کتاب‌های صوتی زبان مورد نظر خودتان مراجعه کنید، به این روش می‌توانید روان‌تر کلمات را بیان کنید.
۲. بهبود توانایی مدیریت زمان
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که در زندگی پرمشغله امروز برای عدم مطالعه از آن یاد می‌شود، کمبود وقت است. بسیاری از افراد فرصت نشستن در یک گوشه و مطالعه کردن را ندارند. اما وقتی کسی غیر از خود فرد قصه و ماجرایی را تعریف کند، می‌توان به کارهای روزمره هم پرداخت. به راحتی در زمان انجام کارهایی که به تمرکز بالایی احتیاج ندارند، مثل رانندگی و نظافت می‌توان کتاب گوش داد. یا از طرف دیگر حتی در زمان کارهایی که با هدف ایجاد حال خوب مثل باشگاه رفتن و ورزش کردن، هم می‌توان به صورت چند وجهی، کتاب هم گوش داد. این باعث مدیریت زمان می‌شود و در یک زمان می‌توان چند کار انجام داد و از مطالعه روزمره هم عقب نماند.
۳. مهارت گوش دادن انتقادی را در ذهن به وجود می‌آورد
گوش دادن انتقادی مهارتی است که شامل تحلیل، تفکر انتقادی و قضاوت می‌شود. گوش دادن به کتاب‌های صوتی راهی موثر برای ایجاد مهارت‌های شنیداری انتقادی شنونده است. زمانی که یک مطلب یا داستان را به صورت صوتی گوش می‌کنیم، ذهن از طریق گوش تجزیه و تحلیل پیچیدگی های مختلف در طرح های داستانی را انجام می‌دهد و تلاش می‌کند، قضاوت‌های خاص براساس تحلیل شخصی انجام دهد. به این شکل می‌توان گوش را عادت داد که هم بشنود و هم تحلیل کند.
۴. کمک به بهبود قوه تمرکز
وقتی در حال خواندن کتاب کاغذی هستید، اگر به هر دلیلی تمرکز را از دست بدهید، می‌توانید به راحتی بازگردید و دوباره بخشی را که بدون تمرکز خواندید تکرار کنید. اما زمانی که دارید کتاب صوتی را گوش می‌دهید، باید تمرکز خود را بر روی صحبت‌های راوی بگذارید و اگر هم در میان روایت، عاملی باعث پرت شدن حواستان شود و تمرکز را از دست بدهید، بازگشتن و پیدا کردن جایی که ذهنتان منحرف شده، سخت‌تر است. به همین دلیل باید در تمام مدت تمرکز خود را معطوف راوی کتاب صوتی کنید. این کار تمرینی است برای اینکه قوه تمرکز خود را بهبود ببخشید و از پرت شدن گاه و بی‌گاه حواستان جلوگیری کنید.
۵. حافظه را بهبود می‌بخشد
هنگام گوش دادن به یک کتاب صوتی، چیزهای زیادی است که باید به خاطر بسپاریم. نام شخصیت‌ها و ویژگی‌های آنها، نام مکان‌ها، ترتیب وقایع، گفتگوهای مهم، خرده روایت‌های فرعی و… از جمله اطلاعات کلیدی هستند که باید هنگام گوش دادن به داستان‌ها علاوه بر به خاطر سپردن، در ذهن تخیل کنیم و جایگاهی در مغزمان را به آنها اختصاص دهیم. توانایی حفظ این اطلاعات با تعداد کتاب‌های صوتی که گوش می‌دهید بهبود می‌یابد. این نکته خیلی مهم است که همانطور که مغز یاد می گیرد اطلاعات را حین روایت و از خط داستان به خاطر بسپارد، در به خاطر سپردن سایر چیزهای زندگی هم آرام آرام بهتر و دقیق‌تر می‌شود.
۶. مهارت بالابردن درک مطلب و تحلیل در حین شنیدن
هنگام گوش دادن به یک کتاب صوتی، اطلاعات زیادی به طور همزمان در مغز ما در حال پردازش است. این اتفاق باعث می‌شود مغز تمرین کند و مهارت‌های مختلفی برسد. مثلا اگر به یک کتاب معمایی و جنایی گوش می‌دهید، مغز شما دائما سعی می‌کند نتایج و رویدادهای خاصی را در ادامه داستان، حدس بزند. همچنین باید در حین شنیدن یک رویداد را به دیگری ربط دهد تا در خلال روایت داستان معنا پیدا کند. همه اینها ذهن شما را فعال‌تر و با گیرایی بالاتر می کند. همه اینها مهارت تحلیل و درک مطلب در حین شنیدن را بهبود می‌بخشد.
۷. راوی، با ترفندهایی اجرای کتاب را به یک تجربه پویا تبدیل می‌کند
راوی‌های کتاب‌های صوتی به طرز عجیب و جالبی می توانند جریان و احساس داستان را افزایش دهند. آنها به ما کمک می‌کنند تا تصاویر ذهنی از موقعیت‌ها و مخصوصا شخصیت‌ها در ذهنمان ایجاد کنیم و همچنین با زیر و بم بخشیدن به دیالوگ‌ها و فضاسازی اتفاقات، به درک بهتر احساسات شخصیت‌ها کمک می‌کنند. راوی‌ها بسیار فعال هستند و داستان را با انحرافات صدا، طنز، رمز و راز و آهنگ های متنوع زنده می‌کنند و همه اینها داستان ایستای کتاب را به یک تجربه جالب، پر جنب و جوش و سرگرم کننده برای شنوندگان تبدیل می‌کند.
۸. کتاب‌های صوتی برای افراد دارای اختلالات بینایی بسیار مفید است
کتاب‌های صوتی نعمتی برای افراد مبتلا به اختلالات بینایی و سایر اختلالات هنگام خواندن مانند بدخوانی، خوانش‌پریشی و غیره است. در سال‌های اخیر، کتاب‌های صوتی کمک زیادی به رشد سواد در افراد با توانایی‌های متفاوت کرده است. برای مثال، شرکتی به نام «لرنینگ الی» (Learning Ally) به عنوان یک سازمان داوطلبانه غیرانتفاعی که در سراسر آمریکا شعبه دارد، در این زمینه فعالیت می‌کند. این شرکت کتابخانه‌ای از هزاران کتاب صوتی قابل دسترسی و آموزشی را برای افرادی که به دلیل اختلال بینایی، سایر مشکلات خواندن نمی‌توانند به طور مؤثر کتاب چاپی استاندارد را بخوانند، تولید و نگهداری می‌کند.
۹. حس همدلی و همذات‌پنداری از طریق شنیدن بیشتر برانگیخته می‌شود
یکی دیگر از مزایای مهم کتاب‌های صوتی این است که به شما کمک می‌کنند حس همدلی بیشتری با شخصیت و یا قهرمانان کتاب داشته باشید. همدل بودن را در اینجا می‌توان، توانایی درک و به اشتراک گذاشتن احساسات با دیگران معنی کرد. راوی‌های کتاب‌های صوتی به شما کمک می‌کنند تا با شخصیت‌ها و خرده روایت‌های داستان ارتباط برقرار کنید. با مهارتی که راوی در بیان خط داستان و موضوع کتاب دارد، شما خود بخشی از کتاب می‌شوید و می‌توانید متوجه شوید که شخصیت‌ها در هر لحظه از داستان و روند کتاب، قرار است چه حسی داشته باشند. در تجربه گوش دادن به کتاب صوتی، روایت زنده توسط راوی باعث می شود درد و ناراحتی شخصیت ها را هم درک کنید.
۱۰. سلامت روان ما را تقویت می‌کند
آرامش روح و سلامت روان، از دیگر ویزگی‌های مثبتی است که در اثر گوش دادن به کتاب‌های صوتی در شنونده به وجود می‌آید. درست مانند کتاب خواندن، گوش دادن به کتاب هم می‌تواند استرس را کاهش دهد و ذهن را آرام کند. با این تفاوت که کتاب گوش دادن در زمان‌هایی که خستگی و کلافگی اجازه خواندن خطوط را نمی‌دهد، شرایطی فراهم می‌کند تا از زندگی روزمره خارج شویم. حتی بسیاری از مردم قبل از خواب به کتاب‌های صوتی آرامش‌بخش گوش می‌دهند. این به آنها کمک می‌کند به خواب بروند و همچنین کیفیت خواب را بهبود می‌بخشند. که باز هم عامل بزرگی برای بهبود و حفظ سلامت روان است.
منبع: gladreaders
