۱۵ سالگی بتمن آغاز می‌کند؛ چطور فیلم محبوب نولان آینده‌ی آثار کمیک بوکی را عوض کرد

اکثر سینمادوستان شوالیه‌ تاریکی را به عنوان فیلمی می‌دانند که ژانر ابرقهرمانی را برای همیشه عوض کرد، ولی در واقع این بتمن آغاز می‌کند بود که سه سال قبل از آن، مسیر فیلم‌های کمیک بوکی را هموار کرد تا به یک نوع واقع‌گرایی «تاریک و جسورانه»‌ برسند. بتمن آغاز می‌کند در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۵ به اکران در آمد و سه‌گانه‌ی معروف نولان را آغاز کرد. کریستوفر نولان با افزودن لایه‌هایی از شخصیت‌پردازی و واکاوی درون ذهن و روان آدم‌های فیلمش، جانی تازه به ژانری بخشید که تا آن زمان با جذابیت‌های بصری و صحنه‌های اکشن شگفت‌انگیز فیلم‌هایی چون اکس من و مرد عنکبوتی شناخته می‌شد.

بتمن آغاز می‌کند اولین فیلم هالیوودی و بزرگ نولان بود و او برای این که از پس ساختش بر بیاید، سراغ دو تا از فیلم‌های محبوب عمرش رفت: سوپرمن ریچارد دانر و بلید رانر ریدلی اسکات. نولان در آستانه‌ی اکران فیلم در مصاحبه‌ای با گاردین گفته بود: «می‌خواستم همه چیز را جوری واقعی در بیاورم که تا کنون در فیلم‌های ابرقهرمانی ندیده بودیم. خیلی درباره‌ی فیلم‌هایی که دوست داشتم با عوامل حرف زدم، به ویژه نسخه‌ی ۱۹۷۸ سوپرمن که نزدیک‌ترین فیلم به ایده‌ی من بود. البته که بخش‌هایی از فیلم قدیمی شده، ولی هنوز فیلمی حماسی است که بافتی خیلی واقعی و باورپذیر دارد. می‌خواستم بتمن را با حس و حال حماسی آن سال‌ها بسازم».

نولان مصر بود تا جایی که ممکن است تصویری واقعی و ملموس از دنیای بتمن ترسیم کند، برای همین به جای معماری‌های گوتیک (نظیر چیزی که در بتمن تیم برتون دیده بودیم) سراغ شیکاگو رفت و گاتهام خودش را در آن‌‌جا به تصویر کشید. از نظر نولان، یکی از بزرگ‌ترین دلایل موفقیت سوپرمن دانر این بود که قهرمانش را در دنیای معمولی و عادی آدم‌ها آورده بود و به این طریق بزرگی و اهمیتش بیش از پیش به چشم آمد.

نولان در مصاحبه‌ای دیگر که در سال ۲۰۱۵ به مناسبت ده سالگی بتمن آغاز می‌کند با هالیوود ریپورتر داشت می‌گوید: «آنطور که در سال ۱۹۷۸ سراغ سوپرمن رفته بودند، به بتمن نپرداختند. این که داستان شکل‌گیری‌اش را ببینیم، دنیایی در فیلم ببینیم که تقریبا شبیه دنیای خودمان است با این فرق که شخصیتی فوق‌العاده مثل بتمن در آن حضور دارد. این قضیه در سوپرمن دیک دانر خیلی خوب جواب داد. برای همین رفتم به استودیو و گفتم اگر بخواهم بتمن بسازم، چنین رویکردی خواهم داشت».

• ۱۰ فیلمی که طرفداران «جوکر» نباید از دست بدهند

نولان سر ساخت شوالیه تاریکی اکثر صحنه‌ها را در شیکاگو و لوکیشن‌های واقعی گرفت، ولی برای بتمن آغاز می‌کند مجبور بود دکورهای زیادی بسازد تا گاتهام سیتی را آن‌طور که می‌خواسته د‌ر آورد. نماهای خارجی از شیکاگو و لندن برای نمایش حس و حال گاتهام به کار گرفته شد، ولی اکثر صحنه‌ها را در استودیو گرفتند. اینجا بود که عشق و علاقه‌ی نولان به بلید رانر ریدلی اسکات به کارش آمد.

نولان در مصاحبه با فوربز می‌گوید: «از لحاظ تولیدی، بلید رانر در واقع یکی از موفق‌ترین فیلم‌هایی است که ساخته شده، چون دکورها و صحنه‌هایی که برایش ساختند به شدت باورپذیر و واقعی بود. در بتمن آغاز می‌کند بلافاصله به یاد روشی افتادم که ریدلی اسکات به کار بسته بود تا صحنه‌های عظیم فیلم را جوری فیلم‌برداری کند که واقعی و ملموس به نظر برسند، نه دکورهایی مصنوعی و از پیش ساخته شده. و خیلی زود توجهمان به مولفه‌هایی جلب شد که به باورپذیری صحنه‌ها کمک کرده بود: مثل باران، دوربین روی دست و استفاده از لنزهای بسته‌تر».

نولان یک بار گفته بود ریدلی اسکات «استاد تمام و کمال» باورپذیر در آوردن دکورهای ساختگی است. برای همین با کمک والی فیستر (مدیر فیلمبرداری)‌ و نیتن کراولی (طراح صحنه) تمام تلاشش را کرد تا بتمن آغاز می‌کند همان سطح باورپذیری را حفظ کند.

نولان در ادامه می‌گوید: «هدفمان این بود که در سبک فیلمبرداری‌مان بافتی ایجاد کنیم که تاثیرگذاری صحنه‌ها را به حداکثر برساند، و نمایان شدن دکورها به حداقل برسد. این که مخاطب با دیدن فیلم حس نکند این دنیا مصنوعی است و انگار محدوده‌اش مشخص است، و بیرون دکور دنیای فیلم هم تمام می‌شود. بلید رانر یکی از نمونه‌هایی است که نشان می‌دهد می‌توانیم با دوربین به دل صحنه‌های فیلم برویم، و مخاطب را به قدری درگیر دنیایی که ساخته‌ایم کنیم که همه چیزش را باور کند. واقعا سعی کردیم همین سبک را اعمال کنیم و به سطح بالاتری برسانیمش. و فکر می‌کنم در این حین ارجاع‌هایی هم به بلید رانر دادیم، به ویژه جاهایی که خیلی از باران استفاده کردیم».

بتمن آغاز می‌کند و شوالیه تاریکی آغازگر فیلم‌های ابرقهرمانی بودند که اتمسفری «تاریک و جسورانه» دارند. نولان ویژگی‌های بصری و زیبایی شناسانه‌ای در بلید رانر و سوپرمن دیده بود که تحت تاثیرشان قرار گرفت، و بعدها همان را به کار بست. حالا و بعد از پانزده سال، ساخت یک دنیای سینمایی باورپذیر و ملموس که با دنیای دور و اطرافمان خیلی فرق نداشته باشد، به بن‌مایه‌ی آثار کریستوفر نولان تبدیل شده.

منبع: IndieWire