بهترین انیمیشن‌های حماسی که باید تماشا کنید

برخلاف فیلم‌های لایو اکشن، وقتی به انیمیشن‌ها می‌رسیم، توصیف ژانر حماسی به‌هیچ‌وجه آسان نیست. ما امضای اصلی این ژانر را می‌دانیم: وسعت رویدادها، وسعت جهان قصه و تعدد شخصیت‌ها اما اصلی‌ترین ویژگی‌ آن شاید گستردگی قصه و اهمیت آن باشد. در یک اثر حماسی، اتفاقاتی که در قصه رخ می‌دهد، تنها یک شخصیت یا یک خانواده را تحت‌تاثیر قرار نمی‌دهد بلکه ممکن است مسیر تاریخ را عوض یا وضعیت سیاسی-اجتماعی یک کشور -یا حتی جهان- را متحول کند. کدام انیمیشن‌ها از چنین ویژگی‌هایی بهره می‌برند؟ در این مطلب، تعدادی از بهترین انیمیشن‌های حماسی تاریخ را معرفی کرده‌ایم.

۱۲- آتلانتیس: امپراتوری گم‌شده (Atlantis: The Lost Empire)

• سال اکران: ۲۰۰۱
• کارگردان: گری تروزدیل، کرک ویس
• صداپیشگان: مایکل جی. فاکس، جیمز گارنر، کری سامر، دان نوولو، فیل موریس، کلودیا کریستیان، ژاکلین ابرادورز
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۹ از ۱۰۰

میلو یک زبان‌شناس است که آرزوی کشف شهر گمشده‌ی آتلانتیس را دارد و این مسئله به دغدغه‌ی ذهنی‌اش تبدیل شده است. یک شب، میلو با یکی از دوستان پدربزرگش ملاقات می‌کند که به او می‌گوید دفترچه‌ای را پیدا کرده که مسیر رسیدن به آتلانتیس را نشان می‌دهد. او حاضر شده است که هزینه‌های این سفر پرماجراها را تامین کند و از میلو هم دعوت می‌کند که گروه را همراهی کند تا به آرزوی دیرینه‌اش برسد. میلو که بالاترین دانش در رابطه با آتلانتیس را دارد، به این گروه ملحق می‌شود اما حتی اطلاعات او هم نمی‌تواند آن‌ها را برای حوادثی که تجربه می‌کنند آماده کند.

«آتلانتیس: امپراتوری گم‌شده» در گیشه ناموفق بود و اغلب از آثار شکست‌خورده‌ی دیزنی در نظر گرفته می‌شود اما در گذر زمان به یک فیلم کالت تبدیل شد و حالا از آن به عنوان یکی از بهترین انیمیشن‌های حماسی نام برده می‌شود. ایده‌ی تمدن آتلانتیس جذاب است، زیرا آدم‌های بازمانده، گذشته و پیشینه‌ی خود را فراموش کرده‌اند، حتی با اینکه در محاصره خرابه‌ها قرار دارند. سبک هنری فیلم که با الهام از مایک میگنولا ساخته شده است نیز در مقایسه با نمونه‌های مشابه، بزرگسالانه‌تر جلوه می‌کند و شبیه دیگر آثار دیزنی نیست. «آتلانتیس: امپراتوری گم‌شده» بی‌شک یکی از آثار قدرنادیده‌ی دیزنی است که شما را به یک ماجراجویی فراموش‌نشدنی می‌برد، اگرچه بخش زیادی از پتانسیل خود را هدر می‌دهد و همه‌ی ایده‌های جاه‌طلبانه‌اش به نتیجه نمی‌رسند.

۱۱- سرزمین قبل از تاریخ (The Land Before Time)

• سال اکران: ۱۹۸۸
• کارگردان: دان بلات
• صداپیشگان: گابریل دیمون، کاندیس هاتسون، جودیت بارسی، ویل رایان، بیل اروین، هلن شیور
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۵ از ۱۰۰

«سرزمین قبل از تاریخ» قصه‌ی ماجراجویی‌های پاکوچولو و دوستانش را روایت می‌کند که می‌خواهند به هر قیمتی نزد والدین خود بازگردند و به دره‌ی بزرگِ افسانه‌ای برسند اما رسیدن به این خواسته آسان نیست. آن‌ها در این مسیر، اتفاقات مهلکی را تجربه می‌کنند و از سوی یک دایناسور عظیم‌الجثه‌ی خشمگین تحت‌تعقیب قرار می‌گیرند و حتی تا آستانه‌ی مرگ پیش می‌روند. اعضای گروه باید با چالش‌های دیگری هم دست‌و‌پنجه نرم کنند زیرا مسیر بازگشت به خانواده در این سرزمینِ بزرگ و خطرناک هموار نیست و موانع گوناگونی در مقابل آ‌ن‌ها قرار می‌گیرد. برای مثال، در یکی از سکانس‌ها که شخصیت‌ها سرگرم گفتگو هستند تا مسیر را پیدا کنند، یک آتش‌فشان که در همان حوالی قرار دارد فعال می‌شود و مواد مذاب آن‌ها را محاصره می‌کند. در همین حین، یکی از اعضا از باقی جدا می‌افتد تا شرایط سخت‌تر شود اما پاکوچولوی باهوش قصه، شرایط را مدیریت می‌کند و به کمک دوستانش می‌شتابد.

ایده‌ی جستجو برای خانواده‌ی گمشده و آرمان‌شهر هم در «سرزمین قبل از تاریخ» نقش پررنگی دارد. پاکوچولو پس از مرگ مادر، حس تنهایی شدیدی دارد و در بدترین شرایط ممکن قرار گرفته است. در ابتدای قصه می‌بینیم که او در چه وضعیتی گرفتار شده و به کمک نیاز دارد اما یکی از مهم‌ترین اعضای خانواده‌ و عناصر حیاتی زندگی‌اش او را تنها گذاشته است تا سرخورده شود. این وضعیتِ بغرنج اما خیلی زود به حسِ امید و خوش‌بینی آغشته می‌شود زیرا قهرمان کوچک قصه با گروهی از دوستان آشنا می‌شود که از وی حمایت می‌کنند و به او عشق می‌ورزند. «سرزمین قبل از تاریخ» جهان گسترده‌ای دارد و شخصیت‌ها تنها بخش کوچکی از این جهان ترسناک هستند. این انیمیشن درون‌مایه‌های بزرگسالانه‌ای هم دارد و ایمان، غم فقدان و تبعیض را بررسی می‌کند. «سرزمین قبل از تاریخ» یکی از بهترین فیلم‌ها با محوریت دایناسورها هم هست.

۱۰- مولان (Mulan)

• سال اکران: ۱۹۹۸
• کارگردان: باری کوک، تونی بانکروفت
• صداپیشگان: مینگ-نا ون، ادی مورفی، بی‌دی ونگ، میگوئل فرر، جون فوری، سون-تک اوه، هاروی فایراستین
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰

یکی از بهترین انیمیشن‌های حماسی دهه‌ی ۹۰ میلادی که در دوران اکران، به سرعت به یک پدیده‌ی جهانی تبدیل شد. «مولان» از آثار ساختارشکن آن‌ دوران بود که قصه‌ی یک قهرمان چینی به نام هئا مولان را روایت می‌کرد. در قصه‌ی افسانه‌ای اصلی، مولان به این دلیل که پدر پیرش توانایی جنگیدن ندارد و طبق قوانین حتما باید به جنگ برود، به جای او و به‌عنوان یک مرد به ارتش ملحق می‌شود، در نبرد چین با امپراتوری‌های عشایری شرکت می‌کند و حتی از سوی پادشاه وقت ترفیع درجه می‌گیرد (که البته آن را نمی‌پذیرد و در نهایت به شهر خود باز‌می‌گردد). ما نمی‌دانیم این داستان تا چه اندازه حقیقت دارد اما در هر صورت، انیمیشن مذکور مسیر مشابهی را طی می‌کند، با این تفاوت که چاشنی همیشگی دیزنی هم به داستان اضافه شده است.

یکی از نقاط عطف این انیمیشن را باید سکانس‌های جنگی کم‌نظیر آن بدانیم که همچنان در میان ساخته‌های آن دوران دیزنی سرآمد است و ردپای هنرهای رزمی شرقی همانند تای چی و کونگ فو در آن به چشم می‌خورد و یادآور فیلم‌های حماسی تاریخی لایو اکشن است. سازندگان برای طراحی مبارزات، ظرافت ویژه‌ای به خرج داده‌اند و آن‌ها را به نوعی رقص تبدیل کرده‌اند که توام با انعطاف‌پذیری و چابکی هستند. مولان اگرچه قدرت فیزیکی مردان را ندارد و در مقابل دشمنان سرسختی قرار می‌گیرد اما با جزئی‌نگری و هوشمندی آن‌ها را به چالش می‌کشد.

یک فیلم حماسی برای اینکه جواب دهد، به یک کشمکش تاثیرگذار میان شخصیت‌های خوب و بد هم نیازمند است. سازندگان از این مسئله آگاه بوده‌اند و یکی از جدی‌ترین شخصیت‌های شرور دیزنی را به این انیمیشن آورده‌اند: شان یو، رهبر ارتش هان، از همان ابتدا یک جنگجوی ترسناک به تصویر کشیده‌ می‌شود. او همراه با سربازانش به‌راحتی از دیوار بزرگ چین عبور می‌کند و به نگهبانان نگون‌بخت وحشیانه هجوم می‌برد. باری کوک و تونی بانکروفت (کارگردانان فیلم) برای اینکه ذات شیطانی شان یو و نیروهایش را به‌وضوح نشان دهند، لباس‌های تیره بر تن آن‌ها کرده‌اند. تنها رنگ روشنی که در این شخصیت به چشم می‌خورد، چشمان زرد رنگ او است و تضاد میان رنگ پوست خنثی و چشمان مشعشع وی باعث شده‌ است تا شان یو هر مخاطبی را مضطرب کند و باور می‌کنیم که او توانایی انجام هر عمل شنیعی را دارد. مولان هم یکی از بهترین قهرمانان زن دیزنی است که جایگاهش در میان شخصیت‌های محبوب دیزنی تثبیت شده است.

• چرا «مولان» انیمیشن مهمی است؟

۹- زیبای خفته (Sleeping Beauty)

• سال اکران: ۱۹۵۹
• کارگردان: کلاید جرونیمی، لس کلارک، اریک لارسون، ولفگانگ رایترمن
• صداپیشگان: مری کاستا، بیل شرلی، النور آدلی، ورنا فلتون، باربارا لودی، باربارا جو آلن، تیلور هولمز، بیل تامپسون
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰

یکی از آثار کلاسیک شگفت‌انگیز والت دیزنی و یکی از بهترین انیمیشن‌های فانتزی حماسی تاریخ سینما، «زیبای خفته» داستان سرگذشت تلخ‌و‌شیرین یک پرنسس نفرین‌شده را روایت می‌کند که ظاهرا تنها یک شاهزاده می‌تواند او را از خواب ابدی بیدار کند و نجات دهد. فیلمی با چهار کارگردان، «زیبای خفته» از آن انیمیشن‌هایی است که هرگز قدیمی نمی‌شود و همین حالا هم مثل دوران اکرانش، حیرت‌انگیز است و دلنشین.

مشابه «مولان»، «زیبای خفته» یکی از ترسناک‌ترین شرورهای دیزنی را دارد و البته یکی از محبوب‌ترین پرنسس‌های دیزنی را که نیازی نیست این فیلم را تماشا کرده باشید تا او را بشناسید. همه‌ی شخصیت‌های فرعی نیز به‌یادماندنی هستند و فضاهای رنگارنگ انیمیشن شما را حیرت‌زده می‌کنند. وقتی به یاد می‌آوریم که چنین فیلم شگفت‌انگیزی در دهه‌ی ۵۰ میلادی ساخته شده است، تنها می‌توانیم دیزنی را به خاطر جسارت‌هایش تحسین کند. این انیمیشن سرگرم‌کننده را حتی اگر در گذشته تماشا کرده‌اید، حالا شاید بهترین زمان باشد که بار دیگر به سراغ آن بروید و از زوایای تازه‌ای به آن بگیرید.

۸- هیولای دریا (The Sea Beast)

• سال اکران: ۲۰۲۲
• کارگردان: کریس ویلیامز
• صداپیشگان: کارل اربن، زاریس-انجل هاتور، جرد هریس، ماریان ژان-بتیست، دن استیونز، کتی برک، جیم کارتر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰

یکی از بهترین انیمیشن‌های حماسی سال‌های اخیر، «هیولای دریا» شما را به جهان متفاوتی می‌برد که هیولاهای دریایی عظیم‌الجثه در آن زندگی می‌کنند و نسل بشر را به چالش می‌کشند. انسان‌ها مطابق انتظار، حاضر نیستند تسلیم نمی‌شوند و گروه‌های شکارچی مختلفی تشکیل شده‌اند که با هیولاها مبارزه می‌کنند؛ یکی از موفق‌ترین گروه‌ها متعلق به کشتی اینوتبل (inevitable) است که رهبری آن را کاپیتان کرو افسانه‌ای (جرد هریس) برعهده دارد. در حالی که خانواده‌ی سلطنتی تا اینجا از شکارچیان حمایت می‌کرد اما حالا تصمیم دارد تا آن‌ها را با یک کشتی پیشرفته‌ی نیروی دریایی جایگزین کند، مگر اینکه آن‌ها بتوانند یکی از ترسناک‌ترین هیولاهای دریایی را زودتر شکار کنند.

قصه‌ی حماسی «هیولای دریا» به «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم» هم شبیه است (در ادامه به آن‌هم خواهیم پرداخت)، اینجا هم شاهد جنگ بزرگی هستیم که در آن انسان‌ها و موجودات دیگر نقش دارند اما کشمکش‌ها به همین جا خلاصه نمی‌شود. خوشبختانه، شاهد یک تقلید کورکورانه نیستیم و «هیولای دریا» با خلاقیت‌هایی که به خرج می‌دهد، خود را از نمونه‌های مشابه متمایز می‌کند، به‌ویژه در طراحی شخصیت‌ها و فضاسازی متفاوتی که دارد. «هیولای دریا» یکی از بهترین انیمیشن‌های نتفلیکس است و هیولاهای بزرگ و شکوهمند آن شما را هیجان‌زده می‌کند.

۷- چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم (How To Train Your Dragon)

• سال اکران: ۲۰۱۰
• کارگردان: کریس سندرز، دین دبلوا
• صداپیشگان: جی باروشل، جرارد باتلر، کریگ فرگوسن، آمریکای فررا، جونا هیل، تی جی میلر، کریستن ویگ، دیوید تننت
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰

به‌ندرت پیش می‌آید که یک فیلم اقتباسی از کتاب منبع خود -که از قضا حماسی هم هست- بهتر باشد و انیمیشن‌های معدودی را به یاد می‌آوریم که توانسته‌اند از رمان اصلی پیشی بگیرند. «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم» چنین اثری است، انیمیشنی بی‌نقص و باکیفیت که موفقیت‌هایش باعث شد به یک سه‌گانه تبدیل شود و حتی نسخه‌ی لایواکشن آن‌هم در راه است که باید دید تا چه اندازه می‌تواند موفق شود. فیلم داستان یک وایکینگ جوان را روایت می‌کند که می‌خواهد مثل دیگر مردم دهکده، اژدها شکار کند اما پس از ملاقات با یک اژدهای کوچک سیاه، نظرش به کلی تغییر می‌کند.

داستانی درباره‌ی دوستی، به چالش کشیدن سنت‌های غلط و خودشناسی، این ساخته‌ی کریس سندرز و دین دبلوا یکی از بهترین انیمیشن‌های حماسی دهه‌های اخیر است که کودکان زیادی به آن عشق می‌ورزند و حق هم دارند، این فیلم قوه‌ی تخیل شما را تحریک می‌کند. «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم» همه‌ی قدم‌هایش را درست برمی‌دارد و نیازی به یک قصه‌ی پیچیده ندارد تا توجه شما را جلب کند. اینجا باید به قسمت دوم هم اشاره کنیم که از جنبه‌های حماسی، حتی از نسخه‌ی اصلی هم پیشی می‌گیرد و در زمینه‌ی قصه‌گویی هم موفق‌تر عمل می‌کند.

• ۱۰ انیمیشن دهه ۲۰۰۰ که دست‌ کم گرفته شدند

۶- سیاره‌ی شگفت‌انگیز (Fantastic Planet)

• سال اکران: ۱۹۷۳
• کارگردان: رنه لالوکس
• صداپیشگان: الن گوراگوئر، دیک الیوت، کلود جوزف، اریک باوگین، جررد هرناندز، هربرت دو لاپارنت
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰

انیمیشن‌های تجربی فی‌نفسه جالب‌ توجه هستند اما هنگامی که وارد حوزه‌ی حماسی می‌شوند، معجون نهایی عجیب‌تر -و در عین حال هیجان‌انگیزتر- از آن است که حتی بتوان توصیفش کرد. رویدادهای «سیاره‌ی شگفت‌انگیز» در سیاره‌ای به نام ایگم رخ می‌دهد؛ جایی که برده‌هایی به نام اُم برای موجودات فضایی بی‌رحمی به نام دراگ‌ کار می‌کنند. تِر، یکی از این بردگان است که همراه با یک دستگاه فرار می‌کند. این دستگاه به او علم و دانش کافی ارائه می‌دهد تا به آگاهی برسد و انقلابی را علیه‌ دراگ‌ها آغاز کند. سیاره‌ی شگفت‌انگیز تمثیلی است برای انسان‌هایی که به پایین‌ترین درجه‌ی زنجیره‌ی غذایی نزول کرده‌اند و تاثیرات این سقوط را با چاشنی خشونت به تصویر می‌کشد.

فیلم از انسان‌ها انتقاد می‌کند اما رویکرد آن صرفا سیاه و بدبینانه‌ نیست بلکه برابری را در کانون توجه قرار می‌دهد و دنیایی را متصور می‌شود که می‌توان در مقابل ظلم ایستادگی کرد.حتی با گذشت چندین دهه، سیاره‌ی شگفت‌انگیز همچنان نمونه‌ی مشابهی ندارد و بی‌دلیل نیست که برخی از منتقدان آن را بهترین انیمیشن حماسی تمام دوران توصیف کرده‌اند. «سیاره‌ی شگفت‌انگیز» نه تنها از نظر بصری بی‌نظیر است بلکه قصه‌ی ترسناک، انتقادی و پرکشش آن را هم باید تفکربرانگیز و ویژه بدانیم. این فیلم جایزه‌ی بزرگ جشنواره‌ی کن را هم به خانه برد.

۵- نائوشیکا از دره باد (Nausicaä of the Valley of the Wind)

• سال اکران: ۱۹۸۴
• کارگردان: هایائو میازاکی
• صداپیشگان: سومی شیماموتو، گورو نایا، یوجی ماتسودا، یوشیکو ساکاکیبارا، لماسا کایومی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰

در مقایسه با «شهر اشباح» یا «شاهزاده مونونوکه»، به «نائوشیکا از دره باد» اغلب کمتر توجه می‌شود اما نمی‌توان از کنار این حقیقت عبور کرد که یکی از بهترین انیمیشن‌های حماسی استودیو جیبلی است که فضای متفاوتی را به نمایش می‌گذارد: یک جهان آخرالزمانی که در آن کره‌ی زمین به کلی تغییر پیدا کرده است، جنگل‌ها تقریبا نابود شده‌اند و حشرات عظیم‌الجثه‌ در طبیعت پرسه می‌زنند تا هیچ‌چیز حالت عادی نداشته باشد. «نائوشیکا از دره باد» در واقع پیش از تأسیس استودیو جیبلی ساخته شد اما حالا یکی از آثار رسمی این استودیو در نظر گرفته می‌شود و در گذر دهه‌ها، جایگاه خود را به عنوان یکی از جریان‌سازترین انیمه‌های تاریخ حفظ کرده است، اثری که به منبع الهام ده‌ها انیمه‌ی دیگر تبدیل شد.

«نائوشیکا از دره باد» جهان پیچیده‌ای دارد که در آن گروه‌های مختلفی زندگی می‌کنند و مطابق انتظار، به خاطر شرایط دنیا، همگی با یکدیگر در جنگ هستند، هر کدام از فناوری‌های خاص و یک سبک زندگی متفاوت بهره می‌برند. همه‌ی جزئیات این جهان متفاوت به مخاطب عرضه نمی‌شود اما داستان‌گویی میازاکی را باید کم‌نظیر بدانیم و البته اگر از کسانی هستید که می‌خواهید اطلاعات بیشتری به‌دست بیاورید، می‌توانید به مانگای اصلی مراجعه کنید که توسط خود میازاکی خلق شده و آن‌هم به‌راستی حماسی است. شخصیت نائوشیکا را هم نباید فراموش کرد، او یکی از برترین قهرمانان زن استودیو جیبلی است، دختر نوجوانی که می‌خواهد صلح را میان گروه‌ها برقرار کند و رهبر خوبی برای مردمش باشد اما آیا می‌تواند؟

۴- گوژپشت نتردام (The Hunchback of Notre Dame)

• سال اکران: ۱۹۹۶
• کارگردان: گری تروزدیل، کرک ویس
• صداپیشگان: تام هولس، دمی مور، آنتونی جی، کوین کلاین، جیسن الکساندر، چارلز کیمبرو، ماری ویکس
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۱ از ۱۰۰

وقتی به بهترین انیمیشن‌های حماسی می‌رسیم، «گوژپشت نتردام» شاید از آخرین گزینه‌هایی باشد که به ذهن می‌رسد اما این فیلم فوق‌العاده، یکی از آثار کمتردیده‌شده‌ی دیزنی در دهه‌ی ۹۰ میلادی است که عناصر حماسی در آن حضور پررنگی دارند. برداشت نسبتا تلخ دیزنی از داستان مشهور ویکتور هوگو، از سوی مخاطبان آن‌ دوران که به دنبال انیمیشن‌های کودکانه‌ی رنگارنگ بودند، درک نشد اما در گذر زمان، ارزش‌های خود را نشان داد و طرفداران زیادی پیدا کرد. قصه پیرامون گوژپشتی به نام کازیمودو اتفاق می‌افتد که از دوران کودکی در کلیسای نتردام زندگی می‌کند و وظیفه‌ی به صدا درآوردن ناقوس را برعهده دارد. او که به دلیل ظاهر نافرم خود، حق خروج از محل زندگی‌اش را ندارد، آنجا زندانی است و مردم شهر از مراوده با او واهمه دارند. رویای کازیمودو اما این است که به مردم ثابت کند یک هیولا نیست و از سوی آن‌ها تحویل گرفته شود.

شرایط زمانی پیچیده‌تر می‌شود که کازیمودو عاشق یک دختر جوان می‌شود و جان او را نجات می‌دهد. این قصه‌ی سیاه درباره‌ی پذیرفته شدن و تبعیض، همچنان درخشان است و نمی‌توان آن را فراموش کرد. «گوژپشت نتردام» شاید در میان آثار دوران رنسانس دیزنی، بیشترین وسعت را داشته باشد و گستردگی جهان آن شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. انیماتورها به‌واسطه‌ی زوایای دوربین متفاوت و توجه به جزئیات، موفق شده‌اند تا بهترین برداشت ممکن از پاریس قرن پانزدهم را ارائه دهند. «گوژپشت نتردام» یک بازآفرینی حماسی منحصربه‌فرد از یک قصه‌ی کلاسیک است که اگرچه به رمان اصلی ویکتور هوگو چندان وفادار نیست اما به عنوان یک اثر انیمیشنی، از بهترین‌های زمانه‌ی خویش محسوب می‌شود.

۳- فانتازیا (Fantasia)

• سال اکران: ۱۹۴۰
• کارگردان: ساموئل آرمسترانگ، جیمز آلگار، بیل رابرتز، پائول ساترفیلد، بن شارپستین
• صداپیشگان: –
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰

«فانتازیا» نه تنها یکی از بهترین انیمیشن‌های حماسی کلاسیک است بلکه یکی از آثار جاودانه تاریخ سینما نیز به حساب می‌آید که والت دیزنی فقید روی آن حساب ویژه‌ای باز کرده بود. این فیلم در روزهایی ساخته شد که عشق والت دیزنی به دنیای انیمیشن به اوج رسیده بود و او این ژانر را «سرگرمی ابدی» توصیف می‌کرد، فیلمی که می‌تواند هر ساله روی پرده برود و هرگز با کاهش مخاطب روبه‌رو نمی‌شود (اتفاقی که چند دهه‌ی بعد رخ داد و حالا آثار انیمیشنی اغلب در گیشه پرفروش ظاهر می‌شوند). آن روزها اما شرایط صنعت سینما کاملا متفاوت بود، رویاهای والت دیزنی به حقیقت تبدیل نشد و او با «فانتازیا» یک شکست تجاری بزرگ را تجربه کرد.

با این حال، «فانتازیا» از جنبه‌ی فنی-هنری، یک موفقیت بزرگ بود، هست و خواهد بود، شجاعانه‌ترین اثری که با سرمایه و تلاش‌های والت دیزنی ساخته شد. نوه‌ی والت دیزنی، چند دهه‌ی بعد با «فانتازیا ۲۰۰۰» تلاش کرد تا جاه‌طلبی‌های پدربزرگ را تکرار کند، فیلمی که نقدهای چندان مثبتی دریافت نکرد و مشابه نسخه‌ی اصلی شکست خورد. با این حال، فانتازیای اصلی یک جواهر کمیاب است که تا ابد در ذهن شما ماندگار خواهد شد، اثری که با حماسه پیوند خورده است.

• رتبه‌بندی تمام انیمیشن‌های تاریخ دیزنی از بدترین تا بهترین

۲- «شاهزاده مونونوکه» (Princess Mononoke)

• سال اکران: ۱۹۹۷
• کارگردان: هایائو میازاکی
• صداپیشگان: یوجی ماتسودا، یوریکو ایشیدا، یوکو تاناکا، کائورو کوبایاشی، ماساهیکو نیشیمورا
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰

از «شاهزاده مونونوکه» چه می‌توان گفت؟ یک شاهکار واقعی که برای اینکه مجذوب آن شوید، تنها کافی است چند دقیقه‌ی ابتدایی‌اش را تماشا کنید. این انیمه به قدری خلاقانه و کم‌نظیر بود که استودیوهای دیگر هم تصمیم گرفتند آثاری شبیه به آن بسازند اما هرگز موفق نشدند به کیفیت آن نزدیک شوند. «شاهزاده مونونوکه» یکی از تلاش‌های ماندگار جیبلی در مسیر خلق هنر فاخر و انیمیشن‌سازی سنتی است، یک ماجراجویی‌ حماسی پیرامون خدایان، شیاطین و ارواح. فراموش نکنید که نسخه‌ی انگلیسی این انیمه، بسیاری از مخاطبان غربی را برای نخستین بار با آثار استودیو جیبلی آشنا و به همه ثابت کرد که انیمیشن و انیمه تنها برای کودکان نیست و می‌تواند برای بزرگسالان هم به همان اندازه جذاب و پرکشش باشد.

«شاهزاده مونونوکه» رابطه‌ی میان انسان و طبیعت را در کانون توجه قرار می‌دهد. در جهان فیلم، انسان‌ها با ارواح و حیوانات در کشمکش هستند اما هیچ‌کدام از این گروه‌ها شیطانی ترسیم نشده‌اند. همه‌ی آن‌ها در تلاش هستند تا به بقا ادامه دهند: انسان‌ها با گسترش صنعت و تمدن و حیوانات با ایستادگی در مقابل آن‌هایی که از منابع طبیعی سوءاستفاده می‌کنند. بانو ابوشی شاید پیچیده‌ترین شخصیت قصه باشد؛ او یک زن مهربان است که از بیماران و انسان‌های آسیب‌دیده مراقبت می‌کند اما در عین حال، می‌خواهد روح جنگل را نابود کند (قدرتمندترین روح طبیعت) زیرا آن را تهدیدی بزرگ برای مردمش می‌داند. سان، دختری که توسط گرگ‌ها بزرگ شده هم یکی دیگر از چهره‌های ماندگار انیمه‌های میازاکی است.

۱- عزیز مصر (The Prince of Egypt)

• سال اکران: ۱۹۹۸
• کارگردان: سایمون ولز، برندا چپمن
• صداپیشگان: وال کیلمر، رالف فاینس، میشل فایفر، ساندرا بولاک، جف گلدبلوم، پاتریک استوارت، دنی گلاور، استیو مارتین
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۹ از ۱۹۹

وقتی از بهترین انیمیشن‌های حماسی صحبت می‌کنیم، در واقع در حال صحبت درباره‌ی «عزیز مصر» -یا همان «شاهزاده مصر»- هستیم. این انیمیشن، داستان زندگی حضرت موسی (ع) را روایت می‌کند. فرعون، پادشاه وقت مصر، به سربازانش دستور می‌دهد که همه‌ی نوزادان پسر را به قتل برسانند اما یکی از نوزادان جان سالم به در می‌برد. این کودک که در سبدی قرار گرفت است، مسیر رودخانه را طی می‌کند و در نهایت به دستان همسر فرعون می‌رسد؛ او تصمیم می‌گیرد تا این نوزاد را مانند فرزند خودش بزرگ کند. سال‌ها بعد، موسی به یک مرد جوان تبدیل شده است که رفته‌رفته از گذشته باخبر می‌شد، او اما هنوز نمی‌داند که به‌زودی سرنوشت سرزمینش -و حتی جهان- را برای همیشه تغییر خواهد داد.

«عزیز مصر» بی‌گمان یکی از بهترین محصولات استودیوی دریم‌ورکس است؛ آن‌ روزها، ساخت چنین اثری برای یک استودیوی تازه‌تأسیس حرکت شجاعانه‌ای به حساب می‌آمد اما آن‌ها موفق شدند تا یک اثر قابل دفاع بسازند. این انیمیشن ویژگی‌های آشنای فیلم‌های حماسی-تاریخی را دارد و تصویر واقع‌گرایانه‌ای از مصر باستان ارائه می‌دهد. این فیلم با عناصر معنوی و مذهبی‌اش، شباهتی به آثار مشابه ندارد و مثل دیگر انیمیشن‌های این فهرست، با گذشت چند دهه، همچنان جذابیت‌های خود را حفظ کرده است.

منبع: Collider