۳۰ فیلم فانتزی برتر تاریخ سینما؛ از ارباب حلقه‌ها تا کلاسیک‌های جیبلی

خانه در پشت سر قرار دارد، جهان در پیش‌رو. شعار معروف تالکین در «ارباب حلقه‌ها» یکی از آن چیزهایی است که در مقوله‌ی هنر و به‌خصوص سینما و دنیای لایتناهی فیلم‌ها هم کاربردهای فراوانی دارد. هنگام تماشای آثار سینمایی، حس و حال عجیبی به‌سراغمان می‌آید. احساسی مانند پریدن به‌سمت جهان نمایشگرهایمان، رهایی از زندگی حقیقی و غوطه‌ور شدن در چیزی کاملا جدید و بدیع. اغلب اوقات از لغت «فرار» به‌عنوان واژه‌ای منفی و طردکننده استفاده می‌شود؛ حتی برای کسانی که با رویکرد مثبت به‌سراغ آن می‌روند. اما سینما برخلاف سایر مدیوم‌های هنری دیگر، می‌تواند در آنِ واحد امکان فرار را برای مخاطب‌اش فراهم کند. فراری بی‌بدیل از مرداب واقعیت که گاهی اوقات با تماشای آثار ترسناک و کشتارهای عجیب صورت می‌گیرد و در برخی موارد، توسط یک فیلم فانتزی خیال‌انگیز به‌وقوع می‌پیوندد. آیا نباید از چنین فراری استقبال کرد؟

در این مطلب به‌سراغ کارگردانان مهمی خواهیم رفت که در ساخت فیلم‌های فانتزی تبحر عجیبی دارند. فیلم‌سازانی که شاید تعدادی‌ از آن‌ها در مجموع تنها یک اثر فانتزی ساخته باشند اما ثابت کرده‌اند که اگر در زمان و مکان مناسبی قرار گیرند و بخواهند در چنین ژانر مهمی فیلم بسازند، روحشان را به‌گونه‌ای استادانه به‌پرواز درمی‌آورند. از ژان کوکتو تا گی‌رمو دل تورو و از تیم برتون تا هایائو میازاکی و افراد دیگر، این‌ها فیلم‌سازانی هستند که از لحاظ روانی قدرت مبحث فرار را به‌خوبی درک می‌کنند. گاهی اوقات باید از بُعد جسمانی‌اتان خارج شوید و به جهان خیال و رویا سفر کنید. هنری که منجر به فرار ما از واقعیت شود، در نهایت خود حقیقی‌امان را به ما بازمی‌گرداند؛ حالا می‌خواهد از طریق فیلم فانتزی و ترسناک صورت گیرد یا یک قطعه موسیقی از باخ، اثری از موریس اشر و حتی یک بازی ویدیویی درجه‌یک.

این ۳۰ فیلم فانتزی شاید تمام آثار این ژانر مهم سینمایی را در بر نگیرند اما با توجه به فضاسازی خاص‌ و جهان بی‌بدیلی که خلق می‌کنند، می‌توانند نیازهای یک سینه‌فیل سینمادوست را تا حد زیادی برطرف کنند. در این فهرست هیچ رتبه‌بندی خاصی بر اساس امتیاز و یا خوب و بد بودن فیلم وجود ندارد، بلکه معیارها اغلب به‌صورت آزادانه و با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد و جهان ماندگار فیلم‌های فانتزی انتخاب شده‌اند. پس چمدان‌هایتان را ببندید و خودتان را برای یک سفر رویایی و به‌یادماندنی آماده کنید.

•  ۱۰ سریال فانتزی جذاب برای علاقه‌مندان به غریبه (Outlander)
•  بهترین و بدترین فیلم‌ها درباره‌ی شاه آرتور بر اساس امتیاز راتن تومیتوز
• شهر اشباح چطور ماهیت انیمیشن را برای همیشه تغییر داد؟
• ۱۰ مرلین جادوگر برتر در سینما و تلویزیون

۳۰. فیلم فانتزی جومانجی (Jumanji)

• کارگردان: جو جانستون
• بازیگران: رابین ویلیامز، بانی هانت، کریستن دانست، بردلی پیرز، جاناتان هاید، بی‌بی نیوورتس و…
• محصول: ۱۹۹۵
• امتیاز راتن تومیتوز: ۵۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰

اثر فانتزی و سرگرم‌کننده‌ی جو جانستون، بر اساس داستان «جومانجی» از کریس فن السبورگ ساخته شده است. معجونی از رویاهای کودکانه و اتفاقات شگفت‌انگیز در بستر یک داستان انسانی که حتی می‌توان دیدن‌اش را در این دوران به‌خصوص توصیه کرد. آلن پریش جوان ساده و درون‌گرایی است که مدام توسط هم‌کلاسی‌هایش مورد تمسخر و آزار و اذیت قرار می‌گیرد؛ اتفاقی که در نهایت منجر به یافتن یک بازی رومیزی اسرارآمیز به‌نام جومانجی می‌شود.

او بازی جومانجی را با سارا که تنها دوست واقعی‌اش است آغاز می‌کند. اما این دو پس از مدتی متوجه اتفاق عجیبی می‌شوند. اتفاقی که مملو از خطرات و تهدیدهای واقعی است و آن‌ها را مجبور به رویارویی با حقیقتی وحشتناک می‌کند؛ و آن هم چیزی نیست به‌جز گیر افتادن در جهان بازی جومانجی. سارا در نهایت از محیط بازی می‌گریزد اما آلن تا سه دهه بعد، همچنان در این دنیا مانده است. اتفاقی که سارا را به‌شدت ناراحت کرده و ماجراهای جدیدی را رقم می‌زند.

جومانجی در زمان خود سروصدای زیادی به‌پا کرد و باعث خلق دنیای خاصی شد که تا امروز هم قابل دیدن است. یک فیلم فانتزی سرگرم‌کننده با شخصیت‌های باورپذیر و ماندگاری که برای زنده ماندن و نجات جانشان در دنیای وحشی و خطرناک بازی، باید بهترین باشند و از هوششان استفاده کنند. این فیلم باعث شد تا سال‌ها بعد، هرکسی که در بازی‌های این‌چنینی شروع به تاس ریختن می‌کرد، ناخودآگاه جهان جومانجی و سرنوشت آلن پریش را به‌یاد بیاورد!

۲۹. داستان یک روح (A Ghost Story)

• کارگردان: دیوید لاوری
• بازیگران: کیسی افلک، رونی مارا، کنیشا تامسون و…
• محصول: ۲۰۱۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶٫۹ از ۱۰

فیلم «داستان یک روح» شاید از جهاتی یک درام نیمه‌ترسناک به‌نظر برسد اما در لایه‌های زیرین خود، از ویژگی‌های ماورایی و فانتزی برخوردار است. کیسی افلک در نقش یک نوازنده‌ی گروه موسیقی و رونی مارا به‌عنوان همسر بی‌قرار او بازی می‌کند. هنگامی که افلک بر اثر یک سانحه‌ی رانندگی می‌میرد، روح او به خانه‌اش بازمی‌گردد و با ملحفه‌ای سفید به‌شکل شبح، نظاره‌گر زندگی همسرش می‌شود.

او از چشم افراد زنده پنهان است، حالتی نامرئی دارد و در سردرگمی به‌سر می‌برد. حرکت و پرسه زدن در خانه‌ای که قبلا با بُعد جسمانی‌اش در آن زندگی می‌کرده است، قطعا برای بیننده جذابیت خاصی دارد. اثر تحسین‌شده‌ی لاوری از این جهت به‌عنوان یک فیلم فانتزی شناخته می‌شود که با معیارهای جهان حقیقی ارتباطی ندارد و همه‌چیز را از عالم خیال و رویا واکاوی می‌کند؛ حتی اگر این خیال‌پردازی درباره‌ی پدیده‌ی تلخ و مهمی مانند مرگ باشد. اگر روح سرگردانتان به عالم زنده‌ها بازگردد و در خانه‌ی خودتان شاهد خاطرات قدیمی و سوگواری همسرتان باشید، واکنشتان چه خواهد بود؟ شاید ترجیح دهید در زیر پارچه‌ی سفید باقی بمانید و با چرخیدن گرامافون، روحتان را شاد نگه دارید!

در فیلم داستان یک روح زمان معنی خاصی ندارد. روزها، ماه‌ها و سال‌ها از پس یک‌دیگر می‌گذرند و همه‌چی حالتی ماورایی پیدا می‌کند. پس از مدتی دیگر متوجه نمی‌شوید که آیا روح شخصیت اصلی در خانه گرفتار شده یا خانه‌ به بخشی از وجود او تبدیل شده است. بعد از تماشای این فیلم، احتمالا به درک جدیدی از زندگی پس از مرگ خواهید رسید.

۲۸. فیلم فانتزی کورالاین (Coraline)

• کارگردان: هنری سیلیک
• صداپیشگان: داکوتا فنینگ، تری هچر، جنیفر ساندرز، ایان مک‌شین، جان هاگمن و…
• محصول: ۲۰۰۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb: به فیلم: ۷٫۷ از ۱۰

انیمیشن فانتزی و ماجراجویانه‌ی هنری سیلیک که به‌سبک استاپ موشن ساخته شده است، داستان نیل گیمن را به چشم‌نوازترین شکل ممکن اقتباس می‌کند. داستان این انیمیشن جذاب به‌ زندگی کورالاین جونز (با صدای داکوتا فنینگ) اختصاص دارد. دختری جوان که پس از کنجکاوی‌های فراوان، در خانه‌ی جدیدشان پرتالی عجیب را پیدا می‌کند که به واقعیت معکوس متصل است و جهان عجیبی را دربر می‌گیرد. روایتی مشابه با داستان کلاسیک «آلیس در سرزمین عجایب» که توسط سیلیک و تیم سازنده‌اش برای کورالاین بازآفرینی شده است. حین تماشای این انیمیشن فانتزی، دلتان می‌خواهد در گوشه گوشه‌ی جهان چشم‌نواز و دوست‌داشتنی‌اش حضور داشته باشید و به سفر خیال‌انگیز سیلیک بپیوندید.

خلاقیت هنری سیلیک و تیم توسعه‌دهنده‌ی کورالاین در خلق جلوه‌های بصری بی‌نقص، تغییرات در رنگ‌بندی و طراحی دو جهان متضاد، باعث می‌شود که این انیمیشن متکی به زمان نباشد و حس و حال یک اثر بی‌نهایت و تمام‌نشدنی را در بیننده ایجاد کند. اگر به داستان‌های فانتزی نیل گیمن علاقه دارید و می‌خواهید روحتان را با یک انیمیشن جذاب به‌پرواز درآورید، کورالاین را از دست ندهید.

۲۷. اکس‌کالیبور (Excalibur‎)

• کارگردان: جان بورمن
• بازیگران: نایجل تری، هلن میرن، نیکلاس کلی، نیکول ویلیامسون، شرلی لانگی، لیام نیسون و…
• محصول: ۱۹۸۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷‌٫۴ از ۱۰

جان بورمن بزرگ بیشتر با ساخت آثاری مانند «شلیک به هدف»، «بازماندگان» و «امید و افتخار» شناخته می‌شود. اما فیلم فانتزی و حماسی «اکس‌کالیبور» هم در میان ساخته‌های برتر این کارگردان انگلیسی قرار دارد. دوران حرفه‌ای بورمن مملو از فیلم‌های متفاوت و تغییر ژانر‌ است. از نئونوآرهای کلاسیک و آثار فانتزی گرفته تا کمدی-درام‌های ملایم و فیلم‌های ترسناک، بورمن در طول دوران فیلم‌سازی ۴۹ ساله‌اش (تا این لحظه) همه‌جور فیلمی ساخته است. این موضوع زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانید او در دهه‌ی ۷۰ میلادی، پیشنهاد ساخت ارباب حلقه‌ها را رد کرده است!

اگرچه فیلم فانتزی اکس‌کالیبور به گستردگی و عظمت آثار بعدی پیتر جکسون نمی‌رسد اما الگویی حائز اهمیت را برای بازآفرینی افسانه‌های حماسی خلق می‌کند. از جمله عناصر برجسته‌ی این اثر می‌توان به بازیگران شگفت‌انگیزش اشاره کرد. نایجل تری در نقش شاه آرتور مقابل دوربین رفته است و سایر هنرپیشگان هم به‌خوبی ایفای نقش کرده‌اند. سکانس‌های آخر «اکس‌کالیبور» جزء صریح‌ترین صحنه‌های یک فیلم استودیویی در آن زمان بود. عاملی که در کنار اعتبار کمپانی برادران وارنر، داستان گیرا و جهان فانتزی و عجیب‌ فیلم، باعث موفقیت این اثر شده است.

۲۶. داستان بی‌پایان (The NeverEnding Story)

• کارگردان: ولفگانگ پترسن
• بازیگران: نوآ هاتاوی، برت آلیور، تامی استروناخ، موزز گان، توماس هیل، آلن اوپنهایمر، دیپ روی و…
• محصول: ۱۹۸۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۴ از ۱۰

شاید با بررسی تاریخچه‌ی سینمای آلمان و وحشت جاری در آثار اکسپرسیونیستی فیلم‌سازانی مانند فریتز لانگ، تصور ساخت فیلم فانتزی در این کشور کمی دور از انتظار به‌نظر برسد. اما «داستان بی‌پایان» در فهرست محبوب‌ترین آثار فانتزی کشور آلمان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ولفگانگ پترسن را با ساخت فیلم‌هایی مانند «کشتی»، «نیروی هوایی یکم» و «در خط آتش» می‌شناسیم. اما او در اوایل دهه‌ی ۸۰ میلادی، کمی از عناوین جنگی و اکشن فاصله گرفت و تمایل‌اش به ساخت آثار فانتزی و تخیلی بیشتر شد.

داستان این فیلم فانتزی به جهان خیال‌انگیز کتاب‌ها و کودکان کنجاو می‌پردازد. پسر بچه‌ای به‌نام باستین بوکس، به‌سراغ کتاب‌های ممنوعه می‌رود و با ورود به دنیایی شگفت‌انگیز که با خیر و شر درهم آمیخته است، به قهرمان فیلم تبدیل می‌شود. «داستان بی‌پایان» به‌عنوان یک اثر بزرگسالانه شناخته شده که روایتگر داستانی کودکانه است اما در بطن خود، مفاهیم و استعاره‌هایی دارد که تنها مختص به کودکان نیست.

ساخته‌ی مشهور ولفگانگ پترسن شاید در حد و اندازه‌های آثار مشابه‌اش نباشد و اگر به‌دنبال کودکان اژدهاسواری هستید که با پرچم سفیدشان بر آسمان ظلم و شر حکمرانی می‌کنند، قطعا می‌توانید نمونه‌های بهتری پیدا کنید. اما این فیلم با توجه به شخصیت‌های دوست‌داشتنی و فضاسازی منحصربه‌فردش، تجربه‌‌ای به‌یادماندنی‌ را از یک سفر خیالی و پر فراز و نشیب برایتان رقم خواهد زد.

۲۵. فیلم فانتزی سرود کریسمس (A Christmas Carol)

• کارگردان: برایان دزموند هرست
• بازیگران: الستر سیم، جک وارنر، کتلین هریسون، مروین جانز، رونا اندرسون و…
• محصول: ۱۹۵۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۱ از ۱۰

اقتباس برایان دزموند هرست از داستان کلاسیک چارلز دیکنز به‌نام «سرود کریسمس» با بازی درخشان الستر سیم، بدون شک بهترین اقتباس سینمایی از این کتاب است. این فیلم کلاسیک سیاه و سفید در انگلستان با نام Scrooge شناخته می‌شود. علت برتری این نسخه نسبت سایر اقتباس‌ها، عمق شخصیت ابنزر اسکروج نگون‌بخت با بازی دیدنی الستر سیم است. نوع شخصیت‌پردازی، لحن تأثیرگذار و چهره‌ی او، طیف وسیعی از مفهوم تراژیکمدی فیلم را به‌تصویر می‌کشد و با اتمسفری سیاه و سفید و فضای نوآرگونه، به یک فیلم فانتزی ماندگار تبدیل می‌شود.

برایان دزموند هرست در فیلم «سرود زمستانی» از عناصری مانند رئالیسم اجتماعی و اکسپرسیونیسم آلمانی استفاده کرده است تا به سیم اجازه دهد که وحشت و کمدی را، به‌گونه‌ای شگفت‌انگیز و به‌دور از اغراق و زیاده‌روی به‌تصویر بکشد. فیلم‌نامه‌ی نوئل لنگلی هم در ماندگاری این فیلم بی‌تأثیر نیست. لنگلی خوانش جدیدی از اسکروج را نسبت به داستان دیکنز ارائه داد و با خلق شخصیت‌های دیگری مثل جیکوب مارلی، داستان جذابی را به‌رشته‌ی تحریر درآورد.

در حال حاضر هفتاد سال از عمر فیلم سرود کریسمس می‌گذرد. اما کماکان می‌توانید آن را تماشا کنید و از دیدن‌اش لذت ببرید. فیلمی مهم و جریان‌ساز که با وجوه فانتزی و کمدی چندلایه و ترسناک‌اش، به‌عنوان یکی از بهترین آثار کلاسیک در این ژانر شناخته می‌شود.

۲۴. رز ارغوانی قاهره (The Purple Rose of Cairo)

• کارگردان: وودی آلن
• بازیگران: میا فارو، جف دانیلز، دنی آیلو، گلن هدلی، زوئی کالدول و…
• محصول: ۱۹۸۵
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۷ از ۱۰

وودی آلن در کتاب خاطراتش با عنوان «درباره‌ی هیچ» می‌نویسد: «وقتی از من می‌پرسند که کدام‌یک از شخصیت‌های فیلم‌هایم بیشتر از همه به خودم شبیه است، بدون شک باید به سیسیلیا در رز ارغوانی قاهره اشاره کنم.» در واقع میا فارو در این درام فانتزی، نقش یک پیشخدمت حواس‌پرت و سرخورده را بازی می‌کند که به‌دنبال فرار از واقعیت است؛ چیزی که آلن آن را بسیار نزدیک به شخصیت خود می‌بیند.

سیسیلیا آن‌قدر عاشق یکی از شخصیت‌های فیلم‌های کمپانی RKO Radio Pictures با بازی جف دانیلز می‌شود که مرز میان واقعیت و خیال را فراموش می‌کند. حین تماشای فیلم در سینما، دانیلز از پرده‌ی نمایش بیرون می‌آید و به زندگی سیسیلیا می‌پیوندد. این موضوع باعث اعتراض بازیگران فیلم و کمپانی تهیه‌کننده می‌شود و زمینه‌ی ایجاد یک مثلث عشقی سورئال و فانتزی را میان سیسیلیا، شخصیت مرد فیلم و همتای واقعی‌اش که دانیلز آن را بازی کرده فراهم می‌کند.

«رز ارغوانی قاهره» نامزدی بهترین فیلم‌نامه‌ی اورجینال را برای وودی آلن به‌همراه داشت. یک فیلم فانتزی و غم‌انگیز که با خیالی عاشقانه شکل می‌گیرد، با تراژدی پایان می‌پذیرد و در نهایت به‌ جهان واقعیت بازمی‌گردد. قصیده‌ای دل‌انگیز، جادویی و ماندگار از وودی آلن که قدرت مدیوم سینما را برای رهایی موقت ما از زندگی واقعی نشان می‌دهد.

۲۳. فیلم فانتزی مری پاپینز (Mary Poppins)

• کارگردان: رابرت استیونسون
• بازیگران: جولی اندروز، دیک ون دایک، دیوید تاملینسون، گلینیس جونز، اد وین و…
• محصول: ۱۹۶۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۸ از ۱۰

چه کودکان با رویاهای لایتناهی‌اشان و چه افراد بالغی که دیگر حوصله‌ای برای رویاپردازی ندارند، می‌توانند از ماجراهای «مری پاپینز» لذت ببرند. اگر کودکی‌اتان در خانه‌های شومینه‌دار و دارای دودکش سپری شده باشد، به احتمال زیاد می‌توانید بخشی از خیال‌بافی‌های آن دوران را با این ابزارهای ماندگار به‌خاطر بیاورید. داستان این فیلم هم از دل گرمای شومینه و دودهای جادویی دودکش‌ها روایت می‌شود. فیلم فانتزی رابرت استیونسون در سال ۱۹۶۴، با محوریت رویاهای کودکی ساخته شد و امید به این موضوع که جادو به اندازه‌ی کافی قدرتمند است تا تغییرات شگفت‌انگیزی ایجاد کند را در دل مخاطبان‌اش زنده کرد.

این فیلم بر اساس مجموعه داستان‌های مری پاپینز از پی. ال. تراورز ساخته شده است. مری پاپینز یک جادوگر و پرستار بچه است که در پی اتفاقی ناگهانی، به‌ خانه‌ی آقای بنکس می‌رود تا از فرزندان او مراقبت و پستاری کند. اما قرار نیست با یک درام کسل‌کننده طرف باشید زیرا خانم پاپینز تمام معادلات حقیقی را به‌هم می‌زند و جهانی خیالی و دوست‌داشتنی را برایتان خلق می‌کند؛ جهانی که در آن همه‌چیز بوی دوران شیرین کودکی را می‌دهد.

ممکن است طرفداران قدیمی و نسل‌هایی که با مری پاپینز بزرگ شده‌اند، این فیلم فانتزی و موزیکال را بیشتر با قطعات موسیقی خاطره‌انگیز و بازی درخشان جولی اندروز به‌خاطر بیاورند. اما ساخته‌ی رابرت استیونسون تنها در این موارد خلاصه نشده و از ویژگی‌های احساسی و ابعاد تراژیک هم برخوردار است. مری پاپینز در کنار تمام سکانس‌های چشم‌نواز و ویژگی‌های خیال‌انگیزش، مفاهیم مهمی را مطرح می‌کند. این فیلم راجع‌به انسان‌های خوب و خوش‌قلبی است که تلاش می‌کنند تا جهان را کمی به‌جای بهتری تبدیل کنند. از حفظ و نگهداری از خانواده گرفته تا ایجاد لحظات شاد و انسانی، مری پاپینز به بهترین شکل ممکن این مفاهیم را بیان می‌کند.

۲۲. عروس شاهزاده (The Princess Bride)

• کارگردان: راب رینر
• بازیگران: کری الویس، رابین رایت، مندی پتینکین، کریس ساراندون، کارول کین و…
• محصول: ۱۹۸۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۱ از ۱۰

این فیلم فانتزی و مهم تاریخ سینما، بر اساس داستان «عروس شاهزاده» از ویلیام گولدمن ساخته شده است. ماجرای فیلم بر پایه‌ی کتابی که شخصیت پدربزرگ (با بازی پیتر فالک) برای نوه‌ی بیمارش (با بازی فرد سویج) می‌خواند پیش می‌رود. داستانی افسانه‌ای از زندگی شاهزاده و پادشاه که مضمونی عاشقانه دارد. در فیلم عروس شاهزاده با مجموعه‌ای از لحظات خیال‌انگیز مواجه می‌شوید که در جهان حقیقی و مدرن امروز جایی ندارند. تجربه‌های شگفت‌انگیزی را به‌دست می‌آورید که در دام محدودیت‌های ژانری نمی‌افتند. و در نهایت یک فیلم فانتزی را از راب رینر تماشا خواهید کرد که از تعادل خوبی میان واقعیت و خیال برخوردار است.

این فیلم در زمان اکران خود یعنی در سال ۱۹۸۷، از لحاظ مالی تبدیل به‌ یک اثر متوسط شد و نظرات متفاوتی را به‌همراه داشت. اما رفته رفته طرفداران بیشتری پیدا کرد و با توجه به داستان جذاب و نقل قول‌های ماندگارش، به یکی از بهترین فیلم‌های عاشقانه و فانتزی تاریخ سینما تبدیل شد. یک عاشقانه‌ی رویایی و خیال‌انگیز با ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد که هنوز هم از جذابیت‌های خاصی برخوردار است. دزدان دریایی و هیولاها، شاهزادگان شیطانی، موجوداتی عجیب‌الخلقه، گودالی از ناامیدی و امید دوباره و بازی دیدنی کارول کین، جزو ویژگی‌های این فیلم تمام‌عیار و ماندگار هستند.

۲۱. شهر کودکان گمشده (The City of Lost Children)

• کارگردانان: ژان‌-پیر ژونه و مارک کارو
• بازیگران: ران پرلمن، دنیل امیلفورک، دومینیک پینان، ژان‌-کلود دریفوس، ژان-لویی ترینتینیان و…
• محصول: ۱۹۹۵
• امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۵ از ۱۰

چهار سال پس از ساخت فیلم آخرالزمانی و جذاب «اغذیه‌فروشی» ژان-پیر ژونه و مارک کارو تصمیم به تولید یک فیلم فانتزی دیگر به‌نام «شهر کودکان گمشده» گرفتند. این فیلم از لحاظ بصری یادآور آثاری مانند «برزیل» و «سارقان زمان» است و با طیف گسترده‌ای از سکانس‌های چشم‌نواز، داستان فانتزی جذاب، جلوه‌های ویژه‌ی مبتکرانه، طراحی لباس درخشان توسط ژان پل گوتیه و شخصیت‌های ماندگارش، در جایگاه یک اثر فراموش‌نشدنی قرار می‌گیرد.

در جهانی که ربودن رویاهای کودکان توسط یک دانشمند دیوانه باعث جلوگیری از کهولت سن او می‌شود، باید تمام مشخصه‌های واقعیت را در کوله‌باری کوچک جای داد و در آسمان بی‌کران تخیل، با فراغ بال پرواز کرد. داستان این فیلم فانتزی از افسانه‌های کهن ریشه می‌گیرد و در عین خلاقیت در روایت چنین قصه‌ای که گاهی اوقات خیال‌انگیز و رها است و در مواقعی تاریک و ترسناک، به‌ سنت‌ها و کهن‌الگوها هم پایبند می‌ماند. داستانی که در عین کودکانه بودن، بزرگسالان را مخاطب قرار می‌دهد.

ژان-پیر ژونه استاد خلق فضاهای غریب و خاص است. او با وسواس عجیبی نماهای مدنظرش را انتخاب می‌کند و بدون شک قاب‌های آثار ژونه را نمی‌توان در دیگر فیلم‌ها پیدا کرد. حالا تمام این مهارت‌های تکنیکال و منحصربه‌فرد او را با قصه‌های فانتزی و سورئالش ترکیب کنید تا هر زمان که به‌سراغ یکی از ساخته‌هایش می‌روید، واقعیت کسل‌کننده‌ی جهان را دور بریزید و به پکیجی از خیال، با رگه‌هایی از جسم انسانی تبدیل شوید.

۲۰. فیلم فانتزی دزد بغداد (The Thief of Bagdad)

• کارگردانان: مایکل پاول، لودویگ برگر و تیم ولان
• بازیگران: کنراد فایت، سابو دستگیر، جون دوپرز، جان جاستین، مایلز مالسون و…
• محصول: ۱۹۴۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۵ از ۱۰‌

با اینکه فیلم فانتزی و تاریخی «دزد بغداد» کمتر از آثار کلاسیک و مهمی مانند «کینگ کونگ» و «جاوگر شهر اُز» شناخته شده است، اما پروژه‌ی عظیم الکساندر کوردا که با سیستم تکنی‌کالر ساخته شده بود، به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی فیلم‌های فانتزی مدرن شناخته می‌شود. دزد بغداد در واقع بازسازی فیلمی به‌همین نام از رائول والش در سال ۱۹۲۴ به‌حساب می‌آمد که بر اساس داستانی از «هزار و یک شب» ساخته شده بود. اثری مهم و جریان‌ساز که پیش از به‌وجود آمدن جلوه‌های ویژه‌ی سینمایی، وجوه بصری فوق‌العاده‌ای را به‌تصویر کشید.

خیلی از آثار کلاسیک سینمایی و بی‌مووی‌های دهه‌ی ۵۰ میلادی و حتی بعد از آن، تا سال‌ها زیر سایه‌ی این فیلم فانتزی و حماسی قرار داشتند. از شخصیت‌های ماندگاری مثل ابو و جعفر تا طراحی تولید فوق‌العاده‌ی ویلیام کمرون مینزیز بااستعداد که در این اثر سنگ‌ تمام گذاشت، همگی باعث شده‌اند تا دزد بغداد به‌عنوان یک فیلم فانتزی و تاریخی جریان‌ساز شناخته شود.

۱۹. اورفه (Orphée)

• کارگردان: ژان کوکتو
• بازیگران: ژان ماره، فرانسوا پریه، ماری دیا، ژولیت گرکو، ادوارد درمیت و…
• محصول: ۱۹۵۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰

ما همیشه تصور می‌کنیم که تخیل و مبحث خیال‌پردازی از واقعیت روزمره حذف شده است و هویتی کاملا مستقل دارد. این موضوع راجع‌به ژان کوکتو در سال ۱۹۴۶ با فیلم فانتزی «دیو و دلبر» صدق می‌کند. تحسین فراوان و موفقیت این اثر باعث شد تا هنرمند همه‌فن‌حریف و کاربلد فرانسوی در سال ۱۹۵۰ با «اورفه» که با نام «اورفئوس» هم شناخته می‌شود، به دنیای فیلم‌سازی و کارگردانی بازگردد. اما کوکتو این‌بار به‌جای تمرکز صرف بر روی محیط اسطوره‌ای یونان و یا استفاده از درون‌مایه‌های نیمه‌فانتزی و معمولی، پاریسِ بعد از جنگ را انتخاب کرد و به فضای فیلم‌های مستقل و هنری نزدیک شد.

داستان فیلم فانتزی و تاریک کوکتو، روایتگر زندگی یک شاعر در پاریس است که با مرگ روبه‌رو می‌شود و به‌ جهان زیرین سفر می‌کند. این اثر را می‌توان به‌عنوان بهترین فیلم در سه‌گانه‌ی «اورفئوس» در نظر گرفت. فیلمی که علاوه‌بر فرم روایی منحصربه‌فرد و درون‌مایه‌های عمیق و انسانی‌اش، به‌شدت بر روی هنر متمرکز است و نگاه هنرمندانه‌ی کوکتو را به‌تصویر می‌کشد.

تأثیر فیلم‌های آمریکایی و اتفاقات خشونت‌بار فرانسه در آن دوران نشان می‌دهد که کوکتو ممکن است از آثار دیگری هم الهام گرفته باشد. از فیلم‌های ترسناک وال لوتون مانند «آدم‌های گربه‌ای» و «با یک زامبی راه رفتم» تا فیلم «بانویی از شانگهای» از اورسن ولز. کوکتو در کارهای بعدی‌اش از آثار تجربی کنت انگر و فیلم‌های غیرفانتزی دیگری مانند «سال گذشته در مارین باد» هم تأثیر گرفت.

۱۸. کوه مقدس (The Holy Mountain)

• کارگردان: آلخاندرو خودوروفسکی
• بازیگران: آلخاندرو خودوروفسکی، اوراثیو سالیناس، زامیرا ساندرز، خوان فررا، نیکی نیکولز و…
• محصول: ۱۹۷۳
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۹ از ۱۰

تماشای فیلم فانتزی و سورئال خودوروفسکی دو حالت دارد، یا به‌شدت از آن لذت می‌برید و یا به بدترین تجربه‌ی عمرتان تبدیل می‌شود. دیدگاه کنایه‌آمیز خودوروفسکی نسبت به یک سارق (که شباهت زیادی به مسیح دارد) و همدستانش (پیروان)، اثری آوانگارد و فرمیک را به‌وجود آورده است که در زمینه‌ی داستانی هم با کوهی از نمادها، کنایه‌های تند و تیز و صحنه‌های اروتیک همراه شده است؛ یک فانتزی تاریک و بحث‌برانگیز که بر روی تیغی دولبه حرکت می‌کند.

خودوروفسکی با فانتزی و خیال‌پردازی بیگانه نیست. اما بدبینی‌ها و دیدگاه تاریک‌اش نسبت به بسیاری از موضوعات جهان، باعث شده تا حتی اثر نیمه‌عاشقانه و ترسناکی مثل «خون مقدس» هم از چنین ویژگی‌هایی برخوردار باشد. این فیلم‌ساز صاحب‌سبک شیلیایی که یک سال از کلینت ایستوود ۹۱ ساله بزرگ‌تر است، برای ساخت فیلم فانتزی شیوه و روش منحصربه‌فردی دارد. او نه مانند یان شوانکمایر به جهان می‌نگرد و نه قصه‌های جن و پریان‌اش را از زبان مادربزرگ‌های آثار تیم برتون روایت می‌کند. خون، خشونت و حقایق عریان موجود در جهان، ابزار کار او برای ساخت فیلم‌های فانتزی هستند.

تصاویر وحشتناک آیینی و کشتارهای فراوان «کوه مقدس» باعث رسوایی جشنواره‌ی کن در سال ۱۹۷۳ شد. فیلم فانتزی خودوروفسکی بسیار آزاردهنده، خشونت‌آمیز، زیبا و فراموش‌نشدنی است. قاب‌های توهم‌زا و رویاگونِ رافائل کورکیدی (فیلم‌بردار اثر) مخاطب را در یک‌قدمی تجربه‌ای مشابه با مصرف ال‌اس‌دی قرار می‌دهند؛ تجربه‌ای که بدون نیاز به رهاسازی اسید، از طریق وجوه بصری به‌دست خواهد آمد!

۱۷. کوایدان (Kwaidan)

• کارگردان: ماساکی کوبایاشی
• بازیگران: رنتارو میکونی، میچیو آراتاما، کیکو کیشی، میساکو واتانابه، تاتسویا ناکادای و…
• محصول: ۱۹۶۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰

کوبایاشی با نبوغ فوق‌العاده‌ و جهان‌بینی شرقی و منحصربه‌فردش، چهار داستان عجیب را درباره‌ی ارواح خلق کرد که در زمان خودشان بسیار جریان‌ساز بودند. فیلم «کوایدان» با الهام از مجموعه‌ فولکلورهای ژاپنی به‌قلم نویسنده‌ی یونانی/ایرلندی، لافکادیو هرن (که با نام ژاپنی کویزومی یاکومو هم شناخته می‌شود) ساخته شده است. این فیلم فانتزی مخاطب را به جهانی سورئال و رنگارنگ دعوت می‌کند و با فیلم‌برداری فوق‌العاده‌اش، تأثیرگذاری جلوه‌های بصری را دوچندان می‌سازد. از قصاص و کشتارهای اهریمنی تا قصه‌هایی درباره‌ی ارواح و ابعاد معنوی جهان، تمام این مباحث در فیلم کوبایاشی قابل لمس هستند و وحشت را با رویاپردازی و تخیل غریب ژاپنی ترکیب می‌کنند.

در سال ۱۹۶۵ کوبایاشی با فیلم کوایدان موفق به دریافت جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران جشنواره‌ی کن شد و نامزدی اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را به‌دست آورد. اگر به فرهنگ ژاپن و فیلم‌های ژاپنی علاقه دارید، کوایدان را از دست ندهید زیرا این فیلم با مجموعه‌ای از مجلل‌ترین فضاسازی‌های تئاتری، نورپردازی‌های خیال‌انگیز و داستان فانتزی-ترسناک‌اش، می‌تواند به یکی از متفاوت‌ترین آثاری که از سینمای ژاپن دیده‌اید تبدیل شود.

۱۶. فیلم فانتزی شاهزاده مونونوکه (Princess Mononoke)

• کارگردان: هایائو میازاکی
• صداپیشگان: یوجی ماتسودا، یوریکو ایشیدا، یوکو تاناکا، کائورو کوبایاشی، ماساهیکو نیشیمورا و…
• محصول: ۱۹۹۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۴ از ۱۰

اگر تیم برتون را به‌عنوان یکی از بهترین و خلاق‌ترین فانتزی‌سازان دنیای سینما در نظر بگیریم، میازاکی هم در جهان گسترده‌ی انیمه همین جایگاه را دارد. او در سال ۱۹۹۷ با ساخت «شاهزاده مونونوکه» توجهات بسیاری را به‌خود جلب کرد و موفقیت‌های فراوانی به‌دست آورد. داستان انیمه‌ی فانتزی میازاکی که در اواخر دوره‌ی موروماچی اتفاق می‌افتد، زندگی شاهزاده‌ی جوانی به‌نام آشیتاکا را دنبال می‌کند.

او رفته رفته با زن جوانی که در دامان گرگ‌ها بزرگ شده دوست می‌شود و به مبارزه‌ای با ارواح جنگل و انسان‌هایی پا می‌گذارد که قصد دارند آن‌ها را از بین ببرند و باعث نابودی منابع طبیعی جنگل شوند. شاهزاده مونونوکه با محور طبیعت‌گرایی و شخصیت اصلی‌اش، به‌نوعی مسیر «نائوشیکا از دره‌ی باد» را ادامه می‌دهد؛ این‌بار با بی‌رحمی بیشتر و ویژگی‌های فانتزی تاریک مضاعف. تماشای پشت سر هم این دو اثر استودیوی جیبلی، علاقه‌ی شدید میازاکی به قصه‌گویی و اشتیاق‌اش را برای ساختارشکنی و گرایش بیشتر به‌سمت جهان‌های فانتزی‌تر در یک بازه‌ی زمانی ۱۳ ساله نشان می‌دهد.

۱۵. به خلاء وارد شو (Enter the Void)

• کارگردان: ‌گاسپار نوئه
• بازیگران: ناتانیل براون، پاز د لا ورتا، سیریل روی، اولی الکساندر و…
• محصول: ‌۲۰۰۹
• امتیاز راتن تومیتوز‌: ۷۲ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۳ از ۱۰

فیلم‌های فانتزی لزوما روایتگر داستان جن و پریان یا رویاهای کودکانه نیستند. گاهی اوقات خیال‌پردازی‌ها شکل دیگری می‌گیرند و قلعه‌های گوتیکِ جادوگران، جایشان را به توهمات سورئال و پدیده‌ای به‌نام مرگ می‌دهند. بدون شک «به خلاء وارد شو» تنها فیلم فانتزی گاسپارنوئه است که به‌صورت کامل با مخیله‌های ذهنی و خیال سروکار دارد. داستانی عجیب و متفاوت راجع‌به یک فروشنده‌ی مواد مخدر آمریکایی که در توالت یکی از کلاب‌های شبانه‌ی توکیو مورد اصابت گلوله‌ی نیروهای پلیس قرار می‌گیرد.

گاسپار نوئه از تلفیق مسأله‌ی تناسخ با تجربه‌ی خروج از بدن یا حالت اثیری، به داستانی فانتزی و به‌شدت تاریک می‌رسد که تحمل کردن‌اش کار هر کسی نیست -این موضوع را با توجه به فروش ناامیدکننده‌ی فیلم می‌توان درک کرد. پس از مرگ، در سراسر فیلم با نماهای اورشولدر (از روی شانه) مواجه‌ایم تا مانند روحی سرگردان، به خلاء وارد شویم. اما پیش از اصابت گلوله، همه‌چیز به‌شکل POV و یا اول‌شخص دنبال می‌شود و چشم‌های شخصیت اصلی، پیش‌برنده‌ی داستان هستند.

بگذارید پیش از تماشای فیلم فانتزی و مثال‌زدنی گاسپار نوئه، فرضیه‌ای جالب را برایتان مطرح کنیم. در یکی از اتاقک‌های شهر توکیو حضور دارید، دی‌ام‌تی و سایر مخدرهای توهم‌زا سلول‌های مغزی‌اتان را به‌ سفری سیال و خیال‌انگیز دعوت کرده‌اند، ساختمان‌های نورانی شهر با آن تابلوهای نئونی‌اشان خودنمایی می‌کنند و قرار است به تجربه‌ای شگفت‌انگیز دست پیدا کنید؛ آیا حاضرید به خلاء وارد شوید؟ اگر پاسختان به این پرسش رویایی مثبت است، چمدان‌هایتان را ببندید و به حساب گاسپار نوئه، در مسیر توکیو بی‌بدیل‌اش قدم بگذارید.

۱۴. عمو بونمی که زندگی‌های گذشته‌اش را به‌یاد می‌آورد ‌(Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives)

• کارگردان: اپیچاتپونگ ویراستاکول
• بازیگران: ثاناپت سایسیمار، جنجیرا پونگ‌پاس، ناتاکارن آفیاوونک، ساکدا کیبووادی و…
• محصول: ۲۰۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶٫۷ از ۱۰

آثار اپیچاتپونگ ویراستاکول اغلب اوقات از نظر استعاره‌های پیچیده و ریتم توهم‌زا و رویایی‌اشان مورد بحث قرار می‌گیرند. اما این فیلم‌ساز تایلندی با «عمو بونمی» قلب عرفان و هویت کشورش را نشانه می‌رود. نتیجه این اتفاق، یک فیلم فانتزی و درام فلسفی است که در آن یک مرد سالخورده به قسمت‌های تاریک زندگی‌اش می‌نگرد، میمون‌های شبح‌مانند جنگل اطراف را تسخیر می‌کنند و یک شاهزاده خانم جوان با گربه‌ماهی همراه‌اش، درگیر رابطه‌ای سخت و پیچیده می‌شود.

چیزی که فیلم برنده‌ی نخل طلای کن ویراستاکول را از سایر آثار فانتزی متمایز می‌کند، ریتم سریع و فضاسازی سورئال منحصربه‌فردش است. این ویژگی‌ها تا حدی در فیلم رخنه می‌کنند که مخاطب از تماشای ماجراهای عمو بونمی غافل شده و ناگهان خود را در حال تجربه‌ی این اثر می‌یابد. دنیای وسیع و اسرارآمیزی که در آن خیال‌پردازی، تاریخ، فلسفه و دیدگاه‌های شخصی با یک‌دیگر ترکیب شده‌اند.

«عمو بونمی» از لحاظ بصری شباهت‌های زیادی با محیط جنگلی یکی دیگر از فیلم‌های ویراستاکول «بیماری گرمسیری» دارد. اما او این تصویر ناتورالیستی را به اثری جذاب درباره‌ی تاریخ مبارزات خشونت‌آمیز تایلند و نحوه‌ی برخورد با آن تبدیل می‌کند. در مواجهه با اثر تحسین‌شده‌ی ویراستاکول، دو راه خواهید داشت؛ یا باید به‌دنبال مفاهیم عمیق و پیدا کردن پس‌زمینه‌های تاریخی‌اش باشید و یا با غرق شدن در مناظر چشم‌نواز و آمبیانس صدای محیط، از حضور در سیاره‌ی سرسبز این کارگردان لذت ببرید؛ در هر دو حالت، عنصر لذت را فراموش نکنید.

۱۳. فیلم فانتزی جان مالکوویچ بودن (Being John Malkovich)

• کارگردان: اسپایک جونز
• بازیگران: جان کیوساک، جان مالکوویچ، کامرون دیاز، کاترین کینر، اورسن بین و…
• محصول: ۱۹۹۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۷ از ۱۰

یکی از علل مهم بودن و ماندگاری فیلم‌های فانتزی، عدم محدودیت در خلق ایده‌های مختلف است. حتی غیرممکن‌ترین ایده‌ها هم می‌توانند تبدیل به یک فیلم فانتزی خوش‌ساخت شوند. نخستین فیلم بلند اسپایک جونز با فیلم‌نامه‌ی عجیب چارلی کافمن همراه شد که هنوز از نظر خیلی‌ها به‌قدری روی کاغذ بی‌منطق و مضحک است که علت ماندگاری‌اش در تاریخ پس از دو دهه، حکم معجزه را دارد. اما خود فیلم و تأثیرات‌اش در سال آخر قرن بیستم و شکل‌گیری موج جدیدی که با آغاز هزاره‌ی سوم به‌وجود آمد، چیز دیگری می‌گوید.

جان کیوساکِ عروسک‌گردانی که با پرتالی مرموز به اعماق ذهن جان مالکوویچِ بازیگر می‌رسد، تلاش‌های کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس اثر برای ایجاد تغییراتی اساسی و روایتی فانتزی و بدیع و بسیاری از موارد دیگر، همگی منجر به تحولی شگرف شدند. تحولی که در نهایت باعث به‌وجود آمدن و ماندگاری فیلم فانتزی «جان مالکوویچ بودن» شد؛ یک کمدی سیاه سورئال و عجیب درباره‌ی شهرت، اجتماع و کلاستروفوبیای جمعیِ نمادینی که در نهایت به کشف درونیات شخصی بیننده می‌رسد.

برای لذت بردن از «جان مالکوویچ بودن» باید عنصر قانع‌کننده بودن را کنار بگذارید. در این فیلم ممکن است با مفاهیم عجیبی روبه‌رو شوید و از طریق تراوشات ذهن کافمن، جهان‌بینی غیرقابل باوری را مشاهده کنید؛ مگر از یک فیلم فانتزی انتظار چیز دیگری دارید؟ اگر خیال‌پردازی اغراق‌شده و قصه‌های افسانه‌ای برایتان جذاب نیست، مهم‌ترین فیلم اسپایک جونز می‌تواند به‌شکلی انسانی و قابل لمس‌تر تخیلتان را به‌کار بیاندازد و به لایه‌های ذهنتان نفوذ کند.

۱۲. ماهی بزرگ (Big Fish)

• کارگردان: تیم برتون
• بازیگران: ایوان مک‌گرگور، آلبرت فینی، بیلی کروداپ، جسیکا لنگ، هلنا بونهام کارتر و…
• محصول: ۲۰۰۳
• امتیاز راتن تومیتوز: ۷۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰

آثار تیم برتون فضای عجیب و منحصربه‌فردی دارند. قصه‌های فانتزی و خیال‌انگیزی که انگار از زبان مادربزرگ‌های دنیادیده روایت می‌شوند و مخاطب را به جهانی غیرواقعی اما ملموس دعوت می‌کنند. «ماهی بزرگ» یکی از بهترین فیلم‌های برتون است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد و سال‌های ابتدایی قرن ۲۱ را رویایی‌تر ساخت. ادوارد بلوم در بستر بیماری به‌سر می‌برد و اوضاع جالبی ندارد. او همیشه نقل محافل بوده و به بازتعریف خاطرات تلخ و شیرین زندگی‌اش معروف است. اما ویل بلوم رابطه‌ی خوبی با پدرش ندارد و قصه‌های او را معجونی به‌ظاهر خیال‌انگیز و دروغین می‌داند که بویی از حقیقت و منطق نبرده‌اند.

همین دیدگاه، پیرنگ اصلی فیلم بی‌نظیر ماهی بزرگ را شکل می‌دهد و رفته رفته شاخ و برگ می‌گیرد. بخش اعظمی از این اثر ماندگار به گذشته‌ی باشکوه و رویایی ادوارد اختصاص دارد. از ملاقات با ساکنین شهر کوچکی که کفش‌هایشان را در مکانی غیرقابل دسترس قرار داده‌اند، تا آغاز عاشقی‌ها و ملاقات با افرادی که هرکدامشان قصه‌ای برای تعریف کردن دارند.

شاید حین تماشای این فیلم فانتزی، مانند ویل بلوم حرف‌های پدر را باور نکنید و همه‌چیز را به مثابه‌ی دروغی چشم‌نواز در نظر بگیرید. اما خیال‌پردازی‌ها و خاطرات رویایی، به‌مرور زمان از بُعد داستانی‌اشان خارج می‌شوند و رنگ واقعیت می‌گیرند. سکانس پایانی ماهی بزرگ یکی از احساسی‌ترین لحظات تاریخ سینماست؛ جایی که آدم‌ها، قصه‌ها و اجزای خاطرات گذشته همگی بر بالین مرگ ایستاده‌اند، فقط کافی‌ست که باورشان کنید و جادوی خیال را بپذیرید.

۱۱. اوگتسو (Ugetsu)

• کارگردان: کنجی میزوگوچی
• بازیگران: ماسایوکی موری، ماچیکو کیو، کینویو تاناکا، ایتارو اوزاوا، میتسوکو میتو و…
• محصول: ۱۹۵۳
• امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۲ از ۱۰

«اوگتسو» که با عنوان کامل «اوگتسو مونوگاتاری» شناخته می‌شود، یکی از بهترین فیلم‌های فانتزی و ترسناک تاریخ سینماست که به داستان ارواح و شبح‌ها می‌پردازد. میزوگوچی در این فیلم فانتزی و مهم هم مانند دیگر ساخته‌هایش، وارد زندگی‌های واقعی شده و با شخصیت‌پردازی دقیق خود، راوی ماجراهای وحشتناک زنی می‌شود که در جامعه‌ای مردسالار زندگی می‌کند.

قابل توجه‌ترین نکته در رابطه با اثر ماندگار میزوگوچی این است که در واقع عنصر ترس و روایت شبح‌گونه تا نیمه‌ی دوم فیلم ظاهر نمی‌شود. اما دوربین متحرک و ملتهب او، مخاطب را در فضایی سینمایی که آغشته به مسائل عرفانی و ابعاد روحانی است غرق می‌کند.

داستان فیلم اوگتسو در قرن شانزدهم اتفاق می‌افتد و خود قصه برگرفته از داستان‌های ارواح قرن نوزدهم است. ماتسوتارو کاواگوچی و یوشیکاتا یودا فیلم‌نامه‌ی این فیلم را به رشته‌ی تحریر درآورده‌اند. یک تراژدی مرگبار در مورد حماقت عجیب دو شوهر در طول یکی از جنگ‌های داخلی ژاپن و همسرانشان که در خانه حضور دارند تا از خودشان مراقبت کنند. یکی از ناب‌ترین ساخته‌های تاریخ سینما و جزو شاهکارهای سینمای ژاپن که با رویکرد افسانه‌‌محور خود، دنیایی که با میل و هوس مردان به قهقرا و نابودی کشیده شده را به‌تصویر می‌کشد؛ این اثر فانتزی و متفاوت، به‌خودیِ خود یک تجربه‌ی شبح‌مانند است.

۱۰. هری پاتر و زندانی آزکابان (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)

• کارگردان: آلفونسو کوارون
• بازیگران: دنیل ردکلیف، روپرت گرین، اما واتسون، گری اولدمن، آدرین راولینز و…
• محصول: ۲۰۰۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۹ از ۱۰

زمانی که آلفونسو کوارون کارگردانی قسمت سوم «هری پاتر» را بر عهده گرفت، بسیاری از طرفداران خوشحال شدند و به‌صورت جدی خودشان را برای قسمت آخر این سه‌گانه‌ی محبوب آماده کردند. کوارون هواداران را ناامید نکرد و با ساخت «هری پاتر و زندانی آزکابان» فیلمی را راهی سالن‌های سینما کرد که تمام پتانسیل‌های موجود را برای پرفروش بودن و ارائه‌ی یک تجربه‌ی فانتزی ماندگار در اختیار داشت؛ که از قضا همین اتفاق هم رخ داد.

کوارون با این فیلم فانتزی، نوجوان‌های قدیم دو قسمت قبلی را به بلوغ و پختگی نزدیک‌تر کرد. ویژگی‌های بصری هری پاتر و زندانی آزکابان به‌تنهایی بیان‌گر تفاوت چشمگیر و محسوس با گذشته بودند. مایکل سرسین به‌عنوان فیلم‌بردار، رنگ‌ها را به‌سمت تیرگی برد و با ایجاد فضایی خاکستری و سرد، به اتمسفر گیرا و لحن تاریک‌تر فیلم کمک کرد.

انتخاب بهترین فیلم از میان سه‌گانه‌های مهم و ماندگار تاریخ سینما، کار سخت و دشواری‌ست. خیلی‌ها معتقدند که قسمت اول «پدرخوانده» بهترین است و برخی دیگر بر سر دو دنباله‌ی دیگر دعوا دارند! اما هنگامی که پای فهرست بهترین فیلم‌های فانتزی در میان باشد و بخواهیم به هری پاتر بپردازیم، بدون شک ساخته‌ی کوارون این جایگاه را ازآن خود خواهد کرد.

۹. دیو و دلبر (Beauty and the Beast)

• کارگردان: ژان کوکتو
• بازیگران: ژان ماره، ژوزت دی، میشل اوکلی، میلا پارلی و…
• محصول: ۱۹۴۶
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۹ از ۱۰

نخستین اقتباس سینمایی از داستان کلاسیک «دیو و دلبر» درست پس از جنگ جهانی دوم توسط هنرمند مشهور و کارگردان فرانسوی، ژان کوکتو انجام شد. فیلم فانتزی کوکتو، هنری‌ترین و در عین حال سینمایی‌ترین اقتباس از «دیو و دلبر» به‌حساب می‌آید که با بازی درخشان ژان ماره و ژوزت دی در نقش‌های اصلی همراه است.

اثر اکسپرسیونیستی ژان کوکتو در زمانی ساخته شد که نئورالیسم در سینما رواج داشت و با همین اتفاق هنری، درهای خیال‌پردازی را به‌روی سینمای جهان باز کرد. فیلم‌برداری حرفه‌ای و درخشان هِنری آلکان، طراحی لباس چشمگیر، موسیقی گوش‌نواز، گریم سنگین و فوق‌العاده و داستانی به‌یادماندنی، همگی باعث شدند تا دیو و دلبر به یک فیلم کلاسیک جریان‌ساز تبدیل شود. وقتی هنرمندان بزرگ تخیلات سرشارشان را رها می‌کنند، ژانر فانتزی در بهترین حالت ممکن قرار می‌گیرد تا بیننده را در سفری خیال‌انگیز همراهی کند.

۸. ارباب حلقه‌ها: یاران حلقه (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring)

• کارگردان: پیتر جکسون
• بازیگران: الایجا وود، ایان مک‌کلین، ویگو مورتنسن، لیو تایلر، اورلاندو بلوم، کیت بلانشت و…
• محصول: ۲۰۰۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۸ از ۱۰

انتخاب از میان سه‌گانه‌ی حماسی و بی‌نقص پیتر جکسون کار بسیار سخت و حتی وسوسه‌کننده‌ای است. «بازگشت پادشاه» یکی از بهترین قسمت‌های «ارباب حلقه‌ها» به‌شمار می‌رود اما در فهرست برترین فیلم‌های فانتزی تاریخ سینما، به دو قسمت از این گنجینه‌ی بزرگ اکتفا کرده‌ایم. «یاران حلقه» نخستین قسمت از سه‌گانه‌ی پرطرفدار پیتر جکسون است که در زمان خود سروصدای زیادی به‌راه انداخت و با فروش فوق‌العاده‌اش، زمینه‌ی ساخت دو قسمت بعدی را فراهم کرد.

قصه‌ای شگفت‌انگیز راجع‌ به سرزمین میانه و شخصیت‌هایی فوق‌العاده و به‌یادماندنی که فضایی جادویی، فانتزی و حماسی را خلق می‌کنند و پس از گذشت ۲۰ سال، همچنان تأثیرگذار هستند. فیلم پیتر جکسون در رشته‌های بسیاری نامزد دریافت جایزه شد و توانست بفتای بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را در کنار جوایز ریز و درشت دیگر از اسکار و گلدن گلوب دریافت کند. اگر هنوز موفق به تماشای این فیلم فانتزی عظیم و دیدنی نشده‌اید، فرصت را از دست ندهید و به‌سمت جهان شگفت‌انگیز پیتر جکسون قدم بردارید.

۷. هزارتوی پن (Pan’s Labyrinth)

• کارگردان: گی‌یرمو دل تورو
• بازیگران: ایوانا باکرو، سرژی لوپس، ماریا ایزابل وردو، داگ جونز، آریانا خیل و…
• محصول: ۲۰۰۶
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۲ از ۱۰

«هزارتوی پن» به‌لطف «مرد رنگ‌پریده» جای خود را در فرهنگ عامه و نزد فانتزی‌دوستان تثبیت کرد. هیولایی که کودکان را می‌بلعد و چشمان عجیبی بر روی کف دستان‌اش دارد، و بسیار ترسناک است. اما بزرگ‌ترین جذابیت فیلم فانتزی و گوتیک دل تورو این است که او به‌طرز استادانه‌ای مرز میان خیال و حقیقت را ترسیم می‌کند؛ بدون ذره‌ای زحمت اضافی برای تفکیک این دو امر حیاتی.

«هزارتوی پن» هم مانند یکی دیگر از فیلم‌های دل تورو «ستون فقرات شیطان» از آسیب تاریخی جنگ داخلی اسپانیا استفاده می‌کند تا تلاش‌های کودکانه‌ی شخصیت اصلی‌اش را برای کشف و درک جهانی تاریک و خیال‌انگیز به‌تصویر بکشد. حین تماشای این فیلم، داستان اوفلیا را به‌صورت موازی در عالم خیال و واقعیت دنبال خواهید کرد؛ در جهان اول بازگشت شگفت‌انگیز یک پرنسس دوست‌داشتنی به جهان زیرین و در مورد دوم، درامی تکان‌دهنده درباره‌ی دخترکی ۱۰ ساله و مادر بیمارش.

در نهایت به دنیایی مشابه آلیس در سرزمین عجایب وارد می‌شوید که تمام کارهای اوفلیا در آن، به‌عنوان راهی خیال‌انگیز برای مقابله با حکومت دیکتاتوری فرانکو استفاده می‌شود؛ مسیری نمادین و تراژیک برای امیدوار ماندن و تحمل شرایط طاقت‌فرسا در بستر جهانی فانتزی.

۶. فیلم فانتزی جادوگر شهر اُز (The Wizard of Oz)

• کارگردان: ویکتور فلمینگب
• بازیگران: جودی گارلند، فرانک مورگان، برت لار، لی بوگلر، جک هالی و…م
• محصول: ۱۹۳۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۹ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰

یکی از پیشگامان تکنی‌کالر، مسیری برای آغاز درخشش جودی گارلند و اقتباسی شگفت‌انگیز از داستان‌ ال. فرانک باوم، به‌راستی فیلم فانتزی و جریان‌ساز «جادوگر شهر اُز» یکی از مهم‌ترین آثار تاریخ سینماست که همچنان می‌توان از تماشایش لذت برد و به قدرت ساخت‌اش پی برد. از ارجاعات فیلم‌های دیوید لینچ گرفته تا جریان «نیمه‌ی تاریک رنگین‌کمان) که به شباهات آلبوم «نیمه‌ی تاریک ماه» از گروه موسیقی پینک فلوید با فیلم جادوگر شهر اُز ارتباط دارد، نمی‌توان تأثیرات ساخته‌ی ویکتور فلمینگ را در طول تاریخ نادیده گرفت.

جادوگر شهر اُز داستان ساده و سرراستی دارد. دوروتی در یکی از مزارع کانزاس زندگی می‌کند اما با اتفاقی عجیب و ناگهانی، به آسمان می‌رود و به‌شکلی ناگهانی‌تر، وارد شهر اُز می‌شود. تلاش‌های بی‌وقفه‌ی او برای بازگشت به سکونتگاه قبلی‌اش و زندگی جدید با ساکنان این سرزمین و جادوگر اُز، لحظات خیال‌انگیز و جذابی را به‌وجود می‌آورد که بسیار جلوتر از زمان خود هستند. شاید ادای دین خیلی از طرفداران و فیلم‌سازان به این اثر کلاسیک، به‌خاطر قدمت و خلق فضایی جدید در سینما باشد. اما اگر کمی دورتر بایستیم، می‌بینیم که جادوگر شهر اُز فقط به مسائل ژانری و قدمتش محدود نمی‌شود و بر روی بسیاری از مدیوم‌های هنری و هنرمندان بعد از خود تأثیر گذاشته است.

۵. فیلم فانتزی ادوارد دست‌قیچی (Edward Scissorhands)

• کارگردان: تیم برتون
• بازیگران: جانی دپ، وینونا رایدر، دایان ویست، کتی بیکر، آنتونی مایکل هال و…
• محصول: ۱۹۹۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۹ از ۱۰

و باز هم تیم برتون، مجددا یک فیلم فانتزی شگفت‌انگیز دیگر و ماجرای قیچی‌های بُران. «ادوارد دست‌قیچی» درست در میان دو فیلم بتمن تیم برتون قرار دارد و به‌نظر می‌رسد شخصی‌ترین ساخته‌ی او در دوران فیلم‌سازی‌اش است. این فیلم به‌نوعی با الهام از کودکی خود برتون ساخته شده و به‌شکلی واضح در کنار قصه‌ی فانتزی و خیال‌انگیزش، وجوه منفی و پوچ رویای آمریکایی را هم به‌تصویر می‌کشد. محله‌ای مرتب و مملو از همسایگان دوست‌داشتنی، خانه‌های نقلی و رویایی و یک زندگی جمعی باشکوه. تمام این‌ها با خروج ادوارد از قصر بزرگ‌اش و ورود به اجتماع و زندگی میان انسان‌های عادی، رفته رفته دچار تغییر می‌شوند.

ادوارد دست‌قیچی به‌حدی رویاگون، انسانی و تراژیک است که نمی‌توانید لحظه‌ای با جانی دپ و اتمسفر شگفت‌انگیز جهان برتون ارتباط برقرار نکنید. ویژگی منحصربه‌فرد آثار تیم برتون همین است. گاهی اوقات از دست حماقت شخصیت‌های اصلی و فرعی‌اش لبخند می‌زنید، بعضی وقت‌ها با لحظات رمانتیک و عاشقانه‌‌اش بغض می‌کنید و در اکتر موارد، در حال پرواز در آسمان بی‌کران خیال هستید. اما چیزی که در تمام ساخته‌های او وجود دارد، انسانیتی سرشار و قابل لمس است؛ حال می‌خواهد از طریق مردی سه متری و مفلوک به‌تصویر کشیده شود یا انسانی دارای ضعف‌های جسمانی که هنگام نوازش کودکان‌، ناخواسته باعث جراحتی عمیق می‌شود.

۴. فیلم فانتزی ارباب حلقه‌ها: دو برج (The Lord of the Rings: The Two Towers)

• کارگردان: پیتر جکسون
• بازیگران: الایجا وود، ایان مک‌کلن، ویگو مورتنسن، کیت بلانشت، بیلی بوید، شان آستین، اورلاندو بلوم و…
• محصول: ۲۰۰۲
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰ا
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۷ از ۱۰

در رتبه‌ی هشتم به معرفی نخستین قسمت از سه‌گانه‌ی مشهور پیتر جکسون پرداختیم و حالا نوبت قسمت دوم یعنی «ارباب حلقه‌ها: دو برج» است. فیلمی که یکی از شگفت‌انگیزترین و خیره‌کننده‌ترین نبردهای تاریخ سینما را (نبرد هلمز دیپ) به‌تصویر کشید و اثری حماسی و ماندگار را خلق کرد. این فیلم ثابت می‌کند که چرا رویکرد جکسون نسبت به ساخت سه‌گانه‌ی ارباب حلقه‌ها به‌طرز عجیبی خارق‌العاده و فراموش‌نشدنی است.

پیتر جکسون مشغول رویاپردازی می‌شود و این ویژگی را به‌حدی انسانی جلوه می‌دهد که ناگهان موجودات عجیب‌الخقه و جانواران هم برای بیننده ملموس و باورپذیر می‌شوند. وحشت فانتزی هلمز دیپ با وحشت حقیقی «نجات سرباز رایان» تطابق دارد و به جکسون اجازه می‌دهد تا مرز بین خیال و واقعیت را بشکند و پا را از ژانر هم فراتر بگذرد.

نبرد هلمز دیپ به اندازه‌ای قدرتمند و تأثیرگذار است که به‌تنهایی می‌تواند «دو برج» را در فهرست بهترین فیلم‌های فانتزی قرار دهد. اما نباید از شخصیت گالوم (با بازی اندی سرکیس) که یکی از اولین و منحصربه‌فردترین کاراکترهای ساخته‌شده توسط تکنولوژی CGI بود غافل شویم.

۳. چه زندگی شگفت‌انگیزی (It’s a Wonderful Life)

• کارگردان: فرانک کاپرا
• بازیگران: جیمز استوارت، دانا رید، توماس میچل، هنری تراورز، ویلیام ادموندز و…
• محصول: ۱۹۴۶
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۶ از ۱۰

از شکست و ناامیدی تا کریسمس و لذت چشیدن دوباره‌ی طعم زندگی. شاهکار کاپرا در مورد اهمیت جامعه، خانواده و مشارکت مهاجران در ساختن رویای آمریکایی، به یکی از بی‌نظیرترین آثار تاریخ سینما تبدیل شده و هنوز زنده است. جورج بیلی فردی ایدئالگراست که آرزو می‌کند کاش هیچ‌گاه متولد نمی‌شد زیرا در وضعیت مالی و روحی خوبی قرار ندارد و کاملا در ناامیدی به‌سر می‌برد. فیلمی که به‌طور آشکار از «سرود کریسمس» الهام گرفته است؛ گویی کاپرا کریسمس را جشن می‌گیرد اما همچنان دید آخرالزمانی و اگزیستانسیالیستی‌اش را هم حفظ می‌کند.

آرزوی جورج و ناامیدی قلبی‌اش به آسمان می‌رسد و باعث می‌شود تا فرشته‌ای کارآموز به‌نام کلارنس، راهی زمین شود و جورج بیلی را با فرجام آرزوهایش آشنا کند. کاپرا یک دهه قبل از آنکه هیچکاک و آنتونی مان از تمام ظرفیت‌ و توانایی‌های استوارت استفاده کنند، وجوه تاریک شخصیت او را به‌تصویر کشید و نتیجه‌ی کار حیرت‌انگیز بود؛ تا آن‌جا که مردم فیلم را پس زدند و «چه زندگی شگفت‌انگیزی» در اکران اولیه شکست خورد.

پس از نمایش مجدد فیلم در دهه‌ی ۷۰ میلادی، ورق برگشت و اوضاع به‌کلی تغییر کرد. مردم برای دیدن این اثر آرام و قرار نداشتند و تازه ارزش‌های واقعی فیلم در نزد افکار عمومی درک شده بود. «چه زندگی شگفت‌انگیزی» به‌شکل معجزه‌آسایی احیا شد و به‌دلیل احساسات عریان و پیچیدگی روایی‌اش، مورد تحسین قرار گرفت. یک فیلم فانتزی، جریان‌ساز، لذت‌بخش و به معنای واقعی کلمه شگفت‌انگیز که برای کاپرا به‌عنوان اوج خلاقیت و تقریبا پایان راه شناخته می‌شد و برای جیمز استوارت، آغازگر مسیری درخشان بود.

۲. فیلم فانتزی شهر اشباح (Spirited Away)

• کارگردان: هایائو میازاکی
• صداپیشگان: رومی هیراگی، ماری ناتسوکی، میو ایرینو، بونتا سوگاوارا و…
• محصول: ۲۰۰۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۶ از ۱۰

انیمه‌ی برنده‌ی اسکار میازاکی بدون شک پیچیده‌ترین و جذاب‌ترین ماجراجویی فانتزی این کارگردان کهنه‌کار ژاپنی است. اثری مثال‌زدنی و چشم‌نواز که دیدگاه‌های سازنده‌اش را درباره‌ی فرهنگ ژاپن و انیمه‌های منحصربه‌فرد این کشور به‌تصویر می‌کشد. داستان «شهر اشباح» به زندگی چیهیرو و والدین‌اش اختصاص دارد. آن‌ها وارد پارکی متروکه می‌شوند که به‌نظر می‌رسد تفرجگاه ارواح و نیروهای تاریکی است.

پس از تبدیل شدن پدر و مادر چیهیرو به‌ خوک به‌دلیل پرخوری بیش از حد، این دخترک ۱۰ ساله باید به‌دنبال راهی بگردد تا آن‌ها را از وضعیت فعلی‌اشان خارج کند. میازاکی با داستان اشباح و ارواح که آن‌ها را تحت تأثیر فولکلور بودایی شینتو خلق کرده است‌، قصه‌ای دارک فانتزی و عجیب را روایت می‌کند که امکان رهایی از آن وجود ندارد.

میازاکی با استفاده از تصاویر و جلوه‌های بصری نمادین، بدترین جنبه‌های جامعه‌ی ژاپن را در ابتدای قرن ۲۱ به‌تصویر می‌کشد و آن‌ها را افشا می‌کند. در عین حال از عشق و احترام ویژه‌اش به طبیعت و ترویج حس طبیعت‌دوستی غافل نمی‌شود. سفر عجیب و غریب چیهیرو در این انیمه، در واقع نشان‌دهنده‌ی تمایل میازاکی برای کمک به ژاپن در راستای برقراری ارتباط مجدد با ارزش‌های گذشته و ایجاد حس خوش‌بینی و امیدواری در جوانان کشورش است.

۱. مهر هفتم (The Seventh Seal)

• کارگردان: اینگمار برگمان
• بازیگران: ماکس فون سیدو، گونار بیورنستراند، بیبی اندرسون، بنگت ایکروت و…
• محصول: ۱۹۵۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۲ از ۱۰

این فهرست با داستان ارواح و زندگی پس از مرگ در قالب شبح آغاز شد، با قصه‌های کودکانه و قلعه‌های گوتیک ادامه پیدا کرد و با مرگ پایان می‌یابد. فیلم فانتزی و تکان‌دهنده‌ی «مهر هفتم» همچنان به‌عنوان منبع الهام ابدی فیلم‌سازان، سینه‌فیل‌ها و ژانری مهم شناخته می‌شود که در سینمای جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ماکس فون سیدو در نقش شوالیه‌ای کابوس‌زده و سردرگم به‌نام آنتونیوس بلاک، در یک بازی شطرنج که حکم مکالمه‌ای معنوی و اعتقادی را دارد، در برابر مرگ قرار می‌گیرد. چیزی به‌پایان عمر آنتونیوس نمانده اما او معتقد است تا زمانی که بتواند بازی کند، امکان زنده ماندن خواهد داشت. برگمان فیلم‌نامه‌ی مهر هفتم را بر اساس یکی از نمایش‌نامه‌های خودش با عنوان «نقاشی روی چوب» نوشته بود.

شاید خیلی‌ها بر این باور باشند که مهر هفتم نمی‌تواند در ژانر فانتزی قرار بگیرد. اما شاهکار تکرارنشدنی برگمان یک فیلم فانتزی هولناک و تاریک است که با مطرح کردن سوالاتی اساسی، بیننده را به سفری خیالی دعوت می‌کند. سفری که در آن نه خبری از هیولاهای عجیب و موجودات زیباست و نه روایتی موزیکال بر روی ابرها. فیلم سیاه و سفید برگمان ما را در مقابل درونیاتمان قرار می‌دهد و مقابله با مرگ را در بستر نماد و استعاره به‌تصویر می‌کشد. به‌راستی اگر روزی مجبور شوید در برابر قدیس مرگ شطرنج بازی کنید، اولین حرکتتان چه خواهد بود؟

منبع: indie wire