امارات در سال ۲۰۲۴ نخستین سطح‌نورد خود را با نام «راشد» به ماه می‌فرستد
امارات متحده‌ی عربی در ادامه‌ی تلاش‌های خود برای کاوش‌های فضایی، قصد دارد در سال ۲۰۲۴ یک سطح‌نورد با نام «راشد» را به ماه بفرستد.
اعلام این موضوع از سوی امارات در حالی صورت می‌گیرد که نخستین مأموریت فراتر از مدار زمین امارات، کاوشگر امید، هم‌اکنون راهی مریخ است. این مأموریت یک تلاش علمی است که به منظور بررسی شیوه‌ی کارکرد آب‌وهوا و جو مریخ از مدار آن انجام می‌شود.
اما مأموریت جدید امارات به ماه سبک متفاوتی دارد و بیشتر بر توسعه‌ی فناوری‌ها و ارزیابی نگرانی‌ها در کاوش‌های فضایی می‌پردازد، پیش از آنکه مأموریت‌های اکتشافی سرنشین‌دار و بلندمدت، زمین را ترک کنند و روی جهان‌های دیگر فرود بیایند.
«عدنان الرئیس» از مرکز فضایی محمد بن راشد امارات (MBRCS) در این زمینه گفت: «اهداف علمی زیادی در پس این مأموریت وجود دارد که کمک می‌کند ماه را بهتر درک کنیم. اما همچنین در طولانی‌مدت برای پشتیبانی از هدف نهایی ما که فرستادن انسان به مریخ و ساخت شهرک در آن است انجام می‌شود.»
الرئیس به برنامه‌ی «مارس ۲۱۱۷» این آژانس فضایی اشاره دارد که در سال ۲۰۱۷ و با هدف فرود انسان در مریخ طی یک قرن تأسیس شده است. به‌عنوان بخشی از این برنامه امارات در حال توسعه‌ی «شهر علمی مریخ» در بیابان و همکاری در مأموریت‌های آزمایشی مریخ برای تجهیزات آنالوگ و دیگر فعالیت‌هاست.
در همین حال برنامه‌ی فضانوردان این کشور دو فضانورد را برگزیده تا جایگاه خود را ارتقاء دهد. امارات هم‌اکنون دو فضانورد دارد که یکی در سال ۲۰۱۹ یک هفته را در ایستگاه فضایی بین‌المللی سپری کرد و آن‌ها به‌تازگی برای آموزش‌های بیشتر به مرکز فضایی جانسون ناسا اعزام شده‌اند.
همه‌ی این‌ها در حالی است که مدارگرد امید هم برای ورود به مریخ در ماه فوریه آماده می‌شود. برای یک برنامه‌ی فضایی با قدمت کمتر از دو دهه، مأموریت تازه اعلام شده‌ی ماه، نشانه‌ای از شتاب برای رفتن فراسوی ماهواره‌های رصد زمین، پرواز فضایی و اکتشاف مریخ است.
اجزای ماه‌نورد راشد امارات
Credit: MBRSC
چرا مأموریت به ماه
تصمیم امارات برای فرستادن ماه‌نورد از شناخت بین‌المللی ماه به‌عنوان پله‌ای برای دستیابی به مریخ نشأت می‌گیرد. جهانی نزدیک برای آزمایش فناوری‌ها، یپش از آنکه سفری چند ماهه به مریخ انجام شود.
«حمد المرزوقی» مدیر پروژه‌ی مأموریت جدید ماه گفت: «رفتن به ماه منطقی است زیرا نسبت به مریخ، به زمین نزدیک‌تر است و به ما امکان انجام مأموریت‌های پیوسته را می‌دهد.»
به گفته‌ی آسوشیتدپرس، تمرکز فعلی تیم بر روی این ماه‌نورد اولیه است که به نام «شیخ راشد بن سعید آل مکتوم» پدر حاکم فعلی امارات و یکی از بنیان‌گذاران این کشور، «راشد» نام گرفته است. هرچند امارات هنوز موشکی را برای پرتاب این ماه‌نورد انتخاب نکرده است.
به گفته‌ی المرزوقی: «این تیم هنوز هم نیاز به انتخاب محل فرود از میان ۵ گزینه‌ی نهایی دارد.» این گزینه‌ها همه در مناطق استوایی نیمه‌ی قابل رؤیت ماه قرار دارند و نقاطی هستند که تاکنون سطح‌نشین دیگری در آن فرود نیامده است.
وی خاطرنشان کرد: «ما قصد داریم مناطق تازه‌ای را جست‌وجو کنیم که در مأموریت‌های قبلی بررسی نشده‌اند که به ما امکان می‌دهد آزمایش‌های علمی جالبی را انجام دهیم.»
فهرست وظایف این ماه‌نورد کمی پیچیده است که با مشخص شدن سایت فرود و ابزارهایی که تیم برای اجرای یک روایت علمی جامع مناسب می‌داند، بیشتر تعیین خواهد شد. ماه‌نورد راشد، یک دوربین با وضوح بالا، یک تصویربردار حرارتی و یک تصویربردار میکروسکوپی به همراه خواهد داشت تا به دانشمندان اطلاعاتی درباره‌ی سنگ‌های غبارآلود ماه و مناطق اطراف کاوشگر بدهد.
این فضاپیما همچنین «پراب لنگمویر» (Langmuir probe) را هم به همراه خواهد داشت که ابزاری برای بررسی تعیین دمای الکترون، چگالی الکترون و پتانسیل الکتریکی پلاسما است و یک پدیده‌ی عجیب را در ماه مطالعه خواهد کرد. با توجه به نبود اتمسفر در ماه، باد خورشیدی، جریانی از ذرات باردار خورشیدی که از خورشید می‌آید، پیوسته سطح ماه را بمباران می‌کند. در نتیجه سطح در معرض نور روز یک بار مثبت جزئی دارد که به نوبه‌ی خود یک پوشش الکترونی با بار منفی در فاصله‌ی حدود ۱ متری از آن قرار می‌گیرد.
این پدیده ممکن است به چسبندگی گرد و غبار ماه کمک کند که کاوش‌های عصر آپولو را ناامید کرده بود. نگرانی مشابهی همچنان برای بازگشت انسان به ماه وجود دارد. به گفته‌ی المرزوقی هیچ پراب لنگمویر تا کنون به سطح ماه نرسیده و او امیدوار است که راشد این رمز و راز مداوم را رفع کند.
این ماه‌نورد همچنین مواد استفاده شده در لباس فضایی را آزمایش می‌کند تا شیوه‌ی مقاومت آن‌ها را در برابر محیط سخت ماه ارزیابی کند. اگرچه مأموریت اصلی راشد فقط یک روز ماه (حدود ۱۴ روز زمینی) طول خواهد کشید، اما این کاوشگر دارای یک نرم‌افزار آزمایشی است که دمای دستگاه‌ها را کنترل و قدرت آن‌ها را تنظیم می‌کند، تا در پایان شب سرد ماه، آن‌ها را دوباره بیدار کند.
تا به امروز، سه کشور با موفقیت روی ماه فرود آمده‌اند؛ اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده‌ی آمریکا و چین. سال گذشته هند و اسرائیل هم با کاوشگرهای «ویکرام» (Vikram) و Beresheet تلاش کردند روی ماه فرود بیایند اما موفق نشدند. به گفته‌ی المرزوقی تیم مأموریت راشد، این مأموریت‌های شکست‌خورده را نیز درنظر می‌گیرد تا فرود موفقیت‌آمیزی بر ماه داشته باشد.
وی گفت: «من از دیدن آن مأموریت‌های ناکام، ناامید شدم. وقتی پیش از مأموریت خود، مأموریت‌های ناموفق را ببینید برای اطمینان از اینکه ما همان مسیر را نمی‌رویم باید خطر را بهتر درک کنیم.»
اما امارات خوب می‌داند که پذیرش خطر، بهای ورود به این عرصه است و آن‌طور که المرزوقی می‌گوید: «هیچ مأموریت فضایی با ۱۰۰ درصد موفقیت وجود ندارد.»
عکس کاور: طرح گرافیکی ماه‌نورد راشد امارات
Credit: MBRSC
منبع: Space
