راهنمای سفر هوایی برای بیماران قلبی؛ نکات مهم برای داشتن سفر ایمن و لذت‌بخش
نگرانی در مورد خطرات سفر هوایی برای بیماران قلبی از رایج‌ترین مشکلاتی است که افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی با آن مواجه می‌شوند. از عوامل زمینه‌ای که ممکن است به شرایط اضطراری در حین پرواز منجر شوند می‌توان به بیماری عروق کرونر قلب (عروقی که خون و اکسیژن را به قلب می‌رسانند)، آریتمی قلبی (ضربان قلب نامنظم)، جراحی قلب، نارسایی قلبی و بیماری شریان ریوی اشاره کرد.
خوشبختانه، در اکثر موارد می‌توانید علیرغم ابتلا به بیماری قلبی با هواپیما سفر کنید. اما باید از خطراتی که ممکن است با آن‌ها مواجه شوید آگاه باشید و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید. این مقاله از دیجی‌کالا مگ به بررسی خطر هواپیما برای بیماران قلبی و راه‌های پیشگیری از آن اختصاص دارد. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
خطرات سفر با هواپیما برای بیماران قلبی
سفر هوایی برای بیشتر بیماران قلبی عوارض یا خطرات مهمی ندارد. اما در صورت ابتلا به بعضی از انواع بیماری‌های قلبی ممکن است جنبه‌هایی از پرواز مشکل‌ساز باشند.
هنگامی که بیماری قلبی دارید، پرواز با هواپیما می‌تواند به‌دلیل فضای محدود داخل کابین، غلظت کم اکسیژن، کم‌آبی، تغییر فشار هوا، قرار گرفتن در ارتفاع زیاد و استرس روی وضعیت سلامتی شما تاثیر بگذارد. در ادامه هر یک از این عوامل را به‌طور جداگانه بررسی می‌کنیم.
۱. فضای محدود
محدود بودن فضای داخل کابین برای حرکت کردن خطر مشکلات مرتبط با لخته شدن خون از قبیل ترومبوز ورید عمقی (DVT) یا آمبولی ریوی (PE) را افزایش می‌دهد. DVT زمانی رخ می‌دهد که لخته‌ی خون در یک یا چند ورید عمقی بدن (معمولا در پاها) ایجاد می‌شود. در PE، لخته‌ی خون باعث توقف خون‌رسانی به ریه می‌شود.
ایجاد لخته‌ی خون در حین پرواز یکی از مهم‌ترین عوارضی است که احتمال دارد افراد مبتلا به بیماری قلبی با آن مواجه شوند. به‌خصوص افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر و کسانی که از دریچه‌ی قلب مصنوعی یا استنت کرونر استفاده می‌کنند، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این مشکل هستند. استنت یک لوله‌ی مشبک است که از آن برای باز نگه داشتن عروق استفاده می‌شود.
۲. کاهش اکسیژن و تغییر فشار هوا
در ارتفاعات بالا، فشار اکسیژن کمی کمتر از سطح زمین است. این تفاوت معمولا برای افراد سالم ناچیز تلقی می‌شود، اما اگر به بیماری قلبی مبتلا باشید، ممکن است به کاهش سطح اشباع اکسیژن در بدن شما منجر شود. این امر علائم بیماری‌های قلبی از جمله نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر و پرفشاری خون ریوی را تشدید می‌کند.
تغییر فشار گاز در کابین هواپیما می‌تواند به تغییر حجم گاز در بدن منجر شود. در بعضی از افراد، فشار کابین هواپیما باعث انبساط هوا در ریه‌ها می‌شود. در صورتی که اخیرا جراحی قلب انجام داده باشید و در دوران نقاهت به‌سر ببرید، این موضوع ممکن است به قلب یا ریه‌های شما آسیب جدی برساند.
۳. کم‌آبی بدن
کم‌آبی بدن به دلیل فشار کابین در ارتفاعات بالا می‌تواند فشار خون شما را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تشدید بیماری قلبی شود. این امر به‌ویژه برای افراد مبتلا به نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر یا آریتمی مشکل‌ساز است.
۴. استرس
تحقیقات در مورد بیماران قلبی و سفر با هواپیما نشان می‌دهد که اگر به‌دلیل مشکلات سفر یا روبه‌رو شدن با چاله‌های هوایی دچار استرس شوید، ممکن است پرفشاری خون یا بیماری عروق کرونر شما بدتر شود.
نکات ایمن سفر هوایی برای بیماران قلبی؛ ارزیابی وضعیت سلامتی قبل از پرواز
قبل از پرواز، از پزشک خود بپرسید که آیا به آزمایش خاصی نیاز دارید یا لازم است دوز داروهای خود را تغییر دهید یا خیر. اگر بیماری قلبی شما به‌خوبی کنترل‌شده باشد، احتمالا سفر با هواپیما برایتان بی‌خطر تلقی می‌شود. اما اگر علائم نگران‌کننده‌ای دارید، حتما قبل از رزرو بلیطی که ممکن است مجبور به لغو آن شوید، ابتدا با پزشک در مورد ایمن بودن سفر هوایی صحبت کنید. به‌خصوص در موارد زیر مشورت با پزشک اهمیت زیادی دارد:
- جراحی قلب در طی سه ماه‌ی گذشته
- درد قفسه‌ی سینه یا حمله‌ی قلبی در سه ماه‌ی گذشته
- سکته‌ی مغزی در عرض ۶ ماه‌ی گذشته
- پرفشاری خون کنترل‌نشده
- فشار خون بسیار پایین
- ریتم نامنظم قلب که کنترل نمی‌شود
اگر اخیرا دچار حمله‌ی قلبی شده باشید، پزشک ممکن است قبل از پرواز از شما بخواهد که تست استرس قلب انجام دهید. همچنین احتمال دارد سطح اشباع اکسیژن خون را بررسی کند. بیماران قلبی با اشباع اکسیژن کمتر از ۹۱ درصد ممکن است در حین پرواز با مشکل مواجه شوند.
بیماری قلبی ناپایدار با افزایش خطر عوارض ناشی از پرواز همراه است. به همین دلیل، ممکن است لازم باشد تا زمانی که وضعیت شما به‌خوبی کنترل شود، حداقل به‌طور موقت از سفر هوایی اجتناب کنید. ذکر این نکته ضروری است که افراد دارای پیس‌میکر (ضربان‌ساز) یا دفیبریلاتور قابل کاشت معمولا می‌توانند با خیال راحت از هواپیما استفاده کنند.
برنامه‌ریزی و پیشگیری
سفر هوایی برای بیماران قلبی ممکن است کمی چالش‌برانگیز باشد. بنابراین همان‌طور که برای مسافرت برنامه‌ریزی می‌کنید، باید به فکر وضعیت قلب خود هم باشید تا احتمال بروز هر گونه مشکلی را به حداقل برسانید.
پرواز با پیس‌میکر یا دفیبریلاتور ایمن است، اما احتمال دارد تجهیزات امنیتی در عملکرد این دستگاه‌‌ها اختلال ایجاد کنند. در مورد اینکه عبور از سیستم‌های امنیتی فرودگاه برای شما ایمن است یا خیر، با پزشک یا نمایندگی سازنده‌ی دستگاه صحبت کنید. همچنین قبل از رسیدن به سیستم‌های امنیتی، کارت مخصوص دارندگان دستگاه‌های قلبی را به ماموران فرودگاه نشان دهید.
اقدامات پیشگیرانه‌ی زیر هم می‌توانند به جلوگیری از مشکلات قلبی در حین پرواز کمک کنند:
- اگر به حمل هر گونه داروی مایع یا اکسیژن مکمل نیاز دارید، از پزشک خود مدرکی بخواهید که با آن بتوانید لوازم مورد نیاز خود را به داخل هواپیما ببرید. توصیه می‌شود این داروها را به‌صورت بسته‌بندی‌شده و با برچسب شرکت سازنده حمل کنید.
- به اندازه‌ی کافی دارو بردارید. حتی توصیه می‌شود مقداری داروی اضافی برای مواقعی که ممکن است با تاخیر از سفر برگردید، همراه‌ی خود داشته باشید.
- برای شرایط اورژانسی یک کپی از فهرست داروها، آلرژی‌ها و اطلاعات تماس پزشک و اعضای خانواده همراه‌ی خود داشته باشید.
- برای کمک به جلوگیری از لخته شدن خون در پاهایتان، به‌خصوص در سفرهای طولانی، می‌توانید جوراب واریس یا فشاری بپوشید. البته بهتر است قبل از انجام این کار با پزشک خود مشورت کنید.
- تکرر ادرار از عوارض رایج نارسایی احتقانی قلب است. اگر در طول پرواز مجبور هستید به‌طور مکرر به سرویس بهداشتی بروید، درخواست کنید که صندلی کنار راهرو را به شما بدهند. این به شما اجازه می‌دهد که بدون ایجاد مزاحمت برای سایر مسافران به سرویس بهداشتی بروید یا پاهای خود را دراز کنید.
- برای جلوگیری از اضطراب بی‌مورد، در زمان مناسب به فرودگاه بروید تا به‌دلیل کمبود وقت دچار استرس نشوید.
نکات ایمنی سفر هوایی برای بیماران قلبی؛ اقدامات ضروری در طول پرواز
اگر در حین پرواز با مشکل یا علامت نگران‌کننده‌ای مواجه شدید، این موضوع را فورا به مهماندار اطلاع دهید.
اگر پزشک به شما اجازه‌ی پرواز داده است، مطمئن باشید که احتمال بروز مشکل در حین سفر بسیار ناچیز است. بنابراین می‌توانید در هواپیما با خیال راحت استراحت کنید یا هر کاری را که دوست دارید انجام دهید.
در طول پرواز سعی کنید به اندازه‌ی کافی مایعات بنوشید تا بدن خود را هیدراته نگه دارید. اما بهتر است از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین بپرهیزید، چون می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند.
اجتناب از بی‌تحرکی نکته‌ی مهم دیگری است که باید به آن توجه کنید. بی‌حرکت نشستن در پروازهای طولانی یا حتی در حین سفر با ماشین، اتوبوس یا قطار می‌تواند خطر لخته شدن خون را در پاها افزایش دهد. این مشکل به‌خصوص در کسانی ایجاد می‌شود که به بیماری شریان محیطی (PAD) یا رسایی قلبی مبتلا هستند. افزایش سن یا داشتن کاتتر در یکی وریدهای بزرگ بدن هم می‌تواند احتمال بروز این مشکل را افزایش دهد.
توصیه می‌شود در صورت امکان در پروازهای طولانی هر ۲ ساعت یک‌بار از جای خود بلند شوید و چند دقیقه راه بروید. انجام ورزش‌های پا هم کمک‌کننده است. برای مثال، می‌توانید پاهای خود را بالا و پایین ببرید.
علائم هشدار‌دهنده
مشکلات قلبی می‌توانند با علائم مختلفی ظاهر شوند. بسیاری از این موارد ممکن است خطرناک نباشند، اما دریافت مراقبت‌های پزشکی اورژانسی از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کند. علائمی که باید مراقب آن‌ها باشید عبارتند از:
- اضطراب
- سبکی سر
- تنگی نفس
- آنژین صدری (درد قفسه‌ی سینه)
- تپش قلب (ضربان قلب سریع)
- تاکی‌پنه (تنفس سریع)
کلام پایانی
فقط ۸ درصد اورژانس‌های پزشکی در هواپیماها به حوادث قلبی مربوط می‌شوند، اما حوادث قلبی شایع‌ترین علت مرگ در حین پرواز هستند. این موضوع نشان می‌دهد که اکثر افراد مبتلا به بیماری قلبی، تا زمانی که اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند، می‌توانند به‌راحتی با هواپیما سفر کنند. با این حال، مشورت با پزشک در مورد ایمن بودن سفر هوایی برای بیماران قلبی ضروری است.
منابع: verywellhealth, heart
