سلبریتیها چگونه به فضا سفر میکنند؟
در سالهای اخیر، سفر فضایی نه تنها برای فضانوردان و دانشمندان، بلکه برای ثروتمندان و سلبریتیها هم بیش از هر زمان دیگری در دسترس شده و با ظهور شرکتهای تجاری پرواز فضایی مانند بلو اوریجین و ویرجین گلکتیک، گردشگری فضایی از داستانهای علمی-تخیلی فراتر رفته و به واقعیت تبدیل شده است.
به همین دلیل نگاهی داریم به چگونگی سفر چهرهها به فضا، سلبریتیهای برجستهای که به فضا سفر کردهاند، مزایا چنین سفرهایی و انتقادات و بازتابهایی که سفر فضایی سلبریتیها به دنبال داشته است.
روند پیشرفت سفر سلبریتیها به فضا
از مأموریتهای دولتی تا سرمایهگذاری تجاری
بازیگران اصلی پرواز فضایی تجاری
چهرههای شاخصی که تا کنون به فضا سفر کردهاند
ویلیام شاتنر
جف بزوس
ریچارد برانسون
مایکل استراهان
کوبی کاتن
اد دوایت
امیلی کالاندرلی
کیتی پری
لورن سانچز
مزایای سفر فضایی سلبریتیها
الهامبخشی به منافع عمومی
پیشبرد پروازهای فضایی تجاری
ایجاد فرصتهای بشردوستانه
انتقادات و جنجالها به سفر فضایی سلبریتیها
نگرانیهای زیستمحیطی
دسترسی تنها برای افراد خاص
واکنش عمومی
آینده سفر فضایی سلبریتیها
انسانها مدتهاست که رؤیای رفتن به فضا را در سر میپرورانند و اکنون، ثروتمندترین و مشهورترین افراد فرصت خرید صندلی برای تحقق این رؤیا را دارند. سلبریتیهایی مانند تام هنکس، آنجلینا جولی، لئوناردو دیکاپریو و جیمز کامرون، همگی بلیتهایی را برای پرواز فضایی در آینده خریداری کردهاند.
در حقیقت شور و شوق تازه برای سفر فضایی در سال 2013 آغاز شد؛ زمانی که ریچارد برانسون، مدیرعامل شرکت پروازهای فضایی ویرجین گلکتیک، اعلام کرد که در حال فروش بلیت برای یک پرواز زیرمداری است تا میهمانان خود را در عرض چند دقیقه به 50 مایل بالاتر از جو زمین و تا لبهی فضا پیش ببرد. قیمت بلیتها خیلی سریع به 200 هزار دلار افزایش یافت و فهرستی از ستارگان از بازیگران، موسیقیدانان و میلیاردرهای مشهور در میان نخستین کسانی بودند که جای خود را برای پرواز فضایی رزرو کردند.
حتی برخی از افراد مشهور بلیت را برای تولید آثار هنری در فضا خریداری کردند. از جمله لیدی گاگا، خواننده و ستارهی پاپ که قصد دارد نخستین کسی باشد که در فضا آواز میخواند. حتی جاستین بیبر، دیگر خوانندهی پاپ و خریدار بلیت سفر فضایی هم از احتمال فیلمبرداری یک موزیک ویدیو در فضا خبر داده است.
ایدهی بهرهبرداری از جذابیت فضا برای تقویت تصویر یک هنرمند و ارتباط با مخاطبانش به روشی جدید، میتواند به عنوان یک حرکت تبلیغاتی جسورانه و درخشان تلقی شود. گذشته از همهی اینها، بسیاری از مردم به نوعی رؤیای رفتن به فضا را در سر داشتهاند و جایگاه محتوای مرتبط با فضا در رسانهها را نمیتوان دست کم گرفت. بنابراین هرچند شاید ایدهی اجرای اثر هنری در فضا عجیب باشد اما از سوی دیگر میتوان گفت که این هنرمندان به درستی در حال جابهجایی مرزهای اثرگذاری خود بر جامعه و فرهنگ عامه هستند.
بدین ترتیب با بهتر شدن دسترسی به فضا برای کسانی که توانایی مالی دارند، صنعت گردشگری فضایی احتمالا شاهد رشد چشمگیرتری هم خواهد بود.
روند پیشرفت سفر سلبریتیها به فضا
از مأموریتهای دولتی تا سرمایهگذاری تجاری
از نگاه تاریخی، سفرهای فضایی، سالها در حوزهی فعالیت سازمانهای دولتی مانند ناسا و روسکاسموس قرار داشت و بر همین اساس فضانوردان تحت آموزشها و فرآیندهای گزینش دقیق قرار میگرفتند. با این حال اکنون بیش از دو دهه است که گردشگری فضایی حرفهای بیشتری برای گفتن دارد و شرایط سفر فضایی افراد غیرحرفهای از جمله سلبریتیها را هم فراهم کرده است.
گردشگری فضایی، سفر فضایی انسان برای اهداف تفریحی-ترویجی است. انواع مختلفی از گردشگری فضایی، از جمله گردشگری فضایی مداری، زیرمداری و قمری وجود دارد و گردشگران با امکان مشاهدهی زمین از فضا، احساس بیوزنی، تجربهی سرعت بسیار بالا و همچنین کمک به علم، همراه میشوند.
میتوان گفت که گردشگری فضایی در آوریل 2001 آغاز شد. زمانی که «دنیس تیتو» (Dennis Tito) تاجر و مهندس آمریکایی، به عنوان نخستین گردشگر فضایی با فضاپیمای سایوز-TM32 به فضا سفر کرد. در طول دورهی 2001 تا 2009، هفت گردشگر فضایی هشت پرواز فضایی را با فضاپیمای سایوز روسی به ایستگاه فضایی بینالمللی انجام دادند که توسط شرکت آمریکایی «اسپیس ادونچرز» (Space Adventures) با همکاری روسکاسموس و شرکت فضایی انرژیا انجام شد.
از جمله «انوشه انصاری» (Anousheh Ansari) فعال حوزهی کسبوکار ایرانی-آمریکایی، در سپتامبر 2006 اولین گردشگر فضایی زن لقب گرفت. قیمت اعلام شده برای هر سفر توسط اسپیس ادونچرز، حدود 20 تا 25 میلیون دلار آمریکا بود. برخی از گردشگران فضایی قراردادهایی را با اشخاص ثالث برای انجام فعالیتهای تحقیقاتی خاص در مدار امضا کردند. تا سال 2007 تصور میشد که گردشگری فضایی یکی از نخستین بازارهایی باشد که برای پروازهای فضایی تجاری در دسترس است.
با این وجود در سال 2010 روسیه به دلیل افزایش تعداد خدمهی ایستگاه فضایی بینالمللی، گردشگری فضایی مداری را متوقف کرد و از صندلیهایی که پیش از این به گردشگران اختصاص داشت، برای اعزام خدمه استفاده کرد. قرار بود پروازهای گردشگری مداری در سال 2015 از سر گرفته شود، اما پروازهای برنامهریزی شده، به مدت نامحدود به تعویق افتاد. سرانجام اما برنامهی گردشگری مداری روسیه، با پرتاب سایوز MS-20 در سال 2021 از سر گرفته شد.
در 7 ژوئن 2019 ناسا هم اعلام کرد که از سال 2020 قصد دارد به فضانوردان خصوصی اجازه دهد تا با استفاده از فضاپیمای «دراگون» (Dragon) اسپیسایکس و فضاپیمای «استارلاینر» (Starliner) بوئینگ، به ایستگاه فضایی بینالمللی بروند. هزینهی این سفر برای هر فضانورد روزانه 35 هزار دلار و برای رفت و برگشت به طور متوسط 50 میلیون دلار تخمین زده میشود.
کار بر روی توسعهی وسایل نقلیهی گردشگری فضایی زیرمداری هم از سوی شرکتهای هوافضایی مانند بلو اوریجین و ویرجین گلکتیک ادامه دارد. اسپیسایکس در سال 2018 اعلام کرد که قصد دارد گردشگران فضایی را با فضاپیمای استارشیپ به یک مسیر بازگشت آزاد دور ماه بفرستد، اما این پروژه در 1 ژوئن 2024 لغو شد.
در هر حال میتوان گفت که در قرن بیست و یکم، روند پیشین سفرهای فضایی دستخوش تغییر شده است و با ورود شرکتهای خصوصی به این عرصه، دسترسی به فضا به سمت دموکراتیزه شدن پیش میرود. در نتیجه فرصتهایی برای سفر فضانوردان غیرحرفهای، از جمله ثروتمندان و افراد مشهور فراهم شده است.
بازیگران اصلی پرواز فضایی تجاری
تا کنون شرکتهای زیادی به حوزهی گردشگری فضایی وارد شدهاند اما همهی آنها ماندگار نبودهاند. در این میان تا کنون سه شرکت توانستهاند نام خود را به عنوان بازیگران شاخص این حوزه تثبیت کنند.
بلو اوریجین
فضاپیمای نیو شپرد شرکت «بلو اوریجین» (Blue Origin) که از سوی جف بزوس تأسیس شده است، تا کنون نقش مهمی در پروازهای زیرمداری داشته و چند دقیقه بیوزنی و مناظر نفسگیر از زمین را برای سرنشینان خود ارائه میدهد.
ویرجین گلکتیک
سرمایهگذاری ریچارد برانسون بر گردشگری فضایی متمرکز است و از هواپیمای فضایی «اسپیسشیپ2» (SpaceShipTwo) برای حمل مسافران به لبهی فضا استفاده میکند.
اسپیسایکس
شرکت «اسپیسایکس» (SpaceX) ایلان ماسک برنامههای بلندپروازانهای برای گردشگری فضایی، از جمله پروازهای مداری و مأموریتهایی به ماه و مریخ دارد.
این شرکتها تا کنون چندین چهرهی مشهور را با پرتابهای خود به فضا بردهاند اما در میان آنها شاید پرتابهای فضایی بلو اوریجین با تعداد بیشتر سلبریتیها، بیشتر جلب توجه کرده است. ثبت نام برای پرواز فضایی با وسایل نقلیهی این شرکتها در دورههای مختلف و از راههای گوناگون از جمله وبسایت آنها انجام میشود و در صورت داشتن شرایط امکان رزرو صندلی برای یک سفر فضایی آینده وجود دارد.
چهرههای شاخصی که تا کنون به فضا سفر کردهاند
تا کنون چهرههای مختلفی با پروازهای فضایی مختلف به فضا سفر کردهاند اما از جمله مهمترین افراد در این زمینه میتوان به سلبریتیهای زیر اشاره کرد.
ویلیام شاتنر
در اکتبر 2021 «ویلیام شاتنر» (William Shatner) بازیگر «پیشتازان فضا» در سن 90 سالگی با فضاپیمای نیو شپرد و طی مأموریت NS-18 شرکت بلو اوریجین به مسنترین فردی تبدیل شد که تا کنون به فضا سفر کرده است. شاتنر دربارهی این تجربه گفت: «آنچه شما به من دادید، ژرفترین تجربه است… من از آنچه اتفاق افتاده بسیار احساساتی شدهام.» این پرواز به ویژه از این جهت اهمیت تاریخی داشت که بازیگر نقش «کاپیتان کرک»، سرانجام فضا را به صورت واقعی تجربه کرد.
جف بزوس
خود «جف بزوس» (Jeff Bezos) بنیانگذاری آمازون و بلو اوریجین هم در ژوئن 2021 با موشک نیو شپرد یک پرواز زیرمداری انجام داد. او این تجربه را «بهترین روز تا به حال» توصیف کرد.
همه چیز با نخستین پرواز فضایی سرنشیندار بلو اوریجین در 20 جولای 2021 آغاز شد. خود بزوس در مأموریت NS-16 نیو شپرد شرکت کرد و رؤیای دیرینهاش را محقق کرد تا طلوع عصر گردشگری فضایی شرکتش را رقم بزند.
«والی فانک» زن پیشگام هوانوردی هم در این سفر او را همراهی میکرد. سفری که برای او، دههها پس از دههی 1960 و محروم شدن او از پرواز فضایی صورت میگرفت.
ریچارد برانسون
در ژوئن 2021 همچنین «ریچارد برانسون» (Richard Branson) 9 روز زودتر از جف بزوس، با فضاپیمای VSS Unity شرکت خودش یعنی ویرجین گلکتیک به لبهی فضا پرواز کرد دربارهی این تجربه گفت: «به همهی شما بچهها میگویم من زمانی کودکی با رؤیایی بودم که به ستارهها نگاه میکردم. حالا من یک فرد بزرگسال در یک فضاپیما هستم… اگر ما میتوانیم چنین کاری انجام دهیم، فقط تصور کنید که شما چه کاری میتوانید انجام دهید.»
مایکل استراهان
بازیکن سابق NFL، عضو تالار مشاهیر فوتبال حرفهای آمریکا و مجری برنامهی «صبح بخیر آمریکا» هم در دسامبر 2021 با فضاپیمای بلو اوریجین به فضا پرواز کرد. «مایکل استراهان» (Michael Strahan) عضوی از خدمهی شش نفرهی مأموریت NS-19 بود. پس از بازگشت، او این سفر را «فراتر از حد تصور» توصیف کرد و ابراز تمایل به تکرار آن کرد. او حتی یک توپ فوتبال هم در این مأموریت با خود به همراه داشت.
کوبی کاتن
«کوبی کاتن» (Coby Cotton)، یوتیوبر و عضو گروه Dude Perfect، در 4 آگوست 2022 با پرواز NS-22 مهارتهای خود در زمینهی تریک شات را به سطح جدیدی رساند و بدین ترتیب پرواز او، دوران تازهای را برای حضور اینفلوئنسرها در سفرهای فضایی رقم زد و مخاطبان جوانتر را با قابلیتهای سفر فضایی آشنا کرد.
اد دوایت
بیش از شش دهه پس از انتخاب اولیه به عنوان نخستین کاندیدای فضانورد سیاهپوست آمریکا، «اد دوایت» (Ed Dwight) 90 ساله به خدمهی مأموریت NS-25 پیوست که در 19 می 2024 پرتاب شد. دوایت، کاپیتان سابق نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بود و پس از آن مجسمهسازی را پی گرفت و به دلیل فعالیتهایش در هنر و تاریخ شهرت دارد.
امیلی کالاندرلی
«امیلی کالاندرلی» (Emily Calandrelli) مجری سریال تلویزیونی «آزمایشگاه شگفتانگیز امیلی» و مهندس سابق دانشگاه MIT، از مدافعان قدیمی ارتباطات علمی و آموزش فضایی، در 22 نوامبر 2024 با پرواز NS-28 به فضا رفت و صدمین زنی لقب گرفت که به فضا سفر کرده است.
کیتی پری
در آوریل 2025 «کیتی پری» (Katy Perry) ستارهی دنیای موسیقی پاپ هم با نخستین پرواز فضایی کاملا زنانهی بلو اوریجین به فضا رفت. این مأموریت همراه با روزنامهنگار «گیل کینگ» (Gayle King) و مهندس هوافضا «آیشا بو» (Aisha Bowe) انجام شد. با وجود مواجهه با انتقادات در فضای آنلاین، کیتی پری بر علاقهی خود به فضا، تابآوری عاطفی و تعهد خود به رشد تأکید کرد.
لورن سانچز
«لورن سانچز» (Lauren Sanchez) مجری تلویزیون، نویسنده و خلبان و از سویی نامزد جف بزوس، بخشی از پرواز فضایی 14 آوریل 2025 همراه با کیتی پری بود. سانچز به عنوان بنیانگذار و مالک استودیو فیلمبرداری و تولید هوایی Black Ops Aviation با ارتفاع بیگانه نیست و گواهینامهی خلبانی هلیکوپتر خود را در سال 2016 دریافت کرده است.
با این حال سفر فضایی تجربهی تازه و متفاوتی را برای او فراهم کرد به طوری که پس از بازگشت به زمین آن را فوقالعاده توصیف و تأکید کرد که این تجربه در او انگیزهای برای محافظت از جهان شکل داده است.
مزایای سفر فضایی سلبریتیها
الهامبخشی به منافع عمومی
افراد مشهوری که به فضا سفر میکنند، توجه عمومی را به خود جلب میکنند و به طور بالقوه الهامبخش علاقه به حوزههای علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) هستند.
پیشبرد پروازهای فضایی تجاری
با جلب شدن توجه عمومی، پروازهای پرآوازه میتوانند اعتماد سرمایهگذاران و علاقهی عمومی را به سرمایهگذاریهای فضایی تجاری افزایش دهند، پیشرفتهای فناوری را سرعت ببخشند و باعث کاهش هزینهها شوند.
ایجاد فرصتهای بشردوستانه
برخی از افراد مشهور از پروازهای فضایی خود برای ترویج اهداف خیریه یا ابتکارات آموزشی استفاده میکنند و تجربیات خود را در جهت منافع اجتماعی گستردهتر به کار میگیرند.
انتقادات و جنجالها به سفر فضایی سلبریتیها
نگرانیهای زیستمحیطی
تولید کربن دیاکسید توسط پروازهای فضایی و در نتیجه آلودهسازی مستقیم هوا، نگرانیهای زیستمحیطی زیادی را برانگیخته است. به گفتهی منتقدان، انتشار گازهای گلخانهای ناشی از پرتاب موشک، به گسترش تغییرات اقلیمی کمک میکند و این هزینه در جهت توسعهی علمی صورت نمیگیرد.
دسترسی تنها برای افراد خاص
هزینهی بالای گردشگری فضایی، منجر به بحثهایی دربارهی چهرهگرایی و در اختیار بودن فضا تنها برای افراد خاص شده است. منتقدان اشاره دارند که میتوان منابع را به شیوهای بهتر برای رسیدگی به مسائل فوری روی زمین اختصاص داد.
واکنش عمومی
گاهی پروازهای فضایی برخی افراد مشهور با تمسخر از سوی کاربران شبکههای اجتماعی مواجه میشود. از جمله در زمینهی سفر فضایی کیتی پری با فضاپیمای بلو اوریجین، برخی آن را یک شیرینکاری تبلیغاتی دانستند. پری اما با اشاره کردن به ویژگیهایی مانند انسانیت و تابآوری، به این انتقادات پاسخ داد.
آینده سفر فضایی سلبریتیها
در نهایت باید گفت که با پیشرفت فناوری و کاهش هزینهها در زمینهی سفرهای فضایی، شرکتهای بیشتری پا به عرصهی سفرهای تجاری به فضا میگذارند و گردشگری فضایی باز هم قابل دسترستر میشود؛ هرچند هنوز هم به عنوان یک فعالیت تفریحی گران شناخته خواهد شد. بنابراین جای تعجب نیست که افراد ثروتمند و شناخته شده، زودتر بتوانند از این فرصت استفاده کنند.
از سویی با چنین سفرهایی، افراد مشهور همچنان میتوانند به ایفای نقش خود در ترویج موضوعات مرتبط با فضا ادامه دهند و این امر به طور بالقوه منجر به مشارکت گستردهتر مردم و حمایت از نوآوریها در زمینهی اکتشافات فضایی خواهد شد. کاوشهایی که به نوبهی خود باعث میشوند مقصد گردشگری فضایی نه فقط مدار زمین، بلکه سراسر منظومهی شمسی و حتی فراسوی از آن باشد.
عکس کاور: سفر ویلیام شاتنر و همراهان به فضا
Credit: Blue Origin
منابع: Space, Orbital Today, The Harvard Crimson, E News, Prestige




















