بارداری از هفته‌‌ی اول تا آخر؛ اتفاقاتی که برای بدن و جنین رخ می‌دهد

بارداری شیرین‌ترین لحظه‌ای است که می‌تواند در زندگی هر خانمی رخ دهد. انتظار برای چشیدن طعم مادر شدن شیرین‌ترین انتظاری است که یک خانم در طول زندگی خود به خصوص برای نخستین بار تحمل می‌کند. در این مطلب می‌خواهیم به صورت کامل به اتفاقات دوران بارداری بپردازیم؛ از هفته‌های نخست تا هفته‌های انتهایی هر اتفاقی که باید انتظارش را داشته باشید برایتان شرح می‌دهیم و اقداماتی را هم که باید انجام دهید ذکر می‌کنیم با این امید که یک نه‌ماهه‌ی خوب و جذاب را در زندگی خود تجربه کنید.

• ۱۰ ترفند کاربردی برای کاهش وزن پس از بارداری

من حامله هستم؛ حالا باید چه کاری انجام دهم؟

زمانی که می‌فهمید حامله هستید، کافی است موضوع را با یک پزشک عمومی یا پزشک زنان و زایمان در میان بگذارید. این فرد باید در تمام طول بارداری شما را زیر نظر داشته باشد یا بهتر است بگوییم باید تحت درمان او باشید و پزشک خود را جز در زمان ناچاری تغییر ندهید. این پزشک بنا به تشخیص خود و شرایط شما می‌تواند قرار ملاقاتی با شما تنظیم کند یا برنامه‌های خاصی به شما بدهد. اما به صورت کلی اگر:

• شرایط درمانی خاصی دارید یا داروی خاصی مصرف می‌کنید
• و حاملگی شما برنامه‌ریزی نشده و ناخواسته بوده و اندکی در رابطه با نگه داشتن بچه دو دل هستید

بهتر است حتما با پزشک زنان و زایمان در ارتباط باشید و او را ملاقات کنید تا راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه دهد. همچنین در صورت تمایل به نگه داشتن فرزند بهتر است اقدامات مراقبتی و سلامتی دوران بارداری را هرچه زودتر آغاز کنید. این برنامه‌ها و اقدامات هم باید حتما زیر نظر یک متخصص صورت بگیرد.

• ۶ فایده‌ی ورزش کردن در دوران بارداری (و بهترین تمرین‌ها برای شروع)

مراقبت‌های ابتدایی

نخستین قدمی که بعد از مطمئن شدن از بارداری و تصمیم بر نگه داشتن فرزند باید بردارید این است که انتخاب کنید در چه محلی قصد داریم مراقبت‌های پیش از زایمان و حتی تولید فرزند خود را انجام دهید. بسیاری از خانم‌ها برای سهولت کار خود محلی را انتخاب می‌کنند که به محل زندگی‌شان نزدیک‌تر است، اما این موضوع همیشه کار درستی نیست. البته که انتخاب محلی برای تحت نظر بودن در دوران بارداری کاملا بستگی به سلیقه‌ی هر خانم دارد، اما گاهی اوقات نیاز است تا یک مرکز درمانی خوب ولی دور از محل زندگی خود را انتخاب کنید (نه خیلی دور). همچنین گاهی اوقات نیاز است تا مرکز درمانی خود را تغییر دهید که البته در این شرایط باید دوباره یک سری آزمایشات مختلف نظیر آزمایش خون را تکرار کنید.

تشخیص زمان تولد نوزاد

تشخیص زمان تولد نوزاد کار سختی نیست. البته این تاریخ را هیچکس نمی‌تواند از همان ابتدا به صورت قطعی پیش‌بینی کند و همیشه یک تاریخ تخمینی است. به صورت کلی با مراجعه به وب‌سایت nhs.uk و وارد کردن روز، ماه و سال اولین روز آخرین پریودی خود، می‌توانید هم مدت زمان حامله بودن خود را متوجه شوید و هم از تاریخ تخمینی تولد نوزاد خود باخبر شوید.

اینکه بخواهید با دوستان و آشنایان خود این موضوع را در میان بگذارید بستگی به خودتان دارد اما پیشنهاد ما به شما این است که تا ۱۲ هفته‌ی نخست صبر کنید. چون در این دوره نخستین اسکن از بدن مادر صورت می‌گیرد و اگر بچه سالم باشد، احتمالش بسیار کم است که بنا به هر دلیلی در ادامه سقط شود. شما بعد از این دوره با خیال راحت می‌توانید دوستان، خانواده، عزیزان و آشنایان را از بابت حاملگی خود مطلع کنید.

تقسیم دوران بارداری

حاملگی معمولا ۳۷ تا ۴۲ هفته به طول می‌انجامد (از اولین روز آخرین پریودی) که تقریبا می‌توان گفت ۹ ماه است. البته در بسیاری از مواقع از ۹ ماه بیشتر هم می‌شود ولی این یک عدد قطعی نیست و گاهی اوقات نوزاد قبل از ۹ ماهگی هم متولد می‌شود. به صورت کلی حاملگی را به سه دوره تقسیم می‌کنند که شامل ۱۲ هفته‌ی نخست، ۱۶ هفته‌ی دوم و ۱۲ هفته‌ی سوم (و بیشتر) می‌شود. یعنی از ۰ تا ۱۲، از ۱۳ تا ۲۸ و از ۲۹ تا ۴۰ هفتگی و بیشتر. البته این تاریخ رند شده و از آن به عنوان سه ماه نخست، سه ماه دوم و سه ماه سوم یاد می‌شود.

• ۱۱ تمرین بی‌نظیر یوگا که می‌توانید در دوران بارداری انجام دهید

سه ماه نخست بارداری

در ۱۲ هفته‌ی نخست، فرزند دلبند شما سریع‌تر از هر زمان دیگری رشد می‌کند. تخمک بارور شده در رحم کاشته شده و به سرعت به لایه‌های سلولی تقسیم می‌شود. تهوع صبحگاهی در این مرحله از بارداری کاملا شایع است و شاید حتی در زمان‌های دیگر روز هم رخ دهد. علاوه بر این‌ها، در این دوره سینه‌ها حساس می‌شوند، بدن خستگی پیوسته‌ای را تجربه می‌کند، در خلق و خوی فرد تغییر ایجاد می‌شود، واکنش به یک سری از بوها و غذاها تغییر می‌کند و فرد ممکن است کمی مزه‌ی شبیه به فلز را ممکن است در دهان احساس کند.

در طول این ۱۲ هفته شما حتی ممکن است لکه‌بینی (خونریزی خفیف در دوران بارداری) یا خونریزی لانه‌گزینی را تجربه کنید که در رابطه با مورد دوم باید بگوییم برخی از خانم‌ها آن را با پریودی اشتباه می‌گیرند. اما این خونریزی هم سبک است و هم کوتاه‌تر و فقط چند روز طول می‌کشد. بنابراین هر دوی این نشانه‌ها عادی بوده و اصلا جای نگرانی نیست. هرچند اگر مقدار خون بیش از حد بود حتما باید با پزشک خود دیدار کنید.

برخی از خانم‌ها در این ۱۲ هفته هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند که باز هم عادی است و جای نگرانی وجود ندارد. علائم بارداری در برخی از افراد ممکن است در برخی از روزها ظاهر شده و در برخی روزهای دیگر هم کاملا از بین بروند که باز هم مشکلی نیست چون بدن هر کسی به رشد نوزاد واکنش متفاوتی نشان می‌دهد. صحبت از نوزاد که شد باید بگوییم در این مرحله هیچ حرکتی از سوی نوزاد حس نمی‌شود و شکم هم در نتیجه‌ی رشد نوزاد خیلی برآمده نخواهد شد. اولین حرکات کودک معمولا در هفته‌های ۱۶ تا ۲۴ حس می‌شوند.

پیشنهاد ما به شما این بود که بلافاصله بعد از اطلاع از حاملگی با پزشک متخصص خود دیدار کنید اما احتمالا او به شما خواهد گفت که نخستین دیدار جدی شما در اواخر ۱۲ هفته‌ی نخست است. اولین اسکن‌ها از بدن شما هم بین هفته‌های ۱۱ تا ۱۳ صورت خواهد گرفت. در همین دوره هم هست که باید تست خون بدهید و نتایج آن را به پزشک متخصص گزارش کنید تا کاملا آن را برایتان تحلیل کرده و شما را از وضعیت بدنی‌تان آگاه سازد. به صورت کلی تا هفته‌ی دهم نیازی به مراجعه‌ی جدی به پزشک ندارید مگر اینکه:

• خون قرمز بسیار روشن از واژن شما خارج شود.
• درد متوسط یا شدید در رحم احساس کنید.
• دمای بدن شما از ۳۷ درجه بیشتر باشد.
• سوزش ادرار داشته باشید.
• یک سری از مشکلات بدنی شما ناگهان تشدید شوند.
• اسهال و استفراغ پیوسته را تجربه کنید یا نتوانید جلوی استفراغ خود را پس از آشامیدن نوشیدنی بگیرید.

سه ماه دوم بارداری

در ۱۶ هفته‌ی دوم (سه ماه دوم)، مادر اندکی شرایط بهتری از لحاظ فیزیکی و روحی و روانی دارد. وضعیت بچه هم عالی است، چراکه دیگر از گزند آسیب‌هایی که می‌توانند باعث سقط جنین شوند در امان است. در این دوره شما حس بهتری نسبت به همه چیز دارید و دوست دارید وضعیت خود را بیشتر نشان دهید. نوزاد شما تقریبا تمام اندام‌ها و سیستم‌های اصلی خود را به دست آورده و اکنون فقط از لحاظ اندازه و وزن رشد پیدا می‌کند.

در طول سه ماهه‌ی دوم، بند ناف همچنان به ضخیم شدن ادامه می‌دهد زیرا مواد غذایی را به جنین می‌رساند. با این حال، مواد مضر نیز از طریق بند ناف به جنین منتقل می‌شود، بنابراین باید مراقب بود که از مصرف الکل، تنباکو و سایر خطرات شناخته شده برای جنین به جد خودداری کنید. البته این توصیه برای تمام دوران زندگی است که باید در زمان بارداری آن را به شدت جدی بگیرید.

• اختلال خوردن بعد از زایمان؛ علائم و روش‌های مقابله با آن

تغییرات مادر در سه ماه دوم بارداری

در طول سه ماهه‌ی دوم هم بدن مادر و هم بدن نوزاد به رشد خود ادامه می‌دهد و برآمدگی شکم به شکل قابل توجهی خود را نشان می‌دهد. همچنین در این دوره دیگر خبری از تهوع صبحگاهی نخواهد بود یا به حداقل می‌رسد و سینه‌ها هم دیگر درد شدیدی ندارند. این تغییرات را می‌توان به کاهش سطح هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی و تنظیم سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون نسبت داد. در زیر به لیستی از تغییرات و علائمی که ممکن است در سه ماهه دوم برای مادر رخ دهد اشاره شده است:

• اشتها ممکن است افزایش پیدا کند.
• حرکات جنین را به احتمال زیاد حس خواهید کرد.
• رحم به شکل قابل توجهی رشد می‌کند و بارداری قابل مشاهده می‌شود.
• پوست روی شکم ممکن است در حین رشد خارش داشته باشد و ممکن است با کشیده شدن رحم در قسمت‌های بدن، درد ایجاد شود. قسمت پایین معده هم ممکن است با این کشیده شدن‌ها درد بگیرد.
• نیاز به دفع مکرر ادرار ممکن است با رشد رحم از حفره لگنی کاهش یابد و مثانه هم دیگر تحت فشار نباشد.
• شاید خونریزی یا احتقان بینی را تجربه کنید که به خاطر افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون و همچنین افزایش جریان خون است که بر غشای مخاطی و عروق خونی بینی تأثیر می‌گذارد.
• لثه‌های شما اسفنجی‌تر می‌شوند و ممکن است خیلی راحت خونریزی پیدا کنند. این موضوع هم دقیقا به خاطر دلیلی است که باعث خونریزی بینی می‌شود.
• ممکن است رگ‌های واریسی و بواسیر را تجربه کنید.
• ممکن است ترشحات سفید رنگی به نام لکوره از سمت واژن داشته باشید که اگر این ترشحات خونی باشند باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
• افزایش وزن به دلیل رشد نوزاد ممکن است باعث کمردرد شود.
• رنگدانه های پوست ممکن است به دلیل هورمون‌های بارداری روی صورت یا شکم تغییر کند.
• سوزش سر دل، سوء هاضمه و یبوست ممکن است اتفاق افتاده یا در صورت وجود داشتن، ادامه پیدا کند.

تغییرات جنین در سه ماه دوم بارداری

در پایان سه ماه دوم، اندازه‌ی جنین چیزی در حدود ۱۳ تا ۱۶ اینچ (۳۳.۰۲ تا ۱۵.۲۴ سانتی‌متر) و وزن آن هم چیزی در حدود ۲ تا ۳ پوند (۹۰۰ تا ۱ کیلو و ۳۰۰ گرم) باشد. این افزایش چشم‌گیر در وزن و قد به این خاطر است که جنین دارد آماده می‌شود تا در محیطی خارج از رحم مادر هم زنده بماند. تغییرات در جنین در طول سه ماه دوم به شرح زیر می‌تواند باشد:

• جنین لگد می‌زند، حرکت می‌کند و می‌تواند از یک طرف به طرف دیگر بچرخد.
• چشم‌ها به تدریج به سمت جلوی صورت حرکت می‌کنند و گوش‌ها از گردن به طرفین سر منتقل می‌شوند.
• جنین حتی می‌تواند صدای شما را بشنود.
• یک ماده‌ی سفید خامه‌ای شکل (به نام ورنیکس کازئوزا یا ورنیکس) روی جنین ظاهر شده و از پوست نازک و لطف جنین محافظت می‌کند. ورنیکس به تدریج جذب پوست می‌شود، اما ممکن است برخی از آن‌ها حتی پس از تولد در نوزادان دیده شود.
• کودک قابلیت‌هایی نظیر بلعیدن و مکیدن را کسب می‌کند.
• جنین می‌تواند به محرک‌های خاصی پاسخ دهد.
• جفت به صورت کامل رشد می‌کند (جُفت (به انگلیسی placenta) عضوی مسطح است که با بند ناف به جنین متصل می‌شود. جفت، پیش از زایمان به دیواره رحم متصل است و در طی زایمان، به همراه نوزاد و پرده‌های جنینی از کانال زایمانی خارج می‌شود.
• مغز از ماه پنجم به بعد مهم‌ترین دوره‌ی رشد خود را پشت سر می‌گذارد.
• ناخن‌های دست در نوک انگشتان دست و پا رشد می‌کنند و انگشتان دست و پا کاملا از هم جدا می‌شوند.
• جنین چرخه‌های خواب و بیداری را طی می‌کند.
• پوست چروکیده، قرمز و با موهای نرم و کرکی شکل پوشیده شده است.
• موی روی سر جنین در حال رشد است.
• چربی در جنین شروع به تجمع می‌کند.
• پلک‌ها شروع به باز شدن می‌کنند و ابروها و مژه‌ها نمایان می‌شوند.
• اثر انگشت دست و پا شکل می‌گیرد.
• رشد سریع در اندازه و وزن جنین ادامه دارد.

توجه داشته باشید یک جنین حتی در آخرین هفته‌ی سه ماه دوم هم ممکن است متولد شود اما فقط در شرایطی می‌تواند زنده بماند که در بخش مراقبت‌های ویژه‌ی نوزادان از او به شدت مراقبت شود. در این مرحله معمولا کودک آنقدر درون یک دستگاه باقی می‌ماند که بتواند در خارج از آن هم زنده بماند. هرچند همه‌ی جنین‌های متولد شده در این شرایط زنده نمی‌مانند.

• آیا مصرف شیر و لبنیات در دوارن بارداری می‌تواند خطرناک باشد؟

سه ماه آخر بارداری

در اواخر سه ماه دوم و در سه ماه سوم بارداری، پزشک یا ماما بسته به وضعیت بدنی شما ممکن است موارد زیر را چک کند:

• هرگونه علائم یا ناراحتی در بدن
• وزن
• فشار خون
• آزمایش ادرار. این آزمایش برای یافتن آلبومین که پروتئین نشان دهنده‌ی پری-اکلامپسیا یا توکسمی است و گلوکز که نشان دهنده‌ی هایپرگلیسمی است صورت می‌گیرد. پری-اکلامپسیا یک اختلال چندارگانی است که اگرچه نادر است اما می‌تواند عوارض زیادی داشته یا حتی کشنده باشد.
• موقعیت، رشد و تکامل جنین
• ارتفاع فوندوس (بالای رحم)
• ضربان قلب جنین

با شروع سه ماه سوم، پزشک ماما به احتمال فراوان برنامه‌ی ویزیت شما را به جای یک ماه در میان به هر دو هفته در میان کاهش می‌دهد تا کنترل بهتری نسبت به شرایط شما داشته باشد. این برنامه حتی در ماه آخر بارداری می‌تواند هر هفته یک بار تنظیم شود. البته کم یا زیاد بودن این مدت می‌تواند بسته به نوع شرایط بدنی شما و سلامت جنین متفاوت باشد.

در هفته‌های آخر بارداری (با شروع تقریباً هفته‌ی سی و هشتم)، ممکن است معاینه‌ی لگنی برای تعیین میزان باز بودن دهانه‌ی رحم انجام شود. مامای شما همچنین در مورد هرگونه انقباض بدنی از شما سوالاتی می‌پرسد و از شما می‌خواهد تا به او بگویید چگونه می‌خواهید فرزند خود را به دنیا بیاورید.

سه ماهه‌ی سوم زمانی است که شما باید کودک خود را به دنیا بیاورید و در نتیجه باید برای زایمان آماده شوید. جنین از نظر وزن و اندازه به رشد خود ادامه می‌دهد و سیستم‌های بدن بالغ می‌شوند. در این دوره شاید احساس ناراحتی بیشتری داشته باشید، زیرا به افزایش وزن ادامه می‌دهید و شروع به انقباضات کاذب زایمان می‌کنید (به نام انقباضات براکستون هیکس که در واقع افزایش ضخامت عضلات رحم به مدت ۱ یا ۲ دقیقه است و وقتی رخ می‌دهد به نظر می‌رسد که بدن برای زایمان آماده شده باشد. همه‌ی خانم‌های باردار ممکن است این انقباضات را حس نکنند.

اگر نخستین بار است که باردار می‌شوید، ایده‌ی خوبی است که در سه ماه سوم حتما کلاس‌های بارداری را شروع کنید. این کلاس‌ها به خانم‌های باردار کمک می‌کند تا با مشکلات احتمالی بارداری کنار بیایند یا آن‌ها را حل کنند. اعتماد به نفس مادر باردار در این کلاس‌ها اضافه می‌شود تا احتمال ابتلا به افسردگی بعد زایمان به حداقل برسد. خانم باردار یاد می‌گیرد بسیاری از دردهای دوران بارداری را بدون نیاز به دارو و با ذهنیت و انجام تمرین‌های مناسب برطرف کند. ترس از اتفاقاتی که بعدا از زایمان خواهد افتاد نیز باعث اضطراب مادران می‌شود که در این کلاس‌ها می‌توان روش‌های کنار آمدن با آن را آموخت.

تغییرات مادر در سه ماه سوم بارداری

با نزدیک شدن به زایمان، خانم‌ها بیشتر احساساتی می‌شوند. امکان دارد به خاطر بزرگ‌تر شدن جنین، نفس عمیق کشیدن برای مادر بسیار سخت شود و در نتیجه او مجبور خواهد شد سریع‌تر نفس بکشد. همچنین ممکن است خواب شب راحتی هم نداشته باشند که تمام این موارد در حالات او تأثیر خواهد گذاشت. البته برخی از مادران هم ممکن است اصلا این دردها و مشکلات را تجربه نکنند و بیشتر در رابطه با زایمان فرزندشان مضطرب و نگران باشند.

در زیر به لیستی از تغییرات و علائمی که ممکن است در سه ماهه‌ی سوم بارداری تجربه کنید اشاره شده است:

• گرمای بدن جنین به سطح پوست شما می‌رسد که باعث می‌شود در صورت افزایش دمای پوست، احساس گرمای بیشتری از حالت عادی داشته باشید.
• فشار وارد شده به مثانه باعث می‌شود دوباره تکرر ادرار بگیرید.
• فشار خون ممکن است با فشار وارد کردن جنین به ورید اصلی که خون را به قلب باز می‌گرداند کاهش یابد.
• تورم مچ پا، دست‌ها و صورت ممکن است اتفاق بیفتد (که اِدم نامیده می‌شود) چون سعی می‌کنید با آشامیدن مایعات، آب بدن خود را حفظ کنید. (اِدم تورم ناشی از مایع اضافی حبس شده در بافت‌های بدن است. اگرچه اِدم می‌تواند هر قسمت از بدن را درگیر کند، اما ممکن است بیشتر در دست‌ها، بازوها، پاها، قوزک‌ها و ساق پاها دیده شود. اِدم می‌تواند در نتیجه مصرف دارو، بارداری یا یک بیماری زمینه‌ای مانند نارسایی احتقانی قلب، بیماری کلیوی یا سیروز کبدی ایجاد شود).
• به دلیل افزایش تحریک هورمونی فولیکول‌های مو، ممکن است موها روی بازوها، پاها و صورت شما شروع به رشد کنند. همچنین ممکن است موها درشت‌تر به نظر برسند.
• گرفتگی عضلات پا ممکن است بیشتر اتفاق بیفتد.
• انقباضات براکستون هیکس (زایمان کاذب) ممکن است در فواصل نامنظم برای آمادگی برای زایمان شروع شود.
• علائم کشش پوست ممکن است روی شکم، سینه، ران‌ها و باسن ظاهر شوند.
• آغوز (مایع موجود در سینه‌ها که تا زمانی که تا شیر در دسترس قرار بگیرد، نوزاد از آن تغذیه می‌کند) ممکن است شروع به نشت از نوک سینه‌ها کند.
• خشکی و خارش پوست ممکن است ادامه پیدا کند، به ویژه روی شکم چون پوست به رشد و کشش ادامه می‌دهد.
• میل جنسی (میل جنسی) شما ممکن است کاهش یابد.
• رنگدانه‌های پوست ممکن است آشکارتر شوند، به خصوص لکه‌های تیره‌ی پوست روی صورت.
• یبوست، سوزش سر دل و سوء هاضمه ممکن است ادامه یابد.
• ترشحات سفید رنگ واژن (لکوره) افزایش یافته که ممکن است حاوی مخاط بیشتری باشد.
• کمردرد ممکن است ادامه داشته باشد و شدت آن افزایش یابد چون وزن جنین در اواخر دوران بارداری به بیشترین حد خود می‌رسد.
• بواسیر ممکن است ادامه یابد یا بدتر شود.
• وریدهای واریسی در پاها ممکن است باقی بماند یا شدت آن افزایش یابد.

توجه داشته باشید برخی از افراد ممکن است این علائم را کم و بیش تجربه کنند. بنابراین در صورت عدم مشاهده‌ی آن‌ها یا تجربه‌ی تمام آن‌ها نگرانی نداشته باشید. در صورت وجود نگرانی می‌توانید با پزشک خود هم مشورت کنید.

• سوزش سر دل در بارداری؛ علائم، دلایل، درمان‌های خانگی و داروها

تغییرات جنین در سه ماه سوم بارداری

در طول سه ماهه سوم، جنین شما از نظر اندازه و وزن به رشد خود ادامه می‌دهد. ریه‌ها هنوز در حال رشد هستند و سر جنین هم به حرکت به سمت پایین ادامه می‌دهد. در پایان سه ماهه سوم، جنین حدودا ۱۹ تا ۲۱ اینچ طول (۴۸ تا ۵۳ سانتی‌متر) و به طور متوسط ۶ تا ۹ پوند وزن دارد (۲.۷ تا ۴ کیلوگرم). البته این میزان بسته به شرایط متعدد می‌تواند بیشتر یا کمتر هم باشد. رشد جنین در سه ماهه سوم شامل موارد زیر است:

• جنین می‌تواند ببیند و بشنود.
• مغز به رشد خود ادامه می‌دهد.
• کلیه‌ها و ریه‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند.
• در هفته‌ی سی و ششم، سر به سمت پایین حرکت می‌کند. به این فرآیند lightening می‌گویند. مشکل تنگی تنفس شما تقریباً پس از حرکت جنین به سمت پایین و داخل لگن بهبود می‌یابد. اگرچه لایتنینگ به کمتر شدن این عارضه کمک می‌کند، اما ممکن است منجر به افزایش تکرر ادرار شود زیرا با بزرگ شدن رحم، کودک شما فشار بیشتری بر مثانه‌تان وارد می‌کند.
• استخوان‌های جمجمه نرم باقی می‌مانند تا عبور از کانال زایمان راحت‌تر شود.
• برای بسیاری از نوزادان، عنبیه چشم‌ها به رنگ آبی مایل به خاکستری است. رنگ واقعی و دائمی چشم تا چند روز یا چند هفته پس از تولد ظاهر نمی‌شود.
• جنین می‌تواند انگشت شست خود را بمکد و توانایی گریه کردن را دارد.
• در هفته ۳۸ تا ۴۰، لانوگوی جنین (موهای ظریف و نرم روی بدن و اندام‌ها) تقریباً به طور کامل ناپدید می‌شود.
• در هفته ۳۸ تا ۴۰، ریه‌ها به طور کامل رشد می‌کنند.
• کودک با ورنیکس کازئوزا (ورنیکس) پوشیده شده که یک پوشش کرمی و محافظ روی پوست است.
• سر معمولاً در هفته‌های آخر بارداری به سمت پایین می‌چرخد.

آزمایشات دوران بارداری

در هفته‌های مختلف بارداری، ماما می‌تواند بسته به شرایط شما آزمایش‌هایی برایتان بنویسد و یک سری موارد را با شما چک کند. در ادامه تمام این موارد را به صورت جزئی اشاره خواهیم کرد:

هفته‌ی ۸ تا ۱۲ پزشک مامای شما

• قد و وزن شما را اندازه می‌گیرد.
• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• چند آزمایش خون را به شما پیشنهاد می‌کند که می‌توانید آن‌ها را انجام ندهید (توصیه می‌شود انجام دهید).
• از شما در مورد شرایط پزشکی، سلامت روانی و اجتماعی شخصی‌تان سوالاتی می‌پرسد تا وضعیت روحی و روانی‌تان را چک کند.
• در مورد بارداری‌های قبلی که داشته‌اید می‌پرسد (موفق یا ناموفق).
• در مورد شرایط اجتماعی پزشکی و شخصی پدر فرزند سوالاتی می‌پرسد.
• از احساسات شما می‌پرسد تا ببیند آیا به حمایت عاطفی نیاز دارید یا خیر.
• مراقبت‌های بارداری را با شما برنامه‌ریزی می‌کند.
• در مورد مراقبت و سلامت خودتان به شما اطلاعات داده و به سوالات‌تان پاسخ می‌دهد.

هفته‌ی ۱۱ تا ۱۴ پزشک مامای شما

• به شما می‌گوید دقیقا چند هفته باردار هستید و تاریخ تخمینی زایمان را به شما می‌گوید.
• بررسی می‌کند که کودک شما سالم و در جای مناسب در رحم رشد می‌کند.
• از شما آزمایش می‌گیرد تا مشخص شود آیا کودک شما از سندرم خاصی در کروموزم رنج می‌برد یا خیر. این تست زمانی صورت می‌گیرد که شما رضایت دهید. توصیه می‌شود این کار را انجام دهید چون اگر کودک شما خدایی ناخواسته به سندرم داون مبتلا باشد، این آزمایش‌های غربالگری آن را نشان می‌دهند. (این تست به عنوان بخشی از غربالگری ترکیبی صورت می‌گیرد که در مقایسه با غربالگری سه ماهه اول یا دوم، میزان تشخیص بهتری دارد).

هفته ۱۶ پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• در مورد کلاس‌های قبل از زایمان با شما صحبت نی‌کند.
• نتایج هر آزمایشی را که تاکنون انجام داده‌اید با شما بررسی می‌کند.
• در رابطه با حرکات جنین و همچنین پیوندی که با آن برقرار کرده‌اید با شما صحبت می‌کند.
• در طول این هفته می‌توان با فناوری‌های فراصوت جنسیت جنین را هم مشخص کرد.

هفته‌ی ۱۸ تا ۲۱ پزشک مامای شما

• چک می‌کند آیا کودک شما رشد طبیعی دارد یا خیر.
• هر گونه اختلالات فیزیکی عمده در کودک خود را بررسی می‌کند.
• استخوان‌ها، قلب، مغز، نخاع، صورت، کلیه‌ها و شکم جنین مورد بررسی قرار می‌گیرد.
• بررسی می‌کند که جفت شما در محل مناسبی قرار دارد و دهانه‌ی رحم را نمی پوشاند چون اگر اینطور باشد می‌تواند عوارض ایجاد کند.

هفته‌ی ۲۵ (معمولا فقط برای بارداری اول) پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را بار دیگر چک می‌کند.
• اندازه‌ی شکم شما را بررسی می‌کند تا متوجه شود کودک شما به خوبی در حال رشد است.

هفته‌ی ۲۸ پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• شکم شما را اندازه می‌گیرد تا بررسی کند آیا کودک شما به خوبی در حال رشد است.
• ممکن است آزمایشات غربالگری بیشتری در این قرار ملاقات به شما پیشنهاد کند که بهتر است آن‌ها را انجام دهید. یا اینکه اگر مشخص شود گروه خونی RH منفی دارید، تزریق ضد D به شما پیشنهاد می‌شود. فاکتور Rh پروتئینی است که در سطح سلول‌های قرمز خون یافت می‌شود. اگر در خون شما چنین فاکتوری وجود داشته باشد در آن صورت گروه خونی شما Rh مثبت خواهد بود و اگر گروه خونی شما فاقد این پروتئین باشد Rh منفی خواهید بود.

هفته‌ی ۳۱ (معمولا فقط برای بارداری اول) پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• شکم شما را اندازه می‌گیرد تا بررسی کند آیا کودک شما به خوبی در حال رشد است.
• نتایج آزمایشات قبلی را با شما بررسی می‌کند.

هفته‌ی ۳۴ پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• شکم شما را اندازه می‌گیرد تا بررسی کند آیا کودک شما به خوبی در حال رشد است.
• نتایج آزمایشات قبلی را با شما بررسی می‌کند.
• در مورد انتخاب محل تولد، آمادگی برای تولد فرزند و مراحل بعد از آن با شما صحبت می‌کند.
• همچنین ممکن است در این قرار ملاقات آزمایشات غربالگری بیشتری به شما پیشنهاد شود.

هفته‌ی ۳۶ پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• شکم شما را اندازه می‌گیرد تا بررسی کند آیا کودک شما به خوبی در حال رشد است.
• درباره‌ی موقعیت کودک با شما صحبت می‌کند.
• نتایج آزمایشات قبلی را با شما بررسی می‌کند.
• اطلاعاتی در مورد تغذیه‌ی کودک، ویتامین K برای نوزاد و آمادگی برای تبدیل شدن به پدر و مادر به شما ارائه می‌دهد و در مورد احساسات‌تان در این رابطه با شما صحبت می‌کند.

هفته‌ی ۳۸ پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• شکم شما را اندازه می‌گیرد تا بررسی کند آیا کودک شما به خوبی در حال رشد است.
• درباره‌ی موقعیت کودک و اهمیت آن با شما صحبت می‌کند.

هفته‌ی ۴۰ (معمولا فقط برای بارداری اول) پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• شکم شما را اندازه می‌گیرد تا بررسی کند آیا کودک شما به خوبی در حال رشد است.
• درباره‌ی موقعیت کودک و اهمیت آن با شما صحبت می‌کند.
• اگر بارداری شما بیشتر از ۴۱ هفته طول بکشد، در رابطه با انتخاب‌ها و گزینه‌های مختلفی که پیش رو دارید با شما صحبت می‌کند.

هفته‌ی ۴۱؛ پزشک مامای شما

• فشار خون و ادرار شما را چک می‌کند.
• شکم شما را اندازه می‌گیرد تا بررسی کند آیا کودک شما به خوبی در حال رشد است.
• درباره‌ی موقعیت کودک و اهمیت آن با شما صحبت می‌کند.
• معاینه واژینال را به شما پیشنهاد می‌دهد که ممکن است به راحت‌تر شدن فرایند زایمان طبیعی کمک کند.
• در رابطه با القای زایمان با شما صحبت می‌کند (در این روش، پزشک با استفاده از دارو یا ابزارهایی، باعث شروع یا تسریع انقباضات رحم می‌شود و به باز و نازک شدن دهانه‌ی رحم کمک می‌کند).

در هر قرار ملاقات، ماما از شما درباره‌ی احساس‌تان می‌پرسد و به شما این فرصت را می‌دهد که هر سوالی دارید بپرسید یا درباره‌ی نگرانی‌هایی که ممکن است داشته باشید صحبت کنید. اگر بارداری تا هفته‌ی ۴۱ طول بکشد، معمولا از روش القای زایمان استفاده می‌شود.

• ۷ راه آسان و معجزه‌آسا برای کوچک کردن شکم پس از زایمان

نشانه‌هایی که به شما می‌گویند زایمان‌تان نزدیک است

در هفته‌ای که قرار است در طول آن زایمان کنید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• افزایش ترشحات شفاف واژن
• ناراحتی خفیف معده یا اسهال
• احساس پرانرژی بودن یا بی‌قراری
• انقباضات یا سفت شدن رحم و کمردرد

با مشاهده‌ی هر گونه از علائم بالا حتما باید به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است نوزاد هر لحظه به دنیا بیاید. همچنین برخی از بانوان شاید علائم بالا را کمتر یا اصلا تجربه نکنند که جای هیچ نگرانی هم نیست.

اطلاعاتی برای پدر

فهمیدن اینکه قرار است والدین یک فرزند شوید می‌تواند زمان هیجان انگیز اما دلهره‌آوری باشد. هر چه به همسر باردار خود نزدیکتر باشید، بیشتر می‌توانید تجربه بارداری و زایمان را با او تقسیم کنید و فشار روحی و روانی او را کم کنید. اما این تمام ماجرا نیست. شما باید اقدامات مختلفی را هم در زمان‌های گوناگون بارداری انجام دهید.

اوایل بارداری

چه بارداری برنامه‌ریزی شده باشد و چه غیرمنتظره، وقتی متوجه می‌شوید همسرتان باردار است باید یک سری احساسات را با او به اشتراک بگذارید و اجازه ندهید احساس تنهایی کند. با شریک زندگی، دوستان و خانواده‌ی خود در مورد احساس خود صحبت کنید. شریک زندگی شما ممکن است در مورد چیزهایی که به نظر شما کوچک و بی‌اهمیت هستند عصبانی شود و واکنش تندی نشان دهداین به دلیل تأثیر هورمون‌ها بر خلق و خوی او و ترس‌ها و اضطراب‌های خودش است. فراموش نکنید بارداری یک فرایند بسیار سخت و طاقت‌فرساست که لذت آن فقط عشقی است که مادر به فرزند خود دارد. تمام فرایند آن برای مادر از لحاظ فیزیکی سخت و دشوار است بنابراین هیچوقت او را به خاطر تغییرات در خلق و خویش سرزنش نکنید.

صبور باشید و یاد بگیرید از شریک زندگی خود حمایت کنید و او را تشویق کنید تا با نزدیکانش یا ماما صحبت کند. با تست‌های غربالگری و اسکن‌های رایج در زمان بارداری آشنا شوید و اجازه دهید همسرتان این تست‌ها را پشت سر بگذارد تا خیالش از بابت سلامت کودک و اهمیتی که شما به عنوان پدر خانواده برایش قائل هستید آسوده شود.

• ۱۰ ‌باید و نباید ورزش کردن در دوران بارداری که بهتر است بدانید

اواسط بارداری

ما در رابطه با فرزند داشتن صحبت می‌کنیم و وقتی به این مرحله می‌رسیم دیگر چیزی برایتان جز فرزند و مادر اولویت ندارد و نباید هم داشته باشد. پس حتمایک بخش از روز را برای وقت گذاشتن با شریک زندگی و شرکت در کلاس‌های بارداری به همراه او اختصاص دهید. این کلاس‌ها به شما کمک می‌کند تا هنگام تولد نوزاد، آمادگی بیشتری برای مراقبت از او داشته باشید.

در صورت امکان در انجام کارهای خانه به شریک زندگی خود کمک کنید. اگر سیگاری هستید، به خاطر سلامت فرزند خود هم که شده دست از سیگار کشیدن بردارید یا حداقل در محیط خانه این کار را انجام ندهید. نوزادانی که همچنان در رحم مادر هستند اگر در معرض دود سیگار یا قلیان قرار بگیرند شاید دچار عوارض دوران بارداری شوند و خوب رشد نکنند. پس از تولد هم حتی اگر در خارج از خانه سیگار بکشید، خطر ابتلا به سندروم مرگ ناگهانی کودک شما را تهدید خواهد کرد. پس اکنون زمان مناسبی برای ترک سیگار است. می‌توانید برای ترک راحت‌تر با یک پزشک مشورت کنید.

تا جایی که می‌توانید از شریک زندگی‌تان دفاع کنید ولی برای خود هم زمان استراحت در نظر بگیرید. از او و شکم برآمده‌اش عکس بگیرید و شرایط و لحظات شادی را برایش رقم بزنید چون هم دیدن آن‌ها پس از بارداری خاطره‌انگیز است و هم در هنگام بارداری. همیشه سر خود را نزدیک شکم مادر برده و با کودک خود حرف بزنید یا برایش آواز بخوانید چون این‌گونه کودک صدای شما را می‌شناسد و بعد از تولد پیوند محکم‌تری با شما برقرار می‌کند.

• ۹ توصیه‌ی کاربردی برای داشتن زایمان طبیعی خوب و راحت

در آستانه‌ی بارداری

در آستانه‌ی تولد نوزاد حضور شما به عنوان پدر باید بسیار پررنگ‌تر باشد. در تمام مراحل زایمان و رفت و آمد به بیمارستان همراه همسر خود باشید و تنهایش نگذارید. شما همچنین می‌توانید:

• همیشه در هفته‌های پایانی در دسترس باشید (چه با تماس چه به صورت فیزیکی در صورت امکان)
• اگر قرار بر این باشد که فرزندتان در بیمارستان خاصی به دنیا بیاید، حتما زمانی را برای رفتن به آنجا اختصاص دهید.
• همیشه باک ماشین خود را پر کنید تا هنگام بارداری مشکلاتی نظیر تمام شدن بنزین و ماندن در صف پمپ بنزین برایتان پیش نیاید. توجه داشته باشید بودن در کنار همسر هنگام بارداری مهم‌ترین لحظه در تمام این ۹ ماه خستگی است.
• اگر در خانه حضور دارید، در جمع کردن لوازم بیمارستان به همسر خود کمک کنید.
• کمی وعده‌ی غذایی در فریزر بگذارید تا بعد از زایمان و رسیدن به خانه مشکلی از بابت غذا نداشته باشید.
• تا جایی که امکان دارد اطلاعات خود را از نحوه‌ی رفتار با همسر بعد از زایمان افزایش دهید تا بتوانید تا حد امکان برای مراقبت از همسر و کودک خود آماده باشید. این اطلاعات با یک سرچ ساده در اینترنت در دسترس شما خواهند بود.

سخن پایانی

بارداری یکی از شیرین‌ترین لحظات زندگی هر خانم است که اگرچه با سختی‌ها و دشواری‌های فیزیکی طاقت‌فرسا همراه است اما به واسطه‌ی پیوند و عشق عمیقی که بین او و فرزندش ایجاد می‌شود، تمام سختی‌ها تا حد زیادی قابل تحمل خواهد بود. در طول این ۹ ماه اتفاقات زیادی رخ می‌دهد که سعی کردیم تا جایی که امکان دارد به تمام آن‌ها اشاره کنیم. اگر آقا هستید، به توصیه‌های آخر مطلب حتما دقت کنید و بدانید حضور شما در کنار شریک زندگی‌تان در طول این ۹ ماه به خصوص هنگام زایمان می‌تواند سختی بارداری و زایمان را به شکل قابل توجهی کاهش دهد.

منبع: Betterhealth