۱۲ فیلم جنگی با فیلم‌برداری خیره‌کننده
فیلم‌برداری یکی از مهم‌ترین عناصر هر فیلم سینمایی است که بر کیفیت نهایی تاثیر بسزایی دارد. اصولا فیلم‌برداری در فضاهای بسته ساده‌تر است چرا که فیلم‌بردار می‌تواند همه‌ی عناصر تاثیرگذار را کاملا کنترل کند، به همین دلیل هم بسیاری از کارگردان‌ها ترجیح می‌دهند داستان‌هایشان را در مکان‌هایی مثل خانه، دفتر کار، مدرسه، رستوران یا کلبه‌های جنگلی پیش ببرند. با این اوصاف فیلم‌برداری در میدان نبرد کار بسیار دشواری است و به مهارت و ظرافت زیادی نیاز دارد. بعضی از بزرگ‌ترین پروژه‌های تاریخ سینما به عنوان فیلم جنگی دسته‌بندی می‌شوند. با نگاهی به این آثار ابتدا نظرتان به بازی‌ها و جلوه‌های ویژه جلب می‌شود اما بدون شک پشت این موفقیت‌های بزرگ فیلم‌نامه‌ی خوب، تدوین حرفهای و صد البته فیلم‌برداری درجه‌یکی وجود دارد که به شخصیت‌ها جان بخشیدند. این شما و این ۱۲ فیلم جنگی با فیلم‌برداری خیره‌کننده و به شدت دشوار.
- ۱۰ فیلم جنگی تماشایی درباره‌ی ماموریت‌های نظامی
- ۷ فیلم جنگی برتر دهه‌ی ۹۰ میلادی از بدترین تا بهترین
۱۲- سقوط شاهین سیاه (Black Hawk Down)
- سال انتشار: ۲۰۰۱
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: جاش هارتنت، یوان مک گرگور، ویلیام فیکنر، سام شپارد، تام هاردی
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۷۷ از ۱۰۰
این فیلم جنگی که توسط ریدلی اسکات کارگردانی شده، در درجه‌ی اول به خاطر بازیگران ستاره‌اش شناخته می‌شود؛ جاش هارتنت، اریک بانا، یوان مک گرگور، تام هاردی و اورلاندو بلوم در «سقوط شاهین سیاه» حضور بسیار تاثیرگذاری دارند. با این همه از فیلم‌برداری آن هم نمی‌شود چشم‌پوشی کرد که به دلیل حرکات هوشمندانه‌ی دوربین و انتخاب زوایای خاص، تنش و هیجان فیلم را دو چندان کرده است.
اسواوومیر ایجاک فیلم‌برداری «سقوط شاهین سیاه» را بر عهده دارد که در آثار جنگی تبحر ویژه‌ای دارد و در ادامه‌ی این فهرست از او بیش‌تر خواهیم نوشت. در هر صورت فیلم‌برداری استادانه‌ی او «سقوط شاهین سیاه» را به اثری تماشایی و شگفت‌انگیزی تبدیل کرده است. داستان فیلم حول محور نبرد موگادیشو می‌گذرد که در حقیقت عملیات نیروهای آمریکایی با پشتیبانی نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل علیه شبه نظامیان سومالیایی به رهبری محمد فرح عدید بود. آمریکا پیروز این نبرد شد اما خسارات جانی و مالی بسیاری را متحمل شد که در نهایت باعث کناره‌گیری این کشور از مأموریت سازمان ملل شد.
۱۱- مهلکه (The Hurt Locker)
- سال انتشار: ۲۰۰۹
- کارگردان: کاترین بیگلو
- بازیگران: جرمی رنر، آنتونی مکی، برایان گراتی، کریستیان کامارگو
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
این فیلم جنگی که توسط کاترین بیگلو کارگردانی شده از نظر فنی حرفهای زیادی برای گفتن دارد، به طوری که توجه ویژه بر فیلم‌برداری منصفانه نیست. با این حال فیلم‌برداری «مهلکه» به اندازه‌ای درخشان و پر جزئیات است که می‌توان در موردش یک مقاله‌ی سینمایی کامل نوشت.
فیلم‌برداری این شاهکار سینمایی را بری آکروید بر عهده داشته که نسبت به سایر گزینه‌های این فهرست خیلی شناخته شده نیست. از جمله آثار او می‌توان به «کاپیتان فیلیپس» (Captain Phillips) و «رکود بزرگ» (The Big Short) اشاره کرد اما بدون شک «مهلکه» بهترین اثر کارنامه‌ی حرفه‌ایش به حساب می‌آید. این فیلم با واکنش‌های انتقادی به شدت خوبی مواجه شد و احتمالا بسیاری از شما به تماشای آن نشسته‌اید. ممکن است تصور کنید فیلم‌برداری خیلی هم خاص نیست اما یک دست بودن آن در شرایط به شدت سخت جنگی کاری است که از عهده‌ی هر فیلم‌برداری برنمی‌آید و به همین دلیل هم به اندازه‌ی فیلم‌نامه، کارگردانی و بازی‌ها درخشان و شایسته‌ی تقدیر است.
«مهلکه» ماجرای گروهی از سربازان آمریکایی به فرماندهی گروهبان اول ویلیام جیمز را دنبال می‌کند که وظیفه خنثی‌سازی بمب در خاک عراق را بر عهده دارند تا این که وارد یک ماموریت به شدت خطرناک می‌شوند و باید برای زنده ماندن از همه‌ی پتانسیلشان استفاده کنند.
۱۰- جارهد (Jarhead)
- سال انتشار: ۲۰۰۵
- کارگردان: سام مندس
- بازیگران: جیک جیلنهال، پیتر سارسگارد، کریس کوپر، جیمی فاکس
- امتیاز IMDb فیلم: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۶۱ از ۱۰۰
فیلم‌نامه‌ی «جارهد» از کتاب خاطراتی به همین نام نوشته‌ی آنتونی سوافورد اقتباس شده و جیک جیلنهال یکی از بهترین اجراهایش را در این فیلم دارد که واقعا دست کم گرفته شد. صادقانه بگوییم «جارهد» در زمان اکران به طور کلی مورد استقبال قرار نگرفت و همه‌ی نام‌های بزرگی که در آن حضور داشتند هم مثل جیلنهال توسط منتقدان نادیده گرفته شدند.
راجر دیکینز در «جارهد» در مقام فیلم‌بردار برای نخستین بار با سام مندس همکاری کرد و بعد از آن در چهار فیلم دیگر با هم کار کردند. علیرغم نظرات انتقادی ضدونقیض درباره‌ی کلیت فیلم نمی‌توان از فیلم‌برداری استادانه‌ی دیکینز چشم‌پوشی کرد؛ زیرا او به خوبی توانسته از دریچه‌ی دوربین فضایی منزوی را ایجاد کند که حالات روحی تفنگ‌داران نیروی دریایی ارتش آمریکا در آن دوران را منعکس می‌کرد. با این همه «جارهد» بهترین اثر کارنامه‌ی حرفهای دیکینز به حساب نمی‌آید و بدون شک فیلم دیگری است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
فیلم ماجرای مردی به نام سوافورد (جیک جیلنهال) را دنبال می‌کند که تصمیم می‌گیرد برای فرار از پوچی و انزوای زندگی روزمره به ارتش آمریکا بپیوندد. تا این که در یکی از ماموریت‌ها به خاورمیانه اعزام می‌شود؛ جایی که دقیقا نمی‌داند چرا باید در آن حضور داشته باشد و اصلا هست و نیستش برای کدام طرف درگیر اهمیت دارد. سام مندس در این فیلم به وضوح به سیاست خارجه‌ی ایالات‌متحده‌ی آمریکا و دخالت در خاورمیانه اعتراض می‌کند و آن را کاری عبث و پوچ می‌داند.
۹- حرامزاده‌های لعنتی (Inglourious Basterds)
- سال انتشار: ۲۰۰۹
- کارگردان: کوئنتین تارانتینو
- بازیگران: برد پیت، کریستوف والتس، مایکل فاسبندر، الی راث، تیل شوایگر
- امتیاز IMDb فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
«حرامزاده‌های لعنتی» یکی از آثار محبوب کوئنتین تارانتینو است و اگرچه فیلم‌برداری آن به اندازه‌ی سایر فیلم‌های تارانتینو درخشان نیست اما چند لحظه‌ی خاص وجود دارد که به شدت چشم‌نواز است و بیش‌تر آن‌ها بر پایه‌ی مبارزات شوشانا با هیتلر و حزب نازی رقم می‌خورد.
عطش انتقام شوشانا باعث شد برای نابودی همه‌ی رهبران حزب نازی برنامه‌ی اکرانی را ترتیب دهد و در آن یک فیلم خیالی را نمایش دهد. در شب موعود او لباس قرمز به شدت خیره‌کننده‌ای را به تن می‌کند و که به لطف آن نماهای نمادینی توسط فیلم‌بردار رابرت ریچاردسون ثبت می‌شود. از ریچاردسون بعدا در این فهرست بیش‌تر خواهیم گفت. کوئنتین تارانتینو در «حرامزاده‌های لعنتی» به شکل هوشمندانه‌ای به جعل تاریخ دست زده و چند داستان را به صورت موازی پیش می‌برد که همه‌ی آن‌ها به جنگ جهانی دوم و نازی‌ها ارتباط دارند.
۸- شکارچی گوزن (The Deer Hunter)
- سال انتشار: ۱۹۷۸
- کارگردان: مایکل چیمینو
- بازیگران: رابرت دنیرو، جان کازال، جان سویج، کریستوفر واکن
- امتیاز IMDb فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۶ از ۱۰۰
ویلموش ژیگموند فیلم‌بردار «شکارچی گوزن» یکی از مشهورترین نام‌های جنبش موج نوی آمریکا بود. اگرچه در مراسم اسکار رقابت را به نستور آلمندروس برای «روزهای بهشت» (Days of Heaven) واگذار کرد اما موفق شد جایزه‌ی بفتای همان سال را از آن خودش کند. البته ژیگموند موفق شده بود سال ۱۹۷۷ جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم‌برداری را برای «برخورد نزدیک از نوع سوم» (Close Encounters of the Third Kind) از آن خودش کند. همه‌ی این موارد نشان می‌دهد که او یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌برداران جهان است که از قضا گزینه‌ی مناسبی برای فیلم جنگی در ابعاد «شکارچی گوزن» به حساب می‌آید.
«شکارچی گوزن» در مجموع نامزد نه جایزه‌ی اسکار شد و پنج جایزه از جمله بهترین فیلم را از آن خودش کرد و به علاوه با گذشت دهه‌ها هنوز هم به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما شناخته می‌شود که بخش مهمی از آن به دلیل بازی‌های خوب رابرت دنیرو، کریستوفر واکن و مریل استریپ و صد البته فیلم‌برداری خیره‌کننده و شاعرانه‌ی ویلموش ژیگموند است. ماجرا درباره‌ی چند سرباز آمریکایی است که در جنگ ویتنام اسیر می‌شوند و دشمن از آن‌ها برای سرگرمی استفاده می‌کند؛ به این صورت که آن‌ها را مجبور به شرکت در مبارزه‌ی مرگبار رولت روسی می‌کند، دوئلی که تنها یک نفر از آن زنده بیرون خواهد آمد و به قیمت جان حریفش پیروز میدان می‌شود.
۷- خط باریک سرخ (The Thin Red Line)
- سال انتشار: ۱۹۹۸
- کارگردان: ترنس مالیک
- بازیگران: شان پن، جیمز کاویزل، نیک نولتی، الیاس کوتیاس
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
«خط باریک سرخ» نامزد اسکار بهترین فیلم‌برداری شد و تنها دلیلی که نتوانست جایزه را از آن خودش کند اکران «نجات سرباز رایان» (Saving Private Ryan) در همان سال بود. ترنس مالیک با کارگردانی این فیلم پس از بیست سال دوباره به دنیای سینما بازگشت؛ زیرا پس از ساخت «روزهای بهشت» (Days of Heaven) در سال ۱۹۷۸ از کارگردانی فاصله گرفته بود.
فیلم‌برداری جان تول در «خط باریک سرخ» به اندازه‌ای تکنیکی و استادانه است که تماشای فیلم برای علاقه‌مندان به فیلم‌برداری یک مستر کلاس تمام عیار به حساب می‌آید. در کنار کار شگفت‌انگیز تول نباید از بازی‌های خوب شان پن، آدرین برودی، جورج کلونی و جان کیوزاک هم چشم‌پوشی کرد. مدت زمان این فیلم بسیار طولانی و نزدیک سه ساعت است با این حال روند داستان، بازی‌ها و صد البته فیلم‌برداری کشش لازم برای ادامه‌ی آن را در مخاطب ایجاد می‌کنند.
«خط باریک سرخ» روایت گر نخستین درگیری ارتش آمریکا و ژاپن در جزیره‌ی گوادال‌کانال است. آمریکا تصمیم می‌گیرد برای پایان دادن به نبرد با تمام قوا و تجهیزاتش وارد میدان شود. در این میان گروهی معروف به چارلی رشادت‌های بسیاری نشان می‌دهند.
۶- جوخه (Platoon)
- سال انتشار: ۱۹۸۶
- کارگردان: الیور استون
- بازیگران: تام برنگر، ویلم دف، چارلی شین، جانی دپ
- امتیاز IMDb فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
اگرچه «جوخه» الیور استون هنگام اکران به شدت تحت تاثیر فیلم «ماموریت» (Mission) ساخته‌ی رولند جافه قرار گرفت اما حداقل در پنجاه و یکمین دوره‌ی جوایز اسکار نامزدی بهترین فیلم‌برداری شد رابرت ریچاردسون فیلم‌برداری این فیلم جنگی را بر عهده داشت که یکی از بهترین‌های حرفه‌ی خودش در تاریخ سینما به حساب می‌آید. هرچند دست ریچاردسون با «جوخه» به جایزه‌ی اسکار نرسید اما سه بار دیگر در همین رشته برنده شد.
«جوخه» ماجرای جوانی به ام کریس تیلور را دنبال می‌کند که بعد از رها کردن دانشکده به عنوان سرباز در جنگ ویتنام داوطلب می‌شود. او تحت رهبری دو فرمانده قرار می‌گیرد که یکی به شدت خوش خلق و دیگر کاملا سخت‌گیر و بد اخلاق است، درگیری‌های میان آن دو کریس را با چالش‌ها و مشکلات روحی بسیاری مواجه می‌کند.
۵- افتخار (Glory)
- سال انتشار: ۱۹۸۹
- کارگردان: ادوارد زوئیک
- بازیگران: متیو برودریک، دنزل واشینگتن، کری الویس، مورگان فریمن، کلیف دیانگ
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
«افتخار» یکی از معدود فیلم‌های جنگی این فهرست است که موفق شد جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم‌برداری را از آن خودش کند و حتی بر «متولد چهارم جولای» (Born on the Fourth of July) که توسط رابرت ریچاردسون فیلم‌برداری شده بود، پیروز شد. با این اوصاف فیلم برای کسب جایزه‌ی بهترین فیلم‌برداری در شصت و دومین دوره‌ی مراسم اسکار رقبای گردن کلفتی را پیش رو داشت اما فردی فرانسیس یک تنه از پس همه‌ی اسامی بزرگ برآمد.
«افتخار» شامل گروهی از ابرستاره‌های هالیوود از دنزل واشنگتن و متیو برودریک گرفته تا مورگان فریمن و کری الوز بود که کوچک‌ترین حرکاتشان به لطف فیلم‌برداری استادانه‌ی فرانسیس به چشم می‌آمد. پیشنهاد می‌کنیم یک بار دیگر «افتخار» را تماشا کنید و این بار تمام حواستان را به فیلم‌برداری حرفهای و چشم‌نواز این فیلم جنگی متمرکز کنید.
۴- «دانکرک» (Dunkirk)
- سال انتشار: ۲۰۱۷
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: فیون وایتهد، تام گلین- کارنی، جک لودن، هری استایلز، آنورین برنارد
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۲ از ۱۰۰
داستان «دانکرک» به کارگردانی کریستوفر نولان بر اساس عملیات نجات نیروهای مشترک‌المنافع ارتش‌های انگلیس، کانادا، بلژیک و فرانسه در بندر دانکرک فرانسه است که توسط نیروهای آلمان محاصره شده بودند. فیلم از همان ابتدا با سکانس‌های اکشن نفس‌گیر آغاز می‌شود و بعضی از بازیگران موردعلاقه‌ی نولان مثل کیلین مورفی و تام هاردی در آن نقش‌آفرینی می‌کنند.
اما چیزی که «دانکرک» را از بسیاری از همتایانش متمایز کرده، این است که فیلم‌بردار آن هویته ون هویتما از دوربین‌های ۷۰ میلی‌متری آی مکس برای فیلم‌برداری استفاده کرده است. این تصمیم باعث شده کیفیت تصاویری که در شب ضبط شده به شکل خیره‌کننده‌ای افزایش پیدا کند. حرفهای بسیاری درباره‌ی فیلم‌برداری «دانکرک» نولان وجود دارد اما پیشنهاد می‌کنیم یک با دیگر فقط به منظور تماشای جذابیت‌های کار هویته ون هویتما به تماشای این فیلم جنگی بنشینید.
۳- نجات سرباز رایان (Saving Private Ryan)
- سال انتشار: ۱۹۹۸
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: تام هنکس، تام سایزمور، بری پیر، آدام گلدبرگ، مت دیمون
- امتیاز IMDb فیلم: ۸.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
با نگاهی به سکانس نبرد افتتاحیه در «نجات سرباز رایان» هیچ شکی درباره‌ی شاهکار بودن فیلم‌برداری آن باقی نمی‌ماند. این فیلم توسط استیون اسپیلبرگ به عنوان یکی از پردرآمدترین کارگردان‌های دنیا تولید شده و فروش شگفت‌انگیزش در باکس آفیس توانست هزینه‌های تولید بسیار بالایش را جبران کند. همچنین به یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های جنگی منتقدان تبدیل شد و بیش‌تر جوایز سینمایی آن سال را از آن خودش کرد.
یانوش کامینسکی موفق شد در هفتاد و یکمین دوره‌ی جوایز اسکار جایزه‌ی بهترین فیلم‌برداری را هم از آن خودش کند. این فیلم از مجموع ۱۱ نامزدی اسکار، ۵ جایزه از جمله بهترین کارگردانی را برای استیون اسپیلبرگ را به دست آورد اما متاسفانه در رقابتی نفس‌گیر اسکار بهترین فیلم را به «شکسپیر عاشق» (Shakespeare in Love) واگذار کرد. در نهایت «نجات سرباز رایان» یکی از معدود فیلم‌های جنگی است که در تک‌تک زمینه‌ها حرفهای زیادی برای گفتن دارد؛ از فیلم‌نامه‌ی خوب و بازی‌های فوق‌العاده گرفته تا صدابرداری و فیلم‌برداری درجه‌یک.
فیلم ماجرای گروهی از سربازان به فرماندهی کاپیتان میلر (تام هنکس) را دنبال می‌کند که ماموریت دارند در میانه‌ی میدان نبرد سربازی به نام جیمز فرانسیس رایان که هر سه برادرش در جنگ کشته شدند را پیدا کنند و طبق دستور ارتش سالم و سلامت به خانه بازگردانند.
۲- ۱۹۱۷
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- کارگردان: سم مندس
- بازیگران: جرج مکای، دین-چارلز چپمن، مارک استرانگ، اندرو اسکات، ریچارد مدن
- امتیاز IMDb فیلم: ۸.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
سام مندس در ۱۹۱۷ برای پنجمین بار با فیلم‌بردار معروف راجر دیکینز همکاری کرد. این فیلم جنگی از نظر فنی یکی از بهترین آثاری است که تا به حال در این ژانر ساخته شده و بدون شک فیلم‌برداری آن حرفهای بسیار زیادی برای گفتن دارد و بعید است حالا حالاها کسی پیدا شود که ریسک انجام این کار را به جان بخرد.
سام مندس علاقه داشت ۱۹۱۷ به صورت یک برداشت بلند به نظر برسد و واقعا هم همین‌طور است؛ با این همه فیلم احتمالا در چندین برداشت بلند ۶ تا ۸ دقیقه‌ای بدون کات فیلم‌برداری شده که هنگام تدوین به صورت کاملا نامحسوسی کنار هم قرار گرفتند. با این اوصاف دیکینز کار بسیار خلاقانه‌ای را در ۱۹۱۷ انجام داده و به باور بسیاری بهترین فیلم‌بردار جهان به شمار می‌رود. او آثار درجه‌یک دیگری مثل «بلید رانر ۲۰۴۹» (Blade Runner 2049) را هم در کارنامه دارد اما ۱۹۱۷ نقطه‌ی اوج کارنامه‌ی هنری او است.
ماجرای این فیلم در بهار سال ۱۹۱۷ و اوج جنگ جهانی اول می‌گذرد و دو سرباز انگلیسی را دنبال می‌کند که باید به یک گردان ۱۶۰۰ نفره اطلاع دهند که وارد کمین دشمن نشوند. آن‌ها برای رساندن این پیغام زمان بسیار کمی دارند و شرایط هر لحظه برایشان دشوارتر می‌شود.
۱- اینک آخرالزمان (Apocalypse Now)
- سال انتشار: ۱۹۷۹
- کارگردان: فرانسیس فورد کوپولا
- بازیگران: مارلون براندو، مارتین شین، رابرت دووال، هریسون فورد
- امتیاز IMDb فیلم: ۸.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۸ از ۱۰۰
«اینک آخرالزمان» یکی از تحسین‌شده‌ترین آثار تاریخ سینما است که از هر نظر حرفهای بسیاری برای گفتن دارد؛ بازی‌های خوب، فیلم‌نامه‌ی درخشان، کارگردانی درجه‌یک و صد البته فیلم‌برداری خیره‌کننده‌ای که از ابتدا تا انتها فوق‌العاده است. اگر به این مورد شک دارید کافی است نگاه دوباره‌ای به سکانس نبرد ابتدایی فیلم با هلیکوپترهای پرسرعت و انفجارهای مختلف بیندازید. با این اوصاف عجیب نیست که ویتوریو استورارو جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم‌برداری از آن خودش کند.
استفاده‌ی استادانه‌ی او از رنگ‌های اشباع و حرکات خلاقانه‌ی دوربین همان چیزی است که باعث شده «اینک آخرالزمان» در رتبه‌ی سومِ صد فیلم برتر از نگاه انجمن فیلم‌برداران آمریکا قرار بگیرد.
داستان «اینک آخرالزمان» در بحبوحه‌ی جنگ ویتنام می‌گذرد و سرهنگ آمریکایی (مارلون براندو) را دنبال می‌کند که به جنگل‌های کامبوج پناه برده و فرقه‌ای را تاسیس کرده. ارتش آمریکا یک سروان (مارتین شین) را مامور نفوذ به فرقه و از بین بردن او می‌کند.
منابع: movieweb
