مهم‌ترین مکملهای دوران بارداری کدامند و از چه زمانی باید مصرف شوند؟
محدودیت‌های زیادی در مورد انواع داروها و مکمل‌هایی که می‌توانید در دوران بارداری استفاده کنید، وجود دارد. با این حال، در این دوران دریافت مکمل بارداری که حاوی انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد نه تنها مجاز است، بلکه به‌شدت توصیه می‌شود. چراکه باید سلامت شما و جنین در حال رشدتان حفظ شود و هر دوی شما طی این ۹ ماه تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنید. اگر می‌خواهید در آینده‌ی نزدیک باردار شوید، با ما در این مطلب از سایت دیجی‌کالا مگ همراه باشید تا با مهم‌ترین مکملهای دوران بارداری و زمان مصرف آن‌ها آشنا شوید.
از چه زمانی باید مصرف مکمل بارداری را شروع کرد؟
این سؤال دو پاسخ مختلف دارد:
۱. زمانی که تصمیم می‌گیرید برای بارداری اقدام کنید
اگر می‌خواهید باردار شوید، باید علاوه بر اینکه استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری را کنار می‌گذارید، عادات ناسالم مانند سیگار کشیدن را ترک می‌کنید و برای مراجعه به متخصص زنان برنامه‌ریزی می‌کنید، مصرف مکملهای بارداری را هم شروع کنید.
شما نمی‌توانید دقیقاً پیش‌بینی کنید که چه زمانی باردار می‌شوید. ممکن است به هفته‌ها یا ماه‌ها زمان نیاز داشته باشد. از سوی دیگر، معمولاً تا چند هفته پس از لقاح از باردار شدن خود مطلع نمی‌شوید. به همین دلیل، مصرف مکمل بخش مهمی از مراقبت‌های قبل از بارداری محسوب می‌شود.
۲. به محض اینکه متوجه شدید باردار هستید
اگر از زمان تصمیم‌گیری برای باردار شدن مصرف ویتامین‌های دوران بارداری را شروع نکرده‌اید، باید به محض اینکه جواب تست بارداری مثبت شد، استفاده از آن‌ها را آغاز کنید. اگرچه ممکن است متخصص زنان مارک خاصی از مکمل بارداری را توصیه کند، اما لازم نیست تا مراجعه به پزشک منتظر بمانید. چراکه در سه ماهه‌ی اول بارداری هر روز و لحظه‌ای که سپری می‌کنید، بسیار مهم است.
چرا باید قبل از باردار شدن مصرف مکمل را شروع کرد؟
جنین در حال رشد از ذخایر غذایی بدن شما برای رشد و تکامل خود استفاده می‌کند. به همین دلیل است که شما در طی این ۹ ماه با مشکلاتی مانند حالت تهوع، خستگی، درد و بدخلقی روبه‌رو می‌شوید. فرزندتان تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را مستقیماً از بدن شما دریافت می‌کند. بنابراین، در دوران بارداری به‌راحتی در معرض کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم قرار می‌گیرید. اگر قبل از شکل‌گیری جنین مصرف مکمل بارداری را شروع کنید، می‌توانید از پر شدن ذخایر بدنتان مطمئن شوید.
مهم‌ترین مواد مغذی مورد نیاز زنان باردار کدامند؟
اگرچه باید مقدار متعادلی از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی را دریافت کنید، اما بعضی از مواد مغذی برای تشکیل اندام‌های حیاتی بدن جنین که بسیاری از آن‌ها در اولین هفته‌های بارداری شروع به رشد می‌کنند، ضروری‌تر هستند. این مواد مغذی عبارتند از:
۱. کلسیم
کودک زمان زیادی را در رحم صرف ساختن استخوان‌ها و دندان‌های خود می‌کند. بنابراین، به مقدار زیادی کلسیم نیاز دارد که باید از طریق بدن شما تأمین شود. اگر کلسیم کافی دریافت نکنید، کودکتان در دوران بارداری و شیردهی هر آنچه را که نیاز دارد مستقیماً از استخوان‌های شما می‌گیرد که این امر می‌تواند به از دست دادن موقت استخوان منجر شود.
۲. ید
دریافت کافی ید به منظور حفظ عملکرد صحیح غده‌ی تیروئید در زنان باردار ضروری است. کمبود ید به بروز مشکلات زیر در مادر و کودک منجر می‌شود:
- سقط جنین
- مرده‌زایی
- اختلال رشد جسمی
- عقب‌مانندگی ذهنی
- ناشنوایی
۳. آهن
آهن خون و اکسیژن مورد نیاز جنین را تأمین می‌کند، در شکل‌گیری جفت نقش دارد و از ابتلای شما به کم‌خونی جلوگیری می‌کند. با توجه به اینکه زنان باردار مستعد ابتلا به کم‌خونی هستند، دریافت مکمل آهن وجود میزان مناسب گلبول‌های قرمز را در خون شما تضمین می‌کند. کم‌خونی در دوران بارداری احتمال زایمان زودرس و تولد نوزاد کم‌وزن را افزایش می‌دهد. وزارت بهداشت ایران مصرف مکمل آهن را از پایان ماهی چهارم بارداری تا سه ماه بعد از زایمان توصیه می‌کند.
۴. اسید فولیک
اسید فولیک یا ویتامین B9 در سبزیجات برگ سبز، آجیل، لوبیا و مرکبات یافت می‌شود. اما چون در دوران بارداری نیاز به این ویتامین افزایش پیدا می‌کند، باید مکمل هم مصرف شود. اسید فولیک مسؤول ایجاد لوله‌ی عصبی یا ساختاری است که در نهایت مغز و ستون فقرات را تشکیل می‌دهد. اگر این فرآیند به‌خوبی انجام نشود، ممکن است نوزاد با مشکلاتی مانند اسپینا بیفیدا (Spina bifida) یا آنانسفالی (Anencephaly) متولد شود.
خوشبختانه، همه‌ی کارشناسان با یکدیگر هم‌عقیده هستند که مصرف مکمل اسید فولیک به‌طور قابل توجهی احتمال رشد سالم لوله‌ی عصبی را افزایش می‌دهد. به اعتقاد آکادمی اطفال آمریکا، دریافت کافی این ویتامین می‌تواند احتمال نقص لوله‌ی عصبی را حداقل تا ۵۰ درصد کاهش دهد. لوله‌ی عصبی در چهار هفته‌ی اول پس از لقاح، بسته می‌شود. به عبارت دیگر، نقص لوله‌ی عصبی در اوایل دوران بارداری و قبل از اینکه بسیاری از زنان بدانند باردار هستند، رخ می‌دهد.
با توجه به اینکه نیمی از بارداری‌ها برنامه‌ریزی نشده هستند، به تمام زنان که در دوران باروری بسر می‌برند، توصیه می‌شود روزانه۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک دریافت کنند. هنگامی که بارداری تأیید شد، باید میزان دریافت این ویتامین را به حداقل ۶۰۰ میکروگرم در روز افزایش دهید. برای جلوگیری از بروز نقایص مادرزادی، باید حداقل یک ماه قبل از اقدام به بارداری، مصرف مکمل اسید فولیک را شروع کنید.
اگر سابقه‌ی تولد نوزاد مبتلا به نقص لوله‌ی عصبی را دارید، در مورد میزان مصرف اسید فولیک با پزشک صحبت کنید. مطالعات نشان داده‌اند که دریافت دوز بالاتر این ویتامین (حداکثر ۴۰۰۰ میکروگرم) حداقل یک ماه قبل از بارداری و در طول سه ماهه‌ی اول بارداری می‌تواند از بروز مجدد این مشکل پیشگیری کند.
سایر مواد مغذی
مواد مغذی دیگری هم وجود دارند که می‌توانند به حفظ سلامت شما در دوران بارداری کمک کنند. پزشک با توجه به شرایط شما ممکن است مصرف مکملهای زیر را توصیه کند:
۵. اسیدهای چرب امگا ۳
این چربی‌ها که شامل DHA (دوکوزاهگزانوئیک اسید) و EPA (اسید ایکوزاپنتانوئیک) می‌شوند، فقط در بعضی از غذاها مثل ماهی‌های چرب (ماهی سالمون) یافت می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که امگا ۳ می‌تواند خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را کاهش دهد. اگر از غذاهای غنی از امگا ۳ استفاده نمی‌کنید، در مورد لزوم مصرف مکمل با پزشک مشورت کنید.
۶. کولین
اگرچه بدنتان می‌تواند مقداری کولین بسازد، اما باید بیشتر نیاز خود را از طریق مصرف غذاها تأمین کنید. گوشت گاو، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ از بهترین منابع کولین به شمار می‌روند. مغز جنین برای رشد خود به کولین نیاز دارد، اما بسیاری از زنان باردار این ماده‌ی مغذی را به میزان کافی دریافت نمی‌کنند.
بعضی از افراد در دوران بارداری از مکمل بیوتین (ویتامین B7) استفاده می‌کنند تا پوست سالم‌تر و درخشان‌تری داشته باشد. ادعاهای زیادی در مورد ارتباط بین بیوتین و افزایش رشد مو و ناخن و زیبایی پوست وجود دارد و دقیقاً به همین دلیل بسیاری از افراد از مکملهای آن استفاده می‌کنند. با این حال، تحقیقات نتوانسته‌اند این اثرات را تأیید کنند.
نتایج بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکملهای غذایی می‌تواند شانس باردار شدن را افزایش دهد. واضح است که برای درمان مشکلات ناباروری یک راهکار جادویی وجود ندارد، اما دریافت کافی مواد مغذی می‌تواند آن دسته از سیستم‌های بدن را که در باردار شدن نقش دارند، تنظیم کند.
آیا مصرف مکمل بارداری عوارض دارد؟
به‌طور کلی، ویتامین‌ها و مواد مغذی موجود در مکملهای بارداری عوارض جانبی مضری ایجاد نمی‌کنند. چون اگر چنین اثری داشتند، زنان باردار به مصرف آن‌ها تشویق نمی‌شدند. میزان مواد مغذی موجود در مکملهای بارداری متناسب با نیازهای خاص این دوران تنظیم شده است. بنابراین اگر در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نکنید، مشکل‌ساز نمی‌شوند.
نکاتی برای مصرف مکمل دوران بارداری
اگر با مصرف مکمل دچار مشکلات گوارشی می‌شوید، توصیه‌های زیر می‌توانند به شما در به حداقل رساندن این اثرات ناخوشایند کمک کنند:
- از پزشک خود در مورد تغییر برند مکمل سؤال کنید. گاهی اوقات، یک مکمل غذایی به گونه‌ای فرموله می‌شود که برای شما مناسب نیست.
- روش دیگری را امتحان کنید. مکملهای بارداری اغلب به‌صورت کپسول، شربت، قرص‌های جویدنی و حتی شیک‌های پروتئینی در دسترس هستند. گاهی اوقات، تغییر نوع مکمل مصرفی می‌تواند به رفع مشکلات گوارشی کمک کند.
- قبل و بعد از مصرف مکمل آب زیادی بنوشید. اگر یبوست دارید، از مصرف آب همراه با مکمل بارداری غفلت نکنید. همچنین می‌توانید برای رفع این مشکل بعد از مشورت با پزشک از مکمل فیبر استفاده کنید.
- زمان مصرف مکمل را تغییر دهید. اگر دریافت مکمل به بروز حالت تهوع منجر می‌شود، مصرف آن را با یا بدون غذا امتحان کنید. در بعضی از افراد مصرف مکمل با معده‌ی خالی آزاردهنده است، در حالی که بعضی از زنان متوجه می‌شوند که بهتر است مکمل را با معده‌ی خالی مصرف کنند.
کلام پایانی
اگر به‌طور جدی به باردار شدن طی چند ماه آینده فکر می‌کنید، مصرف مکمل بارداری یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید انجام دهید. اگر در حال حاضر باردار هستید و از قبل مصرف مکمل را شروع نکرده‌اید، در اسرع وقت نسبت به دریافت آن اقدام کنید. دریافت کافی مواد مغذی هم به حفظ سلامت شما کمک می‌کند و هم در تأمین نیازهای تغذیه‌ای فرزندتان مؤثر است.
منابع: healthline, webmd
