ماموریت‌های فضایی مهم سال ۲۰۲۰

امیررضا کامکار

۱۳ دی ۱۳۹۸ | ۱۲:۰۰ ۱۴ دی ۱۳۹۸ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۳ دقیقه

در سال ۲۰۱۹ ماموریت‌های فضایی مختلفی انجام شد که برخی از مهم‌ترین‌شان حاصل کار کشورهای آسیایی و شرکت‌های فضایی خصوصی بود. چین و هند در این سال ماموریت‌هایی را روانه سطح ماه کردند و از سوی دیگر شرکت‌های اسپیس‌ایکس و بوئینگ نیز گام‌های بلندی را برای تکمیل فضاپیماهای سرنشین‌دار خود برداشتند.

با آغاز سال ۲۰۲۰ باید منتظر ماموریت‌های فضایی هیجان‌انگیزتری نیز باشیم. در سال ۲۰۲۰ زمین و مریخ پس از ۲۶ ماه بار دیگر به نزدیک‌ترین فاصله‌شان از یک‌دیگر می‌رسند و فرصت اعزام ماموریت‌های فضایی به مریخ فراهم می‌شود. چهار کشور قصد دارند تا مدارگردها و مریخ‌نوردهایی را در این سال روانه سیاره سرخ کنند. از سوی دیگر برنامه آرتمیس هم در سال ۲۰۲۰ به پیش خواهد رفت و شرکت‌های فضایی خصوصی بوئینگ و اسپیس‌ایکس نیز آماده انجام سفرهای فضایی سرنشین‌دار خواهند شد.

در ادامه مروری خواهیم کرد بر مهم‌ترین ماموریت‌های فضایی سال ۲۰۲۰.

مدار زمین و بازگشت به ماه

اسپیس‌ایکس که در سال ۲۰۱۹ پرتاب ماهواره‌های استارلینک به فضا را آغاز کرد در سال ۲۰۲۰ نیز این پروژه را ادامه خواهد داد. طبق اعلام ایلان ماسک، مدیر عامل اسپیس‌ایکس، سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک از اواخر سال ۲۰۲۰ عملیاتی خواهد شد. زمانی که احتمالا ۷۲۰ ماهواره استارلینک در مدار قرار گرفته‌اند. شرکت‌های دیگری همچون وان‌وب (OneWeb) نیز طرح‌های خود را برای پوشش جهانی اینترنت ماهواره‌ای ادامه خواهند داد. اتفاقی که با ورود تعداد بسیار زیادی ماهواره به مدار همراه خواهد بود که به احتمال زیاد منجر به تغییر چهره آسمان شب و ایجاد مشکلات جدی برای منجمان خواهد شد.

خطوطی که در تصویر دیده می‌شود نتیجه گذر ۲۵ ماهواره‌ی استارلینک از کادر این تصویر تلسکوپی است.
Credit: Victoria Girgis/Lowell Observatory

فضاپیماهای سرنشین‌دار شرکت‌های اسپیس‌ایکس و بوئینگ نیز طبق برنامه در سال ۲۰۲۰ آماده فعالیت خواهند شد. بوئینگ در حال آماده کردن فضاپیمای استارلاینر است و اسپیس‌ایکس نیز آخرین مراحل آماده‌سازی فضاپیمای دراگون سرنشین‌دار را انجام می‌دهد. در صورتی که این دو فضاپیما در سال ۲۰۲۰ آماده انجام ماموریت‌های سرنشین‌دار شوند، برای اولین بار از سال ۲۰۱۱ فضانوردان می‌توانند از خاک آمریکا به ایستگاه فضایی بین‌المللی اعزام شوند.

اولین ماموریت برنامه آرتمیس، پروژه ناسا برای فرود مجدد انسان بر سطح ماه، نیز در سال ۲۰۲۰ انجام خواهد شد. در ماموریت آرتمیس ۱ سامانه پرتاب فضایی (SLS) برای اولین بار و البته بدون سرنشین به فضا پرتاب خواهد شد.

چین نیز برنامه کاوش ماه را در سال جاری میلادی ادامه خواهد داد. سازمان فضایی چین قصد دارد در ماموریت چانگ‌ای ۵ برای اولین بار از سطح ماه نمونه‌برداری کند و نمونه‌ها را به زمین بازگرداند. ماموریت چانگ‌ای ۴ چین که در اوایل سال ۲۰۱۹ در نیمه پنهان ماه فرود آمد یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های فضایی سال ۲۰۱۹ بود.

هند نیز احتمالا در اواخر سال ۲۰۲۰ ماموریت چاندرایان ۳ را به سمت ماه اعزام خواهد کرد.

ماموریت‌های مریخ

سال ۲۰۲۰ را می‌توان سال مریخ نامید. مریخ در پاییز سال ۲۰۲۰ به نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین خواهد رسید. سازمان‌های فضایی مختلف از سال‌ها پیش برای این پنجره زمانی برنامه‌ریزی کرده‌اند و امسال ماموریت‌های پرشماری روانه سیاره سرخ خواهد شد.

طرحی گرافیکی از مریخ‌نورد روزالیند فرانکلین.
Credit: ESA/ATG medialab

در اوایل تابستان ۲۰۲۰ مریخ‌نورد مارس ۲۰۲۰ ناسا به فضا پرتاب خواهد شد. سازمان فضایی اروپا نیز مریخ‌نورد روزالیند فرانکلین (Rosalind Franklin) را چند روز پس از مریخ‌نورد مارس ۲۰۲۰ به فضا پرتاب خواهد کرد. هر چند که مشکلاتی در چتر نجات این مریخ‌نورد وجود دارد و هنوز پرتاب این فضاپیما در پنجره زمانی سال ۲۰۲۰ قطعی نیست.

چین هم ماموریتی را در سال ۲۰۲۰ به مریخ اعزام خواهد کرد. در این ماموریت یک مدارگرد و یک مریخ‌نورد به سمت مریخ پرتاب خواهند شد. امارات متحده عربی هم برنامه‌هایی برای ارسال یک مدارگرد به سیاره سرخ دارد که با کمک ژاپنی‌ها انجام خواهد شد.

ماموریت‌های خورشید

ناسا و سازمان فضایی اروپا (ESA) ماموریت مشترکی را در اوایل سال ۲۰۲۰ با هدف بررسی خورشید انجام خواهند داد. این ماموریت که مدارگرد خورشیدی نام دارد به نوعی مکمل کاوشگر خورشیدی پارکر است.

سازمان پژوهش‌های فضایی هند نیز قرار است در اواسط سال ۲۰۲۰ ماموریت Aditya-L1 را به فضا پرتاب کند.

ماموریت‌های فضایی به اعماق منظومه شمسی

در حال حاضر چند فضاپیما در حال حرکت به سمت اهداف خود هستند. ماموریت بپی‌کلمبو (BepiColombo) سازمان فضایی اروپا امسال از نزدیکی زمین و زهره گذر خواهد کرد تا با کمک نیروی گرانش این سیارات مسیری بهینه را برای رسیدن به سیاره عطارد طی کند. البته این فضاپیما تا اواخر سال ۲۰۲۵ به سیاره عطارد نخواهد رسید.