نجف دریابندری مترجم بزرگ کشورمان درگذشت
نجف دریابندری مترجم و البته نویسنده‌ی «کتاب مستطاب آشپزی» روز چهاردهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ در سن ۹۱ سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت. او یکی از بهترین مترجمان ایرانی بود که ترجمه‌هایش به دلیل نثر روان دریابندری طرفدار زیادی میان کتاب‌خوان‌ها داشت
نجف دریابندری متولد شهریور ماه ۱۳۰۸ در آبادان متولد شد. به گفته‌ی خودش در کتاب «گفت‌وگو با نجف دریابندری» با تدوین مهدی مظفری ساوجی از سال سوم دبیرستان بود که تازه به زبان انگلیسی علاقمند شد. نجف دریابندری در این رابطه گفته بود: «داستان علاقه پیدا کردن من به انگلیسی هم جالب بود یادم می‌آید سال سوم دبیرستان در امتحان انگلیسی تجدید شدم. معلم‌مان یک خانم ارمنی بود. خانم خیلی خوبی هم بود. این تجدیدی باعث شد که من شروع به خواندن انگلیسی کنم و این خواندن همین‌طور ادامه پیدا کرد و در نتیجه به زبان انگلیسی علاقه‌مند شدم. حدودا یک‌سال بعد با علاقه و پشتکار زیاد انگلیسی خواندم، وقتی به شرکت نفت رفتم انگلیسی هم می‌دانستم و همین باعث شد که مرا از اداره کارگزینی به اداره «شیپینگ» (shipping) یا کشتی‌رانی بفرستند. رییس اداره‌ی شیپینگ یک مرد انگلیسی بود. چند کلمه‌ای با من صحبت کرد و کمی تعجب کرد. چون من انگلیسی را خوب صحبت می‌کردم».
دریابندری به مناسبت ترجمه‌ی آثار ادبی آمریکایی جایزه «تورنتون وایلدر» را از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد. از آن مترجمانی بود که در عین وفاداری به متن و شیوه‌ی نگارش نویسنده نثر فاخر و روانی داشت و باعث می‌شد از کتاب‌های فلسفی تا رمان‌هایی که ترجمه می‌کند همه خوش‌خوان و منحصر به فرد باشند. مترجم مولفی که وفادار به متن هم بود.
ترجمه‌های او از داستان‌های ارنست همینگوی به خصوص «وداع با اسلحه» و کتاب‌های «رگتایم» و «بیلی باتگیت» دکتروف و «گور به گور» و «یک گل سرخ برای امیلی» فاکنر مخاطبان ایرانی را با شاهکارهای ادبیات جهان آشنا کرد.
نجف دریابندری اوایل دهه‌ی هفتاد با ترجمه‌ی کتاب «بازمانده‌ی روز» کازوئو ایشی‌گورو، نویسنده‌ی ژاپنی مقیم انگلستان را به مخاطبان معرفی کرد. دو دهه بعد از آن بود که ایشی‌گورو جایزه‌ی نوبل ادبیات را از آن خودش کرد. برای مایی که کتاب «بازمانده‌ی روز» را با ترجمه‌ی نجف دریابندری خوانده بودیم روشن بود که چرا نوبل ادبیات بین موراکامی و ایشی‌گورو باید به ایشی‌گورو می‌رسید. دریابندری پیشگفتارهایی روی ترجمه‌هایش می‌نوشت که اهمیت نثر نویسنده را روشن می‌کرد.
نجف دریابندری فقط در زمینه‌ی رمان ترجمه‌های ماندگار نداشت. او کتاب‌های فلسفی مهمی از جمله «تاریخ فلسفه‌ی غرب» نوشته‌ی برتراند راسل را به فارسی برگردانده بود.
شوخ‌طبع بود و گاهی به طنز هم روی خوش نشان می‌داد و کتاب «چنین کنند بزرگان» یکی از ترجمه‌های او به طنز است که حتی مشهور شده بود نویسنده‌ی کتاب واقعی نیست و در حقیقت خود نجف دریابندری کتاب را نوشته است.
به بسیاری از مترجمان و نویسندگانی که اول راهشان هستند خواندن ترجمه‌های نجف دریابندری توصیه می‌شود تا با استفاده از کلمات و روان‌نویسی آشنا شوند.
همسر او فهیمه راستکار گوینده و دوبلور و بازیگر بود که سال ۱۳۹۱ درگذشت. آن‌ها به کمک هم «کتاب مستطاب آشپزی» را تالیف و تدوین کردند. کتابی که از علاقه‌ی نجف دریابندری به آشپزی سرچشمه می‌گرفت و چیزی ورای دستورالعمل‌های پخت غذا بود. این کتابی فاخر در باب فرهنگ‌های غذایی مختلف و طعم‌ها و مزه‌ها بود که خواندنش عیش تمام و کمالی نه فقط برای مخاطبان آشپزی که برای دوستداران ادبیات رقم می‌زد.
نجف دریابندری در دهه‌ی سی مدتی هم به دلیل فعالیت‌های سیاسی به زندان رفت اما هرگز به صورت جدی وارد مسائل سیاسی نشد. بعد از آزادی از زندان به مدت ۱۷ سال سردبیر انتشارات فرانکلین بود و در آن جا آثار بزرگانی مثل مارک تواین و فاکنر و همینگوی را ترجمه کرد.
سازمان میراث فرهنگی ایران، در سال ۱۳۹۶، نجف دریابندری را به عنوان گنجینه‌ی زنده بشری ثبت کرد.
سال ۱۳۹۳ نجف دریابندری سکته‌ی مغزی کرد و بعد از آن هم چند سکته‌ی دیگر به دنبالش آمد و در سال‌های اخیر هم گرفتار بیماری آلزایمر شده بود و قدرت حرکت و تکلمش را از دست داده بود.
دیجی‌کالا مگ درگذشت این مترجم و نویسنده‌ی بزرگ را به همه‌ی دوستداران ادبیات تسلیت می‌گوید.
کتاب مستطاب آشپزی؛ آنچه این کتاب آشپزی را «مستطاب» می‌کند!
