۱۰ لحظه‌ی دیدنی از جنون و فروپاشی شخصیت‌های سینمایی
فرصت خوبی برای یک بازیگر است که خودش را تماما رها کند و کاراکتر کاملا جدیدی را تداعی کند تا حرفه‌‌اش دوچندان لذت‌بخش شود. واقعا هیچ چیزی بهتر از یک فیلم کلاسیک نمی‌تواند رها‌شدن در نقش‌آفرینی را تعریف کند که در آن بازیگر مخلوطی از حسی فروخورده و خشم را عرضه می‌کند آن هم زمانی که کاملا به ترس‌ها، دل‌نگرانی‌ها یا ضعف‌های شخصیت خود مقید است.
تعداد بی‌شماری از فیلم‌های کلاسیک در طول تاریخ سینما وجود دارد که در آن بازیگران حین نقش‌آفرینی به سان یک دیوانه، عقلشان را از دست می‌دهند و فرو می‌پاشند. وجود این تعداد از انتخاب‌های گوناگون، تهیه‌ی یک فهرست تماشایی از این لحظات را دشوار می‌کند. از کمدی کلاسیک «هواپیماها، قطار‌ها و اتومبیل‌ها» تا درام جنایی و تاریک «هیولای جذاب» و فیلم خانواده‌ای «ویلی وانکا و کارخانه‌ی شکلات‌سازی» که به شکل عجیبی دسیسه‌آمیز است، باید با قلبی شکسته و آکنده از اندوه برخی از به‌یاد‌ماندنی‌ترین فروپاشیدن‌ها از این لیست حذف می‌شدند.
سکانس‌هایی که به این فهرست راه یافته‌اند، ساخته‌ی دست برخی از بهترین کارگردانان مدرن سینما هستند از پل توماس اندرسون، دیوید فینچر تا جان وو و دیمین شزل و البته تعداد قابل توجهی از آثار کلاسیک اواخر قرن بیستم.
۱۰. تندر استوایی (Tropic Thunder)
- محصول: ۲۰۰۸ – کشور آمریکا، آلمان و انگلیس
- کارگردان: بن استیلر
- بازیگران: بن استیلر، جک بلک، رابرت داونی جونیور و …
- امتیاز متاکریتیک: ۷۱ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
به رغم تحسین این فیلم در زمان خودش به عنوان یکی از بهترین کمدی‌های دهه‌ی اول قرن ۲۱، گذر زمان زیاد با کمدی بلاک‌باستر بن استیلر مهربان نبوده است. با این حال، سکانسی در فیلم وجود دارد که هنوز هم یکی از صحنه‌های کلاسیک فرهنگ عامه است، لحظه‌ای که شخصیت بددهن تام کروز که در نقش تهیه‌کننده‌ی سینما به نام لس گروسمن ظاهر شده است، به کسانی که بازیگر نقش اصلی او تاگ اسپیدمن را دزدیده‌اند، پشت تلفن حرفهای زیادی را بارشان می‌کند.
کاراکتر کروز با فریاد می‌گوید: «میام اونجا بالا سرت و درست مثل یک توفان لعنتی آتیشی، رو سرت خراب میشم». با حضور در این سکانس، کروز بازیگری است که هر وجب از پرسونای سرسخت خودش را به تصویر می‌کشد.
۹. تغییر چهره (Face/off)
- محصول: ۱۹۹۷ – کشور آمریکا
- کارگردان: جان وو
- بازیگران: جان تراولتا، نیکلاس کیج، جوآن آلن و …
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷/۳ از ۱۰
نمی‌توانید فهرستی از بهترین فرو‌پاشیدن‌های سینمایی را داشته باشید و نامی از نیکلاس کیج نبرید. اصلا این کار ممکن نیست. در حالی که می‌توانید یکی از فیلم‌های ماندگار این بازیگر را انتخاب کنید از «بوسه‌ی خون‌آشام» محصول ۱۹۸۸ تا «مرد حصیری» محصول ۲۰۰۶، ما در این فهرست فیلم کلاسیک اکشن «تغییر چهره» جان وو را برگزیدیم، جایی که کیج در این جابه‌جایی دهه نودی جنون‌آمیز چهره، هم نقش یک آدم جامعه‌ستیز دگرآزار را بازی می‌کند و هم نقش یک مامور FBI.
خیلی سخت است که تنها یک لحظه‌ی مشخص از این فیلم ماندگار اکشن را انتخاب کنی، اما سکانس زندان که کیج شورشی را در آنجا ترتیب می‌دهد، باید جایش در بالای فهرست باشد، در کنار بهترین بازی‌های کارنامه‌ی هنری نیکلاس کیج.
۸. شبکه‌ی اجتماعی (Social Network)
- محصول: ۲۰۱۰ – کشور آمریکا
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: جسی آیزنبرگ، اندرو گارفیلد، جاستین تیمبرلیک و …
- امتیاز متاکریتیک: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷/۸ از ۱۰
قربانی‌کردن دوستان، خانواده و روابط نزدیک آن هم تنها با هدف دست‌یافتن به منفعت اقتصادی بیشتر که امری خودخواهانه است، ظهور مارک زاکربرگ هم در واقعیت و هم در فیلم دیوید فینچر، یکی از بهترین یا شاید تراژیک‌ترین تصاویر از رویای آمریکایی است.
یکی از دوستانی که او در این راه قربانی می‌کند، شخصیت ادواردو ساورین با بازی اندرو گارفیلد است که در پایان فیلم، زاکربرگ به خاطر سود اقتصادی خودش، به او نارو می‌زند. این کار سبب می‌شود که شخصیت گارفیلد با رفتن به دفتر زاکربرگ، در حالی که اسم او را فریاد می‌زند و پاهایش را محکم به زمین می‌کوبد، با او چنان اتمام حجتی بکند که لپتاپ زاکربرگ خورد شود قبل از اینکه حتی او فرصتی برای بازکردن دهانش داشته باشد. این سکانس یکی از لحظات به‌یاد‌ماندنی در فیلمی شاخص است.
۷. خیابان جامپ شماره‌ی ۲۲ (۲۲Jump Street)
- محصول: ۲۰۱۴ – کشور آمریکا
- کارگردان: فیل لرد، کریستوفر میلر
- بازیگران: جونا هیل، چنینگ تیتوم، پیتر استورماره و …
- امتیاز متاکریتیک: ۷۱ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
بعضی از فیلم‌ها در فرهنگ معاصر و محبوب عامه بیشتر به چشم می‌آیند و توجه طرفداران فیلم را در سرتاسر جهان به خودشان جلب می‌کنند بدون اینکه حتی لحظه‌ای از این کار دست بکشند. «خیابان جامپ شماره‌ی ۲۲» از دو کارگردان یعنی کریس میلر و فیل لرد قطعا یکی از این فیلم‌هاست که در سال ۲۰۱۴ عرضه شد، با بازی‌های خیره‌کننده و جذاب از جونا هیل، چنینگ تیتوم و آیس کیوب که فراتر از کمدی‌های معمول هالیوودی عمل کرد.
یکی از فراموش‌نشدنی‌ترین لحظات فیلم، شخصیت پلیس مخفی تازه‌کار جونا هیل را در حالی نشان می‌دهد که به همراه رئیس پلیس با بازی آیس کیوب برای شام بیرون می‌روند تا تنها به او بگوید که دارد با دختر رئیس قرار می‌گذارد. واقعا با یکی از با‌مزه‌ترین لحظات قرن ۲۱ طرف هستیم.
۶. در بروژ (In Bruges)
- محصول: ۲۰۰۸ – کشور آمریکا و انگلیس
- کارگردان: مارتین مک‌دونا
- بازیگران: کلین فارل، برندن گلیسون، ریف فاینز و …
- امتیاز متاکریتیک: ۶۷ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
روایت داستان دو آدم‌کش حرفهای که به بروژ برای انجام یک کار سرهم‌بندی‌شده فرستاده می‌شوند و رئیس دیوانه‌ی آن‌ها که دستور می‌دهد یکی از این دو نفر دیگری را بکشد، این فیلم جنایی مدرن و دور از ذهن مارتین مک‌دونا واقعا یک اثر ماندگار است. ریف فاینز که در نقش رئیس بازی می‌کند، یکی از بهترین بازی‌های فیلم را دارد، با خشمی آمیخته به جنون که دارد به مغزش رسوخ می‌کند، در یکی از نمادین‌ترین سکانس‌ها که شامل مکالمه‌ای تلفنی بین شخصیت او و یکی از آدم‌کش‌هایش به اسم کن (با بازی برندن گلیسون) می‌شود.
عصبانی از اینکه کن از دستورش سرپیچی کرده است، وقتی که کاراکتر فینز تلفن را زمین می‌گذارد، چند لحظه را با آرامش و خونسردی پشت سر می‌گذارد قبل از اینکه تلفن سیاه‌رنگ روی میزش را خرد کند.
۵. شلاق (Whiplash)
- محصول: ۲۰۱۴ – کشور آمریکا
- کارگردان: دیمین شزل
- بازیگران: مایلز تلر، جی. کی سیمونز، پل رایزر و …
- امتیاز متاکریتیک: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸/۵ از ۱۰
با بازی در نقش آموزگار موسیقی غضبناک و تحریک‌کننده در درام موسیقایی سبع و خشن دیمین شزل، جی. کی. سیمونز واقعا بازی بهت‌آور و ترسناکی از خود ارائه می‌کند که در چند لحظه از فیلم، شدت عصبانیتش بسیار بالاست. کاراکتر فلچر (با بازی سیمونز) که قهرمان داستان اندرو (با بازی مایلز تلر) را آدم آینده‌داری می‌بیند، نوازنده‌ی درامی که اخیرا به گروه پرآوازه‌ی کالج ملحق شده است، با چنان عشق سرسختانه‌‌ای نسبت به او رفتار می‌کتد که حتی شما نمی‌توانید وجه مثبتی را در واکنش‌های شوک‌برانگیز او پیدا کنید.
سیمونز که با شایستگی تمام برای حضور در این نقش، برنده‌ی جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر مکمل مرد شد، چنان بازی از خود ارائه می‌کند که میخکوب می‌شوید و تسلط کاملی بر هر صحنه‌ای دارد که در آن بازی می‌کند و تنش فیلم را با خباثتی سنگدلانه به اوج خود می‌رساند.
۴. عزیزترین مادر (Mommie Dearest)
- محصول: ۱۹۸۱ – کشور آمریکا
- کارگردان: فرانک پری
- بازیگران: فی داناوی، دایانا اسکاروید، مارا هوبل و …
- امتیاز متاکریتیک: ۵۵ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۴۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶/۶ از ۱۰
هر فیلمی فارغ از اینکه نقطه‌ی ضعف داشته باشد یا نه، کیفیت هنری ویژه‌ای دارد که مشخصا برای این درام بیوگرافیک از فرانک پری به اسم «عزیزترین مادر» مصداق دارد. در اقتباس خود از رمانی به همین نام نوشته‌ی کریستینا کرافورد، پری داستان ملکه‌ی صحنه و یک مادر بدزبان یعنی جوآن کرافورد را روایت می‌کند که ایفای نقش آن بر عهده‌ی فی داناوی دلربایی است که بازی باورپذیری از خود ارائه می‌دهد و در طول فیلم خارق‌العاده است. لحظه‌ای هست که در آن کاراکتر داناوی بر روی دخترش که به فرزند‌خواندگی قبولش کرده است، داد می‌زند آن هم برای پوشیدن لباس گران‌قیمتی که به رخت آویزان است. صحنه‌ای که حقیقتا مسحور‌کننده است.
۳. خون به پا خواهد شد (There will be blood)
- محصول: ۲۰۰۷ – کشور آمریکا
- کارگردان: پل توماس اندرسون
- بازیگران: دنیل دی لوئیس، پل دینو، کوین جی. اوکانر و …
- امتیاز متاکریتیک: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
شکی نیست که پل توماس اندرسون بهترین دنیل دی لوئیس را در فیلم ۲۰۰۷ خود یعنی «خون به پا خواهد شد» به تصویر کشیده است، آن قدر که از دیدن آن سیر نمی‌شوید. دی لوئیس که خودش را تماما وقف نقش دنیل پلین‌ویو کرده بود، اکشتاف‌کننده‌ی نفت در آغاز قرن بیستم که اشتیاق شدیدش به جنونی تدریجی و تنفر و بیزاری می‌گراید، عاملی مهم و تاثیرگذاری بود تا یکی از بهترین فیلم‌های سینمای مدرن رنگ حقیقت به خود بگیرد و به نمایش در بیاید.
این امر مسلم ثابت شده است که سکانس پایانی فیلم که در آن شخصیت پلین‌ویوی دی لوئیس سرانجام تمام خشم خود را نثار شخصیت ساندی با بازی پل دینو می‌کند، با سر‌دادن فریاد و گفتن این جمله: «من میلک‌شیک تو رو می‌خورم» و لفاظی‌های دیگری که خارج از کنترل اوست، در تاریخ سینما و در ذهن بینندگان فیلم حک شده است.
۲. سقوط (Downfall)
- محصول: ۲۰۰۴ – کشور آلمان، ایتالیا و اتریش
- کارگردان: الیور هرشبیگل
- بازیگران: برونو گانتس، الکساندرا ماریا لارا، کورینا هارفوخ و …
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
این سکانس که بار‌ها و بار‌ها در یوتیوب تدوین و برش خورده است، یاوه‌سرایی برونو گانتس در نقش آدولف هیتلر در فیلم «سقوط» الیور هرشبیگل به خاطر طولانی‌بودن، باورپذیربودن و وحشت عمیقی که به وجود آدم می‌اندازد، در یاد‌ها مانده است. در این سکانس که با بازی استادانه‌ی گانتس فقید به اجرا در آمده است، قبل از اینکه بر سر ژنرال‌های نگون‌بخت باقی‌مانده در اتاق زیرزمینی جنگ فریاد بزند، وقتی این خبر را می‌شنود که فرماندهش فلیکس استاینر نتوانسته است حمله‌ی خود را به مرحله‌ی اجرا برساند، از شدت عصبانیت به خود می‌لرزد و با این فریاد خشمش را خالی می‌کند.
با نشان‌دادن خشمی خالص و بی‌انتها از خودش و نیز با پذیرش اینکه جنگ پایان یافته است، هر نوع احساسی در این نقش‌آفرینی بی‌نظیر از برونو گانتس به چشم می‌خورد که نقش رهبر بدسگال و شیطان‌صفت نازی‌ها را با ظرافتی هراس‌افکن به تصویر می‌کشد.
۱. تسخیر (Possession)
- محصول: ۱۹۸۱ – کشور فرانسه و آلمان غربی
- کارگردان: آندژی ژواوسکی
- بازیگران: ایزابل آجانی، سم نیل، مارگیت کارستنسن و …
- امتیاز متاکریتیک: ۷۵ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷/۳ از ۱۰
هیچ یک از صحنه‌هایی که پیش از این از آن‌ها نام برده شد، آن اصالت و باورپذیری سکانس مترو در فیلم ترسناک و ماندگار آندژی ژواوسکی یعنی «تسخیر» را با خود ندارند که در آن سم نیل و ایزابل آجانی بازی کرده‌اند، داستان زوجی که در میانه‌ی جدایی وحشتناکی قرار دارند. آجانی که خودش را تماما صرف بازی در این نقش کرده است، شخصیت آنای او با راه‌رفتن در مترویی کثیف، کم‌کم عقلش را از دست می‌دهد. پیکر او که دارد دست و پا می‌زند، مثل جانوری تسخیر‌شده است که هیچ کنترلی روی حرکاتش ندارد. او روی زمین به خود می‌پیچد و خودش را در شیر غوطه‌ور می‌کند و با خشم به سمت دیوار می‌رود. شاید فروپاشی‌های روانی بسیاری وجود داشته باشد اما احتمال بسیار کمی دارد که بهتر از بازی آجانی باشد.
منبع: Far Out Magazine
فیلم ویپلش محصول سال ۲۰۱۴ هست نه ۲۰۰۸
واقعا نظر تاثیرگذاری بود…