۱۰ کتاب فانتزی برای کسانی که موجودات جادویی را دوست دارند
هیچ چیز مسحورکننده‌تر از غوطه‌ور شدن در دنیای یک کتاب فانتزی نیست که انواع مختلفی از موجودات جادویی در آن زندگی می‌کنند؛ از جن و پری تا اژدهایان. اصولا همه عاشق یک رمان خوب فانتزی هستند تا از زندگی روزمره‌ی خود فاصله بگیرند؛ چگونه می‌توانید نگران مشکلات شخصی خود باشید، وقتی فائون‌ها و ساتیرها وجود دارند و اژدهایی در افق پرواز می‌کند؟!
ژانر فانتزی همیشه در حال توسعه است و هر روز لیست بلند و بالایی از موجودات جادویی عجیب و غریب به فهرست کتاب‌های این ژانر افزوده می‌شود. امروزه دیگر فهرست بی‌پایانی از گونه‌های اسطوره‌ای و فولکلور وجود دارد که به عنوان خواننده می‌توانید خودتان را به جای آن‌ها بگذارید. اگر شما هم عاشق کتاب‌های فانتزی هستید که در آن‌ها موجودات جادویی پرسه می‌زنند، پس کمربندها را ببندید که در ادامه ده کتاب از بهترین کتاب‌های فانتزی درباره‌ی موجودات جادویی را برمی‌شماریم.
۱۰. دژ سرخ (Redwall)
- نویسنده: برایان جکس
- اولین سال انتشار: ۱۹۸۶
در جایی به نام «دژ سرخ» موشی به نام ماتیاس در میان موش‌های دیگر زندگی می‌کرد که آرزو داشت روزی به قهرمانی شبیه مارتین افسانه‌ای تبدیل شود؛ اما روزی کلونی، موش صحرایی بدطینتی، از راه می‌رسد که می‌خواهد تمام موش‌های دژ سرخ را به بردگی بگیرد؛ غافل از اینکه موش‌های این شهر دست به سینه نمی‌نشینند تا یک موش صحرایی از ناکجاآباد پیدایش شده و شهرشان را بگیرد. مقاومت آن‌ها به جنگی تمام عیار بین خیر و شر می‌انجامد؛ اما تنها کسی که می‌تواند واقعا دژ سرخ را از شر کلونی نجات دهد، قهرمانی شبیه مارتین جنگجو خواهد بود. حالا چه کسی شجاعت آن را دارد که پا در جای پای مارتین بگذارد؟ معلوم است، ماتیاس!
«دژ سرخ» یک مجموعه کتاب فانتزی برای کودکان و نوجوانان است که در آن خود را به جای موجودات جادویی سخنگو خواهید یافت. این مجموعه در فاصله سال‌های ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۱ میلادی منتشر شد که سرجمع تعداد کتاب‌های مجموعه را به ۲۲ کتاب می‌رساند. نقش اصلی این داستان‌ها در جایی به نام «دژ سرخ» و نواحی اطراف آن زندگی می‌کند و از موش تا خرگوش، گورکن و… در میان شخصیت‌های این داستان‌ها پیدا می‌شود که همه به طرز جادویی قدرت‌های منحصربه‌فرد دارند.
کتاب‌های مجموعه‌ی «دژ سرخ» پر از شخصیت‌های جالب، دنیاسازی عمیق، نبردهای حماسی بین موجودات جادویی خوب و بد، موقعیت‌های خنده‌دار و پندهای اخلاقی هستند. با وجود اینکه این کتاب‌ها اغلب با ذهنیت بزرگسال نوشته شده‌اند، اما توصیه‌ی ما این است که اگر کودکی دور و اطرافتان می‌شناسید که می‌خواهید او را با داستان‌های فانتزی آشنا کنید، یکی از کتاب‌های این مجموعه را به او هدیه بدهید.
۹. کتاب موجودات خیالی (Book of Imaginary Beings)
- نویسنده: خورخه لوئیس بورخس
- اولین سال انتشار: ۱۹۵۷
این کتاب کلاسیک کوتاه هم در ژانر فانتزی می‌گنجد و هم فرصتی برای آشنایی با اسطوره‌ها و موجودات جادویی به خوانندگان می‌دهد. بورخس برخی از این موجودات افسانه‌ای را به سلیقه‌ی خود برگزیده و به ترتیب حروف الفبا در «کتاب موجودات خیالی» آورده است. او از موجوداتی که در کتاب مقدس ذکر شده‌اند، تا هیولاهای اسطوره‌ای و موجودات جادویی که در آثار ادبی توصیف شده‌اند را در این کتاب برشمرده و البته هر تیتر را با یک داستان به‌خصوص شرح داده که همین جذابیت «کتاب موجودات خیالی» را دوچندان می‌کند.
بهترین بخش‌های «کتاب موجودات خیالی» اغلب آن‌هایی هستند که یا از «هزار و یک شب» اخذ شده‌اند، یا برگرفته از نوشته‌های هرودت و هومر هستند. همچنین برخی نام‌های آشنا هم در میان این موجودات جادویی به چشم می‌خورند که بی‌شک هر فانتزی‌باز حرفه‌ای از آن‌ها خوشش می‌آید؛ مثل باسیلیسک، سنتور، اژدها، اسب شاخدار، دورف و مینوتور.
نکته‌ی قابل توجه اینکه گاه بورخس در این کتاب فانتزی از موجودات جادویی حرف می‌زند که توصیفات آن‌ها با آنچه در منابع آمده‌اند تفاوت دارند. همین امر نشان می‌دهد که بورخس در شرح برخی از این موجودات به قوه‌ی تخیل خود تکیه کرده و نه منابع اصلی، پس نمی‌توانید «کتاب موجودات خیالی» را یک دایره‌المعارف جدی از موجودات جادویی بدانید.
۸. نیروی اهریمنی‌اش (His Dark Materials)
- نویسنده: فیلیپ پولمن
- اولین سال انتشار: ۱۹۹۵
«نیروی اهریمنی‌اش» یک سه‌گانه‌ی فانتزی است که داستان دو نوجوان به نام‌های لایرا بلاکوا و ویل پری را تعریف می‌کند که در دو دنیای موازی زندگی می‌کنند. این دو در مسیر خود با جادوگران، فرشته‌ها و موجودات جادویی دیگری روبه‌رو می‌شوند که ماجراجویی‌هایشان را به یکی از بهترین کتاب‌های ژانر فانتزی تبدیل می‌کند. سه کتاب این مجموعه به ترتیب «سپیده‌ی شمالی» (Northern Lights)، «خنجر ظریف» (The Subtle Knife) و «دوربین کهربایی» (Amber Spyglass) نام دارند. کتاب اول لایرا را در مرکزیت داستان قرار می‌دهد که در دنیایی زندگی می‌کند که دقیقا همانی نیست که ما می‌شناسیم. کتاب دوم پای ویل را به ماجرا می‌کشاند که به سرعت به دوست و همراه لایرا تبدیل می‌شود.
پولمن در «نیروی اهریمنی‌اش» موفق شده جنبه‌های بسیاری از دنیای بزرگسالی مثل ادبیات، دین و علوم را در این کتاب‌ها بگنجاند و در عین حال، تمام جذابیت و رنگارنگی که از یک کتاب فانتزی توقع داریم را هم حفظ کند. شاید بگویید که می‌توان بدون استفاده از خرس‌های سخنگو و موجودات جادویی دیگری که لایرا و ویل را همراهی می‌کنند هم به مضامینی از این دست پرداخت، اما برای کسی که عاشق اکتشاف در دنیاهای فانتزی است هیچ چیز بهتر از موجوداتی تخیلی نیستند که پا به دنیای واقعی می‌گذارند. حتی می‌توان گفت که «نیروی اهریمنی‌اش» به نام کودکان و به کام بزرگسالان است و اگر قبلا آن را خوانده‌اید و بعدها در بزرگسالی به سراغش برگردید متوجه خواهید شد که بسیاری از موضوعات در میان خطوط مطرح می‌شوند و سمبولیسم در جای‌جای آن وجود دارد.
این سه‌گانه‌ی پولمن از چنان غنای محتوایی برخوردار است که هر صفحه که جلو و جلوتر می‌روید بیشتر در داستان آن غرق می‌شوید و دیگر نمی‌خواهید کتاب را زمین بگذارید. «نیروی اهریمنی‌اش» اثری شگفت انگیز در ژانر فانتزی به حساب می‌آید که پس از خواندن آن احساس خواهید کرد خودتان از ماجراجویی مهمی بازگشته‌اید.
۷. ماجراهای اسپایدرویک (The Spiderwick Chronicles)
- نویسنده: تونی دیترلیزی و هالی بلک
- اولین سال انتشار: ۲۰۰۳
«ماجراهای اسپایدرویک» مجموعه‌ای شامل پنج کتاب فانتزی برای کودکان است که داستان‌های فرزندان گریس، دوقلوها سیمون و جرد و خواهر بزرگترشان مالوری را دنبال می‌کند. مجموعه کتاب‌های «ماجراهای اسپایدرویک» همانطور که از نام آن برمی‌آید، مملو از ماجراجویی است با دنیایی فانتزی که در آن موجودات جادویی بسیاری زندگی می‌کنند.
داستان‌های اسپایدرویک با کتاب اول آن به نام «کتاب راهنما» از آنجایی آغاز می‌شود که سیمون، جرد و مالوری با مادر خود به املاک اسپایدرویک در میشیگان نقل مکان می‌کنند. در آنجا بچه‌ها کتابخانه‌ای مخفی پیدا می‌کنند که در آن یک کتاب به‌خصوص یعنی «کتاب راهنما» را می‌بینند؛ کتابی که از قرار معلوم توسط عموی بزرگشان، آرتور اسپایدرویک نوشته شده که در آن او چگونگی پیدا کردن پری‌ها را نشان می‌دهد. بچه‌ها به زودی متوجه می‌شوند که این یک کتاب داستان نیست؛ بلکه پری‌ها واقعا وجود دارند و اطراف آن‌ها زندگی می‌کنند.
دنیای فانتزی کتاب‌های «ماجراهای اسپایدرویک» مملو از موجودات جادویی است. برای نمونه براونی‌ها نوع خاصی از پری‌ها هستند که در اطراف ملک اسپایدرویک سکنی دارند و از بچه‌ها محافظت کرده و گاه و بی‌گاه برایشان هدایایی می‌گذارند. خلاف این موجودات جادویی، هابگابلین‌ها در نقش شرور اصلی «ماجراهای اسپایدرویک» عمل می‌کنند که توسط رئیسشان «مولگارات» مأمور شده‌اند تا کتاب راهنمای آرتور را از چنگ بچه‌ها دربیاورند تا بتوانند جادوی پری‌ها را کشف کنند. از دیگر انواع پری‌ها، جن‌ها هستند که برعکس نام غلط‌اندازشان، پری‌های کوچک و بالداری‌اند که به خاطر عشق به موسیقی و ذات بازیگوش خود شناخته می‌شوند؛ آن‌ها هرجا که می‌روند رد طلایی پرزرق و برقی از خود به جا می‌گذارند.
۶. آرتمیس فاول (Artemis Fowl)
- نویسنده: اوئن کالفر
- اولین سال انتشار: ۲۰۰۱
مجموعه کتاب‌های «آرتمیس فاول» نوشته‌ی نویسنده‌ی ایرلندی اوئن کالفر یک مجموعه‌ی فانتزی هشت جلدی کودکان و نوجوانان است که داستان خانواده‌ی فاول را دنبال می‌کند. آخرین این رمان‌ها در سال ۲۰۱۲ میلادی منتشر شد؛ اما از آن موقع تاکنون سه رمان دیگر نیز توسط کالفر در دنیای آرتمیس فاول منتشر شده که داستان دوقلوهای فاول را دنبال می‌کند و در سال ۲۰۲۱ میلادی به بازار آمد.
آرتمیس فاول یک مغز متفکر جنایتکار است که ۱۲ سال بیشتر ندارد و با اینکه شاید در ابتدا از شخصیت او خوشتان نیاید، اما با پیشرفت در داستان متوجه خواهید شد که او مثل بسیاری از آنتاگونیست‌های داستان‌های کلیشه‌ای تنها یک کاراکتر شرور دیگر نیست. هالی شورت، نقش اصلی کتاب اول، یک پری بااراده و افسر LEP است که آرتمیس فاول او را می‌دزدد و ماجراجویی‌های ما از اینجا آغاز می‌شود. این مجموعه به طرز ماهرانه‌ای فانتزی و پیشرفت‌های تکنولوژی را درهم‌می‌آمیزد و دنیایی منحصربه‌فرد و باورپذیر ایجاد می‌کند که در آن پری‌ها در کنار انسان‌ها زندگی می‌کنند اما از دید پنهان می‌مانند.
دنیای کتاب‌های فانتزی «آرتمیس فاول» هم با موجودات جادویی گره خورده است؛ از پری‌ها گرفته تا گابلین‌ها، ترول‌ها و بسیاری موجودات هیجان انگیز دیگر. قهرمان اصلی این کتاب‌ها پری‌ها هستند که نژادی پیشرفته دارند و به صورت مخفیانه در زیر زمین زندگی می‌کنند. آن‌ها توانایی‌های جادویی مختلفی دارند، مثل گیج کردن، شناور بودن، دستکاری زمان و نور. مهم‌ترین شخصیت‌های این نژاد هالی شورت و روت نام دارند.
در مقابل پری‌ها گابلین‌ها را داریم که موجودات حیله‌گر و حریصی‌اند که آنتاگونیست‌های اصلی کتاب اول «آرتمیس فاول» به حساب می‌آیند. آن‌ها در یک شهر زیرزمینی بزرگ زندگی می‌کنند و دارای فناوری‌های مدرنی هستند که اغلب با پری‌ها در رقابت است. ماهیت شیطنت‌آمیز و طمع آن‌ها برای قدرت، گابلین‌ها را به دشمنان سرسختی برای هالی (نقش اصلی کتاب اول) تبدیل کرده است.
ترول‌ها موجوداتی هستند با خوی حیوانی‌تر که اغلب در انزوا زندگی می‌کنند، اما توانایی احیاگری چشمگیری دارند. در حالی که ترول‌ها ذاتا موجودات شروری به حساب نمی‌آیند، اما می‌توان با اهداف و مقاصد شرورانه به سراغشان رفت و آن‌ها را به سمت و سویی سوق داد که رفتار خشونت آمیزی پیشه کنند؛ اینگونه ترول‌ها به یک تهدید بالقوه در سرتاسر این مجموعه کتاب‌ها تبدیل می‌شوند. خلاصه اگر به دنبال یک کتاب با ماجراجویی هیجان‌انگیز پر از موجودات جادویی فریبنده هستید حتما کتاب‌های «آرتمیس فاول» را مد نظر خود داشته باشید.
۵. جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آن‌ها (Fantastic Beasts and Where to Find Them)
- نویسنده: جی. کی. رولینگ
- اولین سال انتشار: ۲۰۰۱
«جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آن‌ها» کتاب راهنمایی است که رولینگ برای دنیای هری پاتر نوشته است. اگر بخواهیم از دید دنیای هری پاتر به این کتاب نگاه کنیم باید بگوییم که این کتاب به عنوان کتاب درسی دانش آموزان سال اول هاگوارتز برای یادگیری درباره‌ی موجودات جادویی ارائه می‌شود. رولینگ از نام مستعار نیوت اسکمندر برای این کتاب استفاده کرده، شخصیتی که اگر فیلم‌های «جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آن‌ها» را دیده باشید به خوبی با او آشنا هستید. این کتاب بیش از ۸۵ گونه‌ی جانوری جادویی را توصیف می‌کند و زیستگاه‌ها، رفتارها، خطرات و خواص جادویی هر یک از آن‌ها به طور مفصل شرح داده شده است. در این کتاب فانتزی همچنین می‌توانید اطلاعاتی درباره‌ی قوانین مربوط به موجودات جادویی، رویدادهای تاریخی و جزئیات فرهنگی در مورد تعامل با جانوران دنیای جادوگری رولینگ را پیدا کنید.
اگر بخواهیم تنها به چندتایی از موجودات جادویی در این کتاب فانتزی اشاره کنیم می‌توانیم از اژدهای گوناگون مثل دندانه‌دار نروژی و شاخدم مجارستانی، تک‌شاخ‌ها، پری‌ها، اوکمی، آل، باسیلیسک، چیزپرفل، توپک، شاهلول، کلابرت، گرافورن، مانتیکور، غول‌ها، شیردال نام ببریم که تنها چند گونه از میان موجودات جادویی هستند که می‌توانید در این کتاب به تفصیل درباره‌ی آن‌ها بخوانید.
این کتاب با اینکه به طور مستقل ارزش خواندن ندارد، اما بی‌شک برای کسانی که مجموعه‌ی هری پاتر را خوانده‌اند و طرفدار دنیای فانتزی جی. کی. رولینگ هستند بسیار جذاب خواهد بود. «جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آن‌ها» پس‌زمینه‌ی داستانی دنیای جادوگری را عمیق‌تر کرده و دنیاسازی فراتر از سری اصلی هری پاتر به داستان اضافه می‌کند. نکته‌ای که شاید برایتان جالب باشد اینکه جی. کی. رولینگ خودش تصویرگری این کتاب را برعهده داشته، پس اگر از هواداران این نویسنده هستید «جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آن‌ها» را از دست ندهید. به احتمال زیاد فیلم‌های اقتباسی بر اساس این کتاب و دنیای جادوگری رولینگ را دیده‌اید، اما اگر تاکنون فرصت نکرده‌اید بیشتر با دنیای نیوت اسکمندر آشنا شوید، فیلم‌های «جانوران شگفت انگیز و زیستگاه آن‌ها» (۲۰۱۶)، «جانوران شگفت‌انگیز: جنایات گریندل‌والد» (۲۰۱۸) و «جانوران شگفت‌انگیز: اسرار دامبلدور» (۲۰۲۲) را توصیه می‌کنیم که چندی از بهترین فیلم‌ها برای کسانی هستند که از موجودات جادویی سیر نمی‌شوند.
۴. داستان بی‌پایان (The Neverending Story)
- نویسنده: میشائل انده
- اولین سال انتشار: ۱۹۷۹
باستیان بالتازار بوکس یک پسربچه‌ی کوچک و تنهاست که مدام از سوی هم‌سن و سالان خودش مسخره می‌شود. او به تازگی مادرش را از دست داده و پدرش آنقدر در غم از دست دادن همسرش غرق شده که فرصت نمی‌کند ببیند پسرش با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند. باستیان که از دست قلدری‌های دیگران خسته شده است، روزی مردی را ملاقات می‌کند که صاحب یک کتاب فروشی قدیمی است. باستیان در کتاب‌فروشی این مرد یعنی آقای کوریندر یک کتاب زیبا و قدیمی با عنوان «داستان بی‌پایان» پیدا می‌کند. او این کتاب را از مغازه می‌دزدد، اما وقتی آن را می‌خواند به طرز خارق‌العاده‌ای به دنیای کتاب وارد می‌شود. جهان کتاب به نام «دنیای رویاها» شناخته می‌شود که در معرض نابودی کامل قرار دارد و اگر کسی کاری نکند پوچی به طور کامل آن را فراخواهد گرفت. باستیان آتریو را ملاقات می‌کند که قهرمانی کوچک است که می‌خواهد ملکه‌ی دنیای رویاها را از نیستی نجات دهد. قهرمان کوچک ما داستان را ادامه می‌دهد و متوجه می‌شود که باستیان این توانایی را دارد که جلوی نابودی دنیای رویاها را بگیرد.
«داستان بی‌پایان» ماجرای سفری هیجان انگیز به دنیایی فانتزی را تعریف می‌کند که طی آن باستیان یا آتریو با شخصیت‌ها و موجودات جادویی شگفت انگیزی مواجه می‌شود؛ مثل اژدهایی به نام فوخور، کوتوله‌هایی به نام‌های اورگل و انگیووک یا گرگی به نام گمورک.
همه‌ی کتاب‌های فانتزی این توانایی را ندارند که شما را به دنیایی کاملا متفاوت منتقل کنند؛ اما «داستان بی‌پایان» از آن دسته کتاب‌هاست که می‌توانید در آن غرق شوید و مدتی از واقعیت جهان خود فاصله بگیرید. رمان انده با اینکه شخصیت اصلی کم سن و سالی دارد، اما کتابی گیرا برای بزرگسالان است که درباره‌ی موضوعاتی مثل خودشناسی، قدرت تخیل انسان و مواجهه با ترس‌ها حرف می‌زند. با اینکه این کتاب در ژانر فانتزی می‌گنجد و با داستان‌هایی مملو از موجودات جادویی آمیخته شده است، اما همچنان فراتر از شیوه‌ی روایت و ژانر خود، بینش‌هایی فلسفی و روانشناختی را با زبان ساده برای خوانندگان تمام سنین ارائه می‌دهد.
۳. ویچر (The Witcher)
- نویسنده: آندژی ساپکوفسکی
- اولین سال انتشار: ۱۹۸۶
«ویچر» مجموعه رمان‌هایی فانتزی نوشته‌ی نویسنده‌ی لهستانی آندژی ساپکوفسکی است که در قالب ۶ رمان اصلی و ۱۵ داستان کوتاه از سال‌های ۱۹۸۶ میلادی به مخاطبان معرفی شد. داستان‌های «ویچر» شخصیت گرالت ریویایی را دنبال می‌کنند که یک شکارچی با توانایی‌های فراطبیعی است و با استفاده از این توانایی‌ها کسب درآمد می‌کند، به عبارتی مردم به گرالت پول می‌دهند تا آن‌ها را از شر موجودات جادویی پلید خلاص کند. ساپکوفسکی توانسته دنیایی بسازد که در آن انسان‌ها، هیولاها و موجودات جادویی در کنار هم زندگی می‌کنند، حتی اگر این همزیستی آمیخته با تنش‌ها و سوءظن‌هایی باشد که هیچ وقت واقعا از بین نمی‌روند. اگر می‌خواهید با نام کتاب‌های مجموعه‌ی «ویچر» آشنا شوید آن‌ها از این قرار هستند: «شمشیر سرنوشت» (۱۹۹۲)، «آخرین آرزو» (۱۹۹۳)، «خون الف‌ها» (۱۹۹۴)، «زمان‌خواری» (۱۹۹۵)، «غسل آتش» (۱۹۹۶)، «برج پرستو» (۱۹۹۷)، «بانوی دریاچه» (۱۹۹۰) و «فصل طوفان» (۲۰۱۳).
جهان فانتزی کتاب «ویچر» مملو از موجودات جادویی متنوعی است که از فرهنگ و فولکلور اسلاوها و اساطیر اروپایی الهام گرفته و بخش زیادی‌اش هم مدیون ذهن خلاق آندژی ساپکوفسکی است. از انواع غول‌ها یا بهیموث‌ها که در داستان‌های «ویچر» با آن‌ها مواجه خواهید شد می‌توان به این موارد اشاره کرد: انواع اژدها مثل اژدهای طلایی یا اژدهای بی‌بال، باسیلیسک‌ها که موجودات افسانه‌ای مارمانندی هستند که می‌توانند با نگاه خود رقیب خود را از میان بردارند و اغلب توسط جادوگرانی چون گرالت شکار می‌شوند. از دیگر انواع این موجودات می‌توان به غول‌ها اشاره کرد که دشمنان مردارخواری هستند که گرسنگی سیری ناپذیری دارند و برای فریب طعمه‌هایشان می‌توانند خود را به شکل انسان دربیاورند. اسلابرچاگ‌ها موجوداتی جادویی شبیه گراز هستند که آب دهان آن‌ها برای ذوب کردن گوشت کافی است و این موجودات اغلب در بیابان‌ها و صحراها سکنا دارند.
به جز این موجودات که اغلب ذات حیوانی داشته و به دست جادوگر داستان ما شکار می‌شوند، موجودات شگفت‌انگیز اسطوره‌ای هم در دنیای «ویچر» پیدا می‌شوند؛ برای مثال، خون‌آشام‌ها که موجوداتی زیبا اما کشنده هستند و می‌توانند با قدرت سحر و توانایی اغواگری خود طعمه‌ها را به سمت خود بکشانند. خون‌آشام‌ها بسته به سن و قدت خود در برابر نور خورشید و نمادهای مذهبی آسیب‌پذیرند. اما گرگینه‌ها در مقابل انسان‌هایی نفرین‌شده‌اند که در برابر ماه کامل به جانورانی تبدیل می‌شوند که همیشه با دوگانگی خود دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از نژادهای کمتر دیده شده در کتاب‌های فانتزی، سیلوان‌ها یا انسان‌نماهای بلندی هستند که از جنگل‌ها محافظت کرده و گاه شبیه درخت‌ها می‌شوند، آن‌ها در دنیای فانتزی کتاب «ویچر» موجودات جادویی هستند که حکمت باستانی نزد آن‌هاست.
از دیگر موجودات جادویی که در دنیای فانتزی «ویچر» پرسه می‌زنند می‌توان به نکرها اشاره کرد که انسان‌نماهایی با خوی حیوانی هستند و گوشت انسان می‌خورند. یکی دیگر از نژادها جذاب دنیای کتاب‌های «ویچر»، دوپلگنگرها هستند؛ آن‌ها می‌توانند کپی دقیقی از شخص دیگری بسازند و زندگی و هویت دیگران را بدزدند. جن‌ها، مثل جن چراغ جادو، آرزوها را برآورده می‌کنند؛ اما این موجودات، که قصد و نیت واقعی‌شان هیچ گاه مشخص نیست، اغلب درک متفاوتی از این آرزوها دارند که منجر به نتایج فاجعه‌باری می‌شود. از جانورانی که در آب‌ها زندگی می‌کنند غرق‌کننده‌ها هستند. این موجودات مرده که در رودخانه‌ها و مرداب‌ها کمین کرده‌اند علاقه دارند که زنده‌ها را به سمت خود کشانده و آن‌ها را غرق کنند.
برای کسانی که دنیای «ویچر» را دوست دارند شاید بهترین اقتباس از آن مربوط به بازی ویدیویی «ویچر» باشد که در سه قسمت در سبک ماجراجویی اکشن عرضه شده است. اگر هم خیلی به بازی‌های ویدیویی علاقه ندارید می‌توانید سریال آن را ببینید که اولین فصل آن با بازی هنری کویل در سال ۲۰۱۹ میلادی برای نتفلکیس منتشر شد.
۲. هابیت و ارباب حلقه‌ها (The Lord of the Rings / The Hobbit)
- نویسنده: جی. آر. آر. تالکین
- اولین سال انتشار: ۱۹۳۷ / ۱۹۵۴
حتی اگر خیلی با کتاب‌های فانتزی سروکار نداشته باشید نمی‌توانید از کتاب‌های «هابیت» و «ارباب حلقه‌ها» به سادگی عبور کنید. این کتاب‌ها زمینه‌ساز آنچه بودند که امروزه به نام فانتزی می‌شناسیم و همانطور که از یک دنیای خوب در این ژانر توقع داریم، موجودات جادویی در هر گوشه و کنار جهان سرزمین میانه پیدا می‌شوند.
احتمالا به خوبی با هابیت‌ها، الف‌ها و دورف‌ها آشنا هستید. از دیگر نژادهای مسالمت‌آمیز در سرزمین میانه انت‌ها هستند. این غول‌های درختی محافظان جنگل و متحدان باستانی الف‌ها و دورف‌ها هستند. آن‌ها به کندی حرکت می‌کنند و به خردمندی و حکمت معروفند. یکی از نژادهای پرنده در دنیای «هابیت» و «ارباب حلقه‌ها» عقاب‌های غول پیکر هستند. این‌ها از جمله موجوداتی بودند که در داستان کتاب اول، بیلبو و همراهانش را نجات می‌دهند و در «ارباب حلقه‌ها» هم فرودو و سم گنجی به کمک آن‌ها از کوهستان «دوم» فرار می‌کنند.
در مقابل، موجوداتی را داریم که جزء نیروهای تاریکی به‌شمار می‌آیند: اورک‌ها موجوداتی هستند شبیه گابلین‌ها که خوی وحشی و چهره‌ی زشتی دارند. این اورک‌های بدذات به ارباب تاریکی سائورون خدمت می‌کنند و بخش اعظم ارتش او را تشکیل می‌دهند. ترول‌ها نژاد دیگری هستند که اغلب در کوه‌ها و غارها یافت می‌شوند. ترول‌ها بزرگ و هیولاپیکر بوده و با وجود هیبت ترسناک خود، به راحتی توسط نور خورشید از بین می‌روند. بیلبو بگینز در یکی از اولین چالش‌های سفر حماسی خود با گندالف و دورف‌ها با ترول‌ها مواجه می‌شود. گابلین‌ها خویشاوندان کوچک‌تر و بداخلاق‌تر اورک‌ها هستند که در تونل‌ها و جنگل‌ها کمین می‌کنند و به دزدی معروف شده‌اند. یکی از جانورانی که نقشی کلیدی در داستان «ارباب حلقه‌ها» ایفا می‌کنند و در سری فیلم‌های پیتر جکسون با هیئت و هیبتی دلهره‌آور به تصویر کشیده شده‌اند فلبیست‌ها هستند.
این‌ها موجودات بالدار شبیه خفاش‌های غول‌پیکرند که مأموران وحشتناک سائورون بر آن‌ها سوار می‌شوند، یعنی همان نازگول‌ها. علاوه بر این‌ها می‌توان به وارگ‌ها، هورن‌ها و اژدها نیز اشاره کرد که ماهیت خیر یا شر آن‌ها مشخص نیست اما خوب می‌دانیم که هر بار یکی از شخصیت‌های دنیای جی. آر. آر. تالکین با آن‌ها مواجه شد، سنگ بزرگی بر سر راهش افتاد. در کتاب «هابیت» اژدهایی به نام اسماوگ حسابی برای بیلبو دردسرساز می‌شود. در یکی از معروف‌ترین صحنه‌های فیلم‌های «ارباب حلقه‌ها» مواجهه‌ی گندالف با بالروگ را داریم که یکی از ترسناک‌ترین اژدهایی‌ست که تاکنون بر پرده‌ی سینما ظاهر شده است.
شگفتی‌های دنیای فانتزی کتاب‌های «هابیت» و «ارباب حلقه‌ها» به همین‌ها ختم نمی‌شود و این تنها نگاهی اجمالی به موجودات جادویی بود که دنیای سرزمین میانه را پر می‌کنند. هر کدام از این نژادها ویژگی‌ها و تاریخچه‌ی خاص خود را دارند و نقش منحصربه‌فردی در داستان جی. آر. آر. تالکین ایفا می‌کنند که بر غنای سرزمین میانه می‌افزاید.
۱. ماجراهای نارنیا (The Chronicles of Narnia)
- نویسنده: سی. اس. لوئیس
- اولین سال انتشار: ۱۹۵۰
«ماجراهای نارنیا» یا «سرگذشت نارنیا» مجموعه‌ای هفت بخشی از رمان‌های فانتزی کودکان است. داستان‌های این مجموعه در دنیای تخیلی نارنیا می‌گذرد که جادو، موجودات جادویی و حیوانات سخنگو در آن به وفور یافت می‌شوند. این کتاب فانتزی کلاسیک از آغاز آفرینش نارنیا تا نابودی آن در کتاب آخر به نام «آخرین نبرد» (۱۹۵۶) را دربرمی‌گیرد و داستان را از زبان بچه‌هایی روایت می‌کند که به طرز خارق‌العاده‌ای پا به دنیای نارنیا گذاشته‌اند. کتاب‌های «ماجراهای نارنیا» به این ترتیب‌اند: «شیر، کمد و جادوگر» (۱۹۵۰)، «شاهزاده کاسپین» (۱۹۵۱)،«سفر کشتی سپیده‌پیما» (۱۹۵۲)، «صندلی نقره‌ای» (۱۹۵۳)، «اسب و آدمش» (۱۹۵۴)، «خواهرزاده جادوگر» (۱۹۵۵) و «آخرین نبرد» (۱۹۵۶).
دنیای فانتزی نارنیا پر از موجودات جادویی است که هر کدام جادو و شگفتی منحصربه‌فرد خود را به جهان کتاب‌های «ماجراهای نارنیا» اضافه می‌کنند. اگر بخواهیم به تنها برخی از به‌یادماندنی‌ترین ساکنان این دنیای حیرت‌انگیز ااشاره کنیم می‌توانیم از آقای تومنوس شروع کنیم. آقای تومنوس یک فاون مهربان است و با لوسی پونسی دوست می‌شود. این موجود افسانه‌ای کسی است که نارنیا را به لوسی نشان می‌دهد. از موجودات جادویی مهم دیگر که حتی اگر «ماجراهای نارنیا» را نخوانده باشید احتمالا او را می‌شناسید اصلان است؛ او شیر سخنگوی بزرگی با شخصیتی قدرتمند و خردمند است که به عنوان محافظ و رئیس نارنیا ظاهر می‌شود. یکی از کاراکترهایی که بچه‌ها را در مسیر خود همراهی می‌کند ریپیچیپ موش شجاع سخنگو است که به خاطر شجاعت و شمشیرزنی‌اش معروف است. دیگر می‌توان به پترویگ اشاره کرد که یک سنجاب حراف است و زوج سگ آبی نیز از دیگر موجودات جادویی هستند که در ماجراجویی بچه‌ها در نارنیا به آن‌ها یاری می‌رسانند.
علاوه بر این موجودات شگفت انگیز دنیای «نارنیا» می‌توان به سانتورها اشاره کرد. سانتورها موجوداتی نیمه انسان و نیمه اسب اما دانا و نجیب هستند و در تیراندازی با کمان مهارت دارند. از مهم‌ترین ویژگی این گونه سانتورها در این است که این موجودات از توانایی پیشگویی برخوردارند. در جهان «سرگذشت نارنیا» فاون‌ها و ساتیرها را نیز داریم؛ موجوداتی علاقمند به موسیقی و رقص که نیمی از بدنشان انسانی و نیم دیگرشان بز است. یکی از موجوداتی که در بسیاری از کتاب‌های فانتزی به آن‌ها برمی‌خورید کوتوله‌ها هستند؛ صنعتگرانی مغرور اما ماهر که در مناطق کوهستانی جهان نارنیا زندگی می‌کنند.
غول‌ها در دنیای نارنیا به صورت موجوداتی عظیم و گاهی خشن به تصویر کشیده شده‌اند که اغلب دشمنان ساکنان نارنیا به شمار می‌آیند. تک‌شاخ‌ها پای ثابت جهان‌های فانتزی هستند و در کتاب‌های «ماجراهای نارنیا» اشاره شده که شاخ این موجودات توانایی احیاگری دارند که می‌توان از آن‌ها برای شفای بیماران و مجروحین استفاده کرد. از دیگر نژادهای دوست در این دنیا گریفین‌ها نام دارند که شیرهای بالدار باشکوهی‌اند که به عنوان نماد قدرت و شجاعت شناخته می‌شوند و وفادارانه به اصلان خدمت می‌کنند.
مانند بسیاری از دنیاهای فانتزی دیگر، در جهان نارنیا نیز اژدها پیدا خواهید کرد که موجوداتی قدرتمند و اغلب خطرناک هستند که از گنج‌ها نگهداری می‌کنند و دانش باستانی دارند. یکی دیگر از موجودات جادویی که در آب‌ها زندگی می‌کنند و توانایی احیاگری دارند باید به نایادها اشاره کرد؛ این ارواح آب شیرین دارای قدرت شفابخشی هستند که می‌توانید آن‌ها را در رودخانه‌ها و نهرهای این دنیای باشکوه پیدا کنید.
هر یک از این موجودات جادویی نقش خاصی در داستان بازی می‌کند، چه این حیوانات سخنگو باشند که کودکان را در ماجراجویی‌هایشان راهنمایی می‌کنند، چه سانتورهای خردمندی که به قهرمان‌های داستان ما مشاوره می‌دهند، یا حتی غول‌های ترسناکی که مسیر این بچه‌های شجاع را با چالش‌هایی همراه می‌کنند، همه‌ی این‌ها در جادو و شگفتی مجموعه‌ی محبوب سی. اس. لوئیس سهمی دارند.
منبع: The Fantasy Review
