«عروس فرانکنشتاین»؛ فیلمی که مسیر ژانر وحشت را تا ابد تغییر داد
هیولا‌های کلاسیک استودیوی یونیورسال که از شهرتی جهانی برخوردارند، توانسته‌اند از آزمون زمانی که قریب به ۱۰۰ سال از آن می‌گذرد، سربلند بیرون بیایند. نمایش این فیلم‌ها در آن زمان که به مدت کوتاه دو دهه ادامه داشت، تبدیل به الگویی برای ژانر وحشت شد و به عنوان سنگ بنای کاری عمل کرد که ژانر وحشت می‌توانست در سینمای آمریکا برای نسل‌ها انجام دهد. از اقتباس رمان «دراکولا» برام استوکر تا «موجودی از باتلاق سیاه»، این فیلم‌ها درباره‌ی هیولا‌ها و جانوران مخوف، لایه‌های موجود پنهان در زیر چهره‌های ترسناک را به مخاطبان نشان دادند. اما فراتر از همه‌ی فرنچایز‌ها و دنباله‌ها، «عروس فرانکنشتاین» به سان نگاهی به آینده عمل کرد، آن هم با تبدیل‌شدن به فیلمی که مسیر فیلم‌های ژانر ترس و دنباله‌های آن را برای همیشه عوض کرد.
- چگونه دلقک‌ها به یکی از محبوب‌ترین عناصر فیلم‌های ترسناک تبدیل شدند؟
- ۱۹ دراکولای برتر در فیلم‌های ترسناک خون آشامی
«عروس فرانکنشتاین» به کارگردانی جیمز ویل، داستان فرانکنشتاین و نیز خالق آن یعنی دکتر هنری فرانکنشتاین را ادامه می‌دهد. از همان فیلم اول، این هیولا چیزی بیشتر از داشتن حس تعلق و همراهی را نمی‌خواست اما از بد ماجرا، در حالی که او گوشه چشمی از آن را داشت، چیزی نبود که تا آخر ادامه داشته باشد. این موضوع به او حسی از تهی‌بودن را می‌داد در قیاس با وعده‌ای که به او داده شده بود تا نهایتا جای خالی آن پر شود وقتی که دکتر پرتوریوس به او این فرصت را داد تا عاشق کسی مثل خودش شود اما وقتی او در برابر عروس قرار گرفت، با فریاد‌هایی که برآمده از وحشت بود، مواجه شد. این اتفاق سبب شد تا هیولا باور کند که کسانی مثل او باید بمیرند و تلاش کرد که خود و عروسش را یکبار برای همیشه قربانی کند.
در حالی که عروس برای مدت طولانی در فیلم حضور نداشت، نقش‌آفرینی السا لنچستر، دیدی کافی نسبت به موجودی ارائه کرد که صرفا اینچنین متولد شده است و به شدت سردرگم است و تبدیل به نمادی برای ژانر شد. عرضه‌ی چنین فیلمی در این ژانر روی هم رفته نشان داد که چگونه سوء تعبیر‌ها می‌تواند به دل‌شکستگی منتهی شود. برای مثال، می‌شد این چنین تعبیر کرد که عروس صرفا این احساسات و هیجانات را درک نکرده است وقتی داشت برای نخستین بار آن را تجربه می‌کرد. در ملاقات با هیولا، تنها پاسخ منطقی او این بود که جیغ بکشد که شاید می‌توان آن را یک عکس‌العمل نامید به جای اینکه به عنوان وحشت از آن یاد کرد. اما این رخداد برای هیولا، به منزله‌ی مهر تاییدی بود که او هیچ وقت نمی‌تواند دوست داشته شود.
سوء تفاهم بین این دو موجود از سیاق بزرگتری از ژانر ترس سخن به میان می‌آورد که دهه‌ها بعد قرار بود کشف شود: ترس روان‌شناختی. احساس تنهایی تا وقتی که مرگ فرا برسد، شکل یک هیولا را به خود نگرفت. به جای آن حسی از شخص بود که می‌توانست به ذهن نفوذ کند و حتی بعد از ترک سالن نمایش به مدت طولانی بر مخاطب تاثیر بگذارد. این سبک از ترس بعدا تبدیل به فیلم‌های تریلر (دلهره‌آور) شد و به پیشبرد این ژانر بیشتر از همیشه کمک کرد اما در «عروس فرانکنشتاین» آخرین ترسی که هیولا طالب آن بود، او را تحت تاثیر قرار داد و آن بیم تنها‌شدن بود.
برای دنباله‌ها، «عروس فرانکنشتاین» مدخل بی‌نظیری به درون ژانر بود جایی که توانست به درستی از همان نقطه‌ای که فیلم اصلی مانده بود به راهش ادامه بدهد. این فیلم به مخاطبان گفت که هنوز هم چیز‌های زیادی برای گفتن وجود دارد. در حالی که دنباله‌ها در آن زمان به کلی نانشناخته نبودند، معمولا ترس ژانر به خصوصی بود که باید در آن بیشتر به بررسی و جست‌وجو بپردازی. بسیاری از فیلم‌های ترسناک قبل از اینکه تیتراژشان پخش شود، داستانشان را جمع و جور می‌کردند و هیچگاه جایی خالی برای داستان‌ها یا تعابیر بیشتر باقی نمی‌گذاشتند. اما «عروس فرانکنشتاین» نشان داد که سفر دور و دراز هیولا تازه آغاز شده است، جایی که او داشت بشریت را از دید جدیدی بررسی می‌کرد اما برای ژانر، موفقیت فیلم و وضعیت آن به عنوان فیلمی که محبوب‌تر از فیلم اول بود، ثابت کرد که چنین آثاری می‌توانند چیز‌های بیشتری از یک مدخل صرف در این ژانر ارائه کنند. از آن زمان تاکنون، ترس خانه‌ای برای حضور چندین فرنچایز بوده است که به موفقیت دست یافته‌اند و چندین دنباله از آن‌ها ساخته شده است.
«عروس فرانکنشتاین» فیلم ترسناک تراژیکی بود که در آن وحشت از دل‌شکستگی نشئت می‌گرفت، مخاطره‌ی بازی با خدا و درک این موضوع که قرار نیست تمامی رویا‌ها به واقعیت بدل شود. این اثر شیوه‌‌ای برای فهم فناپذیری یک شخص و یافتن خوشبختی و شادی در زمان حضورشان بر روی کره‌ی زمین است. از طرفی این اثر ظرفیت فیلم‌های ترسناک را به عنوان فرنچایز نشان داد و اینکه چگونه همیشه داستان بیشتری تا آن زمانی وجود دارد که نویسنده خواهان روایت کلمات بیشتری درباره‌ی آن باشد. «عروس فرانکنشتاین» چیزی بیشتر از یک فیلم ماندگار بود: این فیلم مسیر ژانر وحشت تا ابد تغییر داد.
منبع: CBR
