رم DDR4 در برابر DDR5؛ آیا ارتقا ارزشش را دارد؟
DDR5 جدیدترین استاندارد ارائه شده برای حافظه رم است که تقریبا از همه جهت بهتر از استاندارد DDR4 محسوب می‌شود. اما آیا این بهبود به معنای آن است که باید رم DDR4 خود را به سطل زباله بیندازید و در عوض یک رم DDR5 قدرتمند خریداری کنید؟ در این مطلب از زوایای مختلف به تفاوتهای این دو استاندارد می‌پردازیم تا ببینیم آیا رمهای DDR5 برای عموم کاربران ارزش خرید دارند یا نه.
رم چیست؟
رم مخفف Random Access Memory یا حافظه دسترسی تصادفی است. به زبان بسیار ساده، رم یک حافظه پرسرعت و البته موقتی برای پردازنده است که انواع داده‌ها را با سرعت زیادی در اختیار پردازنده قرار می‌دهد. بنابراین رم یک بخش میانی در بین پردازنده و هارد درایو است تا پردازنده بدون نیاز به استفاده از هارد یا حافظه SSD که سرعت بسیار کمتری دارند، بتواند به سرعت به داده‌های موردنیاز خود دسترسی پیدا کند. درک نحوه‌ی عملکرد رم، برای فهمیدن تفاوتهای بین رمهای DDR4 و DDR5 ضروری است.
تفاوت بین رم DDR4 و DDR5
یکی از مهمترین تفاوتهای بین این دو استاندارد، مربوط به سرعت آنها است. رم DDR4 با حداکثر سرعت ۳۲۰۰ مگاهرتز انجام وظیفه میکند و از سوی دیگر هنوز حداکثر سرعت رم DDR5 مشخص نشده است. برخی شرکتها در تلاش هستند در آینده سرعت این رمها را به رقم بسیار بالایی ۷ گیگاهرتز برسانند ولی در حال حاضر احتمالا نمیتوانید یک رم DDR5 با سرعت بیشتر از ۶۴۰۰ مگاهرتز پیدا کنید.
از دیگر تفاوتهای بین این دو استاندارد باید به ظرفیت آنها اشاره کنیم. استاندارد DDR5 میتواند تا ۴ برابر ظرفیت برای هر ماژول ارائه کند. بنابراین در مقایسه با رم DDR4 که در هر ماژول میتواند حداکثر ظرفیت ۶۴ گیگابایت داشته باشد، این استاندارد جدید قادر به ارائه‌ی ظرفیت بسیار بالاتری است. البته باید خاطرنشان کنیم رمهای DDR5 دارای ظرفیت‌های بسیار بالا معمولا در سرورها و دیگر کامپیوترهای پیشرفته‌ی سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یکی از ویژگی‌هایی که استاندارد DDR5 تا حدی عملکرد بدتری ارائه می‌دهد، بحث تاخیر است. به طور مشخص، این تاخیر بین درخواست رم برای ارائه‌ی داده و شروع این فرایند محسوب می‌شود. با وجود اینکه از نظر تئوری و حداقل بر روی کاغذ رمهای DDR5 در این زمینه بهتر عمل می‌کنند، اما برای برخی برنامه‌ها ممکن است با تاخیر نسبتا بیشتری روبرو شوید و بنابراین باید این موضوع را در نظر داشته باشید. رمهای DDR5 نسبت به نسل قبلی خود انرژی کمتری مصرف می‌کنند که البته این موضوع برای کاربران کامپیوترهای دسکتاپ اهمیت خاصی ندارد. اما برای کاربران لپ‌تاپ، هر وات مصرف کمتر اهمیت زیادی دارد.
نکاتی که قبل از خرید رم DDR5 باید در نظر بگیرید
اگر به هر دلیلی می‌خواهید به استفاده از رمهای DDR5 روی بیاورید، بهتر است در این زمینه نکاتی را در نظر بگیرید که در ادامه به این نکات می‌پردازیم.
سازگاری
قبل از خرید رم DDR4 مهمترین نکته‌ای که باید در نظر بگیرید، بحث سازگاری رم موردنظر با سیستم شما است. رمهای DDR5 با مادربردهای DDR4 سازگار نیستند و بنابراین قبل از انجام هرکاری باید ببینید که آیا اصلا مادربرد سیستم شما میتواند از چنین رم‌هایی استفاده کند یا نه.
اما اوضاع به همین سادگی‌ها هم نیست. زیرا اگر برای خرید رم DDR5 مادربرد سیستم را تغییر دهید، به احتمال زیاد باید پردازنده را هم عوض کنید تا بتواند از استاندارد DDR5 استفاده کند. این یعنی عملا با تغییر رم، مادربرد و پردازنده، شما به ناچار باید تا حد زیادی هزینه‌ی یک کیس جدید را بپردازید.
بهبود‌های مورد انتظار
مورد دیگری که باید در نظر بگیرید، این است که آیا اصلا بهبود عملکرد مربوط به استفاده از رم DDR5، برای شما ارزشش را دارد یا نه. اگرچه رمهای DDR5 در کل سریع‌تر از نسل قبلی خود هستند، اما ممکن است این بهبود در عملکرد برای بسیاری از کاربران چندان محسوس و مهم نباشد. بنابراین باید ببینید آیا با توجه به نحوه‌ی استفاده‌ی شما از کامپیوتر، خرید رم DDR5 میتواند تجربه کاربری را به طور قابل توجهی بهبود ببخشد یا نه.
در دسترس بودن
با وجود اینکه مدت‌ها از عرضه‌ی رمهای DDR5 می‌گذرد، اما هنوز هم از نظر عرضه به پای رمهای DDR4 نمی‌رسند. در بازار ایران هم به دلیل تحریم‌ها و چالش‌های مربوط به نوسانات قیمت ارز، ممکن است برای خرید رم DDR4 ناچار شوید قیمت بسیار بیشتری نسبت به قیمت جهانی بپردازید.
مزایای رم DDR5
اما اگر آماده‌ی استفاده از رم DDR5 هستید، این استاندارد در دنیای واقعی و فارغ از تست‌ها و بحث‌های تئوری، چه مزایایی را برای شما به ارمغان می‌آورد؟ در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.
گیمینگ
رم DDR5 به پردازنده اجازه می‌دهد با سرعت بیشتری به داده‌های مربوط به بازی‌ها دسترسی پیدا کند و در نتیجه عملکرد گیمینگ بهبود پیدا میکند. از سوی دیگر اگر پردازنده زمان کمتری را برای دریافت داده صرف کند، کارت گرافیک هم با سرعت بیشتری میتواند کار خود را انجام دهد. در نتیجه در نهایت با فریم‌ریت بهتری روبرو می‌شویم.
البته این موضوع تا حد زیادی به نوع بازی بستگی دارد و حتی در این صورت هم شاید بهبود دریافتی در حد چند درصد جزئی باشد. بنابراین یک رم DDR5 قرار نیست معجزه کند و در این زمینه همچنان پردازنده و کارت گرافیک نقش بسیار مهم‌تری ایفا می‌کنند.
ادیت ویدیو
برنامه‌های ادیت ویدیو معمولا فشار بسیار زیادی به سخت‌افزار سیستم وارد می‌کنند و داشتن حافظه رم سریع با ظرفیت بالا میتواند به بهبود عملکرد کمک کند. بنابراین اگر حین ادیت ویدیو و خروجی گرفتن از آن با کمبود ظرفیت رم و پایین بودن سرعت آن روبرو شده‌اید، پس استفاده از ظرفیت رم بیشتر مبتنی بر استاندارد DDR5 میتواند سرعت کار کردن شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
پردازش داده
انجام برخی کارهای پیشرفته مانند یادگیری ماشینی و شبیه‌سازی دقیق موضوعات علمی، اغلب به حافظه زیاد و سرعت بالا نیاز دارند. اگر مدل‌های هوش مصنوعی را توسعه می‌دهید و برای این مدل‌ها تمام توان پردازنده و کارت گرافیک اهمیت بسیار زیادی دارد، پس با افزایش ظرفیت و سرعت رم می‌توانید بهبود کاملا محسوسی را دریافت کنید.
بحث هزینه‌ها
در زمینه‌ی خرید رم DDR5 با توجه به سرعت و ظرفیتی که می‌خواهید استفاده کنید، با هزینه‌های متفاوتی روبرو می‌شوید. در حال حاضر به سختی می‌توانیم رمهای DDR4 و DDR5 را صرفا بر مبنای اعداد با هم مقایسه کنیم زیرا به مرور زمان با افزایش عرضه‌ی این نوع رمها، قیمت آنها هم بسیار کمتر می‌شود. بنابراین در آینده‌ی نزدیک رمهای DDR5 به گزینه‌ی پیش‌فرض بسیاری از کاربران تبدیل خواهند شد.
در حال حاضر در بازار جهانی، میانگین قیمت رم DDR4 با سرعت ۳۲۰۰ مگاهرتز بر اساس هر گیگابایت ظرفیت، حدود نصف همان ظرفیت رم DDR5 پایین‌رده است. البته این یک تخمین نسبی است و در این زمینه مواردی مانند ظرفیت ماژول و برند سازنده هم نقش مهمی ایفا می‌کنند. اما در هر صورت همچنان اختلاف قیمت قابل توجهی بین رمهای DDR4 و DDR5 دیده می‌شود.
بنابراین بسیاری از کاربران با این سوال روبرو می‌شوند آیا در حال حاضر این تفاوت قابل توجه قیمت‌ها ارزش دریافت عملکرد بهتر را دارد؟ پاسخ به این سوال برای عموم کاربران خیر است. به طور کلی اگر با سیستم فعلی خود مشکلی ندارید، صرفا ارتقا به رم DDR5 نمی‌تواند برای شما معجزه کند. اما از سوی دیگر اگر می‌خواهید لپ‌تاپ جدید بخرید یا کیس جدیدی اسمبل کنید، در کنار استفاده از پردازنده و کارت گرافیک جدید، طبیعتا رم DDR5 هم میتواند تجربه‌ی کاربری را بهبود ببخشد.
از سوی دیگر، اگر از جمله کاربران حرفه‌ای هستید و از طریق کامپیوتر درآمد زیادی دارد، با استفاده از رم DDR5 کارهایی مانند توسعه‌ی مدل‌های هوش مصنوعی و ادیت ویدیو‌ها با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد. اما در نهایت همانطور که گفتیم رمهای DDR5 هنوز برای کاربران معمولی ضروری نیستند ولی کاربران حرفه‌ای از مزایای این نوع رمها به‌خوبی بهره‌مند می‌شوند.
منبع: HowToGeek
