«بتمن» و ۹ فیلم دیگر که قوانین فیلم‌های ابرقهرمانی را زیر پا گذاشته‌اند

فیلم‌های ابرقهرمانی در دو دهه‌ی گذشته صنعت فیلم‌سازی را به دست گرفته و به یک ژانر کاملا تثبیت ‌شده و متمایز تبدیل شده‌اند و سبب گردید مخاطبان امروزی از تماشای فیلم‌های مختلف و رفتن به سینما به تجربه‌ای منحصربه‌فرد دست یابند. در حقیقت مارول و دی سی با اقتباس از شخصیت‌های کلیدی کتاب‌های مصور، باعث شدند که این ژانر به گونه‌ای کاملا منحصربه‌فرد تکامل یابد.

ژانری که از یک سری قوانین و دستورات سفت و سخت پیروی می‌کند. این قوانین به گونه‌ای ساخته و پرداخته شده‌اند که بر طبق آن‌ها معمولا فیلم‌های ابرقهرمانی شامل شخصیت‌های اصلی، قدرت‌ها و مسئولیت‌هایشان، داستانی چشمگیر، مجموعه‌های اکشن منحصربه‌فرد و انسان‌های خوبی هستند که دنیا را نجات می‌دهند.

• ۷ فیلم ابرقهرمانی برتر مانند بتمن که برای مارول یا DC نیستند
• ۱۰ فیلم ابرقهرمانی که با شخصیت شرورشان احساس همدردی می‌کنید
• فلش؛ هر آنچه از داستان فیلم ابرقهرمانی جدید DC می‌دانیم

اما وقتی این قوانین زیر پا گذاشته می‌شوند چه اتفاقی روی می‌دهد؟ در حالی که این قوانین معمولا برای تمام فیلم‌های ابرقهرمانی جواب داده‌اند اما باز هم برخی فیلم‌های ساخته شده در این ژانر، قوانین مرتبط را دور می‌زنند. بهترین‌ فیلم‌هایی که توانسته‌اند این قوانین را زیر پا بگذارند نه تنها این ژانر را به چالش کشیده‌اند، بلکه آن را به نحوی گسترش داده و باعث شده که درک جدیدی از آنچه فیلم‌های ابرقهرمانی می‌توانند به مخاطبان ارائه دهند، به وجود آید.

۱. بتمن (The Batman)

• کارگردان: مت ریوز
• بازیگران: رابرت پتینسون، پل دینو، جفری رایت
• تاریخ انتشار: ۲۰۲۲
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰

فیلم جدید «بتمن» توانسته به خوبی با افشای فساد سیاسی، برخی از قوانین این ژانر را زیر پا بگذارد. در واقع، تصویر تحسین برانگیزی که مت ریوز از فضای سیاسی شهر گاتهام ارائه می‌دهد به جای به تصویر کشیدن یک اکشن ابرقهرمانی، سبب تولید فیلمی شده که بیشتر با سبک نئو نوآر همخوانی دارد تا ابرقهرمانی.

همین زیر پا گذاشتن قوانین باعث شده که این فیلم بتواند به موفقیت بزرگی از لحاظ تجاری دست یابد و نظر مثبت منتقدین و مردم را جلب کند و به دلیل داستان سرایی احساسی تلخ‌تر و واقعی‌تر خود، به شدت مورد تحسین قرار گیرد. ریدلر با نقش آفرینی پل دینو برداشتی بسیار مدرن از یک شخصیت شرور کلاسیک را به نمایش می‌گذارد. در حالی که رابرت پتینسون، شخصیتی تاریک از بتمن را به طرفداران ارائه می‌دهد، شخصیتی که با اخلاقیات و مسئولیت پذیری در کشمکش نیست.

۲. سوپر (Super)

• کارگردان: جیمز گان
• بازیگران: الیوت پیج، لیو تایلر، راین ویلسون
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۴۹ از ۱۰۰

این فیلم فوق‌العاده خشن که تمامی سکانس‌های آن مملو از خشونت بی‌حد و حصری هستند که به طرز آزار دهنده‌ای با دنیای کمیک تلفیق شده‌اند، به عنوان تهاجمی تکرار نشدنی به ژانر ابرقهرمانی در نظر گرفته می‌شود. کارگردان فیلم، جیمز گان که به زیر پا گذاشتن قوانین شهرت دارد، همه‌ی قواعد را به هم می‌ریزد و فیلمی را بر اساس داستانی ساخته و پرداخته می‌کند که در آن فرانک داربو (با بازی راین ویلسون) پس از اینکه همسرش (با بازی لیو تایلر) او را به خاطر یک فروشنده مواد مخدر (با بازی کوین بیکن) ترک می‌کند، به کریمسون بولت تبدیل می‌شود.

اما چندی نمی‌گذرد که فرانک که با نیت خوبی کار خود را شروع کرده، هر گونه فعالیت غیراخلاقی حتی کارهای غیرقانونی بسیار کوچک را با خشونت شدیدی پاسخ می‌دهد. دستیار او بولتی (با بازی الیوت پیج) بسیار بدتر از اوست و لذا این دو برای رعایت اخلاقیات، مسیری خون آلود و وحشتناک را در پیش می‌گیرند.

۳. زن شگفت انگیز (Wonder Woman)

• کارگردان: پتی جنکینز
• بازیگران: گل گدوت، کریس پاین، رابین رایت
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۷
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰

فیلم «زن شگفت‌انگیز» با فرار از محیط‌های شهری مدرن، به عنوان فیلم اکشنی در رابطه با جنگ جهانی اول شناخته می‌شود که توانست با وجود رویدادهایی که به تصویر می‌کشد، لطافت ظریفی را در عمق وجود خود داشته باشد. از منظر اعتقادی نیز مشاهده‌ی ابرقهرمانی که به قوانین اعتقادی خود به شدت پایبند است و در رابطه با آن‌ها هیچ شک و تردیدی ندارد، می‌توانست بسیار جذاب باشد.

پتی جنکینز با زیر پا گذاشتن بسیاری از هنجارهای ابرقهرمانی، توانست فیلمی را خلق نماید که به شدت با سایر فیلم‌های ساخته شده در این ژانر متفاوت بود. از نظر بسیاری، «زن شگفت انگیز» هنوز هم یکی از بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی است که مضمون و فضای آن، به شدت از سایر فیلم‌های ابرقهرمانی متمایز است.

۴. ثور: رگناروک (Thor: Ragnarok)

• کارگردان: تایکا وایتیتی
• بازیگران: کیت بلانشت، ادریس البا، کارل اربن
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۷
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰

یک فیلم ابرقهرمانی برای براندازی هنجارهای ژانر خودش نیازی ندارد که حتما فضایی تیره و تاریک داشته باشد و این همان چیزی بود که تایکا وایتیتی توانست آن را به تماشاگران سراسر جهان ثابت کند. در حالی که فیلم‌های مارول همیشه از لحظات طنز آمیز و خنده‌دار بهره می‌بردند، اما هیچ‌گاه نتوانسته بودند جوک‌هایی را که وایتیتی در فیلم خود ارائه نمود در فیلم‌هایشان به کار بگیرند.

این تغییر لحن دراماتیک در دنیای سینمایی مارول سبب شد که وایتیتی بتواند امضای خود را بر روی کارهایش بزند چراکه او از تنش‌های به وجود آمده در داستان فیلم برای خنداندن مخاطب استفاده نمود.

۵. کیک-اس (Kick-Ass)

• کارگردان: متیو وان
• بازیگران: نیکلاس کیج، لیندزی فونسکا، پنسی پاتلر
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۷۶ از ۱۰۰

علاوه بر تمامی موارد بالا، فیلم‌های ابرقهرمانی به مخاطبان فرصتی را ارائه می‌دهند تا آن‌ها بتوانند با خیال راحت خیال‌پردازی کنند و این همان نکته‌ای است که فیلم «کیک-اس» متیو وان به نحو جالبی بر مبنای آن ساخته شده است. داستان این فیلم که بر اساس کتاب کمیک مارک میلر ساخته شده، حول محور یک نوجوان عادی (با بازی آرون تیلور جانسون) روایت می‌شود که با وجود نداشتن هیچ قدرت، استعداد یا حتی مهارتی تصمیم می‌گیرد به یک ابرقهرمان تبدیل گردد.

در حالی که سمت و سویی که فیلم در پیش می‌گیرد چندان تفاوتی با سایر فیلم‌های ابرقهرمانی ندارد، اما نوع اکشن و شخصیت‌های مکمل آن بسیار متفاوت هستند. نزاع‌ها خونین هستند و خشونت به زیبایی با لحن کارتونی تلفیق شده است. در حقیقت این فیلم را می‌توان نوعی تقلید از فیلم‌های ابرقهرمانی دانست که قوانین زیادی را زیر پا می‌گذارد تا فیلمی پرانرژی را ارائه نماید.

۶. پلنگ سیاه (Black Panther)

• کارگردان: رایان کوگلر
• بازیگران: چادویک بوزمن، مارتین فریمن، آنجلا باست
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۸
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰

وقتی صحبت از فیلم‌های سنتی ابرقهرمانی به میان می‌آید، هیچ کمپانی‌ای نمی‌تواند همانند مارول خوش بدرخشد. هجدهمین فیلم دنیای سینمایی مارول یعنی «پلنگ سیاه» از جدال‌های ساخته شده به سبک آمریکایی دوری می‌کند و بیشتر بر روی ملت خیالی واکاندا که آفریقایی هستند و در کشوری بسیار پیشرفته زندگی می‌کنند که از دید جهانیان پنهان شده متمرکز شده است.

با استفاده از این تکنیک جغرافیایی، رنگ‌های شاداب و تمرکز بر تجارب سیاه‌پوستان آمریکا، آفریقا و سراسر جهان، این فیلم توانسته به زیبایی هر چه تمام‌تر برخی قوانین دنیای ابرقهرمانی را زیر پا بگذارد. چادویک بوزمن به‌عنوان پادشاه جدید سرزمینش، صفحه نمایش را از آن خود می‌کند، اما این مایکل بی جردن در نقش شرور داستان است که واقعا توانست سطح فیلم‌های مارول را بالا برد. اریک کیلمونگر که شروری دلسوز است و مخاطب می‌تواند به خوبی علت کارهایش را درک کند، تفاوت ظریف بین کار درست و نادرست را از بین می‌برد، چیزی که به ندرت در فیلم‌های ابرقهرمانی شاهدش هستیم.

۷. نگهبانان (Watchmen)

• کارگردان: زک اسنایدر
• بازیگران: متیو گود، کارلا گوجینو، نایل میتر
• تاریخ انتشار: ۲۰۰۹
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۶۵ از ۱۰۰

فیلم «نگهبانان» که بر اساس کتاب کمیک آلن مور، ساخته شده به نحو جالبی از داستان‌های ابرقهرمانی سنتی فاصله می‌گیرد. داستان این فیلم در دهه‌ی ۱۹۸۰ در جریان است یعنی دورهای که در آن ابرقهرمانی غیرقانونی شده و جهان در آستانه جنگ هسته‌ای قرار دارد.

در حقیقت اولین فیلم ابرقهرمانی زک اسنایدر از وجود فضایی، خشن، تیره و تار و از نظر بصری حیرت‌انگیز، بهره می‌برد که در تلاش است تا مفاهیمی نظیر درست و نادرست و مسئولیت‌های اخلاقی افراد صاحب قدرت را برای مخاطب تشریح نماید. البته قطعا این حماسه‌ی پرپیچ و خم، تمام جنبه‌های کتاب مور را به طور کامل در بر نمی‌گیرد، اما می‌توان به وضوح دریافت که از سایر فیلم‌های پرفروش ابرقهرمانی فاصله گرفته و داستانی مخصوص به خود را روایت می‌کند.

۸. لوگان (Logan)

• کارگردان: جیمز منگولد
• بازیگران: هیو جکمن، دافنه کین، پاتریک استوارت
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۷
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰

در این فیلم می‌توان به وضوح نقض قوانین یک ژانر و پیوستن به ژانر دیگر را مشاهده نمود. آخرین دنباله‌ای که در آن هیو جکمن در قالب ولورین به ایفای نقش پرداخت به شدت از فیلم‌های کلاسیک وسترن آمریکایی دهه‌ی ۶۰ الهام گرفته شده و همین امر سبب شده تا بتوان آن را دنباله‌ای قانون شکن از سری مردان ایکس دانست.

این فیلم به روایت داستان یک قهرمان زخمی که دیگر تمایلی ندارد به دنیای اطراف خود کمک کند، تبهکارانی که کودکان عجیب را هدف قرار داده‌اند و عواقب زوال سلامت روانی چارلز خاویر (با بازی سر پاتریک استوارت) می‌پردازد و پس از آن یک سفر جاده‌ای به سمت مقصدی نامشخص آغاز می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که «لوگان» یک فیلم ابرقهرمانی معمولی نیست، اما یکی از تاثیرگذارترین و به یاد ماندنی‌ترین فیلم‌های این ژانر محسوب می‌شود.

۹. ددپول (Deadpool)

• کارگردان: تیم میلر
• بازیگران: رایان رینولدز، جینا کارانو، تی جی میلر
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۶
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰

برخی از فیلم‌های ابرقهرمانی با صحنه‌های خون آلود خود، خشونت بی‌حد و حصر و ناسزا، توانسته‌اند این ژانر را زیر و رو کنند و برخی دیگر نیز با طنز و کمدی موجود در سکانس‌های مختلف، جانی تازه به این ژانر بخشیده‌اند. اما فیلم «ددپول» با انجام هر دوی این کارها عالی عمل کرده و در حقیقت توانسته ژانر ابرقهرمانی را دوباره تعریف کند.

بازی بی‌نقص رایان رینولدز در قالب شخصیت اصلی، تماشاگران را در دنیایی مضحک و خنده‌دار و مملو از کارهای جنون آمیز غرق نمود و توانست تعادل بی‌نظیری را بین سبک‌های اکشن و کمدی برقرار نماید. ددپول با استفاده از دیوار چهارم، زبان متفاوت، مجموعه‌ای رنگارنگ از شخصیت‌های مکمل و داستانی مملو از عشق و انتقام، توانسته درک مخاطبان از فیلم‌های ابرقهرمانی را کاملا تغییر دهد.

۱۰. شوالیه تاریکی (The Dark Knight)

• کارگردان: کریستوفر نولان
• بازیگران: کریستین بیل، هیث لجر، گری اولدمن
• تاریخ انتشار: ۲۰۰۸
• امتیاز IMDb به فیلم: ۹.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰

شوالیه تاریکی که هنوز از نظر بسیاری از منتقدین به عنوان بهترین فیلم ابرقهرمانی‌ای شناخته می‌شود که تا به امروز ساخته شده، بیشتر به عنوان یک فیلم جنایی در نظر گرفته می‌شود که تماشاگران را بر روی صندلی‌هایشان میخکوب می‌کند به نحوی که نمی‌توانند چشم از صفحه‌ی تلویزیون بردارند. بازی نمادین هیث لجر در نقش جوکر به ژانر ابرقهرمانی، عنصر غیرقابل پیش‌بینی بودن را تزریق کرد و کاری کرد که تماشاگر از پیش‌بینی ادامه‌ی داستان عاجز شود.

ویژگی‌هایی مانند مرگ شخصیت‌های اصلی، تحول هاروی دنت (با بازی آرون اکهارت) از یک قهرمان به شرور و صحنه‌هایی که در آن‌ها شهروندان گاتهام به جان هم می‌افتند، به همراه طرح تروریستی جوکر توانست تحول عظیمی را به درون کالبد ژانر ابرقهرمانی وارد کند.

منبع: collider