معرفی کتاب «سینمای آمریکای لاتین»؛ مرجعی موثق برای دوستداران سینما
وقتی از آمریکای لاتین صحبت می‌شود معمولا پای فوتبال و ادبیات در میان است. این بخش از جهان به خاطر فوتبالیست‌های بی‌نظیری مثل پله، مارادونا، رونالدو، سوکراتس، روماریو و نویسدگان چیره‌دستی مانند گارسیا مارکز، بارگاس یوسا، فوئنتس و… زبانزد است، اما چیزی که همواره نادیده گرفته شده سینمای آمریکای لاتین است. کتاب «راهنمای سینمای آمریکای لاتین» دانشنامه‌ی خواندنی درباره‌ی سینمایی است که فیلم‌های زیادی از آن دیده‌ایم، با برخی از کارگردان‌هایش آشنا هستیم بدون آن‌که منبعی قابل اعتماد و تکیه درباره‌شان در دسترس باشد. این اثر کتابی مرجع است برای همه‌ی آن‌ها که سینما را دوست دارند و می‌خواهند درباره‌ی سینمای آمریکای لاتین مطالعه کنند.
معرفی کتاب «راهنمای سینمای آمریکای لاتین»؛ مرجعی موثق برای دوستداران سینما
وقتی از آمریکای لاتین حرف می‌زنیم منظور بخشی از قاره‌ی آمریکاست که مکزیک، امریکای مرکزی و جنوبی و کشورهای حوزه‌ی دریای کارائیب را در بر می‌گیرد. 20 کشور مستقل که در حدود پانصد و هفتاد میلیون نفر جمعیت دارند. زبان همه‌ی کشورها به استثناء برزیل که پرتغالیست، اسپانیایی است.
سینمای آمریکای لاتین از سال 1896 شروع به کار کرد و تا امروز بازیگران، کارگردان‌ها و فیلم‌هایشان ورد زبان دوستداران سینما و منتقدان شده است.
نخستین ساخته‌های سینمای آمریکای لاتین مستندهایی بودند که زندگی مردمان آن سرزمین را روایت می‌کردند. سینماگران و مستندسازان می‌خواستند از طریق ساخته‌هایشان مردمی که به سواد داشتن و آگاهی پیدا کردن اهمیت نمی‌دادند اطلاعات بدهند تا از اتفاقاتی که دوروبرشان می‌افتد با خبر شوند.
مدتی که گذشت ساکنان این منطقه که شیفته‌ی اسطوره‌ها و افسانه‌ها هستند از فیلم‌های داستانی که از آن می‌گفتند روی خوش نشان دادند و استقبال کردند. حالی اواسط قرن بیستم سینمای این منطقه از جهان از باقی جاهای جهان الگو می‌گرفت. هنوز نتوانسته بود سبک و روش مختص به خود را بسازد.
کم کم سینماگران جوان و خلاق وارد میدان شدند تا سینمایی با لحن و رنگ و بوی خاص آمریکای لاتین بسازند. سینمایی که معترض باشد و قصه‌هایی تعریف کند که با تمام شدن فیلم از یاد نرود. همه‌گیر شدن جنبش سینمای نوو در بزریل مخالفت کردن با فیلم‌های عامه‌پسندی بود که در هالیوود ساخته می‌شد.
وقتی دهه‌ی 90 میلادی شروع شد و دیکتاتوری‌های نظامی کم کم از آمریکای لاتین حذف شدند سینماگران، سینمای آمریکای لاتین را از نو ساختند. فیلمسازانی همچون والتر سالس، هکتور بابنکو، فرناندو میره‌لس، گیرمو دل‌تورو و… آثاری دیدنی و پرطرفدار ساختند.
بخش اول کتاب «راهنمای سینمای آمریکای لاتین» سینمای کشورها نامیده شده. این قسمت با سینمای آرژانتین شروع می‌شود. همه‌ی چیزهایی که باید درباره‌ی سینمای این کشور – سینماگران، نویسندگان، بازیگران، کارگردان‌ها و… – دانسته شود در دسترس قرار گرفته. سینماگران مطرح آرژانتیم در این دوران مثل لوکریسا مارتل معرفی شده که با ساخت فیلم‌های باتلاق و دختر مقدس خوش درخشیدند.
در ادامه سینمای کشورهای اروگونه، اکوادور و السالوادور تقریبا از آن‌ها اطلاعاتی در دسترس نبوده، به تفضیل معرفی شده‌اند. کارگردان‌ها، بازیگران، فیلم‌برداران و… نامدار مثل آناگدوارا شناسانده شده‌اند.
سینمای برزیل برای علاقه‌مندام و اهالی سینما در ایران از دهه‌ی 50 شمسی آشناست. از آن دوران کارگردان‌هایی مثل پریرا دوس‌سانتوس، گلوبر روشا، روی گدرا، روبرتو فاریا شناخته شده‌اند. سینمای نوو برزیل گونه‌ای از سینمای مستقل است که هدف‌اش روایت مشکلات، مسائل، فرهنگ و اساطیر مردم آن سرزمین بود.
«راهنمای سینمای آمریکای لاتین» بعد از معرفی سینمای بولیوی، پاراگوئه، پرو، جزایر دریای کارائیب، باهاما، کوبا، پورتوریکو، ونزوئلا، جامائیکا، کاستاریکا، کلمبیا و نیکاراگوئه به سینمای شیلی می‌رسد. این سینما به دلیل برگزاری جشنواره‌ای در وینیا دل‌هار تاثیر زیادی بر کارگردان‌های آمریکای لاتین گذاشت. میگل لارین یکی از برجسته‌ترین کارگردان‌های این کشور است، چند سال قبل به ایران سفر کرد.
انقلاب مکزیک تاثیر غیر قابل انکاری بر سینمای این کشور گذاشته است. دهه‌ی 40 میلادی دوره‌ی اوچ و درخشان سینمای این کشور است. لوئیس بونوئل سینماگر برجسته سال‌ها در این کشور زندگی کرد و فیلم‌های فراموش‌شدگان، ناثارین، ملک‌الموت و سیمون صحرایی را ساخت. بعد از گذشت چند دهه سینمای مکزیک دوباره اوج گرفت و بازیگرانی مثل سلما هایک و گائل گارسیا برنال و کارگردانانی همچون آلفونسو کوآرون و گیرمو دل‌تورو را به جهان معرفی کرد.
بخش دوم و چایانی کتاب شامل فرهنگ کامل و حرفه‌ای است. این فرهنگ به شیوه‌ی معمول مدخل‌نویسی دانشنامه‌ها تدوین شده است. همه‌ی اطلاعات درباره‌ی فیلم‌سازان، کارگردان‌ها، بازیگران، نویسندگان، فیلم‌برداران و سایر متخصصین را گردآوری کرده.
نویسنده‌ی کتاب زندگی کارگردان‌ها را شرح داده و خلاصه‌ای از ماجرای فیلم‌هاشان را تعریف کرده. مدخل مربوط به آلفونسو کوآرون نکات جالب توجهی درباره‌ی دوران تحصیل و آغاز فیلم‌سازی‌اش دارد.
کتاب «راهنمای سینمای آمریکای لاتین» اثر و مرجعی درخشان است که دوستداران سینما را پشیمان نمی‌کند و دانسته‌هایشان را ارتقا می‌بحشد.
در بخشی از کتاب «راهنمای سینمای آمریکای لاتین« که به قلم مجید مصطفوی توسط نشر چشمه منتشر شده، می‌خوانیم:
«صنعت سینماى اروگوئه تا اواخر دهه‌ى 1970 به دلیل فقدان سرمایه‌ى کافى و عدم حمایت‌هاى مالى دولت و کمبود ابزارهاى فنى، رونقى نداشت و فعالیت مهمى در زمینه‌ى تولید فیلم به عمل نمى‌آمد. نخستین فیلم ساخته‌شده در اروگوئه، روح ساحل نام دارد که خوآن آنتونیو بورخس در سال 1923 کارگردانى کرده است.»
منبع: دیجی‌کالا مگ
