فیلم‌هایی که اگر چرنوبیل را دوست دارید باید ببینید

دیدن فیلم‌هایی درباره‌ی فجایع روی پرده‌ی سینما گاهی به اندازه‌ی خود آن اتفاقات رعب‌آور است. پخش مینی سریال چرنوبیل از شبکه‌ی HBO به شدت با استقبال مخاطبان و حتی منتقدان روبه‌رو شد. فیلم‌های زیادی هستند که درباره‌ی فجایع واقعی ساخته شده‌اند اما همه‌ی آن‌ها به موفقیت «چرنوبیل» دست نیافتند. این فهرستی از فیلم‌هایی است که اگر چرنوبیل را دوست دارید می‌توانید آن‌ها را ببینید.

سندرم چین

عنوان اصلی: The China Syndrome
کارگردان: جیمز بریجز
بازیگران: جین فاندا، جک لمون، مایکل داگلاس
محصول ۱۹۷۹

یک‌بار از نیکلاس کیج درباره‌ی افکار و عقاید سیاسی‌اش سوال کردند. او گفت که ترجیح می‌دهد درباره‌ی آن‌ها صحبت نکند و به جایش پیامی را که می‌خواهد برساند از طریق فیلم بگوید. او اضافه کرد: «من درباره‌ی فاجعه‌ی انرژی هسته‌ای از فیلم «سندرم چین» بیش از هر اثر دیگری یاد گرفتم.»

حتی با وجود آن که فیلم در مورد صنعت انرژی هسته‌ای چندان هم دقیق نبود فیلم «سندرم چین» در زمان خودش به موفقیت اقتصادی و محبوبیت نزد منتقدان دست پیدا کرد. عده‌ی بسیاری سوژه‌ی فیلم را ستایش کردند. لحن هیجان‌انگیز، بازی‌های بازیگران و به خصوص کار جک لمون و جین فاندا را در فیلم ستودند.

فیلم در اصل مربوط به اتفاقی است که سال ۱۹۷۰ در ایستگاه مرکز هسته‌ای درسدن در ایالت ایلینویز آمریکا رخ داد. فیلم داستان یک گزارشگر را دنبال می‌کند که جین فاندا نقش‌اش را روی پرده به تصویر می‌کشد. و فیلمبرداری که مایکل داگلاس است. آن‌ها در حالی که مشغول گزارشی در نیروگاه هسته‌ای کالیفرنیا هستند شاهد سانحه می‌شوند.

فیلم به دلیل جلب کردن توجه‌ها به اتفاقاتی که ممکن است در این صنعت رخ بدهد و لاپوشانی مقامات برجسته شد. می‌شود گفت این فیلم نقطه‌ی شروع ساخت سری فیلم‌هایی درباره‌ی بمب اتم و جنگ هسته‌ای در دهه‌ی هشتاد بود. فیلمی که به دنبال آن آثاری مانند «پروژه‌ی منهتن»، «بازی‌های جنگ»، «روز بعد از آن» و «وصیت» (Testament) ساخته شدند. متخصصان هسته‌ای هم درباره‌ی فیلم مناظره‌هایی ترتیب دادند.

اگر چه فیلم از لحاظ ایدئولوژیک در طیف مخالف رخ می‌دهد اما مانند سریال «چرنوبیل» در این‌باره هم بحث می‌کند که چه طور سازمان‌های قدرتمند روی اشتباهاتی که منجر به فجایع می‌شود سرپوش می‌گذارند و توجیه‌شان هم مقرون به صرفه بودن ماجراست. در حقیقت داگلاس به همین دلیل مجذوب فیلمنامه شده بود و آن را با فیلمی که خودش تهیه کرده بود یعنی «پرواز بر فراز آشیانه‌ی فاخته» (دیوانه از قفس پرید) مقایسه کرد که آن فیلم هم داستان مردی بود که در مقابل انستیتوی قدرتمندی می‌ایستاد.

افق دیپ واتر

عنوان اصلی: Deepwater Horizon
کارگردان: پیتر برگ
بازیگران: مارک والبرگ، کرت راسل
محصول ۲۰۱۶

آن‌هایی که دوست دارند فیلم‌های بیشتری درباره بلایا و فجایع واقعی زندگی انسان‌ها ببینند می‌توانند سری به فیلم «افق دیپ واتر» بزنند. همکاری میان مارک والبرگ و پیتر برگ تقریبا همیشه به طرز شگفت‌انگیزی نتیجه‌اش فیلم‌های تاثیرگذاری بوده است البته به استثنای آخرین فیلمی که با هم کار کردند.

برگ دقیقا فیلمساز زیرکی نیست اما از طرف دیگر اکشن‌سازی شبیه مایکل بی هم محسوب نمی‌شود. ممکن است چند بلاک باستر با بودجه‌های سنگین ساخته باشد اما می‌داند که چه طور عناصر انسانی را به کارهایش اضافه کند که دقیقا به همین دلیل است که این فیلم تا این حد به طرز دراماتیک تاثیرگذار است و با چند بازی استثنایی به خصوص از کرت راسل و جینا رودریگوئز تبدیل به فیلمی هیجان‌انگیز شده است.

فیلم کاری می‌کند که شما احساس خشم و احساس تراژدی و اندوه را تجربه کنید. فیلم براساس فاجعه‌ی صنعتی ساخته شده که بیستم آوریل سال ۲۰۱۰ در خلیج مکزیک رخ داد و تبدیل به بزرگترین نشت نفت در دریا در تاریخ صنعت پتروشیمی شد.

فیلم به دلیل دقتش در روایت تاریخی ستایش شد و برخی گفتند که فیلم کار خارق‌العاده‌ای در خشمگین ساختن مخاطبان نسبت به بریتیش پترولیوم انجام داده است. اما برخی هم از فیلم به دلیل ساده‌سازی جریان در پیدا کردن مقصر انتقاد کردند. و مشخص است که خود بریتیش پترولیوم به عنوان عامل اصلی فاجعه هم به شدت به فیلم اعتراض کرد و گفت که فیلم زنجیره‌ی حوادثی را که منجر به آن فاجعه اصلی شده با دقت ترسیم نکرده است و به خصوص در به تصویر کشیدن افراد این کمپانی سهل‌انگاری کرده‌اند.

فیلم در گیشه چندان موفق ظاهر نشد. اما فیلم قوی بود که به خصوص از لحاظ فنی نکات تاثیرگذاری داشت و در دو رشته‌ی صدا و جلوه‌های بصری هم نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار شد. فیلمی با این همه تنش و تا این حد نفس‌گیر قطعا استحقاق توجه بیشتری داشت.

کی-۱۹: ویدومیکر

عنوان اصلی: K-19: The Widowmaker
کارگردان: کاترین بیگلو
بازیگران: هریسون فورد، پیتر استبینگ
محصول ۲۰۰۲

یک فیلم دیگر درباره‌ی فاجعه‌ی شوروی از کارگردانی که بعدها با ساختن فیلم‌هایی درباره‌ی جنگ افغانستان و عراق جزو لیست کارگردانان تراز اول جهان رفت.

اتحاد جماهیر شوروی شروع به ساخت اولین موشک بالستیک زیردریایی مجهز به سلاح هسته‌ای در سال ۱۹۵۸ می‌کند که اسمش k19 است. این یکی از دو زیردریایی شوروی مربوط به پروژه‌ی ۶۵۸ بود که اولین نسل از زیردریایی‌های هسته‌ای محسوب می‌شدند.

این قایق در حقیقت جواب شوروی به آمریکا بود که به عنوان بخشی از قدرت نظامی‌اش پیش‌تر از زیر دریایی هسته‌ای استفاده می‌کرد. پیش از آن که k19 راه‌اندازی شود ده نفر از خدمه و کارمندان بر اثر تصادف و آتش‌‌سوزی جان‌شان را از دست دادند.

این فیلم کاترین بیگلو از آن آثاری است که آن را دست کم گرفته‌اند. متاسفانه فیلم در گیشه هم شکست خورد. فیلمی درباره‌ی این که چه طور خدمه‌ی کشتی باید تلاش می‌کردند تا از یک فاجعه‌ی هسته‌ای جلوگیری کنند و زیردریایی را هم نجات بدهند.

هریسون فورد در فیلم از کاریزمای همیشگی‌اش استفاده می‌کند و لیام نیسن هم نقش جالب و متقاعد‌کننده‌ای دارد.

سیلک وود

عنوان اصلی: Silkwood
کارگردان: مایک نیکولز
بازیگران: مریل استریپ، کرت راسل، شر
محصول ۱۹۸۳

درست بعد از موفقیت فیلم «سندرم چین» هالیوود شروع به تولید فیلم‌های بیشتری با تم هسته‌ای کرد که با ترس‌های مربوط به تششعات رادیواکتیو دست و پنجه نرم می‌کرد. «سیلک وود» الهام‌ گرفته از داستان کارن سیلک‌ وود است. کارن یک تکنسین شیمی آمریکایی و فعال اتحادیه‌های کارگری است. او نگران آزمایش‌هایی است که ممکن است روی سلامت و امنیت کارگران در آزمایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها تاثیر بگذارد. کارن تحت شرایط نامشخصی در اثر تصادف با ماشین می‌میرد.

در فیلم مریل استریپ روی پرده کارن سیلک‌وود را تصویر کرده است و این یکی از بهترین بازی‌های اوست. کارن سیلک‌وود مادر است، او یک دوست خوب و کارگری فوق‌العاده در سایت است. او فکر می‌کند که مدیران نیروگاه و سایت در گزارش‌های مربوط به امنیت دست می‌برند و آن‌ها را تحریف می‌کنند.

در کنار «ارین بروکوویچ» و «نورما ری» این یکی از بهترین فیلم‌هایی است که موضوع مشابهی در آن اهمیت پیدا می‌کند. فیلمی برجسته و مهم که با حرص و طمع شرکت‌ها و شجاعت برای ایستادن جلوی قدرت‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.

بیشتر ببینید:
فیلم‌های مبتنی بر خیانت خوب می‌فروشند