۱۰ ابرقهرمان که مارول برای حفظ حق امتیاز از خالقش شکایت می‌کند
مارول در پی طرح شکایت از خالقان چندین شخصیت برجسته دنیای سینمایی مارول برای حفظ حقوق آنان است. استودیوی مارول از زمان موفقیت مرد آهنی در سال ۲۰۰۸، به آرامی یک فرانچایز گسترده از فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی ابرقهرمانی به هم پیوسته ایجاد کرده است که توسط استودیوی والت دیزنی در سال ۲۰۰۹ خریداری شد. با این حال، خالقان برخی از قهرمانان محبوب این فرانچایز برای دریافت حقوق شخصیت‌های خود شکایت کرده‌اند.
طبق قانون تجدید نظر کپی رایت در سال ۱۹۷۶، مالکیت یک اثر باید ۶۰ سال پس از ایجاد محصول، به خالق اصلی بازگردد. این مهلت برای بسیاری از شخصیت‌های مارول نزدیک است و سازندگان آن‌ها نیز از این موضوع مطلع هستند. لری لایبر نویسنده و هنرمند، علیه کمپانی والت دیزنی شکایت کرد تا حقوق چندین شخصیت را به دست آورد و از آن پس، وکلای استیو دیتکو، وکلای دان هک، وارثان دان ریکو و وارثان جین کولان نیز به وی ملحق شدند.
- چرا فیلم شانگ چی جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری خیلی بدی دارد؟
- چرا ساخت فیلم شانگ چی از مارول ۲۰ سال زمان گرفت؟
- منتقدان درباره‌ی فیلم شانگ-چی و افسانه‌ی ده حلقه چه می‌گویند؟
دیزنی نیز در پاسخ به این موضوع، شکایتی متقابل ارائه کرده است و ادعا می‌کند که قانون کپی رایت در این‌جا صدق نمی‌کند، زیرا این شخصیت‌ها تحت قراردادهای کار در ازای اجاره خلق شده‌اند. شکایت‌های مشابه قبلی، با این استدلال دیزنی به پایان رسیده‌اند اما این لزوما بدان معنا نیست که این پرونده نیز به همان شیوه حل خواهد شد. اگر دیزنی در این پرونده بازنده شود، شخصیت‌های زیادی خواهند بود که این کمپانی دیگر حقوق آنان را در اختیار ندارد که بد نیست تمامی آن‌ها را بررسی کنیم.
۱. مرد آهنی
مرد آهنی توسط استن لی، لری لایبر و هنرمندانی به نام دان هک و جک کربی خلق شد. این نابغه میلیاردر تکنولوژیک برای اولین بار در کمیک‌های مارول در سال ۱۹۶۳ ظاهر شد و مورد توجه خوانندگان زن قرار گرفت. در آوریل ۱۹۹۰، استودیوی یونیورسال، حقوق کاراکتر مرد آهنی را برای ساخت یک فیلم، از مارول خریداری کرد. این پروژه در نهایت به جایی نرسید و در فوریه ۱۹۹۶، کمپانی فاکس قرن بیستم این حقوق را به دست آورد. فاکس چند سال بعد، در دسامبر ۱۹۹۹، حقوق آثار نیو لاین سینما را تماما فروخت، چرا که آن‌ها پروژه‌های ابرقهرمانی زیادی در حال توسعه داشتند.
نیو لاین سینما برنامه‌هایی برای اکران فیلمی از مرد آهنی در سال ۲۰۰۶ داشت اما وقتی طرح‌هایش به شکست انجامید، حقوق این کاراکتر به استودیوی مارول بازگرداند. مدت زمان مالکیت ۶۰ ساله مرد آهنی در سال ۲۰۲۳ به پایان می‌رسد و طبق قاعده، حقوق این شخصیت به خالقان اصلی آن باز می‌گردد، مگر این که دیزنی در پرونده شکایت خود پیروز شود.
۲. ثور
استن لی، لری لایبر و جک کربی، این شخصیت را طبق برداشت و تفسیر خود از خدای اسکاندیناویایی، ثور، در سال ۱۹۶۲ خلق کردند. برنامه‌هایی برای ساخت اقتباسی سینمایی از این ابرقهرمان در دهه ۹۰ میلادی در دست اجرا بود و ساموئل ریمی به عنوان کارگردان، قصد داشت کمپانی فاکس قرن بیستم را برای ساخت این اثر متقاعد کند که موفق نشد. مارول پس از موفقیت مردان ایکس، ایده کوتاهی به ذهنش رسید تا یک اقتباس تلویزیونی از ثور برای پخش در شبکه یوپی‌ان و با تامین مالی شرکت ارتیزان اینترتینمنت بسازد.
سرانجام سونی پیکچرز اینترتینمنت در سال ۲۰۰۴ حقوق این شخصیت را خریداری کرد اما دو سال بعد، آن را به پارامونت پیکچرز فروخت. استودیوی والت دیزنی در طی مجموعه‌ای از معاملات تا سال ۲۰۱۳، حقوق تمام آثار مارول را به دست آورد و عملا مالکیت اکثر شخصیت‌های مارول به جز مردان ایکس، مرد عنکبوتی و چند نفر دیگر را به دیزنی واگذار کردند. مالکیت ثور برای مارول، در سال ۲۰۲۲ به پایان می‌رسد.
۳. مرد مورچه‌ای
این شخصیت توسط استن لی، لری لایبر و جک کربی در سال ۱۹۶۲ خلق شد و جالب این‌جاست که دهه‌ها قبل از ساخت فیلم اصلی مرد مورچه‌ای، یک اقتباس از این کاراکتر در حال توسعه بود اما به سرانجام نرسید. استن لی اولین ایده ساخت فیلمی درباره مرد مورچه‌ای را در دهه ۸۰ میلادی در کمپانی نیو ورلد پیکچرز مطرح کرد که به جایی نرسید. ارتیزان اینترتینمنت در سال ۲۰۰۰ حقوق این شخصیت را به دست آورد اما با تشکیل شرکت مارول، این حقوق دوباره به استودیوی مارول بازگردانده شد. کارگردان فیلم، ادگار رایت قرار بود فیلم‌نامه‌ای در سال ۲۰۰۶ بنویسد اما فیلم تقریبا یک دهه با تاخیر اکران شد. حقوق این شخصیت پس از سال ۲۰۲۲ به خالقان خود باز‌می‌گردد.
۴. مرد عنکبوتی
این قهرمان تار‌انداز برای اولین بار توسط استن لی و استیو دیتکو در سال ۱۹۶۲ ایجاد شد. تاریخ حقوقی فیلم‌های مرد عنکبوتی کمی آشفته و پیچیده است. اوریون پیکچرز اولین بار در دهه ۸۰ میلادی حقوق مرد عنکبوتی را به دست آورد تا این که به مناهم گولان و یورام گلوبوس، اعضای گروه کنون فروخته شد. بعد از این که گولان، مدیرعامل شرکت فیلم‌سازی قرن ۲۱ شد، دوباره گزینه تولید فیلم را مطرح نمود و سعی کرد این پروژه را با فروش حق پخشش به چندین شرکت در سال ۱۹۸۹ احیا کند. مترو گلدوین مایر سهام شرکت فیلم قرن ۲۱ را در سال ۱۹۹۵ خریداری کرد و از چندین شرکت از جمله مارول، به دلیل کلاهبرداری در معامله اصلی با گروه کنون، شکایت نمود.
مارول در سال بعدش، اعلام ورشکستگی کرد و در سال ۱۹۹۸ بیان کرد که مالکیت گولان به پایان رسیده و حقوق مرد عنکبوتی به آن‌ها بازگردانده می‌شود. مارول در سال ۱۹۹۹، حقوق این کاراکتر را به سونی پیکچرز اینترتینمنت فروخت و آن‌ها نیز قبل از عقد قرارداد دیگری با مارول، پنج فیلم با این شخصیت تولید کردند. این دو شرکت در سال ۲۰۱۵ توافق کردند که مشترکا صاحب حقوق استفاده از مرد عنکبوتی شوند. نسخه جدیدی از این قهرمان در پنج فیلم از دنیای سینمایی مارول ظاهر شد و سومین فیلم اختصاصی او نیز در دسامبر ۲۰۲۱ اکران می‌شود. حقوق این شخصیت پس از سال ۲۰۲۲ به سازندگان اصلی برمی‌گردد.
۵. دکتر استرنج
دکتر استرنج توسط استن لی و استیو دیتکو در سال ۱۹۶۳ خلق شد. نیو ورلد پیکچرز برای اولین بار سعی کرد اقتباسی سینمایی از این شخصیت را در دهه ۸۰ میلادی بسازد. این اتفاق نیافتاد و پس از آن، شرکت رجنسی نیز سعی کرد در اواخر دهه ۸۰ میلادی یک فیلم تولید کند اما این پروژه نیز به نتیجه نرسید. در همان زمان یک تهیه‌کننده، ساخت فیلمی از مرد عنکبوتی را به کمپانی فول مون اینترتینمنت پیشنهاد کرد اما این پروژه منقضی شد و در سال ۱۹۹۲ قرار شد تا ساووی پیکچرز فیلمی با این مضمون توزیع کند. کلمبیا پیکچرز بعدتر حقوق این شخصیت را در سال ۱۹۹۷ خریداری نمود و سه سال بعد آن را رها کرد. سپس در سال ۲۰۰۱، دایمنشن فیلم و دو ماه بعد از آن‌ها، میرامکس، حقوق این شخصیت را به دست آوردند. پارامونت پیکچرز این حقوق را در سال ۲۰۰۵ خریداری کرد و تا زمان قرارداد پارامونت با دیزنی نیز آن را حفظ کرد.
۶. بیوه سیاه
اولین شخصیتی که از نام مستعار بیوه سیاه استفاده کرد، ناتاشا رومانوا بود که توسط استن لی، دان ریکو و دان هک و در سال ۱۹۶۴ خلق شد. او جاسوسی روسی است که در ابتدا در کمیک‌ها مخالف و دشمن مرد آهنی بود اما سرانجام فرار کرد و به سازمان شیلد پیوست. لاینزگیت در سال ۲۰۰۴ حقوق فیلم بیوه سیاه را خریداری کرد اما دو سال بعد این پروژه را کنار گذاشت. حقوق او به استودیوی مارول بازگردانده شد. اگرچه این شخصیت در فیلم مرد آهنی ۲ به دنیای سینمایی مارول معرفی شد اما فیلم اختصاصی بیوه سیاه، ۱۱ سال پس از مرد آهنی ۲ ساخته شد. مالکیت بیوه سیاه برای مارول، در سال ۲۰۲۴ به پایان می‌رسد.
۷. هاوک‌آی
او کمانداری است که اولین بار توسط استن لی و دان هک در سال ۱۹۶۴ خلق و به عنوان یک شخصیت شرور ظاهر شد. هاوک‌آی در سال ۱۹۶۵ به تیم انتقام‌جویان پیوست. وی هرگز قبل از حضور اولیه خود در دنیای سینمایی مارول و در فیلم‌های ثور و انتقام‌جویان، در فیلم دیگری ظاهر نشده بود. بنابراین مارول تا به حال مالکیت این شخصیت را از دست نداده است. استودیوی مارول قبل از توسعه سریال هاوک‌آی برای دیزنی‌پلاس که در نوامبر ۲۰۲۱ پخش می‌شود، برای مدتی کوتاه قصد داشت یک فیلم اختصاصی از هاوک‌آی بسازد که منصرف شد. حقوق هاوک‌آی نیز در سال ۲۰۲۴ به خالقان خود باز‌می‌گردد.
۸. کارول دانورز
کارول دانورز توسط روی توماس و جین کولان در سال ۱۹۶۸ خلق شد. او در ابتدا تنها در مقام افسر نیروی هوایی ایالات متحده در کمیک‌بوک‌ها ظاهر شد اما در سال ۱۹۷۷ به خانم مارول تبدیل شد و بعدها نقش ابرقهرمانی به نام کاپیتان مارول را بر عهده گرفت. استودیوی مارول هرگز حقوق این شخصیت را نفروخته است و در سال ۲۰۱۳ قرار شد فیلمی با حضور او ساخته شود و کارول دانورز سرانجام ۶ سال بعد در سینماها ظاهر شد. این شخصیت تا سال ۲۰۲۸ در مالکیت مارول خواهد بود.
۹. شاهین
شاهین توسط استن لی و جین کولان و در سال ۱۹۴۹ آفریده شد. اگرچه پلنگ سیاه اولین ابرقهرمان سیاه این استودیو بود اما در اصل، شاهین بود که به عنوان اولین قهرمان آفریقایی‌آمریکایی آن‌ها تاریخ‌ساز شد. استودیوی مارول هم‌چنین هرگز حق این شخصیت را نفروخت و او پیش از بازی در مینی‌سریال دیزنی پلاس به نام شاهین و سرباز زمستان در سال ۲۰۲۱، در نقش مکمل چندین فیلم دنیای سینمایی مارول حضور داشته است. حقوق و مالکیت شاهین برای مارول، در سال ۲۰۲۹ به پایان می‌رسد.
۱۰. بلید
بلید توسط مارو ولفمن و جین کولان خلق و اولین بار در کمیک‌ها و در سال ۱۹۷۳ ظاهر شد. نیو ورلد پیکچرز در اوایل دهه ۹۰ میلادی حقوق فیلم او را به دست آورد اما هیچ نتیجه‌ای از آن به دست نیامد تا این که سرانجام نیو لاین سینما حقوق بلید را خرید و سه فیلم با بازی وسلی اسنایپس در اواخر دهه ۹۰ میلادی و پس از آن تولید کرد. کارگردان این سه‌گانه، برنامه‌های خود را برای ایجاد یک سه‌گانه پیش‌درآمد دیگر در سال ۲۰۰۸ با شرکت به اشتراک گذاشت اما در سال ۲۰۱۲، حقوق بلید به مارول بازگردانده شد که آن را تا سال ۲۰۳۳ حفظ خواهد کرد.
منبع: Screenrant
ثور از مرد آهنی قوی است. هالکنیست. دکتر استرنج از مرد آهنی قوی است.
مرد مورچه ای از مرد عنکبوتی ضعیف است
پس ددپول چی کاپیتان آمریکا چی گروت باگ وونم ویژه
به جز دانورز و بلید همشونو استن لی کبیر خلق کرد
حیف که همچین آدمِ خالق و خلاقی از بین ما رفت
اگه اینطوری پیش بره مارول تا ۲۰۲۳ تقریبا تمام شخصیت های خوبشو از دست میده
خب پس یا باید شخصیت های جدید بیاره یا اینکه بر شکست میشه.
هالک پس چی شده . بلید که زیاد محبوب نیست .
دارن گ.ن.د میزنن به سینمای مارول ل.ع.ن.ت.ی.ه.ا