علت خشکی پوست بدن چیست و چطور می‌توان آن را درمان کرد؟
خشکی پوست بدن یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که افراد در طول زندگی خود با آن روبرو می‌شوند. این مشکل پوستی که میتواند باعث خشن و حساس شدن پوست شما شود، در صورت درمان نشدن به عارضه‌ی جدی‌تری تبدیل خواهد شد. به همین دلیل شما باید علت بروز خشکی پوستتان را خیلی سریع پیدا کنید و در جهت رفع آن قدم بردارید.
عوامل مرتبط با خشکی پوست صورت و بدن آنقدر زیاد هستند که حتی پس از دانستن آنها هم باید به خوبی به بررسی هر یک از دلایل ممکن بپردازید و بعد به سراغ حل مشکل خود بروید. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ به بررسی دقیق هر علل خشکی پوست بدن و راه‌های رفع آنها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
خشکی پوست بدن چیست؟
علائم خشکی پوست بدن چیست؟
دلایل خشکی پوست بدن
چگونه از خشکی پوست بدن جلوگیری کنیم؟
روتین پوستی مناسب برای رفع خشکی پوست بدن
درمان خانگی خشکی پوست بدن
خشکی پوست بدن چیست؟
دلیل اصلی خشکی پوست بدن مختل شدن عملکرد لایه‌ی بیرونی پوست و کمبود چربی‌های سالم و مفید در درون آن است. به طور کلی، بالاترین لایه‌ی پوست شما یا همان اپیدرم (Epidermis) از سلول‌های مرده و روغنهای طبیعی تشکیل شده است؛ این مواد در کنار هم به حفظ رطوبت، درخشندگی و نرمی پوست کمک می‌کنند. در صورت کاهش میزان روغنهای محافظ در این لایه، رطوبت پوست از بین می‌رود و کاملا خشک میشود.
در بیشتر مواقع، خشک شدن پوست موضوع نگران‌کننده‌ای نیست و هر فردی در هر سنی ممکن است آن را تجربه کند. این مشکل میتواند باعث به وجود لکه‌های قرمز در نواحی مختلف بدن شود و پوست شما را تحریک و پوسته پوسته کند. اما گاهی اوقات، خشکی پوست صورت و بدن آنقدر شدید و غیرقابل تحمل میشود که برنامه‌ی خواب و کاری شما را مختل میکند. در صورت بروز این مشکل شما باید خیلی سریع به یک متخصص پوست و زیبایی مراجعه و درمان خود را شروع کنید.
علائم خشکی پوست بدن چیست؟
خشکی پوست بدن و صورت هم درست مانند هر مشکل دیگری دارای علائم مشخصی است که در صورت مشاهده‌ی آنها باید آب رسانی به پوست خشک خود را شروع کنید تا از شدیدتر شدن مشکلتان جلوگیری شود.
- پوسته پوسته یا زبر شدن پوست
- خارش غیرطبیعی پوست
- سوزش یا قرمزی پوست
- نازک شدن و جدا شدن بخشی از پوست
- وجود ترک پوستی در قسمت‌های مشخصی از بدن مانند کف پا یا آرنج دست
- چروکیدگی و افتادگی پوست
-
۷ راهکار برای خلاص شدن از شر لکه‌های پوستی ناشی از افزایش سن
دلایل خشکی پوست بدن
اگر به دنبال راه حل درمان خشکی پوست بدن و خارش خود هستید، ابتدا بهتر است با عوامل تاثیرگذار بر آن آشنا شوید تا به خوبی بدانید که برای خلاص شدن از این مشکل باید چه کاری انجام دهید. پس از بررسی این موارد و شروع درمان خود احتمالا بین یک تا سه هفته بعد شاهد بهبود وضعیت پوست خود خواهید بود.
حمام‌های طولانی و با استفاده از آب داغ باعث خشکی پوست بدن میشود
گذراندن یک زمان طولانی در زیر دوش آب داغ در حمام ایده‌‌ی وسوسه‌انگیزی به نظر می‌رسد؛ اما حقیقت این است که تکرار این کار باعث ایجاد مشکلاتی چون خشکی پوست صورت و بدن میشود. متخصصان پیشنهاد می‌کنند که برای جلوگیری از بروز هر مشکلات پوستی، درجه‌ی آب را خیلی بالا نبرید و زمان زیادی را در حمام نگذرانید. همچنین بهتر است بلافاصله پس از استحمام از یک مرطوب‌کننده یا کرم آبرسان استفاده کنید.
محصولات پوستی دارای عطر می‌توانند باعث خشکی پوست بدن شوند
یکی از رایج‌ترین دلایل خشکی پوست بدن استفاده از محصولات پوستی عطردار است. دئودورانت‌ها و محصولات مراقبت از پوستی مختلف چون مرطوب‌کننده‌ها و شوینده‌هایی که عطر دارند باعث تحریک پوست می‌شوند، بنابراین بهتر است تا جای ممکن از آنها استفاده نکنید. گفتنی است که پوست افراد مبتلا به درماتیت تماسی پوستی، به این دسته از محصولات واکنش شدیدتر و سریع‌تری نشان میدهد.
برای جلوگیری از بروز این مشکل، بهتر است پیش از خرید هر محصولی فهرست مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن را بررسی کنید. در صورت مشاهده‌ی عبارت «Fragrance-Free» یا «بدون رایحه» روی محصول مورد نظرتان میتوانید آن را خریداری کنید.
صابون‌ها و شوینده‌ها می‌توانند باعث خشکی پوست بدن و سر شوند
بسیاری از صابون‌ها، شامپوها و شویندههای بدن می‌توانند باعث از بین رفتن رطوبت پوست شوند؛ چرا که این محصولات دقیقا برای از بین بردن چربی آن ساخته شده‌اند. به همین دلیل مهم است که در انتخاب شوینده‌ی بدن خود دقت کنید و از خرید محصولات خشن با ترکیبات تحریک‌کننده که مناسب نوع پوست شما نیستند خودداری نمایید.
خشکی پوست بدن میتواند ژنتیکی باشد
محققان بر این باورند که، جهش در ژنهایی که وظیفهی کنترل تولید پروتئین فیلاگرین (Filaggrin) را دارند، میتواند باعث بروز بیماریهای پوستی مختلف شود.
مطالعات انجام شده روی خشکی پوست صورت و بدننشان داده‌اند که، این مشکل میتواند ارثی باشد. محققان بر این باورند که، جهش در ژنهایی که وظیفهی کنترل تولید پروتئین فیلاگرین (Filaggrin) را دارند، میتواند باعث بروز بیماریهای پوستی مختلف شود. این نوع پروتئین، نقش مهمی را در تشکیل سد دفاعی پوست و آبرسانی آن ایفا میکند و کمبود فیلاگرین شانس ابتلا به بیماریهای پوستی چون اگزما و درماتیت تماسی را بیشتر خواهد کرد.
اگر دیگر اعضای خانواده‌‌ی شما هم از مشکل خشکی پوست رنج می‌برند، باید روتین پوستی آبرسانی و مرطوب‌سازی بدنتان را خیلی جدی‌تر انجام دهید. به این منظور بهتر است در ترکیبات مرطوب‌کننده‌هایی که خریداری می‌کنید به دنبال موادی چون سرامیدها و چربی‌ها باشید تا سد دفاعی پوستتان را تقویت کنید.
افزایش سن میتواند یکی از دلایل خشکی پوست بدن باشد
با افزایش سن، پوست بدن ما چربی کمتری تولید میکند و به مرور زمان خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهد؛ همین موضوع هم باعث خشکی پوست بدن و صورت میشود.
احتمال خشک شدن پوست در افراد مسن بسیار بیشتر از افراد کمسن است و حدود نیمی از بزرگسالانی که دههی ۳۰ سالگی خود را پشت سر گذاشتهاند با این مشکل روبرو هستند. با افزایش سن، پوست بدن ما چربی کمتری تولید میکند و به مرور زمان قابلیت ارتجاعی خود را از دست میدهد؛ همین موضوع هم باعث خشکی پوست بدن و صورت میشود. این دسته از افراد باید در محصولاتی که می‌خرند دقت بیشتری داشته باشند و از کرم‌ها و مرطوب‌کننده‌های حاوی هیالورونیک اسید، گلیسیرین، سرامیدها و روغن برای پوست خشک خود استفاده کنند تا رطوب از دست رفته‌ی آن را بازگردانند.
استفاده از آب سخت برای شست‌وشو میتواند از جذب مرطوب‌کننده‌ها جلوگیری کند
به گفته‌ی سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده‌ی آمریکا، اگر آب شهری حاوی غلظت بالایی از مواد معدنی مانند منیزیم و کلسیم باشد به آن، آب سخت گفته میشود. مواد معدنی درون این نوع آب به صورت یک لایه‌ی بسیار نازک روی پوست بدن باقی می‌ماند و باعث خشکی آن میشود. فلزات سنگین درون آب، روغنهای روی پوست را به ماده‌ی غلیطی تبدیل می‌کنند که میتواند باعث مسدود شدن منافذ و ایجاد مشکلاتی چون آکنه، روزاسه و خشکی پوست شود. به همین دلیل بهتر است علاوه بر نصب فیلترهای مخصوص شیر آب، از محصولات مراقبت پوستی حاوی ویتامین‌های A و C استفاده کنید.
محصولات درمان‌کننده‌ی آکنه و رتینول‌ها باعث خشکی پوست بدن می‌شوند
محصولات دارای ترکیباتی چون سالیسیلیک اسید می‌توانند برای درمان جوش و آکنه‌ی پوستی مفید باشند؛ اما ممکن است در صورت استفاده‌ی نادرست و در روزهای اول باعث خشکی پوست شوند. خشکی پوست، همچنین یکی از عوارض جانبی استفاده از رتینول‌ها است؛ چرا که این ترکیبات پیوند میان سلول‌های سطح پوست را سست می‌کنند. برای جلوگیری از بروز هر گونه مشکلی بهتر است تعداد دفعات استفاده از این محصولات را کاهش دهید و برای مثال، به صورت یک روز در میان از آنها روی پوست خود استفاده کنید. اگر شاهد علائمی چون پوسته پوسته شدن، سوزش و قرمزی پوست بودید، باید استفاده از محصول را متوقف کنید و با مراجعه به یک متخصص پوست، یک محصول ملایم‌تر را برای خود تهیه نمایید.
هوای خشک میتواند علائم خشکی پوست بدن و صورت را افزایش دهد
در طول فصل زمستان، گاهی اوقات هوای داخل خانه هم میتواند به اندازه‌ی هوای بیرون باعث خشکی پوست شما شود. هوای متحرک، به ویژه گرما، یکی از دلایل کاهش سطح رطوبت، خشکی پوست بدن و خارش است. خوشبختانه، شما میتوانید با استفاده از یک دستگاه بخور سرد رطوبت محل زندگی خود را تنظیم نمایید و از خشک شدن پوستتان جلوگیری کنید. همچنین استفاده از آبرسان‌ها و مرطوب‌کننده‌های قوی در این زمان از سال به کاهش علائم ترک‌خوردگی، تورم و خشکی پوست کمک خواهد کرد.
شستن بیش از اندازه‌ی دست‌ها و بدن میتواند باعث خشک و قرمزی شدن پوست آنها شود
بعضی از افرادی که پوست خشکی دارند، فکر می‌کنند شست‌وشوی مداوم دست‌ها و دیگر قسمت‌های بدن میتواند به رفع خشکی پوست کمک کند؛ این باور به طور کلی اشتباه است و شما هرگز نباید دست‌های خود را بیش از حد بشویید. اگر از آن دسته از افرادی هستید که به واسطه‌ی شغلتان باید دائما از آب استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم کارتان را با آب ولرم و صابون‌های مرطوب‌کننده انجام دهید. در آخر، دست‌هایتان را به آرامی با یک حوله خشک نمایید و حتما از پماد یا لوسیون مناسب پوست خود استفاده کنید.
برخی بیماریهای پوستی می‌توانند باعث خشکی پوست بدن شوند
یک سری از مشکلات پوستی چون پسوریازیس و اگزما می‌توانند ریسک خشک شدن پوست شما را افزایش دهند. علاوه بر این‌ها، افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند HIV، دیابت، تیروئید و سوء تغذیه هم اغلب با مشکل خشکی پوست مواجه هستند. اگر علائم خشکی پوست در شما جدی‌تر است و برای مثال با تورم، التهاب و خارش شدید روبرو شدید بهتر است در اسرع وقت به یک متخصص مراجعه کنید.
چگونه از خشکی پوست بدن جلوگیری کنیم؟
مشکل خشکی پوست بدن در پاییز و زمستان و به صورت دوره‌ای برای افراد پیش می‌آید. اما اگر می‌خواهید از بروز آن جلوگیری کنید، پیشنهاد می‌کنیم نکات زیر را با دقت بخوانید و برای حفظ رطوبت پوست خود آنها را رعایت کنید.
- اصلاح رژیم غذایی: یکی از مواردی که باید به خوبی به آن توجه کنید، رژیم غذاییتان است. شما باید بتوانید مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را در وعده‌های خود جای دهید. استفاده از مکمل غذایی و خشکی پوست با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند و در صورت نیاز میتوانید به سراغ استفاده از آنها بروید.
- استفاده از مرطوب‌کننده: استفاده از کرم یا مرطوبکنندهی پوست بدن بسیار مهم و حیاتی است، چون انجام این کار به حفظ سد دفاعی پوست شما کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
- استفاده از ضدآفتاب: قبل از خروج از خانه و حتی در روزهای ابری هم، استفاده از یک ضدآفتاب با SPF بالای ۳۰ را فراموش نکنید.
- کوتاه کردن زمان استحمام: همانطور که گفتیم، آب داغ و وقت گذراندن در حمام باعث خشک شدن پوست بدن میشود. بنابراین بهتر است زمان استحمام خود را به ۱۰ دقیقه یا کمتر محدود کنید.
- استفاده از صابون یا شوینده‌ی پاک‌کننده‌ی ملایم: اگر می‌خواهید از خشکی پوست بدن خود جلوگیری کنید باید به محصولاتی که استفاده می‌کنید هم توجه داشته باشید. شویندههای ناملایم و خشن که دارای عطر، الکل و مواد حساسیت‌زا هستند، احتمال بروز این مشکل را افزایش می‌دهند.
- اصلاح کردن نادرست: به طور کلی اصلاح موهای زائد بدن میتواند یکی از دلایل خشکی پوست باشد. برای اصلاح کردن حتما از یک کرم اصلاح مناسب غیر حساسیت‌زا استفاده کنید. همچنین، باید تیغ را در جهت رویش موها و به آرامی روی پوست بکشید و هر بار آن را بشویید.
- مراقبت از پوست در هوای سرد: هنگام قرار گرفتن در معرض هوای سرد باید همه‌ی بخش‌های پوست بدن و صورت خود را به خوبی بپوشانید تا از خشکی و سوزش آن جلوگیری کنید.
- مراقبت از پوست پس از شنا: خشکی پوست صورت و بدن پس از شنا یک مشکل شایع است. اگر آب استخری که در آن شنا می‌کنید کلر زیادی دارد، باید روتین مراقبت از پوستی خود را خیلی جدی‌تر دنبال کنید.
- نوشیدن آب: بسیاری از مشکلات و بیماریهای بدن از جمله خشکی پوست با به اندازه آب نوشیدن حل میشود؛ پس از این موضوع را جدی بگیرید.
- جلوگیری از خشکی پوست بدن نوزاد: خشکی پوست بدن در کودکان و نوزادات یک مشکل رایج است. برای شست‌وشوی نوزادان تنها هر ۱-۲ یک بار از شوینده استفاده کنید و در باقی مواقع آنها را با آب ولرم بشویید. علاوه بر این، با هر بار تعویض پوشک کودک باید آن ناحیه را به خوبی تمیز کنید و کرم مرطوب‌کننده بزنید.
روتین پوستی مناسب برای رفع خشکی پوست بدن
شوینده‌ی مورد نظر شما باید همزمان با ملایم بودن حاوی ترکیباتی چون روغن زیتون، آلوئه‌ورا، روغن جوجوبا، آووکادو، گلیسیرین، لانولین (Lanolin) و هیالورونیک اسید باشد.
آب رسانی به پوست خشک بدن، مهم‌ترین کاری است که برای رفع این مشکل باید انجام دهید. نتیجه گرفتن از روتین پوستی به نظم و رعایت یک سری اصول دقیق نیاز دارد. در این بخش به معرفی ترکیبات مورد نیاز پوست خشک و مراحل مراقبت از آن می‌پردازیم.
از یک شوینده‌ی مناسب استفاده کنید
مسیر رفع خشکی پوست از محصول مورد استفاده‌ی شما برای شست‌وشوی بدن و نحوه‌ی انجام این کار شروع میشود. شوینده‌ی مورد نظر شما باید همزمان با ملایم بودن حاوی ترکیباتی چون روغن زیتون، آلوئه‌ورا، روغن جوجوبا، آووکادو، گلیسیرین، لانولین (Lanolin) و هیالورونیک اسید باشد. این ترکیبات علاوه بر پاکسازی پوست از تمامی آلودگی‌ها به حفظ سد دفاعی و رطوبت آن کمک می‌کنند. ابتدا پوست خود را خیس کنید و سپس شوینده را به آرامی روی آن ماساژ دهید. فراموش نکنید که زیاده‌روی در انجام این کار و بالا بردن درجه‌ی آب به شما کمکی نخواهد کرد و تنها نتیجه‌ی عکس خواهد داشت.
از کرم مرطوبکنندهی بدن استفاده کنید
وقتی پوستتان را به آرامی خشک کردید، باید بلافاصله به سراغ استفاده از یک آبرسان و کرم مرطوبکنندهی بدن حاوی انواع سرامیدها، هیالورونیک اسید، شی باتر، گلیسیرین و روغن جوجوبا بروید. این کار به بازگردانی رطوبت پوست و سد دفاعی آن کمک خواهد کرد. شما باید کرم مرطوب‌کننده را دقیقا بعد از حمام یا شستن دست‌ها استفاده کنید تا شاهد اثر کردن آن باشید. اگر نمی‌توانید در محصولات پوستی به دنبال این ترکیبات بگردید، فقط کافی است که در نام آنها به دنبال عبارت «مناسب پوست خشک» بگردید.
استفاده از کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید
محافظت از پوست بدن و صورت در برابر آفتاب، یکی از کارهایی است که همه‌ی افراد با هر سن و نوع پوستی باید انجام دهند. یک کرم ضدآفتاب با SPF بالای ۳۰ در کنار یک مرطوب‌کننده مناسب میتواند از پوست بدن و صورت شما در برابر اشعه‌های UVA و UVB خورشید محافظت کند و مشکل خشکی آن را بهبود ببخشد. این محصول را ۱۵ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید روی پوست خود بزنید و هر ۲ ساعت یک بار تمدید کنید.
درمان خانگی خشکی پوست بدن
علاوه بر محصولات مراقبت از پوستی مناسب، شما میتوانید برای رفع خشکی پوست بدن و صورت خود از درمان‌های خانگی استفاده کنید که در اکثر مواقع به شما کمک زیادی خواهند کرد.
- روغن زیتون: اگر مرطوبکنندهی فعلی شما نمی‌تواند خشکی پوستتان را درمان کند، پیشنهاد می‌کنیم که به طور مرتب از روغن زیتون خالص استفاده نمایید. این روغن حاوی ویتامین E، آنتیاکسیدانها، اسکوالن و سایر ترکیبات مفید برای پوست است و میتواند در رفع مشکلات پوستی زیادی چون التهابات و خشکی پوست کمکتان کند. به جای روغن زیتون میتوانید از روغنهای طبیعی دیگری چون روغن جوجوبا، آرگان و آووکادو هم استفاده کنید.
- اسکراب روغن نارگیل و شکر: برای از بین بردن سلول‌های مرده‌ی پوست که باعث خشکی بافت آن می‌شوند، میتوانید از اسکراب روغن نارگیل و شکر استفاده کنید. برای این کار کافی است، یک دوم فنجان روغن نارگیل را با یک فنجان شکر قهوه‌ای مخلوط کنید و ترکیب به دست آمده را به آرامی و به مدت ۳۰ ثانیه روی پوست خود ماساژ دهید. به خاطر داشته باشید که اگر پوست حساس یا مستعد آکنه‌ای دارید، نباید از اسکراب‌های فیزیکی استفاده کنید.
- ماسک عسل و جوی دو سر: با ترکیب ۲ قاشق غذاخوری جوی دو سر، ۱ قاشق غذاخوری عسل و کمی آب میتوانید یک ماسک لایه‌بردار عالی و در عین حال ملایم را برای پوست خود آماده کنید. عسل دارای خواص ضدمیکروبی و جو دارای خواص تسکین‌دهنده و مرطوب‌کننده است. این ماسک را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوستتان بگذارید تا تاثیر فوق‌العاده‌‌ی آن مشاهده کنید.
- روغن نارگیل: روغن نارگیل یکی از محبوب‌ترین درمان‌های خانگی است که میتوانید برای بهبود سلامت پوست و موی خود از آن استفاده کنید. این روغن، در دمای اتاق حالت جامدی به خود می‌گیرد، بنابراین در هنگام شب یا هر زمان دیگری از روز آن را روی بخش‌های خشک پوستتان مانند پاشنه‌ی پا و آرنج‌ها بمالید و سپس روی آن قسمت را ببندید.
- ژل آلوئه‌ورا: در ماه‌های سرد زمستان که خشکی پوست صورت و بدن به یکی از مشکلات اصلی افراد تبدیل میشود، شما میتوانید از ژل آلوئه‌ورا برای تسکین آفتاب سوختگی، کاهش قرمزی و بهبود خشکی پوستتان استفاده کنید. این ماده میتواند به رفع علائم پیری و جوش‌های پوستی هم کمک کند. پیش از استفاده از ژل آلوئه‌ورا حتما یک تست حساسیت انجام دهید.
- چای کیسه‌ای: چای‌های گیاهی مانند چای سیاه، بابونه، یاس و سبز دارای خواص ضدالتهابی و خنک‌کننده هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از یک گاز استریل آغشته به چای سیاه و به دنبال آن یک کرم مرطوب‌کننده میتواند به از بین بردن خشکی پوست بدن و متعادل کردن سطح pH طبیعی آن کمک کند.
- پارچه‌ی آغشته شیر: حل مشکل خشکی پوست بدن در بارداری به دلیل محدودیت استفاده از محصولات مراقبت از پوستی کمی سخت است. لاکتیک اسید داخل شیر یکی از ایمن‌ترین اسیدهایی است که افراد دارای پوست حساس، حتی خانم‌های باردار، می‌توانند از خاصیت آبرسانی آن استفاده کنند. به این منظور، فقط کافی است یک پارچه یا حوله‌ی تمیز را با شیر خیس کنید و روی قسمت‌های خشک پوست بدن خود قرار دهید. در صورت مشاهده‌ی علائمی چون سوزش، قرمزی و خارش پوست از بکارگیری این درمان خودداری کنید.
سخن آخر
اگر گاهی اوقات دچار خشکی پوست صورت و بدن می‌شوید و نمی‌دانید که دقیقا باید چه کاری انجام دهید، میتوانید با انجام کارهای گفته شده در این مطلب و ایجاد تغییر در سبک زندگیتان، این مشکل را بدون نیاز به استفاده از دارو رفع کنید. اما اگر فکر می‌کنید خشکی پوستتان به هیچ وجه بهبود پیدا نمی‌کند و شاهد بروز زخم‌های ناشی از خاراندن و لکه‌های قرمز و سوزناک جدی هستید بهتر است در اسرع وقت به یک متخصص مراجعه کنید.
منابع: Healthline, Everyday Health
