چرا اپل چیزی از بازی نمی‌داند؟
کامپیوترهای جدید مک اپل، چه لپ‌تاپ‌های این شرکت و چه کامپیوترهای رومیزی، در آینده‌ی نزدیک همگی به استفاده از چیپ‌ست‌های ساخته‌ی خود این شرکت روی خواهند آورد. اپل اطمینان خاطر داده است که نرم‌افزارهای بزرگ و مهم نه‌تنها مشکلی روی سری پردازنده‌های «ام‌وان» (M1) این شرکت نخواهند داشت، بلکه حتی عملکردی بهتر از گذشته ارائه می‌دهند. با این حال، از دیدگاه اپل، کار کامپیوتر چیزی بیشتر از اجرای تعدادی نرم‌فزار شامل فتوشاپ و پریمیر نیست. کارنامه‌ی مک‌ها در اجرای بازی‌های ویدیویی حسابی سیاه است و تصمیم جدید اپل وضع را حتی از قبل هم بدتر می‌کند.
اپل سر سازگاری با هیچ رقیب و همکاری ندارد. صد البته که این شرکت بهتر از هر کسی می‌داند چگونه محصول خود را بسازد و به مشتری همیشگی‌اش بفروشد، اما وقتی صحبت از همکاری و سازش در صنعت تکنولوژی باشد، اپل پیش از هر کس پا پس می‌کشد. برای اپل ذره‌ای مهم نیست که استفاده از یک چیپ‌ست جدید و خلاف جریان حرکت کردن، ممکن است اکثر نرم‌افزارهای کوچک را از کار بیاندازد. اپل کاری به این موضوع ندارد که همه‌ی توسعه‌دهندگان منابع و توانایی ادوبی را ندارند و بهینه‌سازی نرم‌افزارشان روی یک پردازنده‌ی کاملا متفاوت چه چالش‌های بزرگی برای آن‌ها خواهد داشت.
بازی‌سازی که بخواهد نسخه‌ای از بازی خود برای مک بسازد، با چالشی بسیار بزرگتر روبه‌رو خواهد شد؛ پردازنده‌ای با معماری کاملا متفاوت.
مهم‌تر از تمام این‌ها، اپل در طول دو سه دهه‌ی گذشته به‌خوبی بی‌اعتنایی خود را به یکی از بزرگ‌ترین صنعت‌های دنیا ثابت کرده است. زمانی که اقتصاد ایالات متحده و در پی آن بخش بزرگی از اقتصاد جهانی حدود یک دهه‌ی گذشته سقوط کرد، بازی‌های ویدیویی با قدرت به رشد خود ادامه دادند. بازی‌های ویدیویی از معدود صنایعی بودند که طی بحران جهانی اقتصادی ۲۰۰۸ رشد کردند. بزرگ‌ترین بحران اقتصادی پس از آن را همین سال گذشته و به لطف ویروس کرونا تجربه کردیم. باز هم بازی‌های ویدیویی رشدی عجیب و غریب را در این بازه‌ی زمانی به خود دیدند.
در طول یک دهه‌ی گذشته، غول‌های تکنولوژی و شرکت‌های بزرگ دنیا که حتی ذره‌ای از بازی نمی‌دانستند، تلاش کردند تا به این صنعت ورود کنند. آمازون و گوگل استودیوی بازی‌سازی تأسیس کردند و هر کدام یک پلتفرم استریم بازی و فروشگاه بازی راه انداختند. «جک ما»، مؤسس علی بابا، جمله‌ی معروفی درباره‌ی بازی‌های ویدیویی دارد. او در سال ۲۰۰۸ گفته بود که حاضرند گرسنگی بکشند اما به صنعت بازی ورود نکنند. شرکت علی‌بابا در سال ۲۰۱۴ پلتفرم عرضه‌ی بازی خودش را تأسیس کرد و در حال حاضر هم تعداد زیادی استودیوی بازی‌سازی و پلتفرم‌های متعددی مختص بازی دارد.
اپل نه‌تنها خودش حاضر نشده به این صنعت ورود کند، بلکه به جای اینکه کار را برای بازی‌ساز و شرکت‌های بازی راحت‌تر و تلاش به جذب آن‌ها کند، تمام تلاش خود را می‌کند تا حتی آن بازی‌سازی که می‌خواهد بازی مک بسازد را هم فراری دهد. پیش از این مشکل اصلی، سیستم عامل مک یعنی مک‌اواس بود. شرکت‌های بازی‌سازی به‌ندرت نسخه‌ای از بازی‌اشان را برای این سیستم عامل عرضه می‌کردند. برای مثال تعداد انگشت‌شماری از مجموعه بازی‌های پرفروش کامپیوتر مثل سری سیمز و سیم‌سیتی همیشه نسخهی مک داشته‌اند، ولی بیشتر شرکت‌ها هرگز سراغ ساخت و عرضه‌ی نسخهی مک بازی‌های خود نمی‌روند.
حتی اگر با بوت‌کمپ هم روی مک ام‌وان خود ویندوز اجرا کنید (البته ویندوز آرم)، روی آن پردازنده هیچ بازی‌ای اجرا نخواهد شد.
همیشه با سخت‌افزاری یکسان در مک‌ها و کامپیوترهای غیر مک روبه‌رو شده‌ایم و عاملی که مانع اجرای بازی‌ها می‌شد، سیستم عامل مک‌اواس بود، اما از این پس بازی‌سازی که بخواهد نسخه‌ای از بازی خود برای مک بسازد، با چالشی بسیار بزرگتر روبه‌رو خواهد شد؛ پردازنده‌ای با معماری کاملا متفاوت. در واقع، ساخت نسخهی مک اکثر بازی‌ها روی پردازنده‌ی M1 غیرممکن می‌شود. بازی‌ها با در نظر گرفتن معماری x86 و برای این پردازنده‌ها ساخته شده‌اند؛ معماری‌ای که نه‌تنها تمام کامپیوترها، بلکه پردازنده‌ی کنسول‌های بازی مثل ایکس‌باکس و پلی‌استیشن هم بر پایه‌ی همان است.
البته که امکان ساخت نسخه‌ای از یک بازی برای پردازنده‌ای با معماری متفاوت وجود دارد. با این حال، وقتی این موضوع را در نظر بگیریم که نهایتا چند ده هزار نسخه از بازی قرار است روی مک فروخته شود، آن وقت هزینه کردن برای ساخت این نسخهی مک کاملا غیرمنطقی خواهد بود. البته که شرکت‌های بازی‌سازی روی همین پردازنده‌های اینتل و ای‌ام‌دی هم برای بازی‌اشان نسخهی مک نمی‌ساختند، چه برسد به اینکه بخواهند هزینه‌های هنگفتی کنند و بازی را برای یک پردازنده‌ی آرم از بیخ و بن تغییر دهند.
یکی از مدیران اینتل تازگی‌ها طی مراسمی حسابی اپل را به خاطر این موضوع کوبید. اینتل اینفوگرافیک‌های متعددی ساخته است تا به همه ثابت کند که چرا از این پس دیگر بازی کردن روی مک ممکن نیست و از طرف دیگر چرا وجود امکان بازی کردن مهم و ضروری است.
تعداد زیادی اسلاید که همگی با هدف حمله به اپل ساخته شده بودند، از سمت اینتل به نمایش گذاشته شده‌اند. مثل اسلاید زیر که از بازی‌های مختلف و بزرگی می‌گوید که روی کامپیوترهای مک پشتیبانی نمی‌شوند. اینتل می‌گوید که نیمی از محبوب‌ترین بازی‌های امروزی روی مک اجرا نمی‌شوند.
در نظر داشته باشید که این بازی‌ها فقط سیستم عامل مک‌اواس را در نظر گرفته‌اند و اگر بخواهیم موضوع سخت‌افزاری و پردازنده‌ی ام‌وان را در نظر بگیریم، آن وقت موضوع دیگر نیمی از بازی‌های معروف نخواهد بود، بلکه تمام بازی‌های دنیا روی کامپیوترهای مک اجرا نخواهند شد. حتی اگر با بوت‌کمپ هم روی مک ام‌وان خود ویندوز اجرا کنید (که نسخهی اصلی ویندوز نیست و نسخهی آرم است)، روی آن پردازنده هیچ بازی اجرا نخواهد شد.
ایپکس لجندز و کال آو دیوتی وارزون صد میلیون بازی‌کننده دارند و تا به حال نسخهی مک این بازی‌ها عرضه نشده است. رینبو سیکس و اورواچ به‌عنوان بازی‌هایی که رایگان نیستند، هر کدام حدود پنجاه میلیون گیمر فعال دارند و این بازی‌ها هم نسخهی مک ندارند. GTA 5 و گنشین ایمپکت و پابجی هم به عنوان تعدادی از بزرگ‌ترین بازی‌های حال حاضر جای خود. مانع اجرای این بازی‌ها تا به امروز، عامل نرم‌افزاری بوده و راهکارهایی برای اجرای آن‌ها روی مک وجود داشته است. پردازنده‌ی M1 حتی آن چند راهکار را هم از بین می‌برد.
ممکن است بپرسید که پس شبیه‌سازها چه می‌شوند؟ اینتل اتفاقا به این موضوع هم فکر کرده بود. اینتل در نمایش خود بازی ولهایم را با شبیه‌ساز Parallels اجرا کرد؛ شبیه‌سازی که اجازه می‌دهد ویندوز را روی مک اجرا کنیم. همه چیز بازی خراب بود. مدل‌های سه‌بعدی ناپدید می‌شدند، بافت‌ها نمایش داده نمی‌شدند و بازی از همه نظر بهم ریخته بود
اسلایدهای اینتل تمامی نداشتند. نکته‌ی جالب این جاست که اسلاید بالا، یک مک‌بوک با پردازنده‌ی اینتل را نشان می‌دهد. یک مک‌بوک پرو با پردازنده‌ی اصلی Core i9 9980HK و کارت گرافیک Radeon Pro 5600M با یک لپ‌تاپ با سخت‌افزار Core i5 11400H و کارت گرافیک RTX 3060 مقایسه شده است. مک‌بوک در همه حال بازنده‌ی این مقایسه‌هاست. آن اسلاید بالاتر را هم با استناد به همین مقایسه ساخته‌اند؛ اسلایدی که می‌گوید کامپیوترهای غیر مک از ۱۰۰ درصد مک‌ها عملکرد بازی بهتری دارند.
مهم‌ترین نکته شاید این باشد که بازی کردن دیگر یک سرگرمی خاص و محدود به جمعیتی کوچک نیست. بخش بزرگی از کسانی که یک لپ‌تاپ برای تولید محتوا خریده‌اند (در واقع با لپ‌تاپ خود کار می‌کنند)، با همان لپ‌تاپ بازی هم می‌کنند. اینتل این موضوع را با ارائه‌ی آمار و ارقام مختلف به تصویر کشیده است.
بر اساس این آمار
- ۵۰ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ ویندوزی برای بازی خریده‌اند، با آن لپ‌تاپ تولید محتوا یا کار هم می‌کنند
- ۴۳ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ ویندوزی برای تولید محتوا خریده‌اند، با آن لپ‌تاپ بازی هم می‌کنند
- ۶۱ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ گران‌قیمت (بیشتر از ۸۰۰ دلار) برای بازی خریده‌اند، با آن تولید محتوا هم می‌کنند
- ۴۹ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ گران‌قیمت برای تولید محتوا خریده‌اید، با آن بازی هم می‌کنند
حرف حساب اینتل این است که یک لپ‌تاپ، نه تنها فقط وسیله‌ی اجرا فتوشاپ نیست، بلکه نیمی از کسانی که برای کار خود لپ‌تاپ تهیه کرده‌اند، روی آن بازی هم می‌کنند. اینکه مک‌بوک‌های اپل به هیچ شکلی به درد اجرای بازی نمی‌خورند، یعنی اپل باید فکری به حال حل این مشکل کند، نه اینکه رویه‌ای کاملا مخالف را پیش بگیرد.
شاید بگویید کامپیوترهای اپل هرگز عملکرد خوبی در بازی کردن نداشته‌اند و کسی هم تا به حال مک نخریده است تا روی آن بازی کند. آمار به ما می‌گوید نیمی از افرادی که برای کار خود لپ‌تاپ خریده‌اند، روی آن بازی هم می‌کنند. همین هفته‌ی پیش و در پی قضایای دادگاه اپل و اپیک گیمز، متوجه شدیم که ۶۲ درصد درآمد کل اپ‌استور از بازی‌های ویدیویی است. پاسخ اپل به این جریان‌ها چیست؟ اینکه در آینده و به‌تدریج هر گونه اجرای بازی را روی کامپیوترهای خود غیرممکن کند. این سیاست‌های اپل، ضمن تلاش‌های بی‌ثمر آن‌ها در راه اندازی سرویس اپل ارکید (که محتوایی عالی دارد، اما تجارت بازی‌های موبایل مبتنی بر بازی‌های رایگان و پرداخت درون برنامه‌ای است، نه سرویس اشتراک ماهانه)، فقط یک نکته را بارها و پشت سر هم تأکید می‌کند؛ اینکه اپل هیچ چیز از بازی نمی‌داند.
من مک مینی ام وان دارم با رم ۱۶،برای آهنگسازی و تنظیم استفاده میکنم،تقریبا ۹۵ درصد برنامه ها و نرم افزارایی که لازم دارم روش نصبه،با وجود اینکه اکثرشون هنوز بهینه نشدن برای آرم،ولی ۱۰ً برابر سریع تر و قویتر از کامپیوتر corei7 ای که دارم کار میکنه،خنک،سایلنت ، سریع،درسته اپل اصلا تو صنعت بازی حرفی نداره برای گفتن،اما برای کارهای تخصصی اکو سیستمش با ویندوز اصلا قابل مقایسه نیست،آخه کی برای بازی مک میخره؟ من مک مینی خودمو با رم ۱۶ ، ۱۱۰۰ دلار خریدم تقریبا ۲۴ میلیون تومن،البته از آمریکا آوردن،دلالای ایران میدادن ۳۵،در هر صورت من اینجا برای رسیدن به همچین قدرتی باید ۱۰۰ میلیون تومن هزینه میکردم،۲۴ تومن پول cpu ام نمیشد(با این قدرت که در حد تاپ ترین های اینتله )،بعنوان کسی که دارم با ام وان کار میکنم میگم بی نظیر و فوق العاده اس،ارتباطی به کلاس گذاشتن ام نداره،اونایی که از محصولات اپل استفاده میکنن میدونن تا سالها بدون نقص کار میکنن ولی کامپیوترها و لب تاپای ویندوزی و حتی موبایلهای اندروییدی دو سال کار کنن وا میرن
اول از همه باید بگم تمام اینا که نوشتی به کتفم وقتی مک زباله یه بازی نمیتونه اجرا کنه. دوم کی مکو به خاطر بازی میخره؟! خب معلومه کسی از یه زباله انتظار زیادی نداره که کلی پول حرومش کنه مگر این که عقلش مشکل داشته باشه.
خیلی ممنون
آقای میرزایی از این مقاله‌ها بیشتر بنویس. کم کار شدی استاد.
این اپل هم همیشه خدا تافته جدا بافته هست! والا به خدا . . .
من که از همون اول هم از اپل بدم میومد و بدم میاد هنوزم.
تنها راهی که اپل میتونه این کارش رو توجیح کنه اینه که بیاد یه کمپانی بزرگ بازی سازی رو یا بخره یا بسازه و با ساختن بازی های انحصاری و جذاب که بتونه شخص رو مجاب به استفاده از خرید از محصولاتش بکنه هست.
معلوم نیست فازش چیه و با این کارش میخواد چی رو ثابت کنه!
ولی بازم با همه این کاراش یه عده هستن مثل … میرن و اپل میگیرن، فقط چجوری این اپل مغز مردم رو برای خرید محصولاتش شستشو میده رو دیگه نمیدونم!!!
ولی در کل یا بازم پیشرفت میکنه، یا از کارش پشیمون میشه.
حالا که بحثش باز شد، داستان پردازنده های x86 چیه؟ چون که سر ps3 هم همین بلا اومد.
یعنی ما کلا دیگه توانایی تغییر معماری پردازنده ها رو نداریم؟ چی شد که x86 به این محبوبیت رسید؟ اگه یه معماری پیدا شد که بازده چند برابر بهتری از x86 داشت اونوقت چی؟ نمی شه معماری x86 رو با شبیه ساز، شبیه سازی کرد؟
با سلام و درود.
معماری پردازنده‌ی x86 یا اگه دقیق‌تر بخوایم بگیم، معماری‌هایی با مجموعه‌ی دستورالعمل x86 سال‌هاست که توی حوزه‌ی پردازنده‌های کامپیوتری حرف اول رو میزنن. قضیه این‌جاست که تقریبا تمام کامپیوترهای دنیا با این پردازنده‌ها کار میکنن و برنامه‌هایی که توسط برنامه‌نویس‌ها نوشته می‌شن همگی با توجه به این معماری هستن. هر برنامه‌ای که نوشته میشه باید با توجه به این معماری توسعه پیدا کنه و اگر برنامه‌نویس بخواد برای معماری دیگه‌ای هم توسعه بده کار خیلی سختیه. شبیه‌سازی کردن هم به هیچ‌وجه ساده نیست. هم این که اون لا‌به‌لا خیلی از کارایی که باید انجام بشه به مشکل بر می‌خورن و هم این که انجام این کار قسمت عظیمی از توان پردازنده‌ای که شبیه‌سازی میکنه رو هدر میده.
نتیجه میشه این که ورود معماری‌هایی غیر از x86 به گردونه‌ی رقابت، برای دستگاه‌هایی مثل کامپیوترها و کنسول‌ها که محاسبات خیلی سنگین انجام می‌دن غیرممکن شده. چیزی که سر پلی‌استیشن ۳ اومد. معماری این پردازنده تفاوت‌های عظیمی با ایکس‌باکس و کامپیوترهایی که x86 هستن داره و بازی‌سازها به خاطر این که مجبور بودن عملا دو تا بازی جداگانه بسازن خیلی اذیت می‌شدن.
نکته‌ی جالب این‌جاست که پردازنده‌های x86 به خاطر ویژگی‌های اساسی‌ای که دارن بالاترین بازده ممکن رو ارایه نمی‌دن. توی ده سال گذشته پردازنده‌های ARM که مال گوشی‌های هوشمند هستن واقعا قوی شدن. پردازنده‌های ARM بازده خیلی بهتری دارن و با مصرف برق بسیار کم‌تر، قدرت خیلی خوبی رو ارایه می‌دن. اما در نهایت پردازنده‌های x86 برای کارهای سنگین بهتر عمل میکنن و ARMها توی کارهای سبک‌تر عالی کار میکنن.
شرکت اپل با دیدن پیشرفت‌های پردازنده‌های ARM تصمیم گرفت تا جدید‌ترین لپ‌تاپ مک‌بوک رو به تراشه‌ی M1 مجهز کنه و این لپ‌تاپ داره توی خیلی از پردازش‌ها که برای پردازنده‌های ARM بهینه شدن می‌درخشه. مشکل این‌جاست که باقی برنامه‌ها و بازی‌های ضربه خوردن و چیزایی که قبل‌تر برای x86 ساخته شده بودن روی M1 با مشکل روبه‌رو می‌شن.
البته هنوزم قدرت پردازنده‌های i5 و i7 بیشتر از M1 هست ولی توجه کنیم که پردازنده‌ی M1 برای انجام کارهای ساده‌ای مثل فوتوشاپ و وب‌گردی کافیه. نکته‌ی اصلی اینه که M1 برق کم‌تری مصرف میکنه، انرژی اطلافی‌ش کم‌تره و حرارت خیلی کم‌تری تولید میکنه. مهم‌ترین ویژگی‌هایی که مشتری‌های معمولی از یه لپ‌تاپ سبک و ظریف می‌خوان.
هنوزم به جایی نرسیدیم که قدرت پردازنده‌های ARM بیشتر از x86 بشه. اگر هم برسیم مشکل میاد سر این که تمام برنامه‌هایی که داریم برای x86 ساخته شدن و اگر بخوایم مهاجرت کنیم باید هر چیزی که تا حالا داشتیم رو دور بندازیم. به قول جادی هر معماری جدیدی که میاد میتونه توی یه چرخه گیر بیوفته. برنامه‌نویس‌ها براش برنامه نمی‌نویسن چون مشتری نداره. مشتری‌ها نمی‌خرن چون برنامه نداره.
چقدر بدبختن کسایی که محصولات اپل رو بخاطر پز دادن چند برابر ارزش واقعیش میخرن و دم از اهمیت به مشتری و کارایی بالا میزنن :)))))
اونجا که گفتی همیشه sims روی مک بوده دیگه نیازی به ادامه مقاله نبود
مخاطب مک معلومه کیه یا فیس بوک و توییتر چک میکنه نهایتا کنارش sims پلی میده
همون بهتر که دیگه نشه روش بازی کرد